TEORETYCZNE ASPEKTY BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU PUBLICZNEGO
Wykładowca : m.potkanska@wp.pl pokój: 037
Prezentacja założeń i celów przedmiotu oraz metod i środków dydaktycznych:
Zapoznanie się z pojęciami bezpieczeństwa.
Pomoc w kształtowaniu umiejętności w poruszaniu się w dyscyplinie naukowej bezpieczeństwa.
Wykłady z prezentacją multimedialną
Dyskusja
Praca w grupach – analiza przypadku
Forma zaliczenia – egzamin ustny
Wykład :
Wprowadzenie do problematyki bezpieczeństwa i porządku publicznego – wyjaśnienie pojęć bezpieczeństwo i porządek publiczny; bezpieczeństwo jako podstawowa potrzeba człowieka; zagrożenia bezpieczeństwa.
Bezpieczeństwo w aspekcie organizacyjno prawnym
Bezpieczeństwo w ujęciu funkcjonalnym.
Obszary bezpieczeństwa i ich rola w zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego.
Literatura:
A. Olak bezpieczeństwo i zagrożenia współczesnego świata, rzeszów 2008.
E.ura, bezpieczeństwo wewnętrzne we współczesnym państwie, rzeszów 2008.
Gryz Jarosław, „Zarys teorii bezpieczeństwa”, warszawa 2011.
I.oleksiewicz era globalizacji. Współczesne zagrożenia i wyzwania w zakresie bezpieczeństwa – rzeszów, w-wa 2013
Koziej s., teoria historia bezpieczeństwa, skrypt internetowy, warszawa 2006
Marta pomykała. Prawne aspekty ochrony bezpieczeństwa państwa, wa-wa 2012
Pieprzny s ., ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie administracyjnym, rzeszów 2007.
Pokruszyński witold, teoretyczny aspekty bezpieczeństwa, józefów 2010.
Bezpieczeństwo – stan niezagrożenia, spokoju
„Stan świadomości człowieka, w którym czuje się on wolny od jakichkolwiek zagrożeń, pociągający za sobą uczucie i komfortu”;
„Sytuacje, w której człowiekowi nic nie zagraża a w nagłych nieprzewidzianych sytuacjach może liczyć na pomoc i wsparcie innych”.
Bezpieczeństwo jako podstawowa potrzeba społeczna – jest podstawową potrzebą człowieka.
Podmiotowo-przedmiotowy wymiar bezpieczeństwa.
Jednostka – jej prawa i wolności oraz życie, zdrowie i mienie, jego wartości materialne i duchowe, tradycje i kultura.
Państwo – jego ustrój konstytucyjny, suwerenność, nienaruszalność i integralność terytorialna.
Ujęcie systemowe bezpieczeństwa państwa : terytorium, obywatele, władze struktury karne, relacje międzynarodowe.
Art. 5 konstytucji rp
„rzeczypospolita polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolność i prawa człowieka i obywatela, oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju (…)
Bezpieczeństwo państwa = bezpieczeństwo narodowe
Bezpieczeństwo narodowe rozumiane, jako oczekiwanie społeczne na zapewnienie możliwości korzystania z dobrobytu ekonomicznego, autonomii społecznej, określonego statusu politycznego.
Ujęcie przestrzenne
Bezpieczeństwo zewnętrzne (międzynarodowe)
Bezpieczeństwo wewnętrzne ( regionalne i lokalne)
Funkcjonalne
Polityczne
Gospodarcze
Militarne
Socjalne
Podmiotowy wskazuje na wszystkie podmioty zapewniające bezpieczeństwo…
Bezpieczeństwo narodowe – proces lub stan zapewniający funkcjonowanie, państwa w podstawowych dziedzinach, umożliwiające przetrwanie, rozwój swobodę realizacji interesów narodowych w konkretnym środowisku bezpieczeństwa, poprzez podejmowanie wyzwań, wykorzystywanie szans, redukowanie ryzyka oraz przeciwdziałanie wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla jego interesów . – W. Pokruszyński, teoretyczne aspekty bezpieczeństwa, Józefów 2010.
Bezpieczeństwo zewnętrzne to stan równowagi osiągnięty w odniesieniu do zagrożeń mogących wystąpić z zewnątrz;
Bezpieczeństwo wewnętrzne stan równowagi osiągnięty w odniesieniu do zagrożeń wewnątrz układu.
Podstawowe elementy wpływając na poziom bezpieczeństwa:
Zewnętrznego: właściwe stosunki międzynarodowe, skuteczność dyplomacji, pozycja w handlu międzynarodowym, system obrony, funkcjonowanie wywiadu zarządzanie widedzą
Wewnętrznego: stopień postrzegania prawa, edukacja publiczna, funkcjonowanie służby zdrowia, system zdrowia publicznego, zarządzanie w sytuacjach nadzwyczajnych.
Bezpieczeństwo publiczne – dotyczy ogółu ludzi, służący masom społecznym, dostępny dla wszystkich(…) powszechny, ogólny, nieprywatny(…) dzielący się w miejscu dostępnym dla wszystkich(…) widoczny, oficjalny, jawny”
Bezpieczeństwo publiczne def : taki stan, w którym ogółowi obywateli indywidualnie nieoznaczonemu, żyjącemu w państwie i społeczeństwie, nie grozi żadne niebezpieczeństwo i to niezależnie od tego, jakie byłyby jego źródła (…). Chodzi tu o niebezpieczeństwa w komunikacji, ruchu drogowym, wodnym oraz w czasie katastrof, klęsk żywiołowych, epidemii, a także różnego rodzaju napady, rozboje, a więc ochronę życia, zdrowia, mienia, obywateli, i mienia społecznego przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra”
Bezpieczeństwo publiczne – stan w któ®ym ogół społeczeństwa i jego interesy, a takżę państwo ze swoimi celami mają zapewnioną ochronę od szkód, zagrażających im z jakiegokolwiek źródła
Bezp publiczne – stan faktyczny wewnątrz państwa, który umożliwia – bez narażania na szkód z jakiegokolwiek źródła – normalne funkcjonowanie organizacji państwowej i realizację jej interesów, zachowanie życia, zdrowia, i mienia jednostek żyjących w tej organizacji oraz korzystanie przez te jednostki z praw i swobód zagwarantowanych konstytucją i innymi przepisami prawa.
Porządek publiczny – to stan bezpieczeństwa istniejący w społeczeństwie stan niezakłóconego panowania porządku prawnego albo też z punktu widzenia podmiotowego 0 stan świadomości społeczeństwa o istnieniu tego stanu – S. Glaser, polskie prawo karne w zarysie kraków 1933, s. 355
Porządek publiczny – jest to zespół norm nie tylko prawnych, których przestrzeganie warunkuje normalne współżycie jednostek ludzkich w organizacji państwowej W. Kawka, Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939, s. 67 i 69.
Porządek publiczny - odnosi się do tych zadań organów spraw wewnętrznych i innych organów administracji oraz niektó®ych organizacji społecznych, które bezpośrednio wiążą się z utrzymaniem porządku umożliwiającego normalny rozwój życia w państwie. Chodzi tu o zapewnienie właściwego stanu sanitarnego urządzeń użyteczności publicznej, utrzymanie porządku na drogach itp. Tip..
Powiązania pomiędzy bezpieczeństwem publicznym, zewnętrznym, a wewnętrznym.0
Bezpieczeństwo publiczne ze względu na obywatela będącego podstawowym podmiotem funkcjonowania pa©stwa jako element bezpieczeństwa wewnętrznego a także w [pewnym stopniu wewnętrznego ->
Bezpieczeństwo wewnętrzne jako system zabezpieczenia interesów wewnątrz państwa ->
Bezpieczeństwo zewnętrzne jako system zabezpieczenia interesów zewnętrznych państwa.
Zagrożenia bezpieczeństwa:
Pośrednie lub bezpośrednie zagrożenia
Destrukcyjne oddziaływania na podmiot
Zagrożenie- niebezpieczeństwo
Zagrożenie to możliwość wytąpienia jednego z negatywnie wartościowanych zjawisk.
Inne miejscowe zagrożenie 0 zdarzeni wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody niebędące pożarem ani klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub którego usunięcie skutkó nie wymaga zastosowanie nadzwyczajnych środków.
Kryteria typologii zagrożęń
Źródło pochodzenia
Obszar oddziaływania skutków (zasięg rażenia)
Dziedzina (strefa) działalności państwa
Zagożenia naturalne
Powodzie
Wichury i huragany
Śnieżyce zawuieje sniezne
Lawiny botne
Wyładowania atmosferyczne
Wybuchy wulkanów
Najazd kosmitów
Zagrożenia cywilizacyjne:
Zagrożenia w transporcie
W transporcie lądowmy
Morskim
Lotniczym
Pożary
Zagrożenia przemysłowe, budowlane, epidemiczne, ekonomiczne,
wojenne ( wojna konwencjonalna, broń precyzyjnego rażenia, środku napadu powietrznego.)
Wojna z użyciem BMR
Jądrowej
Chemicznej
Biologicznej
Obszary oddziaływania (klasyfikacja zagrożeń) : lokalne regioalne krajowe międzynarodowe