Scenariusz lekcji dla nauczycielka j. polskiego

Kl. I gimnazjum

Na podstawie książki, pt.: Świat w słowach i obrazach

LIRYCZNE WTAJEMNICZENIE (2 jednostki lekcyjne)

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Sprawdzanie pracy domowej (ewentualne zapisanie + i – za nią)

3. Zapisanie następującego tematu:

Temat: Liryczne Wtajemniczenie.

1. Powiedzenie dzieciom, na czym polega wtajemniczenie, oraz powiadomienie ich, o tym, że na dzisiejszej lekcji, przeniosą się w „świat nauki” oraz, iż właśnie dzisiaj mają szanse na zrozumienie dokładnych tajemnic liryki.

2. Prośba, o otwarcie przez dzieci książek na str. 152 i wspólne przeczytanie tekstu do nagłówka: „skąd nazwa liryka?”

3. Interpretacja tekstu.

4. Oglądanie prezentacji, pt.: „Liryczne wtajemniczenie” (jest w załączniku)

5. Praca z słowniczkiem z tyłu książki Świat w słowach i obrazach i zapisanie następujących pytań, na które dzieci samodzielnie szukają rozwiązania w słowniczku:

1. Co to jest podmiot liryczny?

2. Kto to jest narrator?

1. Powiedzenie dzieciom, aby przepisali regułkę z książki o podmiocie lirycznym do zeszytu (niekonieczne).

2. Przeczytanie co to jest liryka? (każdy czyta samodzielnie, z książki, str. 153 i 154)

3. Zapisanie następującej notatki o rodzajach podmiotu:

Rodzaje podmiotu lirycznego:

Liryka bezpośrednia – występuje w 1 os. lp. liryczne wyznaje swoje uczucia, przeżycia, myśli.

Liryka pośrednia, w której podmiot liryczny jest bardziej ukryty.

1. Przeczytanie dzieciom, przez nauczyciela następującego tekstu:

Lirykę zwrotu do adresata, w której oprócz jawnego podmiotu lirycznego wyróżniamy wyraźnego adresata lirycznego ("ty" liryczne), którym może być osoba/grupa osób, pewna zbiorowość, ale także zjawisko czy pojęcie abstrakcyjne (miłość, śmierć)

1. Przeczytanie przez dzieci samodzielnie, tekstu ze str. 154 i 156 ( od rozstanie liryki z muzyką do inny świat)

2. Napisanie dalszej części notatki:

Ze względu na układ utwory liryczne możemy podzielić na:

• stychiczne

• stroficzne

1. Przekazanie dzieciom następujących informacji:

intonacja wersowa - ton głosu rozpatrywany w ramach linijki, bez względu, czy pokrywa się ona ze zdaniem, czy stanowi tylko jego część


intonacja zdaniowa - ton głosu różnicuje elementy całego zdania, bez względu na to, czy zapisane jest ono w jednej linijce tekstu czy w kilku (w zależności od zdania jest: wznosząca – w zdaniu pytającym; wznosząco – opadająca w zdaniu oznajmującym; w zdaniu rozkazującym zazwyczaj opadająca – posłuchajcie wypowiedzianych przez siebie zdań, a sami zauważycie różnicę)

1. Zapisanie ostatniej części notatki (niekoniecznie):

Należy pamiętać, że język poezji nie jest językiem bezpośredniej komunikacji; to sztuka mówienia „nie wprost”.

1. Przeczytanie wszystkich pozostałych tekstów ze str. 156 i 157, tzn.: Czy lirykę można zrozumieć? Oraz Czym jest dziś liryka?

2. Danie dzieciom wklejek (są w załączniku).

3. Zadanie pracy domowej: Zad. 7 ze str. 158.

4. Zakończenie lekcji.

Dany scenariusz lekcji, jest przeznaczony jedynie dla nauczyciela, jako pomoc w prowadzeniu lekcji, nie jest on profesjonalny.

ZAŁĄCZNIKI:

- prezentacja (znajduje się w tym samym folderze)

- wklejka,

WKLEJKA:

ZAPAMIĘTAJ:

Epitet oznacza słowo określające rzeczownik. Epitety najczęściej występują w postaci przymiotnika.

Animizacja (ożywienie) to przypisanie przedmiotom, stanom lub pojęciom cech istoty żywej.

Antropomorfizacja to rodzaj animizacji, polegający na nadawaniu cech ludzkich przedmiotom, roślinom, zwierzętom, a nawet ideom.

Onomatopeja (dźwiękonaśladownictwo) efekt osiągany w poezji za pomocą wyrazów dźwiękonaśladowczych, oddających odgłosy natury.

Metafora (przenośnia) - wyrażenie, w którym częściowo przenosi się znaczenie wyrazu na drugi, łączy się słowa niezgodnie z ich pierwotnym znaczeniem i nadaje im dzięki temu nowe znaczenia.

Porównanie – figura stylistyczna, której istota polega na zestawieniu członu porównywanego i członu porównującego, opartym na co najmniej jednej wspólnej cesze.

Apostrofa – bezpośredni, patetyczny zwrot do osoby, bardzo często do bóstwa, spersonifikowanej idei lub przedmiotu

Przerzutnia – występująca w wierszu sprzeczność między granicą wersu a granicą segmentu składniowego; fragment całości składniowej zostaje przerzucony do następnego wersu – zdanie nie kończy się w jednym wersie

Powtórzenie – chwyt retoryczny, który polega na co najmniej dwukrotnym użyciu elementu językowego (wyrazu, wyrażenia, konstrukcji)

Epifora - powtarzanie wyrazu lub grupy wyrazów na końcu wersów, zdań, strof

Anafora - powtórzenie jakiegoś wyrazu (zwrotu) na początku następujących po sobie wersów, zdań, akapitów