Ikonografia
Racjonalizacja mitu- odbóstwienie bogów antycznych (już od starożytności)
Tradycja historyczna (eufemerystyczna)- bogowie byli postaciami historycznymi dobrodziejów ludzkości, którzy za swoje wielkie zasługi zostali ubóstwieni; kult boski zastąpił pamięć historyczną
Tradycja kosmologiczna- bogowie jako nazwane ciała niebieskie; tradycja silna w średniowieczu i czasach nowożytnych, bo związana z astrologią
Tradycja alegoryzująca, umoralniająca- traktowanie mitów, szczególnie przekazanych przez Metamorfozy Owidiusza, traktowanie mitów jako bajek z morałem (stąd wiele iluminacji opowiadających o nich w zupełnie współczesnym kostiumie)
Połączenie antycznej formy z chrześcijańską treścią- integritas
Freski w pałacu Schifanoia, Ferrara
Wątki filozoficzne, forma nowożytna, tematy kosmogoniczne
Zainteresowanie bogami i mitologią z opracowań, opowiadających mitologię. Boccaccio Genealogia deorum, nieilustrowana. Zazwyczaj w XVI w. były one iluminowane- przedstawienia z atrybutami.
Usprawiedliwienie dla aktów.
Nagość w średniowieczu: Chrystus na krzyżu, nagi wskrzeszony Łazarz, nadzy pustelnicy, pierwsi rodzice, nagość wstających na Sąd Ostateczny, nadzy męczennicy
Nagość naturalna, bezgrzeszna, sprzed grzechu pierworodnego oraz sprzed Sądu Ostatecznego; także w podręcznikach anatomicznych, także męczenników
Nagość virtualis, cnotliwa- eremitów, ascetów, pustelników
Nagość temporalis- wyrzeczenie się dóbr doczesnych, także szaty
Nuditas criminalis- nagość pogańskich posągów, mająca wzbudzić podniecenia; także nagie diabły, ale jednak niezbyt pociągające
Renesans- po odkryciu posągów antycznych, które były uważane za doskonałość ludzkiego ciała i jego artystycznego oddania
Stopniowo postaci nagie upodabniają się do posągów antycznych
Massacio, Wygnanie pierwszych rodziców- Ewa jak Wenus Wstydliwa- podobny gest zakrywania łona
Fascynacja przedstawianiem nagiego ciała
Luca Piranelli- duża ilość nagich postaci w połączeniu z antycznymi gestami w Sądzie Ostatecznym
Fascynacja ludzką anatomią
Da Vinci, Rafael, Michał Anioł- przeprowadzali sekcje zwłok
(sekcje na zwłokach skazańców, Kościół zakazywał sekcji, jako bezczeszczenia ciała)
XV/XVI w.- pary artysta-anatom
Tycjan związany z Vesaliusem
Postaci na ambonie w Pizie, 1260, Niccolo Pisano
Pierwszy przykład wykorzystania nagości do przedstawienia fortitudo (postać Herkulesa)
Potem topos nagiej prawdy (ze źródeł antycznych, np. Horacy i Seneka)
Z wzoru opisu obrazu Apellesa, Boticcelli
Nagie personifikacje cnót
Donatello, Dawid, 1430-33- pierwsze wolnostojące nowożytne przedstawienie męskiego aktu, zgodnie z antycznym kontrapostem
Michał Anioł, Dawid,1501-1504- najbardziej znany przykład scalenia antycznej formy z chrześcijańską treścią
Chrystus w heroicznej formie, jedynie z perizonium
Tzw. erotyczna ikonosfera- Wenus Beticcellego- poza Wenus pudlica
Wenus z Turbino, Tycjan- temat kobiety leżącej- ikonosfera erotyczna właściwa sztuce europejskiej od XV w. po dziś dzień
Tycjan- Wenus z Amorem, ale organista już ubrany no i się ogląda, lepiej nie mówić na co
Danae, Rembrandt
Betsabee, Rembrandt- bez idealizacji antycznej (troszku za gruba, jak na mój gust)