OSOCZE – 75-80% woda, 17-24% subst organiczne ( albuminy, globuliny, fibrynogen, cukry, subst lipid, wit), 1% - nieorg

Albumina – syntetyzowana przez hepatocyty, utrzymuje ciśnienie onkot. krwi, reguluje jej obj, nośnik jonów

Globulina – γ – globuliny – syntetyzow przez limfoc B i kom plazmat, wiąże z antygenami

Fibrynogen – białko włókniste, udział w procesie krzepnięcia, tworzy fibrynę

ERYTROCYTY – 4,5 – 5 mln/1mm³, 7,7μm, 120 dni, eliminowane przez makrofagi. Duży nadmiar powierzchni w stosunku do objętości – elastycznosć i opornosć na uszkodzenia. 33% masy –Hb. makrocyy – erytrocyty wieksze od normocytów, mikrocyty <

brak jądra i organelli, otoczony błona kom pokryta glikokaliksem – w ktorym są antygeny grupowe. W cytoplaźmie – spektryna – utrzymuje kształt kom. Białka blony kom – glikoforyny i białko prązka III. 1-2% -to retikulocyty – niedojrzałe –substancja siateczk-włóknista.

LEUKOCYTY – 5-9 tys/mm, mają jądra, brak barwnika, zdolnośc do ruchu pełzakowatego

• neutrofile – 45-65%, 12-15μm, wyraźne jądro o zbitej chromatynie (2-5 segmentów), cytoplazma słabo kwasochłonna, liczne ziarenka azurochłonne( 20%) – zaw gęst materiał, fosfataze kwaśną, lizozym, elastazę, mieloperoksydazę, w ziarenkach specyficznych: kolagenazy, laktoferryna, białka wiążące wit B12, defenzymy. Ziarna glikogenu, mitochondria, elementy ap G.

Biorą udział w procesach zapalnych i fagocytozie drobnoustroj. Aktywowane uszkodzeniem tkanki. Migrują do miejsc infekcji

Uwalniają do środowiska leukotrieny i lipoksyny – mediatory zapalenia. cytokiny

• eozynofile – 2-5%, 14μm, dwupłatowe jądra, duże ziarenka barwiące sie kwasochłonnie. Ziarenka otoczone błoną. 25% zaw. ziarenek – białka : gł. białko zasadowe, białko kationowe eozynofilów, eozynofilowa neurotoksyna. Także fosfataza kwaśna,

peroksydaza. Ziarenka mniejsze (pierwotne) – arylsulfatazę. Udział w reakcjach alergicznych. Fagocytują kompleksy antygen – przeciwciało. Dużo w chorobach pasożytniczych. żyją 12 dni

• bazofile – 0,5 – 1% - 9-12μm. Duże ziarenka zasadochłonnymi barwiacymi się an niebieskogranatowo. Jądro -1-3 segmenty często przeslonione ziarenkami. Cysterny ap.G rybosomy, el. siateczki śródplazm. W ziarenkach – kwaśne śluzowielocukry,

histamina, serotonina, heparyna, eozynofilowy czynnik hemotatyczny. Receptory dla fragmentu Fc immunoglobulin IgE.

AGRANULOCYTY – LIMFOCYTY – 28-42% kr.biał. kuliste, 8-15μm, duże jądro, słabo zasadowa cytoplazma, sa też limfocyty duże. Obecne ziarenka azurochłonne, wolne rybosomy, mało organelli. zdolność recrkulacji

• Limfocyty B – szpik kostny, odpowiadają za odporność humoralną ( z udziałem przeciwciał) , receptory immunoglobulinowe

• Limfocyty T – w grasicy, 50-80% limfoc. Uczestnicza w odpornosci komórkowej ( bez przeciwciał). Limfocyty Tc – wydziel perforyny-zabijaja kom zakażone wirusem i nowotworowe. Th – pomocnicze produkuja limfokiny sterujące funkcją innymi

Ts – kontrolują aktywnosc pozostalych limfocytów, hamuja reakcje immuno

• komorki NK – 10% limfocytow. spontanicznie niszcza komórki głównie nowotworowe, silna właściwośc cytotoksyczna.

MONOCYTY – największe, 15-20μm. 4-8% leukocytów. Prekursory fagocytów jednojądrowych. Nerkowate jądro, cysterny ap. G

w którym jest peroksydaza. Lizosomy ( zaw. fosfataze kwaśną, arylsulfatazę, peroksydaze). Powstają w szpuku, po kilku dnaich przenikają do tkanek stając się histiocytami. Duża ruchliwośc i chemotaksja.

PŁYTKI KRWI – fragmenty cytoplazmy megakariocytów, 2-4μm, 200-400tys/mm. chronią śródbłonek naczyń, hamują krwawienie. Cytoplazma zrużnicowana, przezroczysty hialomer, cz.środ – granulomer. Ziarenka α – zaw. płytkowy czynnik krzep III , białko von Willebranda. Ziarenka γ zaw histaminę

serotoninę, ADP , jony Ca. Ziarenka odpowiadające lizosomą – arylosulfataza. Mitochondria, ap. G. W hialomerze – 2 systemy kanalikowe – otwarty – wyprowadza substancje. Zamknięty – z cyklooksygenazą .

HB - K 6.82-9.31 mmol/l (11.0-15.0 g%), M 7.45-10.55 mmol/l (12.0-17.0 g%)

WZÓR ODSETKOWY - Normy (u osób dorosłych): - granulocyty pałeczkowate: 3-5%,
- neutrofile: 50-70%, - eozynofile: 2-4%, - bazofile: 0-1%, - limfocyty: 25-40%, - monocyty: 2-8%.

SERCE – szkielet serca stanowią: przegroda błoniasta, pierścienie włókniste ( oddziel przedsionki od komór), trojkąty włókniste

ŚCIANA SERCA – 3 warstwy: WSIERDZIE – wnętrze, od str jamy wysłane śródbłonkiem niskim ciągłym na cienkiej błonie

podstawnej . Pod śródbłonkiem wsierdzia tk. łączna sklad się z: warstwy luźnej z fibroblastami i niewielką ilościa włokien sprężystych. Warstwa mięśniowo sprężysta o zbitym utkaniu – gł wlokan sprężste, kolagenowe i kom. m . gładkie. Warstwa podwsierdziowa – łączy wsiedzie z środsierdziem – dużo naczyń krw i adipocytów

ŚRÓDSIERDZIE – mięsień, tk m. poprz prążk sercowa, najgrubsza warstwa

NASIERDZIE – łączy się z tk łączną śródsierdzia i cześciowo stanowi blaszkę trzewną osierdzia. Pokrywa je nabłonek 1-warstw płaski. Zbudowane z unaczyn iunerw tk lącznej właściwej.

UKŁAD BODŹCOWO PRZEWODZĄCY – wlokna mięśniowe oddzielone od serca tk łączną. Automatycznie wytwarza i przewodzi bodźce. Bogate w sarkoplazmę. Węzeł zatokowo przedsionkowy, węzeł przedsionkowo komorowy, pęczek przedsionkowo komorowy ( Hissa ) i włókna Purkinjego dochodzące do m. brodawkowatych obu komór.

ZASTAWKI – 3 warstwy: środkowa – tka łączna zbira z włóknami kolagenow i spręz. 2 warstwy zew – przedłuzenie wsierdzia

OSIERDZIE – łącznotkankowy worek, 2 warstwy. Osierdzie ścienne – tk., łączna włoknista i od strony jamy osierdzia nabłonek 1 warstw płaski, osierdzie trzewne – nabł osierdzia ściennego zagina się i pokrywa nasierdzie

TĘTNICE

• błona wewnetrzna – warstwa kom śródbłonka, warstwa podśródbł. włók kolag, blaszka sprężysta wew – z włokien sprężystych

• błona środkowa – okrężnie przebiegające kom m. gładkich, włókna sprężyste tworzace blaszke sprężystą zewnętrzną

• błona zewnętrzna( przydanka) – tk łączna luźna z licznymi włóknami kolagenowymi i sprężystymi o ukł. podłużnym

RODZAJE TĘTNIC – SPRĘŻYSTE >1cm. dużo tkanki sprężystej. Aorta, tt.szyjna wspólna, podobojczykowa, biodrowa wspólna , płucna, pień ramienno głowowy. W błonie wew. dobrze rozwinięta blaszka sprężysta wew. zbud z warstwy zew i wew. Warstwa podśródbłonkowa – tk łączna luźna. Blonę środkową tworzą wlókna sprężyste – kilkadziesiąt warstw –błony okienkowe z kom. m . gład. Błona zewnętrzna – dobrze unaczyniona i unerwona, od bł. środ oddziel blaszką spręz zew

MIĘŚNIOWE- 100μm – 1cm, cieńsze ściany. Błona wewnętrzna – cienka warstwa podśródbłonkowa, otoczona grubą, podwójną blaskza sprężystą. Błona środkowa – m. gładkie o ukł. okręznym lub spiralnym, włókna elastyczne – biegną promieniście od błony spręzystej wewnętrznej . Przydanka – unaczyniona i zaw liczne sploty nerwowe tk. łącznej luźnej

TĘTNICZKIi - <100 μm. Błona wew – cienka, zbud ze śródbłonka o ściśle poł. kom i blaszki spręż. wew. Błona środkowa – 1-5 warstw kom mięśniowych gładkich o ukł. okrężnyma, błona środkowa ma bogate unerwienie współczulne

NACZYNIA WLOSOWATE - przedłuzenie tętniczek przedwłosowatych – tworzą rozgałęzioną sieć w narządach i tk. Umożliwiają wymianę płynow i subst między krwią i tkankami. Dobrze rozwinięte w subst szarej ukł nerwoweg, tk gruczoł, mięs.

Na początku włośniczek – skupisko m gładkich – zwieracz przedwłośniczkowy – regulacja przepływo na danym obszarze. w części tętniczej włośniczek ciś hydrostatyczne -35mm Hg ( w żylnej 15 mmHg)

ŚCIANA TĘTNICZEK – Śródbłonek – wielokątne kom śródbłonka, równolegle do przepł krwi, w śródbł pęcherz pinocytatne

Typy histolog. śródbłonka – bezokienkowy – ciągły o ściasłych poł. , okienkowy – w kom są otwarte okienka(pory) lub okienka zamknięte przeponką , nieciągły – są okienka w kom, niepełna lub brak błony podstawnej( wątroba śledziona) .

Śródbłonek bierze udział w prod skład subst miedzykom tk łącznej. Bierze udział w procesie krzepnięcia, bierze udzial w reakcjach immunoologicznych – prod substancje wpływającde na adhezję i proliferację leukocytów, ma zdolnośc wiązania antygenów.

Tworzy barierę dla kom krazących w krwi, bierze udzial w regulacji napięcia ściany naczyń krwionośnych. Udział w transporcie miedzy środowikiem krwi a tkankami

Błona podstawna - podłoże dla kom śródbłonka. 2 blaszki – podstawna – elektronowo jednorodna subst – zbud z kolegenu IV, V i glikoprotein, blaszka siateczkowa – z włókien siateczkowych

Perycyty – wpływają naproliferację kom śródbłonka, zdolnosc kurcz się i fagocytozy, biora udział w procesach regeneracyjnych

ŻYŁY – 3 warstwy, mało włókien sprężystych i kom. mięśniowych gładkich , zastawki

ŻYŁY DUŻE – gł. górna, dolna, wrotna i naczynia odchodz. Błona wew – pod warstw podśródbłonkowo – błona sprężysta wew

Błona środkowa – nieliczne kom mięśniowe gładkie . Błona zew – najlepiej wykształcona – tk łączna luźna, liczne pęczki kom mięśń gładkich o przebiegu podłużnym

ŻYŁY MALE I ŚREDNIE – zastawki. Błona wew. – słabo wykształcona – warstwa kom śródbłonak icienka warstwa podśrodbłonkowa. Błona środkowa – cieńsza od błony w tętnicach podobnego kalibru . Pojedn kom m.gład układ się okrężnie.

Błona zew – zbudowana z pęczków włókien kolagenowych. najgrubsza

ŻYŁKI – najmniejsze 20-30μm , odtro odgraniczają sie od sieci naczyń włosowatych, Ściana skąłda się z warstwy kom śródbłonak i tk łącznej włókniestej z nielicznymi kom. mięśniowymi gładkimi. W ścianie małych zyłek – pory – transport

ZASTAWKI – fałdy błony wew zbud z warstwy kom . śródbłonka leżących na błonie podstawnej oraz ze skzieletu włóknisto – kolagenoweg. U podstawy zastawek silnie rozwinięte włókna kolagenowe i sprężyste. W zrębie zastawek – kom m. gładkie

ZESPOLENIA TĘTNICZO ŻYLNE – poł tęt z żyłą bez naczyn wśłosowatych, regulują przepływ krwi, termoregulacje, unerwione współczulnie. Zesolenia proste ( płuca, skora, m. serc, jajniki, żołądek ) zespolenia głębkowe z silnie skręc nacz( wargi , dłoń )

Antygen – subst białkowa rozpoznawana przez organizm jako obca i wywoł odp ukła immuno, układ odpornosciowy działa dzięki przeciwciałą . Przeciwciała prod przez wiele klonów kom plazmatycznych przeciw wielu determinantom antygenowym – poliklonalne. Przeciwciała prod przez 1 klon kom plazmat iskierow przeciw 1 determinancie antygen - monoklonalne

Struktura immunoglobuliny – 4 łańc polipept: 2 lekkie (L) , 2 cieżkie ( H) fragment łańc lekkiego i ciężkiego mają m-ca wiąz antygenu , pozostała cześć – region stały Fc- ma zdolnosc akt dopełniacza

LIMFOCYTY - T – biorą udział w odpowiedzi immuno typu kom ( bez przeciwciał) – powstają w grasicy itam są różnicowane. Na powierzchni receptory TCR – rozpoznają obce antygeny wraz z antygenami gł. kompleksu zgodnosci tkankowej. 3 podtypy limfocytów T: Th – stymulują limfocyty B do wytw przeciwciał, aktyw makrogagi pzez prod limfokin. Wykazują ekspresję białka

pow CD4 wiąż się z MHC klasy II, Ts – kontrolują akt pozostałych limfocytów i innych kom ukł odporn, hamują reakcje immuno, obecny marker powierzchniowy CD8, Tc - ekspresja markera pow CD8, wiąże sie z MHC klasy I . Zabijają one bezpośrednio kom zakażone wirusami ii kom nowotwor w wyniku efektu cytotoks

B – powstają w szpiku kostnym, receptory immunoglobulinowe umożliwiające rozpoznanie antygenów, po pobudzneiu przez antygen powstają z nich kom plazmat, które prod przeciwciała. Biora udział w odpowiedzi humoralnej ( z przeciwcjał)

Niektóre komórki Ti B przekształcają sie w kom pramięci immunoologicznje - wtórna odp immuno

NK

komórki prezentujące antygen APCs – pierwsze mają kontakt z antygenem, po jego przetworzeniu ułatwiają rozpoznanie struktur antygenowycj przez limf Bi T. Wykazują obecność MHC kl II . W narządach limfat 2 rodzaje APCs – kom palczyste w grasicy i strefach grasicozaleznych oraz śledzionie. Kom dendrytyczne – grudkii chłonne

MAKROFAGI – pochodza z monocytów, zasiedlają tk łączną i narzady. Biora udział w mech obronnych – wytw cytokin i fagocyt

KOM. ZRĘBU – zrąb narządów limf zbud z tk łącznej siateczkowej

SZPIK KOSTNY - miejsce wytw el. morfot krwi. SZpik czerwony skłąda się z: przedziału śródnaczyniowego i pozanaczyniowego. Zrąb przediału pozanaczyniowego stanowi tk. siateczkowata - funkcja podporowa, regulacja gematopoezy. , makrofagi i pojed kom tłuszczowe. Przedział śródnaczyniowy ( zatokowy) – tworzą szerokie naczynia zatokowe szpiku powstałe z odgałęzień tętnic odżyw kości, Z poł naczyn powstają zatoki zbiorcze otwierające się do wiekszych naczyń – zatok centralnych. Zatoki szpiku mają budowe pośrednią – między naczyniami włosowatymi typu okienkowrgo a typowymi naczyniami zatokowymi. płaskie kom śródbłonka ściśle do siebie przylegają – poł zamykające. Błona postawna śródbłonka – delikatna, słabo zaznaczona lub nieobecna. Kom śródbłonka leżą bezpośrednio na nieciągłej warstwie kom o charakterze siateczki – kom przydankowych. Liczne rozgałęź wypustki otaczją nie tylko ścianę zatok ale wnikają tez w głąb zrębu przedziału pozanacz. Ściana między przedziałami tworzy barierę – kom dojrzałe mogą selektywnie przenikać. Proces ten ma miejsce tam gdzie w ścianie zatok brak kom przydankowych. – tam okienka kom śródbłonka moga zlewac się w większe otwory – krwinki moga przejść barierą . Z wiekiem szpik żółty

GRASICA – Zrąb narządu rozwija się z endodermalnego nabłonka III i IV kiesoznki skrzelowej – narzad limfatyczno –nabłonkowym. W pełni rozwinięta w chwili urodzenia. Otoczona totebką łącznotkankową- od niej wgłąb narządu delikatne rpzegrody- dzielą narząd na niepełne płaty. W płaciku : część koronowa (obowodowa) – ciemniejsza, część rdzenna ( środkowa) – jaśniejsza. Zrąb grasicy – z sieci nabłonkowych kom o kształcie gwiaździstym ( jasna kwasochłonna cytoplazma, filamenty cytokeratynowe), ziarnistości w cytoplaxmie ( f. wydzielnicza) Ziarnistosci zawierając polipeptydy – tymozyna, tymopoetyna, tymostymulina. W sieci utworzonej przez kom gwieździste tymocyty ( limfocyty pochodzenia szpikowego) – w wyniku kontaktu z kom nabłonkowymi róznicuja sie w limfocyty T.

4 TYPY KOM NABŁONKOWYCH: - podtorebkowe – tworza ciągłą warstwę przechodząca do wnętrza grasicy i pokrywającą przegrody łącznotkankowe i naczynia - korowe wewnętrzne – w obrębie kory tworza luźne przestrzenie gęsto zasiedlone przez kimfocyty - kom nabłonkowe rdzenia – tworza zwarty układ o mniejszych przestrzeniahc zasiedlonych mniejsza liczba limfocytów - kom ciałek Hassala – kom nabłonkowe, degenerują i następije ich keratynizacja, układają się koncentrycznie do siebie przylegają tworząc ciałka krasiczne HASSALA.

Grasica unaczyniona jest przez odgałęzienia tętnic darcz i dolnych tętnic pierś wew. Na granicy kory i rdzenia naczynia rozgałęź się w siecnaczyń włosowatych kory. Przestrzeń okołonaczyniowa i otoczka nabłonowa tworza bariere grasicy – przeszkoda w kontakcie dojrzałtychtymocytów z obcymi antygenami.

ROLA GRASICY – stworaznei mikrośrodowiska do proliferacji i różnicowania limf T. , tolerancja immunolog limfocytów T – usuwanie kom T mogących atakowac własne antygeny. Wydzielanie tymozyny ( dojrzew limf T i strefy grasiczozalezne), Tymopoeryna – stymuluje hematopoezę

NARZĄDY OBWODOWE UKŁ LIMFATYCZNEGO – bezpośredni udzial w procesach immunoologicznych, zbud z tk lącznej siateczkowatej, w oczkach limf T, B , makrofagi i kom prezentujące antygen

GRUDKI CHLONNE – 0,2-1 mm. kom siateczkowate z licznymi wypustkami i kom dendrytyczne – w oczkach limfocyty B.

Rodzaje grudek chłonnych: PIERWOTNE – noworodki, płód, przed zetkn z obcymi antygen, małe limfoc B równo rozmiesz

WTÓRNE – po kontakcie z antygenem, część jasniejsza- centrum reaktywne, część obowodowa – ciemniejsza – pasmo zagęszczania

W części środkowej – limfoblasty ( bogate w cytoplazme z jądrem o luźnej chromatynie, makrofagi i kom dendrytyczne ) w obwod części grudki – dojrzałe limfoc B o jadrze ze zbitą chromatyną

Grudki chłonne pojedyncze – w błonie śluzowej ukł pokarm, oddechowego i moczopłciowego

grudki chłonne skupione – zgrupowania większej liczby grudek chłonnych – kępki Peyera w jelicie cienkim , wyrostku robaczk, migdałkach, śledzionie, węzłach chłonnych

WĘZŁY CHLONNE – powstają w nich limfocyty (klony) , produkują przeciwciała.

Kształt nerkowaty – od wewnętrz torebka łącznotkankowa. Pasma tk. łącznej odchodzace od torebki wnikają w głąb – tworzą rusztowanie dla miąższu. Miąższ – tk. łączna siateczkowa, w jej oczkach limfocyty, makrofagi, plazmocyty, kom prezentujace antygen . KORA WĘZŁA – podzielona przegrodami łącznotkankowymi. Znajdują się w nichj zgrupowania limfocytów B – tworzą grudki chłonne z centrami reaktywnymi – tam limfocyty B przechodza w immunoblasty z nich powstają kom plazmatyczne

Strefa grasicozalezna – wydziela przeciwciała , poniżej strefa przykorowa – kora dyfuzyjna

RDZEŃ WĘZŁA – pasma tk. limfoidalnej – sznury rdzenne, odchodzące od grudek chłonnych, leżące w przestrzeniach miedzy przegrodami łącznotkankowymi i zatokami rdzennymi. w sznurach rdzennych dojrzewają kom plazmatyczne prod przeciwciała.

Miąższ węzła nie prz\ylega ściśle do torebki łącznotkankowej i przegród od niej odchodzących – powstają zatoki. Ściana zatok – płaskie kom śródbłonka , brak błony podstawnej , okienka między kom, ściana wzmocniona włóknami siateczkowatymi, w świetle zatok występują komórki . Zatoki: brzeżna ( pod torebką łącznotkankową), promienista korowa, rdzenna – wzdłuż przegród łącznotkankowych. zatoka wnęki – w pobliżu wnęki. Naczynia wnikają od strony wypukłej, chłonka przepływa przez zatoki promieniste kory i rdzenia, wnika do zatoki wnęki i opuszcza węzeł naczyniami odprowadz. Naczynia krwionośne wnikają od strony wnęki. W grudkach chłonnych naczynia włosowarte

LIMFOCYTY węzłow chłonnych w ciągłym ruchu – zawsze w 1 kier- od kory do rdzenia . Do węzła limfocyty napływają nacztniami limfatycznymi lub krwionośnymi. Recylkulacja limfocytów

MIGDAŁKI – skupiska tkanki limfoidalnej tworzące pierścień limfatyczny Waldeyera. Migdałki podniebienne i trabkowe, i migdałki językowy i gardlowy. Funkcja podobna jak węzłów chłonnych. powstają tam nowe limfocyty, wytwarzają przeciwciała. Od tkanek oddzielone torebką łącznotkankową. Pokryte nablonkiem tworzącym krypty. Limfocyty dostają się do krypt i tam pozostają.

Migdałki podniebienne 0 w zatokach miedzy łukami podniebienia miękkiego a łukami podniebienno – gardłow. Pokryte nabłonkiem wielowarstw płaskim nierogowaciejącym. łębokie rogowaciejące krypty otoczone tk limfoidalną - 1 warstwa grudek chłonnych

Migdałek językowy –grudki, mieskzi jezyka, pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, wpukla sie w głąb tk. limfoidalnej, nierozgałęzione krypty

Migdałek gardłowy – w błonie śluzowej tylnej ściany gardła , pokryty nabłonkiem wielorzędowym migawkowym, miejscami wielowarstw płaskim. Brak krypt

ŚLEDZIONA – narzad krwiolimfatyczny. wytwarza limfocyty i przeciwciała, filtruje krew. Od zew torebka łącznotkankowa – wgłąb wnikają pasma tka łacznej – ruszt w postaci beleczek. W torebce i beleczkach – pojed kom m. gład. Zrąb zbud z tk. łącznej siateczkowej. Miazga biała i czerwona . Tętnica śledzionowa wnika przez wnękę – tworzy liczne rozgałęzienia – najmniejsze tętnice beleczkowe – wychodza poza ich obręb – stają sie tętnicami pozabeleczkowymi – dalej tetnicami centralnymi – otoczone limfocyt – tworzą osłonke limfat. Dalej tętnice pędzelkowate i osłonka Schweigger – Seidla z makrofagów przylegających do kom śródbłonka. Istnieją przerwy umożliwiające migracje monocytów do krwi. Naczynia osłonkowe rpzechodzą w swoisty rodzaqj naczyn włosow – zatoki śledzionowe, częściej otwierają sie do miazgi czerwonej właściwej. Zatoki uchodza do żył miazgi te przechodza w żyły beleczkowate. Ściana zatok zbud z wydłuż wrzecionow. kom śródbłonka z przestzeniami – przez nie rkew nie moze przenikać.

Miazga biała – w psotaci grudek chłonnych i okołonaczyniowych osłonek limfatycznych dookoła tętnic centralnych. Pochewki limfatyczne zawierają limfoc T , grudki chłonne – limfocyty B. Na granicy miazgi białej i czerw – strefa brzeżna – gesto ułożone zatoki śledzionowe otoczone makrofagami

Miazga czerwona – właściwa – zbudowana z tk. siateczkowatej w której oczkach występują makrofagi , kom plazmatycznei inne el. morfot krrwi. i zatoki żylne.