„Niedokrwistość połogowa” – hemoglobinuria poporodowa

• Definicja, przyczyny, patogeneza:

• 1-6 tyg. po wycieleniu lub przed porodem ciężka niedokrwistość hemolityczna

• Przyczyna : długotrwałe,niedostateczne podawanie fosforu(w połączeniu z niedoborami miedzi i nadmiarem molibdenu w paszy) i związane z laktacją zwiększone zapotrzebowanie na fosforu

• Wysokomleczne krowy ze stad karmionych ubogimi w mikroelementy sianem,słomą,produktami przetwórstwa buraków lub trzciny cukrowej,zielonej lucernie

• Poziom fosforu nieorganicznego w surowicy zmniejsza się już pod koniec ciąży do 0,54-0,81 mmol/l,a przy objawach hemolizy 0,14-0,41 mmol/l

• Patogeneza: hipofosforemia -> spadek w erytrocytach poziomu fosfolipidów błonowych,ATP,glutationu ->hemoliza; wtórny niedobór miedzi - zmniejszona odporność erytrocytów na działanie rodników nadtlenkowych

• Występowanie : stada skarmiane ubogimi w fosfor paszami lub stada ze zwiększoną ilością przypadków rozmiękania kości i porażeń poporodowych na tle niedoboru wapnia

• Wysoko wydajne krowy , po 3 wycieleniu i więcej,

• Sezon oborowy (koniec zimy)

• Podawanie zbyt małych dawek pasz treściwych

• Objawy kliniczne

• Czerwony do kawowobrązowego,silnie pieniący się mocz

• Niewielkie upośledzenie pobierania pokarmu,przeżuwania,motoryki przedżołądków i wydajności mlecznej

• Lekki wzrost częstotliwości oddechów i uderzeń serca

• Średnio nasilona niedokrwistość

  W cięższych przypadkach:

• Podwyższona ciepłota ciała,przy niesprzyjającym przebiegu spada poniżej normy

• Pobieranie pokarmu,przeżuwanie,motorykiaprzedżołądków i wydajność mleczna ulegają prawie natychmiastowemu zahamowaniu

• Kał ciemny i zagęszczony

• Chwiejny chód

• Zaleganie bez kontaktu z otoczeniem

• Zapadnięte,na wpół zamknięte oczy

• Szorstka sierść

• Odwodnienie

• Powierzchowne i przyspieszone oddechy(do 80/min)

• Przyspieszone uderzenia serca (120/min)

• Naczynia nadtwardówkowe pozbawione krwi

• Tętno małe,drutowate

• Niedokrwiennie blade błony śluzowe

• Żółtaczka

• Zwiększenie pola stłumienia wątrobowego,wrażliwe przy opukiwaniu

• Wzrost poziomu bilirubiny w surowicy

• W moczu: obecność hemoglobiny, białka , barwników żółci

• Próbki krwi – na skutek hemolizy – wodnista,ciemnobrązowoczerwona < 2,5 x 10⁶ erytrocytów w mm³

• Obraz czerwonokrwinkowy – makrocytarna niedokrwistośc niedobarwliwa z anizocytozą, polichromazją, nakrapianiem zasadochłonnym erytrocytów, obecność retikulocytów i normoblastów, krwinki czerwone kształtu owocu agrestu

• Znaczny,przejściowy wzrost leuko- i limfocytów

• U niektórych krów stwierdza się równocześnie ketozę lub objawy lizawości bądź rozmiękania kości

• Przebieg,rokowanie

• Tym lepsze,im później po porodzie pojawią się objawy hemoglobinurii

• Badanie sekcyjne

• Wodnista krew o ciemnobrązowej barwie

• Uogólniona żółtaczka

• Obrzęki podskórne

• Zwiększona ilość płynu w jamach ciała

• Mięsień sercowy blady,wiotki i kruchy, wybroczyny pod osierdziem i wsierdziem

• Rozedma śródmiąższowa płuc

• Powiększona wątroba o tępych brzegach, pomarańczowo-żółta z białawymi centkami

• Pęcherzy żółciowy silnie powiększony

• Nerki lekko powiększone i ciemno zabarwione

• Brązowo czerwony mocz w pęcherzu moczowym

• Śledziona o ciemnej barwie,zgrubiała

• Ww chłonne obrzękłe, brązowawo przebarwione

• Rozpoznanie

• Wywiad + objawy kliniczne

• Rozpoznanie różnicowe:

• Czasami w trakcie połogu może dochodzi do hemoglobinurii na tle pasożytniczym, zakaźnym lub żywieniowo-toksycznym ( babeszjoza,teilerioza, leptospiroza, hemoglobinuria bakteryjna, niedokrwistość po spożyciu kapusty,cebuli,szczyru) -> te choroby jednak przebiegają bez objawów znacznego spadku poziomu fosforanów w surowicy!

• Leczenie

• Zmienić sposób żywienia – mniej buraków, więcej pasz treściwych i dobrego siana

• Dodatek 100-150 g bogatego w fosforany mieszanki mineralnej lub fosforanu disodowego/zwierze/dzień podawane p.o

• 1 dnia wizyty lek wet podać 50 g fosforanu disodowego w 300 ml wodnego roztworu i.v

• Przetoczenie świeżej krwi od zdrowego dawcy,w razie konieczności transfuzje powtarzać w kolejnych dniach

• Wspomożenie serca – kofeina z salicylanem sodu – 5-10 mg/kg m.c i.v s.c