STRATEGIA - pojęcie to pochodzi od greckiego „strategos”. Oznacza ono dowodzenie, przywódcę, naczelnego wodza (stratos-armia, egein - przewodzić). Początkowo pojęcie to odnoszono do sztuki wojennych, dowodzenia armią. Już w VI w p.n.e. w swojej teorii wojny Sun Tzu radził:
„Kiedy dochodzi do konfrontacji z wrogiem musisz szybko odpowiedzieć na zmieniające się sytuacje i szukać korzystnych rozwiązań. Poznaj siebie i poznaj wroga, dopiero wtedy twoje zwycięstwo nie będzie zagrożone. Ci, którzy celują w rozwiązywaniu problemów, rozwiązują je tuż przed ich pojawieniem się. Ci, którzy celują w pokonywaniu swych wrogów, zwyciężają, zanim pojawi się zagrożenie”
Autorstwo definicji strategii wojennej przyznaje się pruskiemu generałowi Karlowi von Clausewitzowi, który w XIX w. w dziele pt. O wojnie przedstawił syntezę militarnej teorii strategii. Według von Clausewitza STRATEGIA to zbiór działań prowadzących do spełnienia planu wojennego, zawierających projekty poszczególnych kampanii, a w ich rama bitew”.
Cechy strategii:
horyzont, czyli okres, na który przygotowujemy strategię;
skutki, czyli skutki pozytywne - efekty i skutki negatywne, których nie można wykluczyć w procesie realizacji strategii;
wyznaczenie celów strategicznych i priorytetów w procesie realizacji strategii;
powiązanie z układem decyzyjnym;
wszechobecność strategii.
Pojęcie strategii według różnych autorów:
Autor |
Definicja |
Bent Karlof |
Celem strategii jest połączenie zasobów w schematy zintegrowanych działań w celu zdobycia wyraźnej przewagi konkurencyjnej i osiągnięcia określonych celów |
Alfred Chandler |
Strategia jest określeniem podstawowych celów i zadań przedsiębiorstwa oraz podjęcia takich kierunków działania i dokonania takich alokacji zasobów, które są niezbędne dla realizacji tych celów |
Krzysztof Obłój |
Strategia jest czymś, co ma fundamentalny wpływ na życie lub śmierć, na sukces lub porażkę firmy |
Grażyna Gierszewska |
Strategia organizacji to ogólny program definiowania i realizacji celów przedsiębiorstwa oraz pełnienia jej misji, zawierający układ w czasie reakcji przedsiębiorstwa na jego otoczenie |
Jan Jeżak |
Strategia to system pewnych wartości, przy pomocy których przedsiębiorstwo rozpoznaje i ocenia pojawiające się dla niego szanse i zagrożenia oraz zgodnie, z którymi wybiera i podejmuje określone działania mające na celu zapewnienie mu długotrwałej egzystencji |
H. Mintzberg |
Strategię można zdefiniować za pomocą 5 P:
|
Z pojęciem strategii związane są inne pojęcia pokrewne tj. planowanie długookresowe, rozwój, planowanie strategiczne, myślenie strategiczne, polityka strategiczna.
Autorzy tych pojęć koncentrują uwagę na kilku powtarzających się problemach:
problem celów - strategiczne jest postępowanie, koncentrujące się na formułowaniu celów długookresowych;
problem planu - strategiczne jest planowe zaangażowanie zasobów w dłuższym okresie czasu;
problem otoczenia - strategiczne są decyzje podnoszące konkurencyjność przedsiębiorstwa w otoczeniu;
problem koncentracji - koncentracja energii i zasobów na wybranych, najważniejszych obszarach działania;
problem czasu - długoterminowa perspektywa ale również traktowanie walki z czasem jako atut strategicznego przedsiębiorstwa;
problem zmiany - strategiczne są decyzje pociągające za sobą istotne zmiany strukturalne, eliminujące opór przeciw zmianom, tworzące klimat sprzyjający zmianom;
problem naczelnego kierownictwa - skuteczna strategia wymaga od naczelnego kierownictwa ( z racji funkcji, kwalifikacji, szerokich horyzontów, dostępu do informacji, punktu obserwacyjnego) uczestnictwa i wspierania procesu planowania strategicznego jak również wywoływania i podtrzymywania zaangażowania w ten proces wszystkich pracowników.
STRATEGIE MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW - wykład
dr Małgorzata Gałązka-Sobotka