Tytuł: Obrazowości komunikatu, czyli jak obrazy medialne zwracają na siebie naszą uwagę.

Podtytuł: Struktura obrazu medialnego.

Rzeczywistość zawsze analizowano na podstawie sprawozdań składanych przez obrazy, a filozofowie już od czasów Platona dążyli do zmniejszania naszej od nich zależności, poszukując kryteriów spostrzegania rzeczywistości bez pośrednictwa obrazów. Ale kiedy w połowie XIX wieku wszyscy zaczęli sądzić, że kryteria takie są już dostępne, upadek przestarzałych złudzeń politycznych i religijnych przed naporem myślenia humanistycznego i naukowego nie spowodował (wbrew oczekiwaniom) masowych ucieczek w kierunku rzeczywistości „samej w sobie”. Przeciwnie- nowy wiek niewiary pogłębił nasze uzależnienie od obrazów. Zaufanie, jakiego nie sposób było żywić do rzeczywistości rozumianej dzięki formule obrazów, zostało jednak odzyskane dzięki temu, że rzeczywistość zaczęto rozumieć jako obrazy, złudzenia. Codziennie jesteśmy bombardowani różnego rodzaju komunikatami medialnymi. Niektóre są jawne, irytujące, męczące (reklamy) a obecności jest przez nas tolerowana, niekiedy oczekiwana (programy publicystyczne). Ich wspólnym celem jest ukierunkowanie naszego myślenia (czy też może raczej zwrócenie uwagi) na konkretny produkt/sprawę/zagadnienie. Przez umiejętne wykorzystanie różnych elementów struktury obrazu może i dosyć często im się to udaje. Nie ulega wątpliwości, że obrazy medialne mają wpływ na nasze postrzeganie rzeczywistości oraz, w pewnym stopniu, decyzje przez nas podejmowane. W poniższej pracy postaram się wyjaśnić za pomocą jakich środków tego dokonują.

Plan wystąpienia:

1.Obrazy medialne mają wpływ na naszą percepcję

2.Przybliżenie elementów struktury obrazu argumentujące powyższe stwierdzenie.

3.Posumowanie

Jednym z powodów dla których obrazom z mediów tak często udaje się nas ukierunkować jest to, że rzadko kwestionujemy obraz jaki jest pokazywany. Nie zastanawiamy się jaki jest cel komunikatu, który odbieramy. Prawie zawsze przyjmujemy go za dobrą monetę, jako rzeczywistość. Shanto Iyegnar i Donald Kinder udowodnili, że istnieje związek między tym co dociera do odbiorcy przez środki masowego przekazu, a tym co uważa on za informację dnia, a co za tym idzie, że wystarczy napisać „plan” tego co ludzie mają oglądać/czytać/słuchać, a można w pewien sposób modyfikować ich zachowania. Większe znaczenie jednak ma to w jaki sposób dany apel został przedstawiony. Żywe komunikaty wpływają na nasze reakcje poznawcze przynajmniej na cztery możliwe sposoby: przyciągają uwagę, komunikaty są bardziej konkretne i osobiste, skupiają uwagę na zagadnieniach, które nadawca uważa za najważniejsze, lepiej pamiętamy materiał przedstawiony. Istnieje kilka środków zawartych w strukturze obrazu medialnego, których zastosowanie może sprawić, że komunikat będzie bardziej czytelny przez odbiorcę. Po krótce je przedstawię:

-linia

Linię w przekazie obrazu medialnego można dzielić na prostą, krzywą i literniczą. Prosta służy w podkreśleniach i obramowaniach, charakteryzuje przy tym uporządkowanie, prostotę umiar. Jest to linia zarezerwowana dla sztuki klasycznej co ma wpływ na kształtowane z nią skojarzenia (proste podkreślenia nazw leków na ulotkach). Linia ta towarzyszy komunikatom o charakterze informacyjnym.

Linia krzywa wykorzystywana jest na ogół do podkreślenia konturów. Linia krzywa ma łagodniejszy charakter a jednocześnie bardziej dynamiczny niż linia prosta (przede wszystkim nawiązuje do baroku i secesji). Służy do wyodrębnienia przedmiotów spośród innych w tej samej przestrzeni.

Linia liternicza używana jest do zapisu liter. Jest ona integralną częścią przekazu medialnego. Ma ściśle sfunkcjonalizowane cele. Używanie linii pogrubionej, wielkich liter, większej czcionki ma charakter perswazyjny gdyż sugeruje hierarchię wartości. Kursywa- naśladująca pismo ręczne prowadzi do skojarzeń z prywatnością i komfortem. Ogólnie kształt czcionki, wielkość i stopień zagęszczenia napisu, miejsce w kompozycji obrazu, barwa linii i barwa tła to czynniki kształtujące funkcję poznawczą i pośrednio nakłaniającą.

-barwa

Istotnym składnikiem obrazu jest plama barwna. Barwa w obrazie medialnym, oprócz reprezentowania danego obiektu, jest również nośnikiem znaczeń symbolicznych ( kolor czarny- żałoba,smutek; biały- czystość; czerwony- miłość, rewolucję; szary- zwyczajność), psychologicznych ( barwy ciepłe i nasycone poprawiają samopoczucie, chłodne pomagają w koncentracji, fiolet nastraja melancholijnie, czerwień pobudza ale i rozdrażnia), emocjonalnych (biały- radość, czerwony- namiętność). Innym sposobem oddziaływania barw obok oddziaływania psychologicznego jest oddziaływanie optyczne. Barwy ciepłe przybliżają, zmniejszają przestrzeń, zimne- oddalają. Łączenie określonej barwy zawsze z tą samą firmą czy przedmiotem czyni barwę znakiem identyfikacyjnym- emblematem ( podać jakiś przykład). Jednocześnie obraz medialny wykorzystuje konotacje z określonymi barwami i tak np. biel i błękit, kojarzące się z czystością świeżością, orzeźwieniem są stałe w reklamach środków higienicznych ( podpaski itp.).

-światłocień

Podstawową funkcją światłocienia jest uzyskanie efektu trójwymiarowości. Światłocień reklamowy jest natomiast nośnikiem określonych treści, wartości i emocji. Może wydobywać dodatkowe walory przedmiotu, pełniąc funkcję podkreślenia, skierować uwagę na wybrane elementy (poprzez silne oświetlenie boczne- efekt blasku, czołowe- wygładza nierówności, idealizuje), wprowadzać hierarchię ważności przedmiotów w obrazie (odpowiednia ostrość/rozmycie), a także kształtować emocjonalność odbioru (rzeczy jasne kojarzą się pozytywnie). Gra świateł i cienie może animizować i personifikować obiekty.

-kompozycja

Kompozycja zestawia w określony sposób elementy materiału tematycznego- dokonuje interpretacji i zhierarchizowania. Ustala związki funkcjonalne czy nawet emocjonalne pomiędzy elementami, wyodrębnia dominantę (główna rzecz, zagadnienie w komunikacie) a tym samym wpływa na odbiór obrazu.

Struktura dźwięku:

-synchronizacja

Dźwięk w obrazie medialnym charakteryzuje wysoki stopień synchronizacji z pozostałymi składnikami przekazu medialnego(mówię tu o barwie,nasyceniu,ruchu postaci itp.). Zachodzi dostosowanie treści dźwiękowej do treści wizualnej (przykład ostatniej reklamy danona( tej w kąpieli; obraz w zwolnionym tempie a do tego stonowana muzyka podkreślająca erotyzm i tajemniczość). Przy synchronizacji dźwięku z obrazem zachodzi hiperbolizacja wynikająca z powtórzenia tej samej idei (jedność, harmonia, porządek a także szczęście) różnymi środkami wyrazu. Dzięki temu przekaz jest jednoznaczny.

-tempo

Tempo przyspieszone daje skojarzenia z żywotnością, radością, ruchem a więc jest kojarzona pozytywnie. Oczywiście zbyt wysokie tempo może również kojarzyć się się z pośpiechem, ucieczką, strachem, ale tego przekazy medialne unikają, chyba że nadawca zamierza użyć kontrastu (szybkie tempo na wstępie- spokojny koniec)

-walor głosu

Miły i łagodny tembr kobiecego głosu kojarzy się z ciepłem,spokojem, zmysłowością. Jest przede wszystkim używany w reklamach środków higienicznych, produktów dla niemowląt, bielizny osobistej, kosmetyków. Natomiast w reklamach dla młodzieży chodzi o jej zaktywizowanie, zwrócenie uwagi na przekaz dlatego też potrzebny jest głos o większej sile. Natężenie głośności działa na odbiorcę oddalająco a jednocześnie przytłaczająco i mobilizująco, podkreśla dynamikę i ruch, kojarzy się z działaniem. Podniesiony głos wspomaga zwykle wypowiedź ujętą w formie rozkazu czy pytania retorycznego („kup pan X” „jeszcze tego nie masz?”). Natomiast przekazy o obniżonej głośności kojarzą się z intymnością, odpoczynkiem i spokojem. Szept kojarzy się z tajemniczością zwykle zbliżoną do erotyzmu. Oddziałuje na odbiorcę przybliżająco, stwarza wrażenie fizycznej bliskości nadawcy. Krzyk natomiast wywołuje poczucie zagrożenia co dla komunikatu jest niepożądane, o ile nie przestawi się przeciwwagi dla sytuacji go wywołującej (krzyk- ktoś cię uratuje, wc kaczka już w drodze itp.)

Zakończenie

Obraz medialny bez wątpienia wpływa na nasze postrzeganie rzeczywistości. Może przenosić treści symboliczne, emocjonalne, psychologiczne. Idealizuje oraz kształtuje rzeczywistość wskazuje, o czym w danej chwili mamy myśleć.

Notatka do podyktowania dla grupy:

Obraz medialny bez wątpienia wpływa na nasze postrzeganie rzeczywistości. Może przenosić treści symboliczne, emocjonalne, psychologiczne. Idealizuje oraz kształtuje rzeczywistość wskazuje, o czym w danej chwili mamy myśleć. Reklama robi toza pomocą: linii, kompozycji,

Światłocienia, barwy.

Wyróżniamy linie: prostą, , krzywą i literniczą. Prosta służy w podkreśleniach i obramowaniach, charakteryzuje przy tym uporządkowanie, prostotę umiar.

Linia krzywa wykorzystywana jest na ogół do podkreślenia konturów.

Linia liternicza używana jest do zapisu liter. Jest ona integralną częścią przekazu medialnego.

Barwa w obrazie medialnym, oprócz reprezentowania danego obiektu, jest również nośnikiem znaczeń symbolicznych ( kolor czarny- żałoba,smutek; biały- czystość)

Innym sposobem oddziaływania barw obok oddziaływania psychologicznego jest oddziaływanie optyczne. Barwy ciepłe przybliżają, zmniejszają przestrzeń, zimne- oddalają.

Podstawową funkcją światłocienia jest uzyskanie efektu trójwymiarowości. Światłocień reklamowy jest natomiast nośnikiem określonych treści, wartości i emocji. Może wydobywać dodatkowe walory przedmiotu, pełniąc funkcję podkreślenia, skierować uwagę na wybrane elementy.

Kompozycja zestawia w określony sposób elementy materiału tematycznego- dokonuje interpretacji i zhierarchizowania.

---