„Renesansowa wizja natury i miejsca człowieka w niej”
Postaw tezę i zanalizuj problem na podstawie min. 4 tekstów (3 różnych autorów).
Na wstępie mojej pracy poświęconej renesansowym obrazom przyrody i miejscu człowieka w niej, chciałabym zaznaczyć iż człowiek w niej odgrywa bardzo ważną role. Natura jest to pierwotne otoczenie człowieka i środowisko w jakim się znajduje. Często poeci stosują ją jako tło niezwykłych wydarzeń, a czasem wysuwają ją na pierwszy plan. Przez to stała się ona fundamentem cennych rozważań i ludzie zaczeli ją dostrzegać jako coś pięknego. Artyści w swoich utworach chcieli ująć jej całą krase i wspaniałość. Udowodnię to przez przedstawienie kilku tekstów literackich z wybranej epoki.
Jan Kochanowski we fraszce „Na lipę” naturę zaprezentowała jako głównego bohatera. Stała się ona podmiotem lirycznym, a adresatem może być każdy z nas. Drzewo zwraca się do „gościa” i zachęca, aby ten schronił się pod jej liśćmi przed promieniami słońca. Zachwala swoje uroki oraz zalety: „ Nie dojdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie”, „ A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie, że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie”. Liczne epitety pokreślają piękno natury: „ proste promienie, rozstrzelane cienie, chłodne wiatry, cichym szeptem, cichy sen”. Człowiek ma nadzwyczajnie bliski kontakt z naturą. Ceni ją i szanuje. Uznaje ją za miejsce bezpieczne i tam gdzie można się schronić. W całym dziele panuje harmonia, ład i spokój. Widzimy, że człowiek odnajduje w niej swoje miejsce i żyje zgodnie z nią. Cały utwór jest napisany codzinnym językiem przez co każdy jest w stanie go zrozumieć.
Jak Kochanowski zawarł także opis natury w „Pieśni II” w Księdze Pierwsze. W trzech pierwszych zwrotkach możemy podziwiać proces przemiany przyrody. Z stanu zimowego: „Mało przedtym gołe były lasy, Śnieg na ziemi wysszej łokcia leżał” w porę wiosenną: „Teraz drzewa liście na się wzięły, Polne łąki pięknie zakwitnęły”. Możemy także zoobserwować, że życie zaczyna budzić się na nowo: „Ptacy sobie gniazda omyślają”. Człowiek dostrzega w tym coś pięknego. Przemiany przyrody mają wpływ na stan ducha i uczucia człowieka. Ten proces odradzania się do życia napawa człowieka wewnętrzną radością. Utwierdza poczucie harmonii i ładu panującego na świecie. Oglądanie tego procesu sprawia, że zaczynamy także budzić w sobie inne uczucia. Chcemy się do tego dostosować. Pragniemy żyć w zgodzie z naturą. Powoli odnajdujemy miejsce w niej i zaczynamy wewnętrznie rozkwitać.
Kolejnym przykładem będzie utwór Mikołaja Reja „Żywot człowieka poczciwego”. Poeta przedstawia elementy natury jako coś pożytecznego. Coś co zawsze będzie służyć człowiekowi. Autor zdaje nam relacje jak trzeba dbać o przyrodę, która nas otacza, a szczególnie o ogródek i upraw w nim. Podaje nam wsazówki jak należy się do niej odnosić. Przez zdrobnienia takie jak: „zajączek”, „pieski”, „śliweczki” czy chociażby „gałązki” chcę okazać odpowiednie uczucia jakimi obdarza otaczający go świat. Przez takie zwroty widać jego miłość, szacunek oraz to, że docenia ją za wszystkie jej dary.
Ostatnim tekstem kultury na którym oprę swoją teze będzie obraz Pietera Bruegela „Myśliwi na śniegu”. Ukazane są na nim elementy natury takie jak pielęgnacja upraw czy polowanie na dziką zwierzynę. Takie zajęcia były nieodzwonym elementem życia każdego człowieka na wsi. Ludzie odnajdowali w takim bycie swoje miejsce. Takie zachowanie sprawiło że jednostka i natura harmonizowały ze sobą i panował spokój.
Przyroda jest od wieków nieodłączną towarzyszką życia człowieka, więc nic dziwnego, że istota ludzka czuje się dobrze w otoczeniu przyrody. Na jej piękno zwracali uwagę już nie od dziś. Poeci chcą jak najdoskonalej ukazać w swoich tekstach jej wyjątkowość i cudowność. Dzieki niej odrywamy sie od rzeczywistosci plawiac sie w jej pieknie. To dzięki niej uwalniamy nasze zmysły oraz ona pozwala nam poczuć się wolni. To otaczający nas świat jest sprawcą naszego szczęścia i radości. Dlatego między człowiek a naturą powinien panować ład i harmonia tudzież człowiek powinien odnajdować swoje miejsce w niej. Doceniać za wszystko i mieć do niej odpowiedni szacunek.