Tkanki

Tk. Łączna : charakteryzuje się tym, że oprócz kom. Posiada subst. Między kom., która może być płynna lub stała. Subst. M. Kom. Zbud. jest z : białek, tłuszczy, cukrów, wody. Są w niej także włokienka białkowe które dzielą się na : kratkowe (retikulinowe) - cienkie, zbud. z retikuliny, wyst. Tam gdzie tk. Łączna przylega do narządów. Kolagenowe (klejorodne) - zbudowane z białka zwanego kolagenem mają duża wytrzymałość. Sprężyste : zbudowane z elastyny. Rozpuszczają się tylko we wrzących kwasach lub zasadach. Są w ścięgnach i wiązadłach oraz w skórze. DZIELI SIĘ NA : łączną zarodkową : kom. Jej mają zdolność przekształcania się w inne typy komórek, mają kształ połączonych gwiazdek. Mają zdolność do przekształcania się w inną kom. (totipotencja). Właściwą : zbud. Jest z kom. Tk. Łącznej, wszystkich typów włokien, subst. M-kom. Łączy narządy w 1 org. Wnika w przestrzenie pom. Narządami. Szkieletowa
Charakteryzuje się tym, że oprócz kom. Ma subst m-kom zbudowaną z CaCo3 i Ca3(Po4)2 dzieli się na : chrzęstną : oprócz kom tk chrz. Są włokna kolagenowe i sprężyste oraz subst. M-kom zbudowana z CaCO3. Wyściela stawy. Tworzy małrzowinki, łączy żebra z mostkiem
Kostna : - kościotwórcza (regeneruje kości), - kostna (buduje kości), - kościogubne (redukują nadmiar...).

Krew - tk łączna - składa się z subst. M kom zwanej osoczem krwi. Osocze jest z wody, zw. Org. (białka, tłuszcze, węglowodany, p-c, fibrynogen) Kom krwi stanowią 45% obj. Krwi : erytrocyty krw. Czer. Powstają w czerownym szpiku kości płaskich i krótkich. Są bez jaj u ssaków - u reszty mają. Brak dżądra i mitochondriów związany jest z dużym zagęszczeniem hemoglobiny. Żyją ok. 100 dni. Hemoglobina ma zdolność łączenia się z tlenem stąd erytrocyty roznoszą go po ciele. U człowiieka w 1mm3 krwi jest ok. 5mln erytrocytów. Leukocyty białe ciałka krwi, powstają w gruczołach chłonnych, śledzionie. Żyją kilka dni - posiadają jądro kom. Powinno ich być 6.5-9tys w 1mm3.
Leukocyty na zasadzie fagocytozy niszczą bakterie i wirusy, także kom nowotworowe. Płytki krwi : u człowieka jest ich 200-300 tys w 1mm3. Są to kom. Bez jąder - posiadają enzymy, które prowadzą do krzepnięcia krwi gdy krew wypływa na zew. Wówczas pękają, a uwolniony enzym prowadzi do krzepnięcia.

Tk nerwowa : Komórka nerwowa (dendryty, jądro, ciało neuronów, osłonka Schwanna, akson, cytoplazma, neurofibryle, przewężenie Ranwiera, dzrzewko nerwu, osłonka mielinowa) akson : jest otoczony osłonką o budowie białkowo lipidowej. Osłonka Sch. Ma budowę komórkową, są to mocno spłaszczone owinięte wokół aksonu kom. Przewężenie Rauwiera : osłonki ochraniają Akson zaś przewężenia umożliwiają kontakt aksonu ze środowiskiem, przenikają przez nie tlen i pokarm.

Tk. Mięśniowa : zbudowana jest z komórek zwanych włóknami mięśniowymi. Budowa włókienka : jądro, sarkolema (błona kom) sarkoplazma (cytoplazma), miofibryle (zbud. Z 2 rodzajów białek, tj. miozyny i aktyny. Mają zdolność kurczenia się i rozkurczania ) Tk mięśniowa dzieli się na : gładkiego : buduje wszystkie narządy ciała. Kom : wrzecionowaty kształt, jedno jądro w środku kom., mała l. Miofybrylii, praca niezależna od woli człowieka, pop. Prążkowany (szkieletowy) - jego kom ma długość kilkudziesięciu cm, jest komórczakiem.W sarkoplaźmie jest wiele mitofibrylii. Prążkowanie wynika z 2 rodzajów białka : wł. Miozynowe (są krótsze i grubsze), aktynowe (dłuższe, chudsze). Włokienka są regularnie ułożone - włókienka ciemne tylko z miozyny, a jasne tylko z aktyny. Skurcz i rozkurcz wynika z tego że włókienka aktyny wsuwają się i wysuw. Z włókienek aktyny. Pop. Pr. Serca - buduje tylko ściany serca. Jego włókna są cieńsze i mają cieńszą sarkolemę.Mają kształt rozgałęziony i wiele jąder położonych centralnie. Praca nie zależy od człowieka.

Tkanki wzmacniające

Twardzica; zbudowana jest z zywych komórek zawierajacych w sobie cytoplazme i jądro komórkowe. Komórki te sa wydłużone, a ich ściany komórkowe pogrubiałe.Zwarcica występuje w ogonkach liściowych i młodych partiach łodyg.

Twardzica; zbudowana z martwych komórek, o silnie zgrubiałych i zdrewniałych ścianach komórkowych. Buduje komorki kamienne, wystepujące w owocach gruszy. Wystepuje w postaci włókien i komórek kamiennych.

: Tkanki zwierzęce

Tkanka łączna
charakteryzuje się obfitą substancją międzykomórkową. Zależnie od stopnia jej uwodnienia i liczby występujących w niej komórek, tkanka łączna może być płynna lub stała. Tkanką łączną płynną jest krew, a stałą - tkanka chrzęstna, kostna i tłuszczowa.
Krew tworzy wewnętrzne środowisko organizmu. U zwierząt kręgowych, krąży w tętnicach, żyłach i naczyniach włosowatych. Składa się z płynnego osocza i elementów morfotycznych - krwinek. Dociera do wszystkich komórek ciała. Osocze zawiera około 90% wody i około 10% substancji takich jak: białka, enzymy, hormony, witaminy i sole mineralne. Komórki krwi to: krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi.
- Krwinki czerwone zawierają czerwony barwnik - hemoglobinę, dzięki której transportują tlen i dwutlenek węgla. U ssaków są pozbawione jądra komórkowego.
- Krwinki białe są zróżnicowane. Wpływają na odporność organizmu oraz pełnią ważną rolę w jego obronie przed mikroorganizmami.
- Płytki krwi - najmniejsze elementy komórkowe - biorące udział w procesie krzepnięcia krwi.
Funkcje krwi:
- Rozprowadza po organizmie tlen i substancje odżywcze;
- Zbiera szkodliwe produkty przemiany materii i odprowadza je do nerek;
- Przenosi dwutlenek węgla z tkanek do płuc;
- Reguluje ciepłotę ciała;
- Dostarcza ciał odpornościowych, broniących organizm np. przed bakteriami.

Charakterystyczna dla kręgowców jest tkanka łączna stała - chrzęstna i kostna.
Tkanka chrzęstna buduje szkielet ryb chrzęstnoszkieletowych, elementy chrzęstne nosa, tchawicy, małżowiny usznej itp. Pełni funkcję ochronną i zabezpieczającą. Zbudowana jest z komórek chrzęstnych ułożonych po jednej, dwóch lub trzech w owalnych jamkach chrzęstnych zanurzonych w substancji międzykomórkowej, która może zawierać również włókna.
Tkanka kostna buduje szkielet wewnętrzny kręgowców. Ponieważ zawiera dużo soli mineralnych w substancji międzykomórkowej, jest najtwardsza ze wszystkich tkanek. Tworzą ją mające liczne wypustki komórki kostne. Znajdują się one w jamkach kostnych. Komórki kostne tworzą blaszki i beleczki, których układ przestrzenny zapewnia kościom odporność i sztywność. tkanka kostna jest dobrze ukrwiona, gdyż przechodzą przez nią liczne naczynia krwionośne roznoszące substancje odżywcze.
Pełni funkcję:
- Zabezpieczającą;
- Podporową;
- Ochronną.
Kości są również miejscem przyczepiania się mięśni szkieletowych i razem z nimi tworzą układ ruchowy kręgowców.

Tkanka mięśniowa
zbudowana jest z komórek wydłużonych, które mają zdolność kurczenia się i rozkurczania. Dzięki zdolności kurczenia się mięśni, zwierzęta mogą wykonywać wszelkie ruchy. Ze względu na funkcję i miejsce występowania mięśnie dzieli się na szkieletowe i trzewiowe. Natomiast ze względu na budowę wyróżnia się tkankę mięśniową gładką i poprzecznie prążkowaną.
Mięśnie gładkie są zbudowane z komórek o wrzecionowatym kształcie, które kurczą się powoli, niezależnie od naszej woli i nie męczą się. W cytoplazmie tych komórek występuje jedno jądro. Mięśnie te budują narządy wewnętrzne np. układu pokarmowego, krwionośnego i wydalniczego itp.
Mięśnie poprzecznie prążkowane zbudowane są z włókien, które obserwowane pod mikroskopem mają jasne prążki. Komórki włókien mięśniowych są wydłużone i wielojądrowe. Z tej tkanki zbudowane są mięśnie szkieletowe, które się szybko kurczą i rozkurczają zależnie od naszej woli, ale też szybko się męczą.
Mięsień sercowy zbudowany jest z rozgałęzionych włókien poprzecznie prążkowanych.

Tkanka nabłonkowa
jest najbardziej pierwotną tkanką organizmu, gdyż pierwsza pojawia się w rozwoju zarodkowym. Komórki nabłonka ściśle do siebie przylegają. Ze względu na ich kształt wyróżnia się nabłonek płaski, sześcienny (kostkowy) i cylindryczny (walcowaty). Może składać się z jednej warstwy komórek jak np. u bezkręgowców lub wielowarstwowy - u kręgowców. Okrywająca powierzchnię ciała część nabłonka wielowarstwowego rogowacieje i złuszcza się.
Nabłonek pełni różne funkcje:
- nabłonek powierzchniowy, czyli naskórek - chroni organizm przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi;
- tzw. śródbłonek - wyściela narządy wewnętrzne np. jelita oraz naczynie krwionośne;
- nabłonek gruczołowy - zawiera komórki gruczołowe wydzielające np. łój, pot, mleko, śluz;
- nabłonek zmysłowy - wchodzi w skład narządów zmysłów i pomaga odbierać wrażenia zmysłowe;
- nabłonek rozrodczy wchodzi w skład układu rozrodczego, wyściela gonady i przewody rozrodcze.

Tkanka nerwowa
buduje układ nerwowy. Złożona jest z licznych komórek nerwowych - neuronów. Składają się one z ciała komórki zawierającego jądro. Od tego ciała odchodzą krótkie wypustki zwane dendrytami oraz najczęściej jedna, długa i rozgałęziona na końcu wypustka - neuryt. Mogą go otaczać osłonki.
Dendryty odbierają bodźce i przekazują je do ciała komórki nerwowej, a stąd przez neuryt informacja trafia do następnej komórki nerwowej. Dzięki dendrytom i neurytom komórki nerwowe mogą spełniać swoje funkcje, czyli odbierać i przekazywać bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego do centralnego układu nerwowego - mózgu i rdzenia kręgowego. Centralny układ nerwowy, od którego odchodzą liczne włókna nerwowe pełni nadrzędną funkcję w stosunku do innych układów i całego organizmu.
Układ nerwowy scala, kontroluje wszystkie czynności życiowe i funkcjonowanie żywego organizmu.

---