Funkcje rodziny. 
- ekspresyjna, 
- ekonomiczna, 
- opiekuńcza, 
-  wychowawcza, 
- prokreacyjna 
- seksualną. 
  
 Rodzaje rodzin wg. Kawuli: 
1.                   Rodzina normalna 
                To taka, która zawiera typowe cechy  występujące  w  rodzinie danego środowiska. Kieruje się ustalonymi kryteriami społecznymi dla stworzenia warunków dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego dzieci. 
2.                   Rodzina wzorowa 
                To taka rodzina, która stwarza najlepsze warunki wychowawcze. Dąży do stałego podnoszenia poziomu działania wychowawczego. (rodzice sami podejmują inicjatywy wychowawcze w środowisku). 
3.                   Rodzina wydolna wychowawczo 
                Jest to rodzina w której warunki wychowawcze bywają zachwiane, występują niedomagania w działaniu wychowawczym, podejmowane są wysiłki , by te działania naprawić. Jest w niej poczucie odpowiedzialności za wychowanie swoich dzieci. Niepowodzenia wynikają z egoistycznych planów. 
4.                   Rodzina niewydolna wychowawczo 
                Tutaj dochodzi do zaburzeń we współżyciu rodzinnym, funkcjonowanie wychowawcze rodziców jest nieodpowiednie, dzieci mają problemy w szkole, nie mają planów życiowych, aspiracje są nierealne. Często są to rodziny niekompletne lub pełne na krawędzi rozbicia. 
5.                   Rodzina patologiczna 
                Inaczej mówiąc margines społeczny, członkowie rodziny są w stałej kolizji z prawem, występują rozkłady rodziny, konflikty dzieci w szkole, brak jest podstaw ekonomicznych. Kolokwialnie mówiąc, ,,nie ma co do garnka włożyć i za co przeżyć spokojnie do pierwszego”. Działania wychowawcze tutaj całkowicie odbiegają od normy. 
  
Fazy rodziny wg. Ziemskiej: 
1. f. małżeńska pierwotna ( od zawarcia związku małżeńskiego do urodzin dziecka) 
2. f. rodzicielska z małym dzieckiem (od narodzin dziecka do pójścia do szkoły) 
3. f. rodzicielska z dorastającym dzieckiem ( 13 – 17 lat średnio) 
4. f. rodzicielska z dzieckiem usamodzielniającym się 
5. f. małżeńska wtórna 
6. f. małżeńska emerycka 
Cechy udanego małżeństwa: 
1.       Trwałość i bliskość związku małżeńskiego, 
2.       Właściwa struktura rodziny i zachowanie jej odpowiednich granic (granica między rodziną i otoczeniem, między podsystemami rodzinnymi, między osobami), 
3.       Umiejętność dobrej komunikacji (mowa ciała, zmysły itp.) 
4.       Każda rodzina jest rzeczywistością dynamiczną i ciągle się zmieniającą, 
5.       Uważne wyłapywanie niejasności i umiejętne zadawanie pytań celem ich wyjaśniania. 
  
Funkcjonujący system tworzą: 
- cel lub plan – wychowanie dzieci 
- podstawowe elementy – dorośli 
- siła pozwalająca na zachowanie wewnątrz systemu odpowiednich ilości energii tak aby poszczególne części mogły funkcjonować 
- sposoby interakcji z otoczeniem (stosunek rodziny do otoczenia) 
  

System otwarty ●System otwarty:

-komunikacja bezpośrednia, jasna, klarowna

-jest wysokie poczucie własnej wartości

-otwartość na kontakty

-nie ma izolacji

-jest przeciwny do systemu zamkniętego, w pozytywnym tego słowa znaczeniu.

System zamkniety
Poczucie własnych wartości 
Niskie 
Wysokie 
Komunikacja 
Niebezpośrednia, niejasna, niespójna 
Bezpośrednia, jasna, wyraźna 
Style 
Oskarżycielski, zjednujący, superracjonalny, chaotyczny 
Dostrojony 
Zasady 
Nieokreślone, niejasne, nieludzkie, sztywne, dostosowane własnych potrzeb do ustanowionych zasad 
Określone, zaktualizowane, ludzkie, elastyczne, pełna swoboda wypowiedzi 


22:13:56
Rezultat 
Przypadkowy, chaotyczny, destrukcyjny, nieodpowiedni 
Powiązany z rzeczywistością, konstruktywny 
  
Komunikacja: 
Gesty, rozmowa, mimika i układ ciała 
  
Aby komunikacja była dobra musi być: 
- empatyczna, 
- sprzężność mowy werbalnej z niewerbalną 
- potwierdzenie otrzymanego teksu (mowy werbalnej) 
- szczera, otwarta, asertywna 
- dwie strony muszą być aktywne 
- omówienie jasno przekazanych informacji, zrozumienie 
- chęć wysłuchania, 
- umiejętność rozróżniania informacji od oceniania. 
  
5 postaw komunikacyjnych: 
1.       PACYFISTA zgadza się  na wszystko, pozycja ciała klęcząca, głos cichy 
2.        OSKARŻYCIEL głos twardy, nakazuje, pozycja ciała ręka na biodrze, nie dochodzi do prawdy 
3.       KOMPUTER rozsądny, słaby psychicznie, pozbawiony emocji, suchy komunikat 
4.       METLIK chaotyczny, nie chce rozmawiać 
5.        DOSTROJONY mówi co lubi a czego nie, postawa zgodna z emocjami. 
  
Opór rodziny na terapii: 
- poczucie wstydu 
- poczucie niekompetencji, nie poradzenia sobie, 
- obawa czy rozmowa nie wyjdzie poza osoby uczestniczące. 
  
Genogram – sposób rysowania drzewa rodzinnego, pozwala nanieść informacje o członkach rodziny i ich relacjach w zakresie co najmniej 3 pokoleń, w dużym stopniu wywodzi się z teorii Barena. Jest narzędziem, które umożliwia głębsze zrozumienie rodziny i wielogeneracyjnych uwarunkowań tego, co dzieje się aktualnie. 
  
Konstruowanie genogramu to proces gdzie wyróżnia się 3 elementy: 
1.       Rysowanie  struktury rodziny (ustalone symbole) 
2.       Zbieranie informacji (odbywa się jednocześnie z rysowaniem struktury, uwzględnia się płeć, wiek, datę ur., śmierci, m. zamieszkania, wykształcenie, choroby, ważne zdarzenia życiowe itp.) 
3.       Nanoszenie relacji rodzinnych 
  
Konteksty rodziny: 
1.       Aktualna sytuacja 
a)      Pytamy o to, co wydarzyło się ostatnio i jakie ostatnio zaszły zmiany. 
2.       Szerszy kontekst rodziny 
a)      Kto z dalszej rodziny wie o problemie, 
b)      Z kim są utrzymywane bliskie kontakty a z kim nie, 
c)       Z jakich okazji rodzina się spotyka i jaka jest atmosfera tych spotkań 
3.       Społeczny (system społecznego podtrzymywania rodziny) 
a)      Osoby ważne dla rodziny, 
b)      W jaki sposób zostały nadane imiona. 

trwałość związku małżeńskiego, bliskość między małżonkami, dbanie o współmałżonka

struktura rodziny (zachowanie w nich odpowiednich granic, poczucie odrębności)

             3 rodzaje granic

               -granica między rodziną a otoczeniem

               - granica między rodziną a podsystemami w rodzinie

               - granica pomiędzy poszczególnymi osobami

dobra komunikacja

aktywność działania

przestrzeganie norm