Postawy nauczyciela – n- l mistrz

Pojęcie „nauczyciela-mistrza” można rozumieć na kilka sposobów, jako że każda osoba przekazująca wiedzę, wychowująca i kształcąca, może stanowić wzór dla swych uczniów i być przez nich postrzegana jako mistrz.

- jest to ktoś, kto zajmując się uczniem indywidualnie, przekazuje mu swoją wiedzę, ale – co równie ważne – kształtuje jego psychikę, osobowość, wychowuje przez bezpośredni kontakt; nawet gdy nie robi tego w pełni świadomie.

- Nauczycielem-mistrzem określić można by kogoś, kto będąc głęboko zakorzenionym

w swoim zawodzie, zajęciu, a także całym środowisku naturalnym dla tego zajęcia, stanowi wzór dla swojego ucznia (czy wręcz ucznia-wychowanka) i chętnie dzieli się całym swym doświadczeniem. zarówno zawodowym jak i życiowym.

- Bez wątpienia podstawową cechą mistrza, mającego pod opieką ucznia, jest odpowiedzialność, Żadnego człowieka, który choćby najlepiej przekazywał wiedzę, był jak najlepszym fachowcem, bez względu na jego umiejętności, sławę, tytuł naukowy czy cokolwiek innego, nie można nazwać mistrzem, jeśli nie odpowiada za swojego ucznia-wychowanka!

- Mistrz jest więc osobą duchowo rozwiniętą, zdolną do analizy swoich działań, a także wiązania ich ze skutkami, umiejącą przewidzieć konsekwencje określonego prowadzenia wychowanka

- Mistrz postrzegany jest powszechnie jako osoba, która nie szkodzi swoim uczniom.

-Bycie autorytetem dla ucznia i silna osobowość wiążą się również z jasno ustalonym systemem wartości. Mistrz nie tylko żyje według niego, ale potrafi także wpoić go swoim

podopiecznym. W tym przypadku chodzi bardziej o umiejętność bycia przykładem, niż przekazywania treści, życia na co dzień według jasno ustalonych zasad.

- Mistrz ma dystans do siebie, dba o własny rozwój.

-W warunkach szkolnych trudno o relacje mistrz-uczeń ponieważ brakuje tam emocjonalnej więzi.

- niebezpieczna jest sytuacja, gdy następuje powielanie schematu. Wzór(mistrz) może zniewalać i ograniczać wychowanka. Wówczas mistrz inspiruje, ale przytłacza i tłumi potencjał.

Postawa Liberalna - wychowawca „powstrzymuje się od wszelkiej ingerencji w sprawy grupy, pozostawia jej członkom całkowitą dowolność, nie aktywizuje ich ani nie kontroluje, ograniczając swoje kontakty z grupą do absolutnie koniecznych.
Kierownik grupy nie radzi sobie i nie jest przez grupę akceptowany, często nawet lekceważony.
Nauczyciel liberalny nie ma zaufania do uczniów, ma trudności w podejmowaniu decyzji, nie ma jasno sprecyzowanych celów, nie zachęca i nie zniechęca jednocześnie.
Klasa „nauczyciela na luzie” kierowana bardzo swobodnie, w której brak jakichkolwiek zasad, sprzyja niepowodzeniom szkolnym. Uczniowie, którzy nie są przyzwyczajeni do przestrzegania porządku, regularnie przekraczają wszelkie zakazy. Tacy nauczyciele mają tendencję do upominania, aczkolwiek ich reprymendy wzmagają tylko poziom hałasu w klasie. W takim zespole swoim zbyt liberalnym zachowaniem nauczyciel właściwie nie kontroluje sytuacji, nie stwarza on warunków do osiągnięcia sukcesów tym uczniom, którzy w innych warunkach mogliby osiągnąć wysokie wyniki. Nawet te dzieci, które dotychczas nie stwarzały żadnych problemów, szybko nauczą się nie przestrzegać dyscypliny.

Postawa demokratyczna- w centrum uwagi zawsze ma ucznia, najważniejsze jest to, że akceptuje ucznia takim jakim jest, czy jest dobry, czy zły

- okazuje sympatię, często uśmiecha się, rozładowuje napięcie

- uczniom dodaje odwagi i wiary w własne siły

- okazuje uczniom zrozumienie, życzliwość, zdobywa sympatię u uczniów i zaufanie

- nauczyciel liczy się z celami i decyzjami klasy

- wspólnie rozmawia na temat nurtujący problemów uczniów i stara się wspólnie rozwiązać te problemy

- ułatwia uczniom wykonanie konkretnych zadań

Postawa autokratyczna- narzuca cele, treści i zakres zadań, wymaga od uczniów natychmiastowego podporządkowania się

- ocenia pracę i zachowania uczniów tylko ze względu na to, czy mu się podoba, czy nie

- sam przydziela pracę i wyznacza członków grupy

- często karze klasę i krzyczy, ciągle kontroluje uczniów

- uchodzi za groźnego i surowego, wzbudza respekt i strach

Postawa nauczyciela- BADACZ

Postawa nauczyciela badacza charakteryzuje się podejmowaniem ciągłych badań nad własną sprawnością zawodową. Wciąż odkrywa i tworzy, ma charyzmę i potrafi przykuć uwagę młodego człowieka.

Nauczyciel badacz potrafi stworzyć sytuację, w której uczeń sam będzie zdobywać wiedzę. Kształcenie to opiera się na dialogu n-la z uczniem, ich wzajemnej współpracy i akceptacji. Dzieci doświadczają, eksperymentują, uczestniczą bezpośrednio w zajęciach, które rozbudzają zainteresowania, dają każdemu uczniowi możliwość uczestnictwa w procesie dydaktycznym, ułatwia przyswajanie wiedzy, wspomaga w dążeniu do sukcesu.

Wg Frishera n-l badacz to dobry nauczyciel, który „ udowadnia uczniowi, że powinien być dobrego sobie mniemania, odczuwać dumę z wykonywanej pracy i dużo spodziewać się po sobie […] Pozwala uczniom dokonywać wyborów i respektuje je, pozwala wykonać coś bez pomocy i pod nieobecność dorosłych, docenia propozycje i pomysły uczniów, gorąco podziwia wybrane zdolności ucznia”.

Nauczyciele twierdzą, że należy odejść od „ wkuwania”, „ wchłaniania” uczniowi encyklopedycznej wiedzy, a wzbogacić go w wiedzę praktyczną, w wiadomości i umiejętności przydatne w dalszej nauce.

Nauczyciel przedmiotowiec.

Nauczyciel przedmiot owiec ma cechy nauczyciela który ma umiejętności

ukierunkowane na konkretny przedmiot. Nauczyciel specjalizujący się w

nauczaniu konkretnego przedmiotu. Słownik PWN definiuje nauczyciela

przedmiot owca : Nauczycielem, być powinien odpowiednio przygotowany

specjalista w danej dziedzinie nauki, obowiązkowo posiadający odpowiednie

przygotowanie pedagogiczne i posiadać praktykę w umiejętnym

przekazywaniu wiedzy oraz nauczyć w sposób zrozumiały i przystępny

człowiekowi

zgodnie z jego możliwościami.

Nauczyciel przedmiot owiec jest przyjacielem, posiada umiejętności

spostrzegania i rozumienia innych, ma zachowania asertywne ale ma przede

wszystkim umiejętności motywowania ucznia do nauki i umiejętności

skutecznego komunikowania się z uczniem. Nauczyciel musi posiadać duży

zasób wiedzy z konkretnej dzieciny wiedzy-nauki. Nauczyciela konkretnego

przedmiotu charakteryzuje srogość , duże wymagania a także to ,że

skupiającym się wyłącznie na swojej dziedzinie wiedzy. Ale nauczyciel

ten

traktuje swój zawód jako pasję i zamiłowanie do nauczania tego

przedmiotu .

Postawy nauczyciela – przyjaciel

Nauczyciel jest osobą znaczącą w życiu dziecka. Obok rodziców wywiera trwały i istotny wpływ na rozwój jego psychiki. Wpływ ten zależy od wielu czynników np.:

• czy uczeń darzy go sympatią, (i odwrotnie),

• czy zależy mu na jego opinii, radzie, aprobacie,

• czy ceni jego kompetencje merytoryczne.

Wiedza, którą przekazuje uczniom nauczyciel lubiany i szanowany jest o wiele szybciej i lepiej przyswajana, niż ta którą przekazuje człowiek obojętny, czy wręcz nie lubiany.

Wychowawca - przyjaciel powinien:

• widzieć w uczniu drugiego człowieka,

• wywierać na niego pozytywny wpływ,

• wzbudzać w nim poszanowanie do własnych przekonań.

• czuć się odpowiedzialny za drugiego człowieka, za kogoś, komu pomogło się ukształtować swe poglądy, przekonania, zaszczepić własne idee.

Jego opieka, zainteresowanie podopiecznymi nie powinna być obowiązkiem, lecz dążeniem do życia ich problemami, służenia pomocą w szkole i poza nią.

Wychowawca – przyjaciel:

• nawiązuje serdeczne i przyjacielskie kontakty z młodzieżą,

• atmosfery zaufania.

• wzajemnego szacunku.

• stwarza im możliwość samodzielnego rozwiązywania problemów, służąc swoją pomocą i wsparciem,

• chętnie odwołuje się do ich inicjatywy i pomysłowości,

• respektuje ich zamierzenia i decyzje,

• wspólnie z nimi wykonuje niektóre czynności i zadania,

• występuje w roli równorzędnego członka zespołu wychowawczego.

Nauczyciel, który potrafi być równocześnie doradcą, przyjacielem, a nawet terapeutą dla swoich uczniów powinien posiadać takie cechy i zdolności jak:

• poczucie obowiązku i odpowiedzialności,

• wewnętrzną prawdziwość i moralną odwagę,

• kontaktowość, wyobraźnię,

• instynkt rodzicielski,

• zdolność do wyrażania uczuć,

• nastawienie psychiki na zewnątrz, a nawet na potrzebę doskonałości.

Dzięki postawie akceptacji, która wyznaje prawo do własnej odrębności, wychowankowie uważają się za niepowtarzalną w swoim rodzaju istotę ludzką, stanowiącą swoisty świat przeżyć, myśli i uczuć. Nauczyciel okazuje wychowankom serdeczność, darzy ich zaufaniem i szacunkiem.

Postawa autentyczności to dbanie o autentyczność własnych zachowań. Nauczyciel nie może wpajać uczniom pewnych zasad, samemu wyznając inne. Nauczyciel nie może być aktorem, pracownikiem najemnym, który kończąc pracę w szkole staje się innym człowiekiem, nie mającym zbyt wiele wspólnego z tym, który w pracy kieruje swoimi uczniami.

Osoba o takiej postawie ma poczucie własnej godności i wartości, nie wstydzi się swoich błędów. Nauczyciela reprezentującego taką postawę, cechuje szczerość, spontaniczność, otwartość wobec swoich wychowanków, a oni postrzegają go jako człowieka godnego zaufania, na którym można bezwzględnie polegać.

Empatyczna postawa to zdolność do wczuwania się w położenie drugiej osoby i widzenia świata oczami innych. Dzięki takiej postawie nauczyciel może lepiej poznać i zrozumieć swych podopiecznych. Rolą wychowawcy jest wczuć się w problemy ucznia, pomoc w znalezieniu ich, służenie radą. Nauczyciel powinien być dla młodych wychowanków partnerem budzącym zaufanie, kimś godnym zaufania, osobą, która przychodzi na myśl uczniowi, gdy ma jakiś problem. Powinien zachęcać do rozmowy i zwierzeń.

Bardzo istotnym elementem w procesie wychowania jest stosowanie metod oddziaływań pośrednich takich jak metoda dawania dobrego przykładu, ( metoda modelowania), która polega na przejmowaniu przez wychowanków zachowań i postaw swych wychowawców, którzy są dla nich wzorem godnym naśladowania.

Oczywiście oprócz tych cech zawód nauczyciela wymaga doskonałego przygotowania merytorycznego, ogromnej wiedzy i nieustannego samokształcenia. Kimże byłby wychowawca nawet największy przyjaciel ucznia nie potrafiący w sposób ciekawy i rzetelny przekazać mu swej wiedzy. Byłaby to źle pojęta przyjaźń, nieposzanowanie ucznia jako partnera i wychowanka.

To nauczyciel humanista i wychowawca czyli po prostu przyjaciel może uaktywnić i przyspieszyć proces samorealizacji i samodoskonalenia u swoich podopiecznych.

Nawet najzdolniejszy uczeń nie osiągnie w nauce wyników na miarę swoich możliwości jeżeli jego motywacja będzie zbyt słaba. Również zbyt silne dążenie do celu może spowodować odwrotne do zakładanych skutki.

Wszechstronny rozwój dziecka, troska o jego rozwój emocjonalny jest tak samo ważna jak zdobywanie wiadomości i umiejętności. Uczeń zaniedbywany, traktowany w sposób przedmiotowy, ignorowany w pewien sposób przez nauczyciela nigdy nie osiągnie w pełni rozwoju emocjonalnego i umysłowego.

PYTANIA:

1. Wymień postawy nauczyciela - 2 z nich opisz

2. Jaka z postaw nauczyciela jest Tobie najbliższa. Wymień ją i scharakteryzuj dlaczego?

3. Postawa liberalna dotyczy:

a)angażuje się w sprawy grupy

b) pozostawia uczniom całkowitą dowolność

c) okazuje uczniom zrozumienie