Hormony – chemiczne substancje przekaźnikowe, służące do regulacji funkcji narządów i procesów metabolicznych. Wytwarzane w gruczołach dokrewnych (z wyjątkiem tkanek) i zwykle drogą krwii docieraja do komórek narządów wykonawczych.
Dzialanie : regulują procesy życiowe organizmu, ale nie zapoczątkowują reakcji komórki na nowo
Ogolne dzialanie hormonów polega na aktywacji lub deaktywacji pewnych mechanizmów komórkowych w tkankach docelowych (narządy docelowe) np. insulina wpływa na komórke tak, że aktywuje mechanizmy pobierania glukozy, co powoduje spadek stężenia glukozy we krwii.
Podwzgórze
Przysadka
Gruczoł
Hormony
Tkanka
Osie podwzgórzowo – przysadkowe i sprzężenie zwrotne
Podwzgórze sprawuje nerwową kontrolę nad wydzielaniem hormonów przez tylny pład przysadki. Aktywność wydzielniczą przedniego płata przysadki kontrolują hormony podwzórzowe wydzielane do podwzgórzowo – przysadkowego układu wrotnego
Sprzężenie zwrotne
- wydzielanie hormonów polega na regulacji przez mechanizmy ujemnego sprzężenia zwrotnego np. testosteron lub dodatniego sprzeżenia zwrotnego np. wydzielanie estrogenów pod koniec fazy folikularnej cyklu płciowego
Hormony tropowe
Grupa hormonów wydzielanych przez komórki płata przedniego przysadki mózgowej, których zadaniem jest regulacja wydzielania innych hormonów
TSH - tyreotropowy
LH – luteinizujące (gonatropowy)
T-SH – folikulotropowy (gonatropowy)
ACTH – adrenokortykotropowy
Podwzgórze – hormony uwalniające, hormony uwalniane (przedni plat przysadki)- stymulują lub hamują wydzielanie specyficznych hormonów
Oksytocyna (tylni plat) pobudza skurcze miesni macicy w czasie porodu, wyzwala wydzielanie mleka
Wazopresyna (tylni plat) – nerki – reguluje zwrotne wchłanianie wody w kanalikach nerkowych, obudza skurcze mieśni gładkich
Szyszynka (środkowy plat) – melanotropina – tkanka skórna, gruczoły płciowe – powoduje rozmieszczenie barwnika melaniny w skorze i synteze melaniny. Wpływa na procesy rozrodcze u niektórych zwierząt kontrolje biorytmy, reguluje rytm biologiczny
Somatotropina
Prolaktyna
TSA
Tyroksyzyna
ACTH
Gonatropowe (FSH, folikulostymulina, hormony rutenizujące LH)
Kalcytonina
Parathormon
Insulina
Glukagon (wyspy langerhansa w trzustce)
Noradrenalina
Adrenalina
Glikokortykoidy (kortyzol)
Mineralokortykoidy (aldosteron)
Androgeny nadnerczy – odpowiadaja za drugorzędne cechy płciowe (zarost owłosienie)
Estrogeny (estradiol)
Progesteron (cialko zolte)
Testosteron
Luhibina