Porównanie ustrojów Polski i Francji |
||
|
Francja |
Polska |
forma rządów |
republika |
republika |
ustrój terytorialny |
państwo unitarne |
państwo unitarne |
reżim polityczny |
państwo demokratyczne |
państwo demokratyczne |
system formy rządów |
mieszany: prezydencko-parlamentarny |
parlamentarno -gabinetowy |
charakter |
socjalny |
liberalny |
|
ingerencja państwa w gospodarkę i sprawy społeczne |
gwarantuje obywatelowi prawo własności i gospodarkę rynkową |
zakres władzy wykonawczej |
dwuczłonowa Prezydent + premier (rząd) silna władza prezydenta |
Prezydent + premier (rząd) władza prezydenta ograniczona na rzecz Rady Ministrów
|
Czas kadencji |
Prezydenta |
Prezydenta: 5 lat |
|
premiera |
Parlamentu 4 lata |
zakres władzy prezydenta : |
rozwiązuje zgromadzenie narodowe ( po ustaleniu z premierem i 2 izbami parlamentu) powołuje i odwołuje premiera i ministrów i rząd szef egzekutywy , przewodniczy posiedzeniom Rady Ministrów, podpisuje dekrety ma uprawnienia osobiste: mianuje premiera, zwołuje referendum, rozwiązuje Zgromadzenie Narodowe i kieruje orędzie do parlamentu jest zwierzchnikiem sił zbrojnych i Komitetu Obrony Narodowej mianuje na stanowiska w wymiarze sprawiedliwości |
powoływanie i odwoływanie prezesa NBP, prezesa Sądu Najwyższego, NSA, nadaje stopnie oficerskie, obywatelstwo polskie, ordery i odznaczenia, dysponuje prawem łaski. Inicjatywa ustawodawcza wydaje rozporządzenia i zarządzenia. Zarządzanie wyborów parlamentarnych w szczególnych warunkach rozwiązywanie parlamentu weto ustawodawcze
|
zakres władzy ustawodawczej |
Zgromadzenie Narodowe, Senat i Rada Społeczno - Ekonomiczna |
Sejm i senat |
zakres władzy sądowniczej |
sądownictwo powszechne i administracyjne, sądu apelacyjne, Naczelny Sąd Administracyjny najwyższa instancja |
sądy powszechne, administracyjne, Sąd Najwyższy, Krajowa Rada Sądownictwa, Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu
|
samorządy |
podział na departamenty, duże scentralizowanie władzy, decentralizacja od 1981r. |
podział na gminy i powiaty. decentralizacja od 1999r. |