UTYLITARYZM DYDAKTYCZNY:
- Powstał na przełomie XIX i XX w. w Stanach Zjednoczonych;
- Koncepcje tą głosił twórca koncepcji progresywistycznej- Dewey ;
- w Europie utylitaryzm dydaktyczny głosił G.Kerschensteiner;
- Według Deweya kształtowanie pojmowane jest jako rekonstrukcja doświadczenia,
pamiętając, że proces i cele są rzeczą jedną i tą samą;
- Dewey twierdził, że treść i cel procesu nauczania zależy od indywidualnej i społecznej
aktywności ucznia;
- Najbardziej istotną treścią kształcenia jest koncentrowanie uwagi na zajęciach, czyli
koncentrowanie uwagi na zajęciach typu ekspresyjnego i konstrukcyjnego
(szycie, robótki ręczne itd.);
- Idealnym programem kształcenia Deweya jest brak kolejności i następstw przedmiotów
(brak drożności poziomej i pionowej);
- Postęp w pracy pedagogicznej polega na wyzwalaniu u ucznia nowych nastawień
i zachowań ściśle związanych z jego nabytymi doświadczeniami;
- Rekonstrukcja społecznych doświadczeń ludzkości jest podstawowym kryterium doboru
treści kształcenia.
Zasady budowy programu nauczania:
Zasada problemowego podejścia do treści kształcenia (współpraca zespołowa);
Zasada kształtowania umiejętności praktycznych przy rozwiązywaniu określonych problemów;
Zasada łączenia pracy z zabawą kiedy praca i zabawa jest związana z założeniami do osiągnięcia celu nauczania i wychowania;
Zasada aktywizowania - samodzielne zdobywanie wiadomości i umiejętności przez ucznia;
Zasada włączania dzieci i młodzieży w nurt życia środowiska lokalnego
(wycieczki, zajęcia pozalekcyjne).
Założenia utylitaryzmu dydaktycznego:
Zapewnienie uczniom maksymalnej swobody w zakresie doboru przedmiotów nauczania;
Dostosowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej do indywidualnych potrzeb uczniów;
Szkoła miejscem życia społecznego;
Program nauczania jako wykładnia zainteresowania dzieci i młodzieży;
Progresywistą zarzucano pajdocentryzm i nadmierną swobodę w nauczaniu. W 1957r. kiedy został wystrzelony sputnik na orbitę, krytyka utylitaryzmu dydaktycznego Deweya w Ameryce nasiliła się w konsekwencji ujawniając jego słabości.