ROZWÓJ POSTAWY W ONTOGENEZIE- KSZTAŁTOWANIE SIĘ KRZYWIZN KRĘGOSŁUPA

Krzywizny kręgosłupa kształtują się kolejno w okresie pozazarodkowym. Na prawidłowy rozwój postawy wpływają głównie warunki w jakich dziecko się rozwija. W miarę rozwoju dziecko zaczyna coraz bardziej interesować się otoczeniem, w związku z czym zaczyna również wykonywać więcej ruchów. Jest to tzw. odruch orientacyjny i celu. Mięsnie stają się coraz mocniejsze i możliwe staję się leżenie na brzuchu z unoszeniem głowy, siedzenie, raczkowanie, stanie i wreszcie chodzenie. Dziecko wykonuje kolejne ruchy, gdy jego mięśnie są dostatecznie silne, aby je wykonać. Nie należy robić niczego przedwcześnie, np. sadzać dziecka, kiedy nie ma jeszcze wystarczająco silnych mięśni stabilizujących kręgosłup, gdyż jest to szkodliwe.

Kręgosłup zdrowego płodu ma kształt pojedynczego łuku, występuje u niego ogólna kifoza całego kręgosłupa. Zdrowy noworodek posiada niemal w całości prosty kręgosłup, który jest podatny na zmiany pozycji. Już wtedy powinno się zacząć dbać o prawidłową postawę, jednak większość rodziców nie wie o tym, że kształtowanie się krzywizn kręgosłupa zaczyna się już w tym okresie. Prosty kręgosłup noworodka zaczyna kształtować się od lordozy szyjnej ok. 3-4 miesiąca życia, kiedy zaczyna on podnosić głowę w leżeniu przodem kurcząc tym samym mięśnie karku. Pogłębienie lordozy następuje przy siadaniu i raczkowaniu. Siadanie ok. 6 miesiąca życia zapoczątkowuje kształtowanie się kifozy piersiowej. Pionizacja, czyli wstawanie i chodzenie ok. 9-12 miesiąca życia powoduje wytwarzanie się lordozy lędźwiowej- wysunięcie talerzy biodrowych ku przodowi przy równoczesnym cofnięciu klatki piersiowej ku tyłowi.

Etapy pionizacji postawy ciała dziecka:

W 3-4 miesiącu niemowlę unosi głowę i tułów z oparciem na rękach

Około 7-9 miesiąca kształtuję się swobodne siedzenie

Około 9 miesiąca życia dziecko wykazuje umiejętność stania z oparciem, a w 10-12 miesiącu samodzielnego stania

Krzywizny kręgosłupa początkowo nie są trwałe. Dla dziecka w wieku 2-3 lat charakterystyczna jest postawa z wypukłym brzuchem, niewielką lordozą lędźwiową przy ledwo widocznej kifozie piersiowej. W tym okresie należy unikać ćwiczeń wzmacniających mięśnie grzbietu w pozycji nadmiernego wyprostu, co może doprowadzić do tzw. pleców płaskich. W wieku 4-6 lat dominuje lordoza lędźwiowa. Dla tego okresu charakterystyczny jest również wypukły brzuch, co jest związane ze słabymi mięśniami jego ścian. Kręgosłup dziecka nabiera prawidłowych kształtów w wieku ok. 7 lat. Ok. 8-11 roku życia, kiedy następuje rozwój silnych mięśni grzbietu znacznie pogłębia się lordoza lędźwiowa (zwłaszcza u chłopców). W okresie pokwitania występuje dosyć często pogłębienie kifozy piersiowej. Dopiero ok. 18 roku życia utrwala się prawidłowy sposób trzymania sylwetki. U mężczyzn lordoza i kifoza są sobie niemal równe, u kobiet natomiast występuje niewielka przewaga lordozy lędźwiowej nad kifozą piersiową. W okresie starości zmiany postawy wywołane są osłabieniem siły mięśniowej i zmianami tkanki łącznej. Zaburzeniu ulega statyka w wyniku zmian wstecznych w aparacie więzadłowo- stawowym. Czynniki te prowadzą do pogłębienia fizjologicznych krzywizn kręgosłupa np. zwiększona kifoza piersiowa uwidacznia się jako garb starczy.