Farmakologia 03.02.2011
Temat: Podstawowe wiadomości o leku
Lek – substancja za pomoca możemy ingerowac w organizm, w chorobe. W celach terapi (leczenia) diagnostyki i profilaktyki. To taki srodek farmaceutyczny któremu nadano forme .
Nazwa leku – mamy 3 rodzaje nazw leków
Nazwa miedzynarodowa (okresla lek niezależnie od tego kto go produkuje i w jakim kraju)
Nazwa handlowa/firmowa ( ustalona przez producenta umieszczona na opakowaniu)
Nazwa chemiczna (najczęściej zlozona nienadajaca się do uzytku)
Wykazy leków:
Leki bardzo silnie działające – wykaz A (np. adrenalina, atropina, fizostylina)
Leki silnie działające – wykaz B (np. peralgina, protaimanid)
Leki odurzające – wynak N (np. morfina)
Leki o słabym działaniu
Przechowywanie (termin warznosci)
Rodzaje działania leków
Leki o działaniu przyczynowym „etioterapełtyczne” i działanie objawowe. (przyczynowo – lek kiała na przyczyne. Objawowe „symptomatyczne” – wtedy kiedy lek nie usuwa przyczyny lecz lagodzi lub usuwa objawy np. leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe itp.)
Leki o działaniu alopatycznym i na działanie leku homeopatycznym.
Leki o działaniu Ośrodkowym i Obwodowym
Leki o działaniu ogólnym, miejscowym i wybiórczym
Lek o działaniu odwracalnym i nieodwracalnym
Nieodwracalne to takie który lek dziala nieodwracalnie na czynność komórki lub tkanki. Na trwałe lek zmienia czynność komórki lub tkanki
Odwracalne
Leki reagujące z określonym ugrupowaniem w organizmie wpływają na procesy zachodzące w komórkach. Mogą je przyspieszać lub hamować, mogą wiec działać:
Pobudzająco (pobudzaja czynność komorki lub tkanki) ale w granicach fizjologicznych
Działanie drażniące jeśli zwiekszona jest czynność komorki ale wykraczajaca poza czynność fizjologiczna komórki
Działanie hamujące leku, jeżeli w granicach fizjologicznych lek obniza czynność komórki. A jeżeli wykracza poza granice fiziologi, wrecz znosi czynność fizjologiczna komorki to mowimy o działaniu porażającym.
Ostateczny efekt dzialania lekow zalezy od dawki. Dawka to ilość leku, który po wprowadzeniu do organizmu ulega wchłonięciu i krazy w nim.
Rodzaje dawek
Dawka jednorazowa
Dawka dobowa (ilość leku wprowadzona do organizmu w ciagu 24h)
Dawka minimalna (zwana tez dawka progowa, najmniejsza dawka leku wywołująca efekt farmakologiczny)
Dawka terapeutyczna
Dawka maksymalna (jest to największa dawka która może być stosowana leczniczo.
Dawka toksyczna (najmniejsza dawka, która wywoluje objawy zatrucia)
Dawka śmiertelna (letalna)
Index terapeutyczny $\ \frac{\text{dawka\ toksyczna}}{dawka\ terapeltyczna}$
Dawka uderzeniowa / dawka nasycająca (może to być nawet dawka maksymalna podana na samym początku, potem uzupełniamy tylko tyle ile zostalo usuniete z organizmu pacjenta poprzez mocz itp.)
Maksymalna dawka doustna, w zależności od płci i wieku pacjenta (z tym ze nie patrzy się na pleć)
Korekta dawek dotyczy:
Dzieci
niekiedy osób starszych
w przypadku chorób nerek
interakcje leków
dotycza sytuacji gdy podajemy wiecej niż jeden lek. Wtedy leki te, wzajemnie mogą wzmacniac lub osłabiać swoje dzialanie.
Rodzaje iterakcji.
Synergizm (zgodne, jednokierunkowe dzialanie leków, dajace w efekcie wzmożone dzialania, wyroznaimy taki synergizm gdzie podanie lekow razem jest równe sumie poszczególnych składników. Może być tez tak, ze efekt dzialania lekow podanych razem jest wiekszy niż suma dzialania poszczególnych składników)
Antagonizm (przeciw dzialanie) różnokierunkowe dzialanei lekow dajace w wyniku osłabienie dzialania.
Temat: Losy leków w organizmie.
Uwalnianie leku
Wchłanianie leków
Dystrybucja leku
Biotransformacja
Eliminacja
Wydalanie leków
Lek aby wywieral dzialanie musi się przedostac z miejsca podania do miejsca do miejsca w którym działa. Pokonując przeszkody w postaci Komorek/tkanek (bariery biologiczne) nazywamy transportem biologicznym i zachodzi zgodnie z prawem dyfuzji biernej.
Lek po wnikniecu do krwi może wiazac się z bialkami osocza najczęściej z albuminami