Komunikacja w Internecie

Jan Grzenia Komunikacja językowa w Internecie

1. Sytuacje komunikacyjne w Internecie

• komunikacja typu konwersacyjnego – uczestniczą głównie ludzie młodzi; charakterystyczna dla pogawędek jest równość rozmówców¹ (role społeczne czy społeczny status nie są przenoszone z komunikacji realnej); nie ma hierarchii poza tą utworzoną w cyberprzestrzeni (np. administrator, operator mają większą władzę niż zwykły internauta);

• w tej komunikacji ważny jest kontekst sytuacyjny, czyli interfejs komputerowy; internauci dążą do wykreowania kontekstu, by komunikacja miała odpowiednia podstawę – kreowanie kontekstu to po prostu rozpoznanie swojego interlokutora (zadawane są pytania w stylu: ile masz lat?, gdzie mieszkasz? itp.);

• charakterystyczne jest w tej komunikacji używanie elementów graficznych w tekście (zwykle wyrażają emocje, które trudno opisać słowami); jest to związane z poziomem kompetencji komunikacyjnej oraz z wiekiem – starsi internauci wolą tekst zamiast obrazu;

• komunikacja e-mailowa – przypomina wymianę listowną; spełnia w cyberprzestrzeni podobna rolę jak rozmowa w przestrzeni realnej (czyli jest podstawowym sposobem wymiany informacji); pojawiają sie też inne zjawiska:

• spamowanie – wysyłanie większej liczny listów przez jednego nadawcę do wielu odbiorców (ja to nazywam śmieci internetowe ☺);

• możliwość prowadzenia dialogu jednostki z większą liczbą osób (grupy, listy, fora dyskusyjne);

• w tejże komunikacji respektowane są status oraz wiek (jeżeli są znane); jeśli nie, uznaje się, że rozmówcy są równego statusu (obowiązują wtedy formy adresatywne nieformalne);

• w przypadku komunikacji grupowej założeniem jest brak hierarchii w gronie dyskutantów (wszystkie statusy społeczne, np. tytuły naukowe, powinny być zatajone i ukryte pod pseudonimem; wyjątkiem są niektóre dyskusje specjalistyczne) – zjawisko redukcji kontekstu sytuacyjnego (podstawą konwersacji jest równość ról);

• nie można mówić, że komunikacja e-mailowa jest pozbawiona konsytuacji, ponieważ tematy korespondencji są zwykle związane z życiem codziennym (konsytuacja ma charakter osobliwy: stanowi połączenie składników komunikacji uzgodnionych między interlokutorami, które są uzupełnione o ich wiedzę o świecie);

• komunikacja w typie hipertekstowym – najbardziej zróżnicowana, ponieważ krążące teksty obejmują prawie wszystkie formy stylistyczne tekstów pisanych, także te o charakterze potocznym;

• różne stopnie kontaktu: oficjalne, półoficjalne i prywatne; zwykle stopień oficjalności jest redukowany, np. możliwość komentowania tekstów z czasopism (komentarze są dostępne niemal na równi z tekstem głównym); tekst staje się mniej autorytatywny;

• przykładem rozwiązywania konfliktów miedzy oficjalnością a dążeniem do swobody komunikacyjnej są prywatne strony internetowe – autorzy uświadamiają sobie, że relacja nadawca – odbiorca jest zasadniczo niesymetryczna i że właściwy jest w związku z tym język typu pisanego (np. „Fajnie ze wpadles zagubiony wedrowcze”);

• cechy charakterystyczne, które zbliżają tekst do mowy to: naśladowanie języka mówionego (np. eee, hmn, aha), powitania, wyrażenia niestaranne, czego dowodzą np. liczne błędy w pisowni, brak polskich znaków;

• nie jest to raczej związane z niedostatkiem kompetencji językowej autora, ale z próbą przełamania nierówności nadawczo-odbiorczej w komunikacji pisanej – stosowanie potoków mowy skutecznie redukującej oficjalność, umieszczenie sondy (pozwala na wyrażanie opinii), zamieszczanie tekstów, plików, oprogramowania oraz własnego adresu e-mailowego;

• o takich stronach mówi się zwykle, że „odwiedzamy je”, a nie czytamy (liczna odwiedzin, księga gości);

• komunikacja elektroniczna przypomina niekiedy bardziej komunikacje mówioną niż pisaną;

1. Specyfika kanału przekazu:

• symetria ról nadawca – odbiorca;

• pełna swoboda powiadamiania (brak ograniczeń tematycznych, cenzuralnych itp.);

• rozluźnienie tradycyjnych rygorów wypowiedzi pisanych (związane ze swoboda powiadamiania);

1. Oficjalność komunikacyjna jest znacznie niższa niż w komunikacji „realnej”; wystepuja głównie sytuacje półoficjalne i nieoficjalne (rozróżnienie na podstawie W. Lubasia); O oficjalności można mówić najwyżej w przypadku profesjonalnych witryn WWW, np. internetowych wersji czasopism drukowanych;

• większość internautów woli teksty nastawione na bezpośredniość i kolokwialność;

1. Cele uczestników aktów komunikacji:

• dążenie do informowania, ekspresji oraz oddziaływania na odbiorcę;

• zamiar upowszechniania i utrwalania informacji o sobie oraz chęć wyróżnienia się (dotyczy głównie autorów witryn WWW);

• zaspokojenie potrzeb kontaktu z innymi ludźmi;

1. Tematyka wypowiedzi

• tematyka poruszanych dyskusji i rozmów jest praktycznie nieograniczona;

• dostrzec można korelacje miedzy statusem społecznym użytkowników a tematyką wypowiedzi – prywatne strony są na ogół dziełem ludzi młodych nastawionych na kooperację z innymi internautami; czaty internetowe są pasją tez głównie ludzi młodych i najczęściej dotyczą spraw najbliższych biologicznym aspektom życia; grupy dyskusyjne to przede wszystkim dyskusje o technice, np. o komputerach;

2. Właściwości komunikacji językowej w Internecie

1. Dialogowość – najważniejsza cecha; stwarza możliwość interakcji; podejmowanie dialogu są związane z: sytuacją, emocjami, postawą nadawcy, możliwościami odbiorcy (komunikacja internetowa stwarza ogromna liczbę sposobności do nawiązywania dialogu);

• Formy podawcze w różnych typach komunikacji internetowej:

• komunikacja konwersacyjna – dialog, bardzo rzadko monolog (pojawić sie może w sytuacji, kiedy uczestnik pogawędki jest ignorowany);

• komunikacja e-mailowa – przede wszystkim dialog, czasem monolog;

• komunikacja hipertekstowa – monolog, ale możliwy tez dialog (witryny WWW są nastawione na monolog, ale coraz częściej umieszczane są w nich rozwiązania umożliwiające dialogi, np. komentarze);

• możliwa jest wymiana ról nadawca i odbiorca, np. poprzez umieszczenie odsyłacza (werbalnie, np. napisz list albo graficznie, np. ikonka w postaci koperty);

1. Spontaniczność – ujawnia się najczęściej w pogawędkach (prywatnych, ale i też publicznych), zwykle poprzez typowe cechy językowe (zacieranie granic zdań, niepełne konstrukcje składniowe, potoki składniowe itp.), ale też w pisowni (brak polskich znaków, błędy literowe, ortograficzne);

• na czacie jest możliwość przygotowania wypowiedzi jak i powiadomień spontanicznych (krótkie teksty, kilku wyrazowe); następuje też grafizacja pisma (krój czcionki, kolor, styl); interpunkcja jest niemal całkowicie podporządkowana ekspresji;

• mniejszy stopień spontaniczności bywa w komunikacji e-mailowej, ponieważ występują tu wszystkie typy: od bardzo spontanicznych listów prywatnych i wypowiedzi na forach dyskusyjnych po oficjalne listy; spontaniczność ujawnia sie poprzez pisownię (błędy, ciągi wypowiedzeniowe, formy typowo mówione, powtórzenia itd.) – związane jest to z emocjonalnością i ekspresywnością;

• najniższy stopień spontaniczności wyróżnia komunikacje hipertekstową: teksty w pewnym stopniu „nieprzygotowane”, które zdarzają się w obrębie prywatnych stron (np. większy nacisk na oprawę graficzna niż na tekst, w którym pełno jest błędów); większość tekstów jest jednak przygotowana;

1. Kolokwialność – stanowi wysoką frekwencję w wypowiedziach i posiada bezpośredni związek ze spontanicznością i dialogowością;

• najbardziej kolokwialne są wypowiedzi typu konwersacyjnego, ale w komunikacji e-mailowej także można odnaleźć liczne przykłady;

• w witrynach oficjalnych stopień kolokwialności jest mniejszy, ale też niemały; najniższy, niemal zerowy jest charakterystyczny dla witryn instytucja, np. rządowych, banków czy dużych firm (podstawowy cel to informacja);

1. Sytuacyjność – zależy w dużej mierze od kanału przekazu;

• pogawędki to skrajne i specyficzne przykłady wypowiedzi osadzonych w sytuacji; na początku kontekst sytuacyjny jest zredukowany do zera, lecz z czasem zostaje stworzony w wyniku kooperacji rozmówców (oni go kreują); składnikiem kontekstu jest interfejs komputerowy, który determinuje formę przekazu, dobór odpowiednich środków językowych, umożliwiając wykreowanie kontekstu sytuacyjnego;

• kontekst tworzy się też poprzez: wybór niektórych osób do prywatnej rozmowy, korzystanie z symboli graficznych, stosowanie się do reguły porozumiewania, wybór pokoju rozmów (sytuacja musi być wykreowana za pomocą dostępnych środków);

• wymiana opinii w grupach dyskusyjnych: uczestnik najpierw poznaje nazwę grupy, co determinuje tematykę korespondencji, zapoznaje się z dyskusją i tym sposobem poznaje uczestników;

• temat jest wyraźnie charakteryzujący grupę dyskusyjną; inaczej jest na czatach, gdzie temat może zostać szybko porzucony i zajęty jakimś innym (podobieństwo pogawędek do realnej rozmowy – synchroniczność komunikacji);

• w przypadku WWW sytuacyjność może być sygnalizowana przez obraz, np. zdjęcia z kamery internetowej; sytuacyjność jest tu raczej znikoma;

1. Multimedialność – pisanie przez komputer jest procesem edytorskim; następuje wyraźna wizualizacja tekstu (nie tylko zapis ale i przedstawienie go); łączenie tekstu z obrazem (albo z obrazem ruchomym), dźwiękiem, muzyką;

2. Hipertekstowość – wiąże się z wizualizacja pisma, ponieważ dokumenty hipertekstowe mogą łączyć się z różnymi mediami; pozwala na tworzenie powiązań między teksami za pomocą hiperłączy (rodzaj interpretacji), stwarza możliwość poznawania problemów i zdobywania wiedzy;

3. Hierarchiczność – szczególnie wyraźnie widoczna jest w wypowiedzi w grupach i forach dyskusyjnych: wynika z następstwa w dyskusji (oprogramowanie sterujące zapisem narzuca te właściwość) – wskazuje na czas powstania tekstów i ich zależność względem siebie, ułatwia odbiór;

4. Automatyzacja – przejawia się przez: opcje kopiowania, wycinania i wklejania tekstu (np. w pogawędkach – cytowanie fragmentów wypowiedzi), oprogramowanie służące do tworzenia stron (np. edytory HTML), które pozwala na łatwe ustalenie parametrów publikacji; zjawisko produkowania tekstów – tworzenie nowych tekstów na bazie istniejących przy użyciu narzędzi komputerowych;

5. Dynamiczność – przejawia się poprzez usuwanie lub zmienianie (stąd pojawienie się daty ostatniej aktualizacji); tekst jawi sie jako zmienny odbiorcy i jest to sygnał, że w przyszłości można powrócić na te stronę, by zobaczyć co się zmieniło; hiperłącza umożliwiają poznawanie tekstów według różnych zasad, np. tematycznie; w rezultacie publikacje internetowe są otwarte i można je wciąż przekształcać (przykładem dynamicznych stron są portale);

6. Zasięg – powstanie licznych socjolektów skupionych wokół konwersacyjnej odmiany komunikacji internetowej, np. w grupach dyskusyjnych czy w grach sieciowych;

7. Trwałość – uzależniona jest od techniki utrwalania (np. zapis CD, DVD), kanału przekazu, treści przekazu i potrzeb użytkowników Internetu;

• kanał przekazu: strony WWW, listy i grupy dyskusyjne posiadają duża trwałość (co najmniej kilkuletnią – archiwa), poczta elektroniczna niewielką, ale tez kilkuletnią, najmniejszą trwałość (minimalną) posiadają pogawędki;

3. Pisownia internetowa

1. Modyfikacje pisowni

• zwielokrotnienie znaków interpunkcyjnych – funkcja ekspresywna, np. A JA JESTEM TAKI SAMOTNY!!!!!!!!!!!;

• zwielokrotnienie liter – pisany wyraz ekspresji i zastępnik okrzyku, np. WITAJJJJJJJ ALLLLLLLL;

• stosowanie wersalików jako graficznego substytutu krzyku, np. CZY WIDZIAL KTOS DZISIAJ MIKOLAJA? SZUKAM GO OD SWIAT. (najczęściej interpretuje sie to jako podniesiony głos);

• niestosowanie wielkich liter zgodnie z konwencjami ortograficznymi lub niekonsekwentne ich stosowanie, np. hej ludzie czy jest ktoś z łomży i ostrołęki i okolic? – zwykle świadczy o pospiesznym wyrażaniu myśli;

• stosowanie gwiazdek (asterisków) w różnych celach: eufeministycznym (np. nie wiem co pier***isz), aby wskazać dowolny ciąg znaków (np. w Wordzie dokument *.doc do *.htm), w celu wyróżnienia fragmentu (np. szukaj w *katalogu* a nie w *wyszukiwarce*);

• pisemne oznaczanie reakcji niewerbalnych, np. hehehe, hahaha;

• opisy akcji, np. mam tego dosc *wychodze*;

• stosowanie emotikonów i ikon;

• niestandardowe spacjowanie, np. m a s z r a c j e (pojawia sie bardzo rzadko);

• werbalno-wizualne gry słów, np. DzIeNdObRy;

• formy łączące tekst i grafikę – w pewnych wyodrębnionych tekstach komponent graficzny ma uzupełniać przekaz językowy;

1. Modyfikacje interpunkcji

• występuje dwojakie odstępstwo: pomijanie interpunkcji (zwykle znaków oddzielających) oraz niestandardowe jej stosowanie (znaki ekspresywne); te zwyczaje spotyka sie przede wszystkim w pogawędkach internetowych;

• pomijanie znaków interpunkcyjnych czy niestosowanie znaków polskich wynika przede wszystkim z chęci szybkiego przekazanie informacji (komunikacja synchroniczna);

• e-mail jest komunikacją asynchroniczną, dlatego stopień poprawności interpunkcyjnej jest większy;

4. Leksyka internetowa

• leksemy ukształtowane w komunikacji internetowej, nazywające zjawiska związane z siecią, a zachowujące tradycyjną formę pisowni: słownictwo informatyczne rozróżnia się na komputerowe i internetowe, a każde z nich na fachowe i potoczne;

• osobliwe, specyficzne formy werbalne i werbalno-graficzne, które mogą przechodzić do innych odmian języka (nalezą do leksyki internetowej, np. adresy elektroniczne, pseudonimy, emotikony oraz akronimy);

1. Adresy elektroniczne – są internetowym rodzajem nazwy najczęściej spotykanym poza Internetem;

• adres internetowy nosi nazwy cechy własnej; służy do porozumiewania się ludziom, a nie komputerom;

• oparte są na specyficznym kodzie i mają charakterystyczna strukturę; warianty: adres internetowy, pocztowy, grupy dyskusyjnej (np. pl.sci.socjologia)

1. Pseudonimy (nicki) – nazwy użytkownika, identyfikator; związany z procedurą logowania (akt mowy);

• podział na identyfikator: dostępu do sieci (wybrany przez użytkownika w porozumieniu z administratorem; jest stały, jawny, łatwy do identyfikacji, ale posiadający ograniczenia formy ustalone przez administratora bądź system komputerowy) oraz dostępu do usług (wybrany przez użytkownika, posiada zwykle ograniczenie minimalnego i maksymalnego użycia znaków);

• w obrębie kanałów komunikacyjnych identyfikatory określamy jako „nick”, a użytkownik wybiera go sobie sam, według uznania; podstawową motywacją do stosowania nicków jest zamiar ukrycia się przez wirtualną tożsamość;

• interfejs może mieć wpływ na formę nicków, np. na czacie dodając a_ przed nickiem program umieszcza nas na górze listy, dzięki czemu istnieje większe prawdopodobieństwo, że ktoś nawiąże z nami rozmowę;

• stali użytkownicy czatu mają wyróżnione pseudonimy (poprzedzone tyldą);

• forma graficzna jest różnorodna, podlega jedynie ograniczeniom klawiatury;

• mogą mieć różną budowę, np. przypadkowe zestawienie liter, jednowyrazowe albo wielowyrazowe;

1. Emotikony – zwane też „uśmieszkami”, „buźkami” i „minkami”, jest to kombinacja znaków nieliterowych, których funkcja jest powiadamianie wg zasad określonego kodu (podstawowym założeniem jest potrzeba odwrócenia tekstu o 90 stopni w prawo);

• główne motywy używania emotikonów: wyrażanie stanów emocjonalnych, wyrażanie stosunku piszące do treści, urozmaicanie tekstu, żart i twórczość (emotikony maja aspekt kreatywny);

• najczęściej używane to uśmiech :), mrugniecie okiem ;) oraz smutna twarz :(

• pojawiają się najczęściej w pogawędkach internetowych, ale także w komunikacji e-mailowej;

1. Akronimy – internetowe skróty, dwie grupy: cze, nara, pzdr oraz F2F („face to face”), YIU („yes, I understand”);

• pierwsza grupa to ucięcia (niektóre są przejęte z mowy potocznej), występują w pogawędkach, które są internetowymi odpowiednikami mowy;

• druga grupa to akronimy (właściwe, chociaż wszelkie skróty są tak określane), czyli skróty rozbudowanych wyrażeń;

• początkowo skrótowce były stosowane, ponieważ istniała niedostateczna przepustowość łączy, dzisiaj wiąże się to z nadaniem jak najszybszego komunikatu; inną sprawą jest nobilitacja kanału przekazu (własna leksyka pozwala na wyodrębnienie się pewnej grupy); jeszcze inna przyczyną jest tendencja do ekonomiczności;

4. Internetowe gatunki tekstu²

• biuletyn elektroniczny albo informacyjny – jest to elektroniczna tablica ogłoszeń; jest to gatunek złożony z ogłoszeń, zawiadomień, notatek itd.; funkcja komunikatywna, nadawca ograniczony do redagowania tekstów; stopień oficjalności nie jest wysoki; szybko się dezaktualizuje (regułą jest archiwizowanie biuletynów);

• blog – z ang. można tłumaczyć jako „dziennik sieciowy”; posiada fragmentaryczna budowę, jest publikacją, więc przeznaczony jest do rozpowszechniania i do lektury; ważne są komentarze, bo dzięki nim zachodzi interakcja; charakterystyczna jest anonimowość użytkowników (ale nie jest to regułą);

• FAQ, poradnik internetowy – posiada strukturę „pytanie – odpowiedź” (układ hierarchiczny: od pytania ogólnego przez szczegółowe do odpowiedzi); tekst elektroniczny oddziałuje na drukowany, ponieważ często do instrukcji obsługi sprzętów dołączony zostaje taki zestaw pytań i odpowiedzi;

• formularz elektroniczny – można powiedzieć, ze jest to elektroniczna wersja formularza znanego z komunikacji urzędowej; zawiera: pole tekstowe, pole wybory, rozwijane menu itp.; przykładem są ankiety udostępniane w sieci; jest gatunkiem złożonym z serii wątków połączonych wspólnym tematem;

• grupy, listy i fora dyskusyjne – przypominają dyskusję, ale głosy do dyskusji załącza się za pomocą formularzy podobnych do tych, które wykorzystuje się do sporządzania e-maili; grupy i listy to gatunek starszy (funkcjonują w odrębnym systemie wymiany informacji – Usenecie), bardziej elitarny (wykształciła się pewna netykieta), osoby działające w tych grupach tworzą wspólnoty wirtualne, niższy stopień anonimowości (udostępniony zostaje adres e-mail); fora funkcjonują w obrębie WWW i są łatwo dostępne, nie jest potrzebny e-mail, posiadają zwykle temat główny, a ich charakter jest hobbystyczny lub zawodowy;

• gry tekstowe – zwane MUD, uczestnicy mogą prowadzić dialog wg określonych zasad; gatunek jest dynamiczny, ponieważ rozwój sytuacji w grze zależy od decyzji uczestników rozmowy; dialog jest uzupełniany partiami opisowymi o okolicznościach, w jakich odbywa się gra, a które podaje komputer;

• katalog stron – jest to zestawienie hiperłączy, którego celem jest udostępnianie adresów stron internetowych innym użytkownikom (można powiedzieć, że jest to rodzaj przewodnika); rozbudowane katalogi oferują portale internetowe; stosowany jest podział tematyczny; katalog jest dziełem nadawcy zbiorowego;

• komentarz – wypowiedzi, które zamieszczają czytelnicy niektórych witryn internetowych, odnosząc się do publikacji na stronie (a wiec temat jest narzucony);

• księga gości – za sprawą Internetu stała się gatunkiem pospolitym, ponieważ może istnieć na jakichkolwiek stronach;

• list elektroniczny (e-mail) – jest gatunkiem monologowym, gdyż jest komunikatem jednej osoby, na który odbiorca często nie musi odpowiadać (np. list urzędowy, reklama), ale może stać się częścią dialogu (np. w grupach dyskusyjnych); podział na: prywatne, półprywatne i niepubliczne (uczestniczą więcej niż 2 osoby) i publiczne (uczestniczy dużo osób); status zwykle jest mało oficjalny, chyba że ujawniony zostaje status korespondenta; forma przypomina formularz elektroniczny (okno adresat, temat, pole tekstowe, ewentualnie załącznik); przybiera raczej formę zwięzłego komunikatu (istnieje możliwość cytowania wypowiedzi); wykształcenie się netykiety (zespół zachowań pożądanych od użytkowników poczty elektronicznej), emotikonów oraz akronimów; e-mail jest dwudzielny: składa się z nagłówka (adres nadawcy, godzina, temat itp.) oraz tekstu właściwego;

• pogawędka (czat) – internetowa odmiana rozmowy (służy potrzebie spontanicznego porozumiewania się); wpływ na ich formę językową mają: specyficzna subkultura (nie każdy może zdobyć dostęp do kanału; dominacja nad kanałem przekazu) oraz słownictwo; jest to dialog pisany (krótkie wypowiedzi, często występuje anonimowość uczestników); innym sposobem są komunikatory internetowe;

• stopka redakcyjna – odmiana sygnatury; występuje w witrynach internetowych; często ma nadawcę zbiorowego lub instytucjonalnego; zazwyczaj posiada uboższe informacje niż sygnatura, np. tylko wiadomość o prawach autorskich;

• sygnatura (wizytówka elektroniczna) – zwana czasem wizytówka elektroniczną, stanowi zwykle część e-maila; jest to forma prosta, uschematyzowana, krótka (najczęściej nie więcej niż 4-5 linii); zawiera informacje: imię i nazwisko, nazwę instytucji, numer telefonu/faksu, adresy internetowe, krótki opis, np. zainteresowań oraz podpis elektroniczny; można dodawać do niej kompozycje graficzne; jest komunikatem jednej osoby;

• wątek – jest to temat zaproponowany przez uczestników list, grup czy forów dyskusyjnych, zagadnienie narzuca osoba, która go utworzyła (musi tez nadać temat); poszczególne wypowiedzi w wątku to posty; ta forma przybiera układ hierarchiczny;

• oprócz tego są gatunki tekstowo-graficzne, które czasem stanowią adaptację gatunków pozainternetowych, np. aktywny baner (pasek reklamowy) albo tzw. pop-upy, czyli okienka wyskakujące podczas otwierania strony internetowej;

4. Struktury ponadgatunkowe

• e-zine, czyli czasopismo elektroniczne – jest to forma wyłącznie elektroniczna, na ogół jest niekomercyjna, posiada charakter hobbystyczny i/lub specjalistyczny, z założenia funkcjonuje poza głównym nurtem wydawniczym;

• gazeta elektroniczna – to czasopismo wydawane w wersji elektronicznej i rozsyłane subskrybentom; funkcjonują jako wtórnie elektroniczne, a prymarnie pisane (zbliżone do e-zine’ów) oraz prymarnie elektroniczne (niekomercyjny charakter, poruszają tylko wybrane zagadnienia, są dostępne tylko w sieci, niższy stopień oficjalności);

• portal – ma charakter hierarchiczny, stanowi bramę umożliwiającą dostęp do ogromnej ilości informacji (np. Wirtualna Polska, Onet, Interia); jest to strona bardzo dynamiczna, poddawana ciągłej aktualizacji;

• witryna WWW – forma specyficznie internetowa o hierarchicznej budowie (strona i podstrony) oraz podstawowym tworzywie tekstowym, jakim jest hipertekst; dwa podgatunki: witryny prywatne oraz instytucjonalne (komercyjne i niekomercyjne); te drugie posiadają większy dystans między nadawcą i odbiorcą, a także większy stopień oficjalności;

• e-book, czyli książka elektroniczna – jest czytnikiem tekstów wyposażonym w modem; nie jest wzorcem tekstu tylko urządzeniem, które powoduje formowanie się tego tekstu;

4. Język polski w Internecie

• język internetowy jest w dużym stopniu odbiciem języka codziennej komunikacji;

• różnica między językiem używanym w Internecie a funkcjonującym w Internecie dotyczy tego, że jedne teksty są prymarnie elektroniczne a inne wtórnie;

---

1. rozmówca = interlokutor (nazwy zamienne).↩

2. Legenda do wypunktowanych gatunków: kolorem czerwonym podkreśliłam gatunki oparte na monologu, a kolorem zielonym – na dialogu (wyjątkiem jest blog, który zawiera w sobie oba warianty).↩