(ćwiczenia) 19-11-2011
SCHIZOFRENIA - to zaburzenie psychotyczne, które charakteryzuje się zniekształceniem odbioru rzeczywistości oraz zaburzeniem w funkcjonowaniu.
| F 20 Schizofrenia ICD - 10 |
|---|
| F 20.0 |
| F 20.1 |
| F 20.2 |
| F 20.3 |
| F 20.4 |
| F 20.5 |
| F 20.6 |
| F 20.8 |
| F 20.9 |
| F 21 Zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) |
| F 22 Uporczywe zaburzenia urojeniowe |
| F 23 Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne |
| F 25 Zaburzenia schizoafektywne |
Objawy Schizofrenii
| Pozytywne – „wytwórcze”, czyli dodatkowe w stosunku do normalnego funkcjonowania | Negatywne – zmniejszających zdolności normalnego zachowania |
|---|---|
|
|
Podtypy Schizofrenii
rezydualna – obraz kliniczny powstający w wyniku wieloletniego przebiegu schizofrenii. Objawy pozytywne są nieobecne lub występują w niewielkim natężeniu. Dominują objawy negatywne oraz dziwaczność, ekscentryczność zachowania i wypowiedzi.
paranoidalna – obecne są urojenia i omamy, ale brak wyraźnych cech zdezorganizowanego zachowania, myślenia i emocji.
zdezorganizowana, dawniej hebefreniczna – dominują cechy dezintegracji poszczególnych funkcji psychicznych. Występuje spłycenie afektu, zaburzenia myślenia i emocjonalności wyższej.
katatoniczna – w obrazie dominują zaburzenia psychomotoryczne; może wystąpić stupor katatoniczny giętkość woskowa
niezróżnicowana – występują mieszane objawy z wyżej wymienionych grup nie dające podstaw do zakwalifikowania schizofrenii jako wyłącznie rezydualnej, paranoidalnej, zdezorganizowanej i katatonicznej.
Leczenie Schizofrenii
Dotychczas nieznane jest skuteczne postępowanie lecznicze schizofrenii. Jej leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów i zapobieganiu nawrotów. Ważną rolę w skutecznym leczeniu schizofrenii odgrywają długoterminowa farmakoterapia, jak również oddziaływania środowiskowe i psychologiczne.
ZABURZENIA AFEKTYWNE – Depresje
Zaburzenia depresyjne – zaburzenia psychiczne z grupy zaburzeń afektywnych, charakteryzujące się obniżeniem nastroju, obniżeniem napędu psychoruchowego, zaburzeniem rytmów okołodobowych i lękiem.
| Depresja |
|---|
| Egzogenna – spowodowana chorobą, śmiercią bliskiej osoby |
| F 30 – F 39 Zaburzenia nastroju (afektywne) ICD - 10 |
|---|
| F 30 Epizod maniakalny |
| F 30.0 |
| F 30.1 |
| F 30.2 |
| F 30.8 |
| F 30.9 |
| F 31 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe |
| F 32 Epizod depresyjny |
Objawy:
(Wg klasyfikacji ICD – 10, aby stwierdzić występowanie epizodu depresyjnego, muszą wystąpić przez co najmniej dwa tygodnie najmniej dwa z trzech objawów):
Obniżenie nastroju
Utrata zainteresowań i anhedonia
Mniejsza energia lub wytrzymałość na zmęczenie
Oraz dwa lub więcej objawów takich jak:
Trudności w skupieniu uwagi
Obniżenie samooceny
Odczuwanie winy, czucie się bezwartościowym
Pesymistyczne postrzeganie przyszły wydarzeń
Myśli bądź zachowania suicydalne lub zachowania autoagresywne
Problemy ze snem
Zmniejszenie apetytu
Psychoza Schizoafektywna – F 25 – łączy schizofrenię i depresję, podaje się leki neuroleptyczne.
Depresja u dzieci
Wygląda inaczej niż u dorosłych, drażliwość, agresja, występują problemy w różnicowaniu emocji, dzieciom w wieku przedszkolny nie podaje się leków, leczenie poprzez terapie zabawą itp.
Leczenie:
Farmakoterapia – leki antydepresyjne, neuroleptyki, leki stabilizujące nastrój – lit, leki przeciwpadaczkowe, leki przeciw psychotyczne, uspokające
Terapia elektrowstrząsowa
Stosowanie terapii behawioralnych
Farmakologia u dzieci – organizm dzieci szybciej absorbuje leki, w wieku dorastania należy wziąć pod uwagę hormony. W przypadku dzieci stosuje się techniki behawioralno poznawcze.
ZABURZENIA OSOBOWOŚCI - zaburzenie psychiczne, którego istotnymi cechami są głęboko zakorzenione, trwałe, nieprzystosowawcze wzorce relacji ze środowiskiem, myślenia o nim i postrzegania go, ukonstytuowane tak dalece, że powodują trudności w funkcjonowaniu społecznym i behawioralnym. Jeżeli zostały rozpoznane przed 18. rokiem życia, nazywane są zaburzeniami w okresie dzieciństwa.
| F 60 Specyficzne zaburzenia osobowości ICD - 10 |
|---|
| F 60.0 |
| F 60.1 |
| F 60.2 |
| F 60.3 |
| F 60.4 |
| F 60.5 |
| F 60.6 |
| F 60.7 |
| F 60.8 |
| F 60.9 |
Osobowość paranoiczna – ten typ osobowości cechuje się nadmierną podejrzliwością, brakiem tolerancji na krytykę, zawziętością, skłonnością do nadinterpretacji neutralnych zachowań jako wrogich, obraźliwych, pogardliwych.
Osobowość schizoidalna – ten typ osobowości cechuje tendencja do izolowania się, niewytwarzania silnych związków oraz wycofywania się z kontaktów emocjonalnych i społecznych, uznawania ich za niepotrzebne,
Osobowość dyssocjalna – lekceważąca zobowiązania społeczne, nie licząca się z innymi ludźmi, z powszechnie przyjętymi normami, zasadami etycznymi
Osobowość chwiejna emocjonalnie – u osób „chwiejnych emocjonalnie” dominuje tendencja do impulsywnych działań i nieliczenia się z ich konsekwencjami. Niekontrolowane wybuchy emocjonalne, kłótliwość prowadząca do konfliktów
Osobowość histeryczna, (histrioniczna), psychoinflatylna – określana jako „niestała emocjonalnie”, manifestuje się płytkością uczuć, skłonnością do dramatyzowania i teatralności, przesadna w ekspresji emocjonalnej, odgrywa role związane z dążeniem do zwracania na siebie uwagi, z tendencją do manipulowania otoczeniem.
Osobowość anankastyczna (obsesyjno - kompulsywna) - w tym zaburzeniu dominuje poczucie niepewności, obowiązku i odpowiedzialności, pedantyczność, skrupulatność, drobiazgowość, ostrożność, sztywne przywiązanie do zasad moralnych i prawnych, wysoki stopień samokontroli.
Osobowość „lękliwa” (lękowa, unikająca) – W tym zaburzeniu na pierwszy plan wysuwa się ciągłe uczucie napięcia i lęku, niepewność poczucie niższości i nieatrakcyjności, pragnienie akceptacji i uznania, wrażliwość na odrzucenie i krytykę, ograniczenie więzi społecznych, unikanie działań w związku z przesadną oceną zagrożeń i ryzyka stwarzanego przez codzienne sytuacje życiowe.
Osobowość zależna – W tym zaburzeniu dominuje bierne podporządkowanie się otoczeniu, bezwolne opieranie się na innych osobach, oraz nakłanianie ich do podejmowania decyzji, obawa przed porzuceniem przez te osoby. Osoby te cechują poczucie bezradności i braku kompetencji, bierna uległość wobec autorytetów, brak napędu, aktywności i własnej inicjatywy, łatwa męczliwość.
Objawy
W przebiegu zaburzeń osobowości, które nie są efektem organicznego uszkodzenia mózgu, lub choroby psychicznej, występują zwykle następujące objawy:
znacząco dysharmonijne postawy lub zachowania, wyrażające się w takich obszarach życia psychicznego jak: afektywność, kontrola zachowań impulsywnych, style myślenia lub przeżywania, relacje z innymi osobami;
wzorce zachowań trwają przez długi okres i nie są ograniczone do zaostrzenia innego zaburzenia psychicznego;
wzorce zachowań utrudniają funkcjonowanie oraz relacje z innymi osobami;
zaburzenia osobowości rozpoczynają się w okresie dzieciństwa lub adolescencji i trwają w okresie dorosłości;
subiektywne uczucie dyskomfortu w przebiegu zaburzeń osobowości pojawiają się zwykle w późniejszym okresie jej trwania;
zaburzenia te prowadzą zwykle do gorszego funkcjonowania społecznego lub zawodowego.
Za główną i najbardziej skuteczną metodę leczenia większości zaburzeń osobowości, poza zaburzeniami antysocjalnymi, uznaje się psychoterapię długoterminową zorientowaną analitycznie, chociaż coraz więcej jest też doniesień o skuteczności terapii behawioralno-poznawczej. Leczenie wspomnianych zaburzeń jest uznawane za trudne, wymagające od terapeuty dużego doświadczenia, wglądu we własne problemy oraz stałej superwizji. W zależności od głębokości zaburzenia występującego u pacjenta może być wspomagane farmakoterapią stosowaną przez lekarza psychiatrę.
ZABURZENIA LĘKOWE - należą do grupy zaburzeń nerwicowych mających wpływ na zachowanie, myślenie, emocje i zdrowie fizyczne. Są spowodowane zarówno czynnikami biologicznymi jak i indywidualnymi warunkami osobowymi. Ludzie dotknięci tymi zaburzeniami często cierpią na więcej niż jeden rodzaj zaburzeń lękowych, którym bardzo często może towarzyszyć depresja, zaburzenia apetytu lub uzależnienie.
Objawy:
ataki paniki – pojawiają się nagle, towarzyszy im nagłe uczucia przerażenia i objawy somatyczne: bóle w klatce piersiowej, palpitacje serca, spłycenie oddechu, zawroty głowy, dolegliwości w okolicy brzucha, uczucia nierealności i lęk przed śmiercią.
pourazowe zaburzenia stresowe – mogą być skutkiem przeżycia gwałtu, przemocy w dzieciństwie, wojny lub klęski żywiołowej. Objawami tych zaburzeń są nawracające wspomnienia, w czasie których osoba dotknięta nimi przeżywa na nowo swoje przerażające doświadczenie.
obsesje, ruminacje – (rodzaj obsesyjnych myśli charakteryzujący się ciągłymi wątpliwościami co do jakości i faktu wykonanych czynności), kompulsje - rodzaj zaburzeń lękowych, wyrażający się występowaniem czynności przymusowych (określanych jako rytuały). Natręctwo dotyczące działania
| F 40 Fobie ICD - 10 |
|---|
| F 40.0 |
| F 40.1 |
| F 40.2 |
| F 41 Inne zaburzenia lękowe |
| F 41.0 |
| F 41.1 |
| F 41.2 |
| F 42 Zaburzenie obsesyjno - kompulsyjne |
| F 42.0 |
| F 42.1 |
| F 42.2 |
Leczenie:
Do niedawna uważano, że jedyną formą terapii zaburzeń lękowych jest psychoterapia, natomiast farmakoterapia jest nieskuteczna i nawet szkodliwa, zarezerwowana do zupełnie wyjątkowych sytuacji.
Farmakologiczna pomoc w wielu formach lęku nerwicowego (szczególnie zaburzenia panicznego, fobii społecznej i zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego) okazała się skuteczna, a u części pacjentów jest praktycznie jedyną możliwą formą pomocy. U pacjentów z lękiem nerwicowym, psychoterapia pozostaje jednak nadal niezwykle ważną, nieraz główną formą pomocy.
Przykłady zaburzeń lękowych:
Agorafobia - irracjonalny lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni, wyjściem z domu, wejściem do sklepu, tłumem, miejscami publicznymi, samotnym podróżowaniem, wywołany obawą przed napadem paniki i brakiem pomocy
Fobia społeczna - Lęk dotyczący kontaktów z innymi ludźmi powoduje znaczne ograniczenia życiowe u osób z tym zaburzeniem.
Fobie specyficzne- to silna, przesadnie lękowa reakcja dotycząca danych przedmiotów i sytuacji. To lęk na przykład przed: lataniem, wysokością widokiem krwi lub pająkami.
Zespół lęku napadowego zwany też lękiem napadowym, zespołem paniki lub zespołem lęku panicznego – rodzaj zaburzenia lękowego, które objawia się występowaniem epizodów silnego strachu (przerażenia). Napady lęku zwykle występują niespodziewanie i nie są związane z realnym zagrożeniem lecz ze zbyt bujną wyobraźnią.
Zespół lęku uogólnionego - zaburzenie psychiczne należące do zaburzeń lękowych, które charakteryzuje nierealistyczny, uporczywy i przesadzony lęk przed potencjalnym nieszczęściem, które może dotknąć zarówno osobę chorą jak i jej rodzinę (bankructwo, choroba, niepowodzenia życiowe).
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne – zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń lękowych charakteryzujące się występowaniem u chorego natrętnych (obsesyjnych) myśli oraz/lub zachowań przymusowych (kompulsyjnych). Np. częste mycie rąk jest zaburzenie obsesyjno – kompulsywnych.