Decyzja administracyjna

Pojęcie decyzji

Organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Treść powyższego uregulowania wskazuje zatem na decyzję administracyjną jako podstawową formę rozstrzygania spraw, zaznaczając jednocześnie, że sprawy te mogą być załatwiane w innej formie, np. ugody.

Decyzja administracyjna jest kwalifikowanym aktem administracyjnym. Cechą charakterystyczną takiego aktu jest jego zewnętrzny charakter, władczość oraz podwójna konkretność: konkretny adresat i konkretna sytuacja, którą ten akt rozstrzyga, określając o prawach lub obowiązkach jego adresata. Aktem administracyjnym zatem będzie każde władcze, jednostronne oświadczenie woli organu administracyjnego, określające sytuację prawną konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.

W obowiązującym prawie administracyjnym decyzje administracyjne występują pod różnymi nazwami, takimi jak: pozwolenie, zezwolenie, koncesja, nakaz, zakaz itp. Te szczególne nazwy decyzji występują tradycyjnie w sferze reglamentacyjnej działalności administracji, np. w prawie wodnym, górniczym, budowlanym itd. Stosowanie jednak takiej czy innej nazwy nie zmienia samej istoty wydawanych w tych sprawach decyzji, jako władczego oświadczenia woli organu administracyjnego.

Składniki decyzji

Decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi.

Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.

Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania jak również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

W orzecznictwie przyjmuje się, że zakwalifikowanie danego pisma jako decyzji administracyjnej nie wymaga, aby to pismo zawierało wszystkie składniki decyzji przewidziane powyżej. Za decyzję uznać należy również pismo właściwego organu zawierające co najmniej oznaczenie organu i adresata aktu, rozstrzygające w sprawie i podpis upoważnionego pracownika.

Rygor natychmiastowej wykonalności

Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na

-ochronę zdrowia lub życia ludzkiego

-dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami

-ze względu na inny interes społeczny

-wyjątkowo ważny interes strony.

Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.

Doręczenie decyzji

Decyzję doręcza się stronom na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Związanie organu wydaną decyzją

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany zasadniczo od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia. Zasada związania organu administracji publicznej wydaną przez siebie decyzją oznacza w aspekcie proceduralnym to, że decyzja, która została doręczona (ogłoszona) stronie, nie może być zmieniona ani uchylona przez organ, który ją wydał, inaczej niż w postępowaniu administracyjnym przewidzianym w kodeksie i z udziałem stron tego postępowania. Jest bez znaczenia, czy decyzja jest decyzją ostateczną, czy też decyzją nieostateczną, jak również to, czy jest to decyzja, na mocy której strona nabyła prawo, czy też decyzja, na mocy której strona nie nabyła prawa. W każdym bowiem wypadku związania chodzi jedynie o to, aby organ administracji publicznej po dacie doręczenia (ogłoszenia) decyzji stronie nie dokonywał samowolnie i bez wiedzy stron zmian w decyzji należycie doręczonej ani też nie uchylał takiej decyzji i zastępował ją innym rozstrzygnięciem.

Uzupełnienie decyzji

Strona może w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, może ją również uzupełnić lub sprostować z urzędu w zakresie wcześniej wspomnianym w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji.

Uzupełnienie lub odmowa uzupełnienia decyzji następuje w formie postanowienia.

Sprostowanie decyzji

Sprostowanie decyzji może nastąpić z urzędu lub na żądanie strony. Następuje w drodze postanowienia. Organ może sprostować błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach.

Na postanowienie w sprawie sprostowania służy zażalenie

Wyjaśnienie wątpliwości decyzji

Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony wątpliwości co do treści decyzji. Na postanowienie w sprawie wyjaśnienia służy zażalenie.

Błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego nie może szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia.

Umorzenie postępowania

Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części.

Organ administracji publicznej może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym.

Skutki umorzenia postępowania polegają na tym, że toczącego się prawidłowo postępowania od czasu zaistnienia przyczyn, określonych w ustawie procesowej, nie prowadzi się dalej i kończy się bez osiągnięcia celu, dla którego postępowanie zostało wszczęte

Postępowanie obligatoryjnie zostaje umorzone w przypadku jego bezprzedmiotowości, a fakultatywnie w przypadku wniosku strony.

Bezprzedmiotowość postępowania administracyjnego może mieć różne postacie: a) obiektywną (np. uchylenie podstawy prawnej do działania organu administracji publicznej w formie decyzji administracyjnej) i subiektywną (strona uznaje postępowanie wszczęte na jej żądanie za bezprzedmiotowe i składa oświadczenie o cofnięciu podania), b) podmiotową (np. śmierć strony ubiegającej się o uprawnienie osobiste) i przedmiotową (zniszczenie rzeczy, której status podlega uregulowaniu w postępowaniu administracyjnym), c) uprzednią (pierwotną - wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie, która nie jest sprawą indywidualną w rozumieniu art. 1 pkt 1 kodeksu, np. w sprawie ustanowienia drogi koniecznej) i wtórną (następczą - np. ustaje byt prawny osoby prawnej ubiegającej się o zezwolenie

Dopuszczalność fakultatywnego umorzenia postępowania uzależniona została w świetle art. 105 § 2 od łącznego zaistnienia pięciu następujących przesłanek: a) postępowanie administracyjne zostało wszczęte na żądanie strony; b) tak wszczęte postępowanie w danej sprawie pozostaje w toku; c) o umorzenie postępowania wystąpi ta strona, na której żądanie zostało ono wszczęte; d) inne strony postępowania nie zgłaszają sprzeciwu; e) umorzenie postępowania nie jest sprzeczne z interesem społecznym.