1

Utonięcie - przytopienie

Piotr Maciejasz

2

Utonięcie

JEDNE Z WIODĄCYCH PRZYCZYN

ZGONÓW WŚRÓD PACJENTÓW

PEDIATRYCZNYCH

3

Utonięcie

PRZYTOPIENIE (near-drowning):

• określa przeżycie po zanurzeniu w cieczy
• oznacza odwracalność zaistniałych zmian

chorobowych

4

Przytopienie

Wywiad od świadków

zdarzenia nie może być

podstawą do

podjęcia lub zaniechania

akcji ratunkowej.

5

Przytopienie

OKOLICZNOŚCI:

• otwarty akwen wodny (rzeka, jezioro)
• sztuczny zbiornik (p.pożarowy, burzowy,
basen)

• inne ( np. ziemne)

6

Przytopienie

OKOLICZNOŚCI:

• temperatura i jakość cieczy (woda,
gnojówka)

• dodatkowe urazy (oparzenia, urazy głowy,
etc.)

• choroby współistniejące wcześniej

7

Przytopienie

WODA SŁONA

• hipertoniczna

(zawiera 3% soli)

• przesięk płynów

ustrojowych do

pęcherzyków

• niedotlenienie

WODA SŁODKA

• hipotoniczna

• spadek zdolności

surfaktantu do

regulacji napięcia

powierzchniowego

• niedodma

8

Przytopienie

PATOFIZJOLOGIA:



niewydolność oddechowa



zaburzenie stosunku wentylacji do perfuzji V/P



przeciek wewnątrzpłucny



spadek podatności płuc



wzrost oporu dróg oddechowych

9

Przytopienie

PATOFIZJOLOGIA cd :



hipoksja



hipotermia



aspiracja

10

Przytopienie

„

NIKT NIE JEST

MARTWY, DOPÓKI NIE

JEST CIEPŁY

I MARTWY ”

11

Przytopienie

SKALA CONNA-BARKERA:

•

Kat. A

- przytomny czuwający, pełny kontakt

GCS 13 - 5 pkt.
•

Kat. B

- zamroczony GCS 9 -12 pkt.

•

Kat. C

- śpiączka GCS 0 - 8

 C1 - odkorowanie
 C2 - odmóżdżenie
 C3 - wiotkość
 C4 - śmierć

12

Przytopienie

KATEGORIA A:

• możliwy przejściowy bezdech i sinica
• stabilny stan neurologiczny
• umiarkowana hipotermia
• możliwa aspiracja

13

Przytopienie

KATEGORIA A

- postępowanie:

• tlenoterapia
• aerozoloterapia (w razie duszności)
• ogrzewanie
• i.v.

• monitorowanie (EKG, SaO

2

%, CTK)

• wykluczenie aspiracji

14

Przytopienie

KATEGORIA B:

• prawdopodobna niewydolność oddechowa
• zaburzenia przytomności
• rozstrzeń żołądka - wchłanianie wody -
Na

+

• zaburzenia jonowe

15

Przytopienie

KATEGORIA B

- postępowanie:

• tlenoterapia
• wentylacja wspomagana lub zastępcza
• i.v.
• leczenie skurczu oskrzeli i/lub obrzęku płuc
• ogrzewanie

16

Przytopienie

KATEGORIA B

- postępowanie c.d.

• ścisłe monitorowanie (CTK, IBP, diureza,
SatO

2

%)

• badania metaboliczne (R K-Z, AspAT, AlAT)
• diagnostyka układu oddechowego - RTG
• antybiotykoterapia

17

Przytopienie

KATEGORIA C:

• niewydolność oddechowa
• stan nieprzytomności
• głębokie niedotlenienie tkanek i
narastająca

niewydolność wielonarządowa

18

Przytopienie

KATEGORIA C

- postępowanie:

• resuscytacja oddechowa:

 intubacja dotchawicza

 100% O

2



wentylacja zastępcza

 natlenienie wspomagane lub
pozaustrojowe

19

Przytopienie

KATEGORIA C

- postępowanie c.d.

• resuscytacja krążeniowa:

 masaż serca zewnętrzny
 podaż katecholamin
 elektroterapia zaburzeń rytmu

20

Przytopienie

KATEGORIA C

- postępowanie c.d.:

• leczenie zaburzeń metabolicznych:

 hipernatremia - słona woda
 hiponatremia - słodka woda
 hiperglikemia
 kwasica metaboliczna

21

Przytopienie

KATEGORIA C

- postępowanie c.d.

• Stabilizacja i ochrona OUN:

 obrzęk mózgu - Mannitol, Furosemid
 drgawki - Diazepam 0,1 - 0,4 mg/kg
w.c.

- Thiopental 1-3 mg/kg/h

 sedacja - - leki narkotyczne,

benzodiazepiny

 umiarkowana hiperwentylacja

22

Przytopienie

ROKOWANIA:

• kategoria A

- pełny powrót do zdrowia

• kategoria B

- hospitalizacja, powrót do

zdrowia

• kategoria C

- rokowanie złe - uszkodzenie

OUN,

stan wegetatywny, zgon

23

Przytopienie

OCHRONNA ROLA HIPOTERMII:



tylko przy szybkim ochłodzeniu



tylko gdy spowolnienie metabolizmu

nastąpi

przed wyczerpaniem rezerwy O

2

24

Pytania...