RENTA SOCJALNA

Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej

Renta socjalna ma charakter pośredni między zaopatrzeniem społecznym a pomocą społeczną:

• historycznie renta socjalna wywodzi się z pomocy społecznej - pierwotnie renta socjalna uregulowana była w ustawie o pomocy społecznej, ale obecnie ustawodawca zdecydował o uregulowaniu w odrębnej ustawie;

• konstrukcja prawna renty socjalnej opiera się na cechach zaopatrzenia społecznego.

Ryzyko socjalne, przed którym chroni renta socjalna → ryzyko niezdolności do pracy powstałe w młodym wieku, tzn. przed objęciem danej osoby ubezpieczeniem społecznym.

Przesłanki nabycia prawa do renty socjalnej:

• renta socjalna przysługuje:

1. osobom posiadającym obywatelstwo polskie, zamieszkującym i przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;

Wyjątek od przesłanki posiadania obywatelstwa polskiego - prawo do renty socjalnej przysługuje obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej oraz obywatelom państw Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

2. cudzoziemcom przebywającym na terytorium Polski na podstawie określonego tytułu z zamiarem stałego pobytu;

• warunkiem uzyskania renty socjalnej jest ukończenie 18 roku życia;

• powstanie całkowitej niezdolności do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu w wymaganym okresie:

• okres przed ukończeniem 18 roku życia;

• okres pobierania nauki w szkole albo w szkole wyższej przed ukończeniem 25 roku życia;

• okres studiów doktoranckich lub też aspirantury naukowej.

Rodzaje renty socjalnej:

• stała renta socjalna - jeżeli orzeczona niezdolność do pracy jest trwała;

• okresowa renta socjalna - jeżeli orzeczona niezdolność do pracy jest okresowa.

Orzecznictwo lekarskie → o niezdolności do pracy orzeka lekarz orzecznik ZUS, a odwołania od orzeczeń lekarza orzecznika ZUS rozpatrują komisje lekarskie ZUS.

• Wysokość renty socjalnej jest taka sama dla wszystkich osób uprawnionych - kwota renty socjalnej jest stała i wynosi 84 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Przesłanki negatywne:

• pobieranie świadczeń emerytalno-rentowych w ramach systemu ubezpieczeń społecznych lub zaopatrzenie społecznego;

• pobieranie zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego (takiego prawa nie wyłącza pobieranie renty rodzinnej);

• posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 5 hektarów przeliczeniowych;

• tymczasowe aresztowanie albo odbywanie kary pozbawienia wolności.

Zbieg prawa do świadczeń

Zbieg prawa do renty socjalnej z renta rodzinną → w sytuacji zbiegu prawa do renty socjalnej z rentą rodzinną mamy do czynienia ze zmniejszeniem świadczenia - renta socjalna ulega zmniejszeniu w przypadku, gdy łączna kwota obu świadczeń przekracza 200 % kwoty renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Zbieg prawa do renty socjalnej z osiąganiem określonych przychodów:

• przychody z tytułu działalności objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego;

• przychody podlegające opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Osiągnięcie progu 30 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia powoduje, że prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu.

Administrowanie systemem renty socjalnej

Wydawanie decyzji w sprawie renty socjalnej zostało przyznane organom rentowym ZUS.

Postępowanie w sprawie przyznania renty socjalnej jest wszczynane na wniosek samego zainteresowanego (wniosek w tej sprawie może być również złożony przez organ pomocy społecznej) - w razie wydania negatywnej decyzji przysługuje odwołanie do sądu na zasadach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego.

• Finansowanie renty socjalnej odbywa się ze środków budżetu państwa.

2