Utonięcie-jest to uduszenie z powodu zalewnia wodą dróg oddechowych.
Mechanizm tonięcia:
Wstrzymanie oddechu. Na początku poszkodowany broni się przed zalanie wodą poprzez wstrzymanie oddechu. Trwa to do momentu, gdy gromadzący się w jego organizmie dwutlenek węgla osiągnie taki poziom, że pobudzi ośrodek oddechowy i nastąpi wznowienie oddychania niezależnie od woli poszkodowanego.
Rozpoczęcie oddychania. Ponieważ woda może zalewać jamę ustną i dalej przedostawać się do dróg oddechowych tonący broni się przed tym i zaczyna ją połykać. Trwa to do momentu, gdy żołądek będzie całkowicie wypełniony i odruchowo dojedzie do wymiotów.
Napływ wody do dróg oddechowych. Doprowadza do odruchowego kurczu krtani, jednak pogłębiające się niedotlenienie poszkodowanego, (który nie oddycha) doprowadza do utraty świadomości, otwarcia obkurczonej krtani i swobodnego przedostania się wody do płuc.
Skutki tonięcia:
Tonięcie w wodzie słodkiej. Woda słodka w porównaniu z krwią ma niższe stężenie jonów i dostając się do płuc jest wchłaniana do naczyń włosowatych krążenia płucnego na zasadzie wyrównania ciśnień. Dostając się do krwi powoduje rozpad czerwonych krwinek i uwalnianie z nich potasu, stąd ryzyko migotania komór serca.
Tak więc przy tonięciu w wodzie słodkiej w płucach nie ma wody, ponieważ cała przenika do układu krążenia!
Tonięcie w wodzie słonej. Woda słona w porównaniu z krwią ma wyższe stężenie jonów, co powoduje napływanie wody z naczyń krwionośnych płuc do pęcherzyków płucnych na zasadzie wyrównywania ciśnień, wywołując obrzęk płuc. Mieszanie jej z naturalną zawartością pęcherzyków płucnych (np. surfaktantem) prowadzi do powstania piany, której nie da się usunąć z płuc bez użycia ssaka.
Postępowanie:
Rozpoczynamy od stabilizacji kręgosłupa szyjnego, połączonego z równoczesnym udrożnieniem dróg oddechowych. Szczególnie jest to istotne w przypadku podejrzenia skoku do płytkiej wody!
Sprawdzenie przytomności poszkodowanego (potrząśnij za ramiona i spytaj czy wszystko w porządku)
Nawet jeśli poszkodowany jest przytomny, należy cały czas (do momentu dowiezienia do szpitala) stabilizować kręgosłup szyjny!
Wezwanie pomocy
Udrożnienie dróg oddechowych nieprzytomnego. Należy oczyścić jamę ustną z zanieczyszczeń (rośliny, wymiociny). Nigdy jednak nie należy kierować głowy na bok (ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego!). Z tego samego powodu udrażniając drogi oddechowy nie odchyla się głowy poszkodowanego ku tyłowi, tylko unosi się żuchwę
Sprawdzenie oddechu (10 sekund obserwacji klatki piersiowej i słuchania nad ustami poszkodowanego)
Przy braku oddechu - 5 wdechów ratowniczych
Jeżeli istnieje podejrzenie aspiracji ciała obcego do dróg oddechowych można wykonać 5 uciśnięć na nadbrzusze w kierunku do mostka
Rozpoczęcie resuscytacji
Uwaga! Nawet, jeśli poszkodowany prezentuje objawy śmierci klinicznej i ma obniżoną temperaturę ciała nie należy odstępować od jego ratowania!!! Hipotermia daje większe szanse na przeżycie! Konieczne jest także ogrzanie poszkodowanego.