Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi
Dziecko z ADHD
Jak odróżnić dziecko z niespożytą energią, ciekawe świata, niegrzeczne, źle wychowane od dziecka z ADHD ?
Dziecko z ADHD w okresie niemowlęcym jest bardzo pobudzone, ma płytki sen. W wieku przedszkolnym charakteryzuje się bezcelową aktywnością. W latach szkolnych wyraźnie przeszkadza nauczycielom i dzieciom. Kręci się w ławce, często z niej wychodzi i zajmuje się czymś innym. Sprawia wrażenie dziecka szukającego wyzwań. Dziecko z ADHD ma duże problemy z dyscypliną.
Diagnozę stawia neurolog po przeprowadzeniu badań, wywiadzie z rodzicami i nauczycielami, obserwacji dziecka w naturalnych sytuacjach życiowych.
Kryteria Kliniczne ADHD wg. DSM IV ( 1994)
Przez co najmniej pół roku występuje 6 lub więcej poniższych zachowań
Częste nerwowe ruchy rąk lub stóp , niemożność usiedzenia w miejscu
Z trudem pozostaje na miejscu, gdy jest to wymagane
Z trudnością oczekuje na swoją kolej w grach lub innych sytuacjach w grupie
Często wyrywa się z odpowiedzią , zanim pytanie zostanie sformułowane do końca
Ma kłopoty ze spokojnym bawieniem się
Często jest nadmiernie gadatliwe
Często przerywa lub przeszkadza innym, wtrąca się do zabaw innych dzieci
Często angażuje się w niebezpieczną aktywność, nie uwzględniając możliwych konsekwencji
Łatwo rozprasza się pod wpływem bodźców zewnętrznych
Ma trudności z zastosowaniem się do podawanych kolejno instrukcji ( nie jest spowodowane to oporem lub brakiem zrozumienia)
Ma kłopoty z dokańczaniem codziennych zadań
Ma kłopoty z utrzymaniem uwagi na grach lub zabawach
Często przerzuca się z jednej niezakończonej czynności do drugiej
Często wydaje się nie słuchać co do niego mówią inni
Często gubi rzeczy konieczne do pracy ( ołówki, książki, zabawki) i zapomina o wyznaczonych zadaniach
Zaburzenia ujawniają się przed 7 rokiem życia
Wyklucza się psychotyczne zaburzenia rozwoju lub inne niesprawności ( np. pourazowe uszkodzenie mózgu, zaburzenia emocjonalne)
Przyczyny ADHD
ADHD jest zaburzeniem neurologicznym, spowodowanym brakiem równowagi hormonów ( dopaminy i noradrenaliny). Zaburzona jest praca mózgu. Dopamina odpowiada za odbiór i przetwarzanie informacji, odpowiada za zdolność koncentrowania się na jednym bodźcu. Noradrenalina odpowiada za pobudzenie. Zachwiana jest równowaga – przyczyna tkwi w genach.
Podtypy ADHD
Przewaga zaburzeń koncentracji uwagi : charakterystyczny bardziej dla dziewczynek, często niezauważany przez nauczycieli. Są to dzieci, które mają problem z nauką, źle przepisują z tablicy, mają problem z liczeniem.
Przewaga nadpobudliwości psychoruchowej : dzieci, które mają kłopoty z utrzymaniem dyscypliny, nudzą się, wychodzą z ławki, przestawiają rzeczy, przeszkadzają innym, są bardzo ciekawe świata i twórcze
Nasilone objawy zarówno niepokoju ruchowego jak i zaburzeń koncentracji : dziecki, które mają problem z utrzymaniem dyscypliny i mają kłopoty w nauce. Lubią być w centrum uwagi, domagają się pochwał. Zapominają przedmiotów, często je gubią. Częściej dotyczy chłopców.
Kryteria kliniczne wg. WHO
W klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia ( WHO) typ mieszany określany jest jako zespół hiperkinetyczny / zaburzenia hiperkinetyczne. Do diagnozy wymaga się jednoczesnego współwystępowania :
Impulsywności
Nadmiernej aktywności
Braku koncentracji
Test różnicujący podtypy ADHD i inne zaburzenia
Test zawiera 7 sekcji, w każdej zaznacza się wartości od 1 do 5 ( 1 – nie zauważyłeś takiego zachowania ; 5 – zachowanie zdarzające się bardzo często)
Postępowanie z dzieckiem z ADHD
ADHD wiąże się z trzykrotnie większym ryzykiem występowania zaburzeń lękowych i pięciokrotnym ryzykiem występowania depresji w dorosłym życiu.
Postępowanie :
Cierpliwość
Leczenie farmakologiczne
Dziecko powinni uczyć się w mało licznej klasie
Indywidualnie opracowany program z dzieckiem
Dziecko musi mieć jasno sformułowany plan pracy w domu i szkole
Polecenia powinny być formułowane krótko i rzeczowo
Krótkie i rzeczowe udzielanie instrukcji w szkole