ADMINISTRACJA PUBLICZNA- wykład
ADMINISTRACJA PIBLICZNA
Tworzą ją wszystkie instytucje i urzędy, których zadaniem jest bezpośrednie, praktyczne zarządzanie różnymi dziedzinami życia społecznego. W Polsce administracja publiczna rządowa ma dwa poziomy:
Centralny (rząd)
Wojewódzki (wojewodowie)
Administrację samorządową tworzą wzajemnie niezalene władze wykonawcze samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich.
ANARCHIA (anarchizm)
Brak rządu. Anarchiści uważają, że ludzie z natury są dobrzy i mogą sami kierować swoimi sprawami, wszystkie decyzje podejmując jednomyślnie. Zdaniem anarchistów państwo jest złe i niepotrzebne, bo ogranicza wolność, stosuje przymus. W języku potocznym anarchia oznacza tyle, co bezład, chaos wynikający z braku władzy.
AUTORYTARYZM
Ustrój polityczny oparty na władzy mniejszości (jednostki) oraz odrzuceniu demokracji i parlamentaryzmu. Państwo autorytarne odmawia obywatelom większości praw politycznych, nie wtrąca się jednak w ich życie prywatne. Dla zwolenników państwa autorytarnego najważniejsza jest silna i stabilna władza, niezależna od opinii ogółu obywateli.
BEZROBOCIE
Sytuacja gdy osoby zawodowo czynne (tzn. w wieku od 18 do 65 lat), które chcą pracować, nie mogą znaleźć żadnego zajęcia. Poziom bezrobocia w danym kraju (województwie, mieście) wyraża stopa bezrobocia, którą oblicza się dzieląc liczbę bezrobotnych przez liczbę ludzi zawodowo czynnych (tzw. siła robocza). Niewielkie bezrobocie jest stałą cechą gospodarki wolnorynkowej, wynika z ruchliwości ludzi, którzy np. sami rezygnują z pracy, poszukując bardziej opłacalnego czy ciekawszego zajęcia albo zmieniając miejsce zamieszkania. Znacznie groźniejsze jest bezrobocie wysokie (powyżej 10%) będąc poważnym problemem społecznym, któremu państwo stara się zaradzić, prowadząc odpowiednią politykę (np. finansując kursy, na których bezrobotni mogą zdobyć nowe kwalifikacje).
BUDŻET
Plan dochodów i wydatków. Roczny budżet państwa przygotowuje rząd, a uchwałę parlament. Z deficytem budżetowym mamy do czynienia , jeśli suma planowanych wydatków państwa jest wyższa od sumy jego dochodów. Nadwyżka budżetowa powstaje z kolei, wtedy, gdy dochody państwa są wyższe od jego wydatków. Budżet gminy (powiatu, województwa) przygotowuje zarząd, a uchwałę rada gminy (rada powiatu, sejmik wojewódzki).
CENZURA
Urzędowa kontrola różnych rodzajów wypowiedzi (książki, gazety, filmy, programy telewizyjne, radiowe, teksty piosenek). Pod względem ich zgodności z ideologią głoszoną przez władze lub powszechnie uznawanymi zasadami religii czy moralności. Jeśli do takiej kontroli dochodzi przed upowszechnieniem wypowiedzi, mówimy o cenzurze prewencyjnej, jeśli po jej opublikowaniu o cenzurze represyjnej. Szczególnie silna była cenzura prewencyjna w państwie totalitarny. Nie tylko nie dopuszczała ona do rozpowszechnienia treści niezgodnych z obowiązującą ideologią, ale w dodatku zabraniała zaznaczania miejsc, w których nastąpiła cenzorska ingerencja.
CONSENSUS
Powszechna zgoda co do tego, która droga postępowania w danej sytuacji jest najlepsza. W odróżnieniu od kompromisu osiągnięcie konsensusu wymaga wzajemnych ustępstw. Najczęściej słowa consensus używamy w odniesieniu do ważnych zagadnień polityki państwa.
DEMOKRACJA
Dosłownie: władza ludu. W swoim podstawowym znaczeniu demokracja oznacza typ ustroju, w którym władzę sprawują całe społeczeństwa, a decyzje podejmowane są zgodnie z wolą większości. Demokracja bezpośrednia, z którą mieliśmy do czynienia w starożytnych Atenach, polegała na bezpośrednim udziale wszystkich obywateli w rządzeniu. Jest ona jednak tylko możliwa w małych grupach. We współczesnych państwach obywatele wybierają swoich przedstawicieli, którzy sprawują władzę w imieniu wyborców. Ten typ demokracji nazywamy pośrednią lub przedstawicielską. Obecnie system polityczny charakteryzujący się specyficzną kulturą,
KOALICJA
Porozumienie się kilku osób czy organizacji, mające doprowadzić do realizacji wspólnych dla nich celów. Warunkiem utworzenia koalicji jest przezwyciężenie różnic między jej uczestnikami to, co ich dzieli, musi zostać przez nich uznawane za mniej istotne od tego, co ich łączy. W polityce mówimy o koalicjach wyborczych, (porozumienie zawarte w okresie przedwyborczym, którego efektem jest wspólna lista wyborcza albo też nieformalne współdziałanie będące wstępem do współpracy w parlamencie) i koalicjach parlamentarnych (współpraca klubów parlamentarnych). Specyficzną formą koalicji parlamentarnej jest koalicja rządowa, sojusz klubów parlamentarnych, które tworzą rząd, wypracowują program i wspierają ich działania.
KONSTYTUCJA
(ustawa zasadnicza) podstawowy akt prawny stanowiący fundament systemu prawnego w danym kraju. Konstytucja definiuje struktury i kompetencje władz.
ORGANIZACJA WYBORCZA