Współczesne problemy socjologii (23.10.2010 r.- sobota)
I wykład
Co to jest socjologia?
Socjologia powstała jako usiłowanie zrozumienia dalekosiężnych zmian, jakie zachodzą w ludzkich społeczeństwach od 2-3 stuleci. Są to zmiany niekonieczne na wielką skalę:
Niektóre z najważniejszych dokonuje się w odniesieniu do najbardziej intymnych i osobistych właściwościach ludzkiego życia. Jednym z przykładów takich zmian jest upowszechnienie się miłości romantycznej jako podstawy małżeństwa.
Socjologię można określić jako systematyczne badanie grupy i społeczeństw ludzkich, w szczególności analizę nowoczesnych, uprzemysłowionych systemów społecznych.
Socjologia należy do rodziny nauk społecznych obejmującej także historię, psychologię społeczną, antropologię, ekonomię, nauki polityczne, geografię społeczną.
Podziały między różnymi naukami społecznymi nie są klarowne ani precyzyjne; wszystkie posiadają pewien zakres wspólnych zainteresowań, pojęć i metod badawczych.
Socjologia poszukuje wyjaśnień dotyczących natury porządku społecznego i zakłóceń tego porządku. Poszukiwania te ukierunkowane są zawsze na jakiś system społeczny.
System społeczne jest całokształtem związków (w tym zależności) miedzy ludźmi, którzy wzajemnie na siebie oddziałują. Związki te- interakcje- zachodzą zawsze według pewnych względnie stałych wzorów. Można zatem powiedzieć, że system społeczny jest to stały wzór interakcji miedzy dwoma lub większą liczbą ludzi.
Co to jest społeczeństwo?
Zbiorowość wzajemnie na siebie oddziałujących osobników:
-zajmująca określone terytorium,
-na ogół liczba dzieląca się na różne grupy stała, „wieczna” samowystarczalna, samoodnawiająca się posiadająca kulturę.
Rożne punkty widzenia na społeczeństwo (aspekty)
aspekt demograficzny - populacja na ogół wielki zbiór jednostek ludzkich o określonej charakterystyce.
aspekt grupowy - składa się z jednostek, jest zintegrowane w pewną całość, nie jest zbiorowością luźną, choć składa się z różnych elementów.
aspekt systemowy - powiązany układ pozycji (statusów) i typów dla nich ról.
aspekt strukturalny - sieć relacji międzyludzkich - nie obiektów, lecz form, schematów odnoszenia się ludzi do siebie.
aspekt antywistycznych (interakcjonistycznych) - konglomerat wzajemnie zorientowanych działań jednostki.
aspekt kulturalistyczny - matryca podzielona przez zbiorowość znaczeń, symboli i reguł oddziałujących na ludzkie działania.
aspekt zdarzeniowy (polowy)- nieustająco zmienna, płynne pole, pełne zdarzeń społecznych, w polu tym zbiorowości jednostek podejmują wobec siebie nawzajem kulturowo wyznaczone i strukturalnie ukierunkowane działania i w toku tego procesu same modyfikują i wytwarzają grupy, systemy społeczne, struktury społeczne i kulturę, stanowiące z kolei kontekst dla przyszłych działań.
Społeczeństwo w tym ujęciu nie „istnieje”, lecz ciągle na nowo „staje się”.
Praktykowanie socjologii wymaga:
-neutralności- odseparowania się od potocznych (przyjmowanych z „dobrodziejstwem” inwentarza często stereotypowych) idei dotyczących życia społecznego.
-umiejętności „myślenie imaginacyjnego” posługiwania się wyobraźnią socjologiczną.
Elementy wyobraźni socjologicznej (wg C. Wrighta Millsa i Piotra Sztompka)
Wszelkie zjawiska społeczne są skutkiem (zamierzonych lub nie, natychmiastowych lub skumulowanym, bezpośrednim lub pośrednim) jakiś działań, decyzji, wyborów podjętych przez jednostki bądź zbiorowości, czyli podmioty społeczne. Wyobraźnia socjologiczna przeciwstawiała się fatalizmowi, determinizmowi, prowidencjalizmowi.
Świadomość czynników (np. ukryty zasób, barier strukturalnych i kulturowych, które wyznaczają szansę i możliwość działania jednostek i grup ludzkich.
[wyobraźnia socjologiczna zwana mit absolutny wolności człowieka, przeciwstawiania się walintaryzmowi.]
Rozpoznanie we wszystkich zjawiskach społecznych skumulowanego dziedzictwa przeszłości (tradycji społecznej i kulturowej, która wpływa na teraźniejsze działania.)
[podstawą wyobraźni socjologicznej jest historyzm sprzeciwia się ona prezentyzmowi]
Postrzeganie życia społecznego [w tym wszystkich pozornie trwałych instytucji, organizacji. W ich ciągłej zmienności w procesie stawia się, znikome przekształcanie się.
[wyobraźnia socjologiczna akceptuje dynamikę życia. Akceptacja ogromnej różnorodności form, w jakich przejawiać się może życie społeczne.]
Jeśli ktoś uważa, że brakuje jakiejkolwiek treści to proszę o dopisanie.