myslenie ogólna2

Myślenie produktywne i reproduktywne

Podział wg Otto Selza: Myślenie prosuktynwne i reproduktywne.

Dotyczy myślenia realistycznego, ukierunkowanego na rozwiązanie problemu lub osiągnięcie innego celu. (Berlyne)

Efektem myślenia produktywnego jest wytworzenie nowych treści intelektualnych.
Nowość może dotyczyć albo wytworu będącego efektem myślenia albo procesu poznawczego, który do tego wytworu doprowadził. Nowe tylko subiektywnie, niekoniecznie dla innych ludzi.
Wg Berlynea to zespół reakcji, którego osobnik nigdy wcześniej nie wykonał, a który jest odległy od reakcji nawykowych. Inaczej jest to ciąg symbolicznych reakcji, jeszcze w danej sytuacji bodźcowej nie wypróbowanych.

Myślenie reproduktywne odtwarza poprzednie doświadczenia (np. ekspert rozwiązuje problem z jego dziedziny).

Dedukcja i indukcja

Rozumowanie to formułowanie wniosków na podstawie przesłanek.

2 podstawowe formy:

-dedukcyjne
-indukcyjne

Rozumowanie dedukcyjne – polega na wyciąganiue wniosków z przesłanek z wykorzystaniem formalnych reguł logiki.

Adam jest wyższy od Bartka
Bartek jest wyższy od Cezarego.

Wniosek: Zatem, Adam jest wyższy od Cezarego.

Wniosek z dedukcji – niezawodny. Jest to efekt zastosowania pewnej reguły np. reguła przechodniości (jeśli A>B i B>C, to A>C).

Nie zawsze wniosek jest prawdziwy. Np. :

Żaden ssak nie może oddychać pod wodą;
Niektórzy ludzie, posługując się akwalungiem, oddychają pod wodą,
więc
Niektórzy ludzie nie są ssakami.

Wniosek zgodny z regułami logiki, ale nie zgodny z prawdą. Prawdziwość wniosku zależy od prawdziwości przesłanek. Rozumowanie dedukcyjne nie prowadzi do uzyskania nowej wiedzy.

W badaniach nad rozumowaniem dedukcyjnym współcześnie używa się 2 rodzajów zadań wymagających:

- ewaluacji konkluzji
-generowania konkluzji

Ewaluacja konkluzji:
Osobie badanej przedstawia się przesłanki i wniosek
3 możliwości:
1. wniosek koniecznie wynika z przesłanek
2. wniosek jest możliwy w świetle przesłanek
3. wniosek jest błędny w świetle przesłanek
np.:
Niektóre A są B. – oceń, który z poniższych wniosków jest konieczny, możliwy albo błędny.
1) Wszystkie A są B.
2) Żadne A nie są B.
3) …

( Z powodu oszczędności czasu nie będziemy się nad tym rozwodzić. )

Generowanie konkluzji:

O.B. otrzymuje przesłanki. Jej zadanie to samodzielne generowanie wniosków.

Rozumowanie indukcyjne

Polega na sformułowaniu wniosku ogólnego na podstawie skończonej liczby obserwacji.

W świetle logiki – wniosek niepewny.
R. I. dostarcza nowych informacji; sposób nabywania nowej wiedzy. Służy formułowaniu wniosków dotyczących relacji między obserwowanymi zmiennymi.

Jak przebiega proces umysłowy w trakcie rozumowania?

Wg Evansa kierunki badań nad rozumowaniem można powiązać z 3 zagadnieniami (analiza rozumowania dedukcyjnego i indukcyjnego):

Pierwsze dotyczy kompetencji w zakresie rozumowania, który prezentują osoby bez specjalnego wykształcenia w zakresie logiki. Pytanie: Czy ludzie z natury potrafią rozumować logicznie?

Drugi kierunek badań polega na identyfikacji systematycznych tendencji w rozumowaniu, prowadzących do błędów logicznych. Chodzi o błędy systematyczne wskazujące na pewne tendencje w myśleniu.

Trzeci problem to wpływ zawartości zadania i kontekstu na rozumowanie. Czynniki te poprawiają racjonalność naszego myślenia.

Rozumowanie sylogistyczne

Sylogizmy – schematy wnioskowania dedukcyjnego, w których wniosek wyciąga się na podstawie 2 przesłanek.
sylogizm = większa przesłanka + mniejsza przesłanka + wniosek

Przesłanka składa się z 2 terminów połączonych relacją.

Pierwsza przesłanka = termin większy ( orzecznik tzw. Predykat) + termin środkowy

Druga przesłanka = termin mniejszy (podmiot) + termin środkowy

T. środkowy pozwala ustalić relację między predykatem a podmiotem .

Przykład sylogizmu:

przesłanka większa:

termin większy (orzecznik) Adam jest wyższy od Bartka

przesłanka mniejsza:

termin środkowy Bartek jest wyższy od Cezarego termin mniejszy (podmiot)

wniosek:

Zatem, Adam jest wyższy od Cezarego.

Sylogizm liniowy – związek między 3 terminami ma charakter liniowy i dotyczy porównania natężenia ( ilościowego albo jakościowego) jakiejś właściwości użytych terminów.

Sylogizmy kategoryczne – orzekają o przynależności użytych w nich terminów do określonej kategorii.Przynależność do kategorii, wyrażona w przesłankach, dookreślona jest kwantyfikatorem wielkim ( „wszystkie” „żaden” ) lub kwantyfikatorem małym ( „niektóre” ) i ma postać twierdzącą lub przeczącą.
4 rodzaje przesłanek:

PRZERYSOWAĆ KOŁA Z KSIĄŻKI

Błędy rozumowania sylogistycznego

Błedy polegające na zastosowaniu trybu zawodnego jako niezawodnego lub odwrotnie.

Bledy dotyczące 2 efektów:

Woodworth i Sells (1935)

Efekt atmosfery – tendecje osob badanych do gerowania wnioskow na podst atmosfery tworzonej przez kwantyfikatory w przesłankach.

Zależnie od użytych kwantyfikatorów ludzie wyciągają różne wnioski.

Begg i Denny: 2 hipotezy

W badaniach Sellsa te błędy z hipoteza atmosfery stanowily 51-72% wszystkich bledow.

Wniosek: człowiek generalnie nie myśli logicznie.

Wyjaśnienie efektu atmosfery:

podobieństwo syntaktyczne przełanek.
Jeśli obie przesłanki są opatrzone takim samym kwantyfikatorem, ich składnia, tworząc okreslona atmosfere, sklania nas do uzycia podobnej skladni we wniosku.

efekt inwersji terminów w przesłankach

- odwracanie kierunku relacji miedzy terminami

np. jesli "wszystkie A są B" to "wszystkie B są A" jest nieuprawniona

hipoteza strategii dopasowania

wybór konkluzji pasującej do logicznej formy tej przesłanki, która jest bardziej "zachowawcza" (dotyczy mniejszej liczby przypadków).

forma reprezentacji sylogizmów liniowych

Wpływ wiedzy i kontekstu na rozumowanie sylogistyczne

Podst. problem to 2 czynniki: logiczna poprawność i prawdzwość wniosku.

Evans, Barston i Pollard:

1) logicznie uprawniony i prawdziwy

2) uprawniony, ale fałszywy

3) nieuprawniony, prawdziwy

4) nieuprawniony, fałszywy PRZEPISAĆ Z KSIĄZKI I OMÓWIC BADANIE

oAKHILL I Joanson-Laird

silny efekt interferencji wiedzy na temat prawdziwosci wniosku z jego prawomosnosci w swietle logiki

rozumowanie warunkowe

czesc logiki, zajmujaca sie tzw. rachunkiem zdan.

implikacja to podstawowy przedmiot zainteresowania badaczy rozumowania warunkowego.

sklada sie z 2 zdan: poprzednika i nastepnika placzaonych zdaniem "jezeli... to .."


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
myslenie ogólna
Myślenie i rozwiązywanie problemów, Psychologia Ogólna, Referaty
Uczenie się myślenia metaforami, pedagogika, Dydaktyka ogólna
myslenie, Bezpieczeństwo(1), psychologia ogólna
Referat psychologia - myślenie.x, Psychologia Ogólna, Referaty
referat myslenie, Pedagogika, Psychologia ogólna
Myślenie i rozwiązywanie problemów, Psychologia Ogólna, Referaty
Przejciowa Niepamięć Ogólna
A A Praktyczne zastosowane myślenia logistycznego
Psychologia ogólna Historia psychologii Sotwin wykład 7 Historia myśli psychologicznej w Polsce
IS Myślenie systemowe w praktyce
Psychologia ogólna Umiejętności akademickie Wykresy
geolog ogolna 30

więcej podobnych podstron