Ćwiczenia 3 Leasing

(art. 3 ust. 4 UoR)

--> jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron, zwana dalej finansującym, oddaje drugiej stronie, zwanej dalej korzystającym, środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, środki te i wartości zalicza się aktywów trwałych korzystającego, jeśli umowa spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

1) przynosi własność jej przedmiotu na korzystającego, po zakończeniu okresu, na który została zawarta;

2) zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, co cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;

3) okres na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może on być krótszy od ¾ tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego;

4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, który korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;

5) zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie;

6) przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;

7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.

(art. 3 ust. 5 UoR)

--> w przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w ust. 4, oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów finansowych odpowiednio jako inne długoterminowe bądź krótkoterminowe aktywa (należności).

(par. 8 MSR 17)

--> umowa leasingu zaliczana jest do leasingu finansowego, jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków z tytułu posiadania leasingu. Umowa leasingowa zaliczana jest do leasingu operacyjnego, jeśli nie następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków z posiadania przedmiotu leasingu.

(par. 10 MSR 17)

--> to, czy dane umowa leasingowa jest leasingiem finansowym, czy też leasingiem operacyjnym zależy od treści ekonomicznej transakcji, a nie od formy umowy. Poniżej podane są przykłady sytuacji, które osobno lub łącznie powodują, że umowa leasingu zostanie zazwyczaj zaliczona do leasingu finansowego:

a) na mocy umowy leasingowej następuje przeniesienie na leasingobiorcę własności danego składnika przed końcem okresu leasingu;

b) leasingobiorca ma możliwość zakupienia składnika aktywów za cenę, która – wg przewidywań – będzie na tyle niższa od wartości godziwej ustalonej na dzień, gdy prawo zakupienia składnika będzie mogło zostać zrealizowane, iż w chwili rozpoczęcie leasingu istnieje wystarczająca pewność, że leasingobiorca skorzysta z tego prawa;

c) okres leasingu stanowi większą część ekonomicznego okresu użytkowania składnika aktywów, nawet jeśli tytuł prawny nie ulega przeniesieniu;

d) wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych na dzień rozpoczęcia leasingu wynosi zasadniczo prawie tyle, ile wynosi łączna wartość godziwa przedmiotu leasingu;

e) aktywa będące przedmiotem leasingu mają na tyle specjalistyczny charakter, że tylko leasingobiorca może z nich korzystać bez dokonywania większych modyfikacji.

(par. 25 MSR 17)

--> minimalne opłaty leasingowe rozdziela się pomiędzy koszty finansowe i zmniejszenie niespłaconego salda zobowiązań. Koszty finansowe rozlicza się w taki sposób na poszczególne okresy objęte okresem leasingu, aby uzyskać stałą okresową stopę procentową w stosunku do niespłaconego salda zobowiązania. Warunkowe opłaty leasingowe księguje się jako koszty w okresach, w których je poniesiono. (metoda stałej stopy procentowej)

(par. 26 MSR 17)

--> w praktyce, przy rozliczaniu kosztów finansowych na poszczególne okresy objęte okresem leasingu, leasingobiorca może stosować pewne przybliżenia w celu uproszczenia obliczeń.

(par. 27 MSR 17)

--> leasing finansowy powoduje naliczanie amortyzacji aktywów podlegających amortyzacji, a także kosztów finansowych w każdym z okresów obrotowych. Zasady amortyzacji aktywów podlegających amortyzacji będących przedmiotem leasingu powinny być spójne z zasadami stosowanymi przy amortyzacji własnych aktywów jednostki podlegających amortyzacji, zaś wskazywaną amortyzację oblicza się zgodnie z postanowieniami MSR 16. Przy braku wystarczającej pewności, że leasingobiorca uzyska tytuł własności przed końcem okresu leasingu, dany składnik aktywów umarza się przez krótszy z dwóch okresów: okres leasingu lub okres użytkowania.

(par. 29 MSR 17)

--> suma kosztów amortyzacji składnika aktywów i kosztów finansowych w poszczególnych okresach rzadko równa jest sumie opłat leasingowych płatnych w danym okresie. W związku z tym niewłaściwe jest ujmowanie w rachunku zysków i strat po prostu należnych opłat leasingowych. Analogicznie, jest mało prawdopodobne, aby po rozpoczęciu okresu leasingu składnik aktywów i dotyczące go zobowiązania były równe co do wartości. (zakaz korzystania z metody liniowej względem odsetek)

korzystający z leasingu może korzystać z stosowania pewnych uproszczeń (stała stopa procentowa), zaś finansujący nie może takich praktyk stosować (metoda SOYD)

(rozdział XII KSR5)

--> każdy korzystający może stosować uproszczenia

--> z uproszczeń może skorzystać każdy finansujący, który dokonuje jednorazowego leasingu

(art. 3 ust. 6 UoR)

--> w przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1, to może on dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, wg zasad określonych w przepisach podatkach i nie stosować ust. 4 i 5.

podpisanie umowy leasingowej wiąże się z poniesieniem opłaty własnej
opłata wstępna jest w całości opłatą kapitałową
w leasingu finansowym nie ma żadnych RMK

Zadanie 2 – Leasing operacyjny

Korzystający zawarł umowę leasingu operacyjnego na 4 lata. Zgodnie z harmonogramem dołączonym do umowy, roczne opłaty w kolejnych latach wynoszą:

w pierwszym roku 30.000 zł
w drugim roku 30.000 zł
w trzecim roku 30.000 zł
w czwartym roku 30.000 zł

Opłata wstępna wynosi 80.000 zł, a stawka VAT 22%.

Polecenie

Wprowadzić do ksiąg rachunkowych korzystającego i finansującego zawarcie umowy leasingu.
Zaksięgować koszty/przychody w poszczególnych latach.

Rozwiązanie

(art. 41 ust. 1 UoR)

--> rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności:

1) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych;

2) środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosowanie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów własnych. Zaliczone do RMP kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych i umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł

3) ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11.

4 x 30.000 zł + 80.000 zł = 200.000 zł

200.000 zł : 4 lata = 50.000 zł / 1 rok

80.000 zł x 22% = 17.600 zł

30.000 zł x 22% = 6.600 zł

księgi rachunkowe Korzystającego

księgi rachunkowe Finansującego

Założenie 6

W kwietniu 200X spółka B zakupiła środek trwały o wartości początkowej (netto) 100.000 zł. Na zakup tego środka trwałego jednostka otrzymała dotację w wysokości 40.000 zł. Amortyzację tego środka trwałego rozpoczęto od początku maja, przyjmując liniową metodę amortyzacji (stopa amortyzacji 20%).

Polecenie

Ująć w księgach rachunkowych powyższą operację i pokazać skutki w roku 200X – wpływ na wynik finansowy
Przedstawić odpowiednio informacje w sprawozdaniu finansowym sporządzonym wg UoR i MSSF.

Rozwiązanie

(par. 24 MSR 20)

--> dotacje rządowe do aktywów łącznie z niepieniężnymi dotacjami wykazywanymi w wartości godziwej prezentuje się w bilansie jako przychody przyszłych okresów lub odejmuje kwotę dotacji w celu uzyskania wartości bilansowej składnika aktywów.

wg UoR

100.000 zł x 20% x $\frac{8}{12}$ = 13.333,33

40.000 zł x 20% x $\frac{8}{12}$ = 5.333,33

wg MSSF

(100.000 zł – 40.000 zł) x 20% x $\frac{8}{12}$ = 8.000

Zadanie 1

Korzystający zawarła umowę leasingu operacyjnego na 3 lata. Zgodnie z harmonogramem dołączonym do umowy, roczne opłaty w kolejnych latach wynoszą:

w pierwszym roku 90.000 zł
w drugim roku 60.000 zł
w trzecim roku 50.000 zł

Opłata wstępna wynosi 40.000 zł, VAT 22%.

Dyspozycje

Wprowadzić do ksiąg rachunkowych korzystającego zawarcie umowy leasingu i pokazać prezentację w sprawozdaniu finansowym.
Zaksięgować koszty w poszczególnych latach.

Rozwiązanie

90.000 zł + 60.000 zł + 50.000 zł + 40.000 zł = 240.000 zł

240.000 zł : 3 lata = 80.000 zł / 1 rok

40.000 zł x 22% = 8.800 zł; 90.000 zł x 22% = 17.6… i itd.

Zadanie 3

Korzystający zawarł umowę leasingu operacyjnego na 3 lata. Zgodnie z harmonogramem dołączonym do umowy, roczne opłaty w kolejnych latach wynoszą:

w pierwszym roku 90.000 zł
w drugim roku 50.000 zł
w trzecim roku 20.000 zł

Jednostka nie wpłaciła opłaty wstępnej.

Zróżnicowanie opłat wynika ze sposoby wykorzystania przedmiotu umowy.

Dyspozycje

Wprowadzić do ksiąg rachunkowych korzystającego i finansującego zawarcie umowy leasingu i pokazać prezentację w sprawozdaniu finansowym.
Zaksięgować koszty/przychody w poszczególnych latach.

księgi rachunkowe Korzystającego

księgi rachunkowe Finansującego

Zadanie 4

Korzystający zawarł umowę leasingu operacyjnego na 3 lata. Zgodnie z harmonogramem dołączonym do umowy, roczne opłaty w kolejnych latach wynoszą:

w pierwszym roku 90.000 zł
w drugim roku 50.000 zł
w trzecim roku 20.000 zł

Jednostka wpłaciła opłatę wstępna 30.000 zł.

Zróżnicowanie opłat wynika ze sposobu wykorzystania przedmiotu umowy (należy rozłożyć w czasie opłatę wstępną).

Dyspozycje

Wprowadzić do ksiąg rachunkowych korzystającego i finansującego zawarcie umowy leasingu i pokazać prezentację w sprawozdaniu finansowym.
Zaksięgować koszty/przychody w poszczególnych latach.

Rozwiązanie

(par. 33 MSR 17)

--> opłaty leasingowe z tytułu leasingu operacyjnego ujmuję się jako koszty metodą liniową przez okres leasingu, chyba że zastosowanie inne systematycznej metody lepiej odzwierciedla sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez użytkownika.

30.000 zł : 3 lata = 10.000 zł / 1 rok

księgi rachunkowe Korzystającego

księgi rachunkowe Finansującego

Zadanie 1 – Leasing finansowy

Jednostka zawarła umowę leasingu środka trwałego o wartości godziwej 180.000 zł na 6 lat. Zgodnie z umową, opłaty zostały rozłożone równomiernie: rocznie 35.000 zł. Przewidywany okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego wynosi 7 lat.

Dyspozycje

Wprowadzić do ksiąg rachunkowych korzystającego zawarcie umowy leasingu i pokazać prezentację leasingu w sprawozdaniu finansowym, wiedząc że sprawozdanie finansowe jednostki podlega obowiązkowi badania i ogłaszania.
Zaksięgować płatność leasingową w trzecim roku, wiedząc że wewnętrzna stopa zwrotu wynosi 4,59%.
Zaksięgować koszty w trzecim roku.
Wyliczyć koszty metodą uproszczoną.

Rozwiązanie