Filozofia

1.Filozofia-poch.Grecja

-Umiłowanie miłości, z niej powstały wszystkie inne dziedziny nauki

-SOPHIA-szukanie prawdy

-PHILOS-miły przyjaciel

+Przedmiotem Filozofii jest cała rzeczywistość.

+3 Aspekty filozofii

1.teologiczny

2.PrzedmiotowyTELOS-Cel

3.Meterologiczny

Filozofia dzieli się na:

• historię filozofii

• antropologię - nauka o człowieku

• logikę - nauka o logicznym myśleniu

• gnozeologię - nauka o wiedzy

• aksjologię - nauka o wartościach

• metodologię - nauka o metodach badań naukowych

• antologię - inaczej nauka o bycie

2.Filozof-nuczyciel,myśliciel,głaszący poglądy, specjalista w danej dziedzinie.np.Pitagoras Sokrates,Platon,Arystoteles,Tales,Sofokles,Eurypides,Aishylos,Homer

-ETYKA-Dział filozofii, nauka o moralności, zajmować się nią może każdy np. ksiądz

MORALNOŚĆ - jest dobrowolna, a skierowana jest ku relacjom jakie zachodzą pomiędzy ludźmi.

3.Sokrates (470 - 399 p.n.e.)Badacz.Sam nic nie napsiał.Średniowiecze- Św. Tomasz, pije sykutę i umiera. ,,Wiem, że nic nie wiem”.

-DIALEKTYKA-mówienie, dialog 2 osób.

Niewiedza jest krytyka wiedzy. Ironia, metoda działań i dialektyka.

Natura jako główna myśl człowieka.

Ironia dzieli się na:

-Elenktyka tak nazywała się ta metoda – nie przynosiła Sokratesowi popularności. Arystofanes w „Chmurach” pisał o nim, że głowę nosił wysoko i stąpał jak bocian po rynku. Z całą pewnością ona również miała udział w skazaniu Sokratesa na śmierć.

-Maieutyka Sokrates odziedziczył po matce tę zdolność, z tym, że nie odbierał dzieci, lecz wiedzę. Musiał stosować odpowiednie pytania, aby uczeń rodził w jak najmniejszym bólu.

-Cechy Sokratesa wg. Arystofanesa

^ jego rozważania na temat kosmosu i wszechświata same sobie zaprzeczają.

^ nauczyć go krasomówstwa

^ sprzeniewierzać się bóstwom

Cyceron-Sokrates jest tym, co sprowadził filozofię z nieba na ziemię.

Poznaj samego siebie ludzką logiką. Przyjemność jest dobrem jeśli pojmowana jest czystym intelektem.

Wada=niewiedza

Cnota=wiedza

AUTAGRIA-niezależność

EENKRATEIA-panowanie nad sobą.

4.Platon(427 - 347 p.n.e.) ludzki rozum.

-A nieśmiertelność Człowieka.

1.Prokreacja

2.Słowa

3.Idea ,,ogląd piękna”

Antyk:

1.Uczta- Eros

2.Fajdros- dialog średni.

3.Państwo-eros,filozof,bóg

-EROS- to duch między głupcami a mędrcami:

*Przewodnik-musi znać drogę, zawsze osiąga wyznaczony cel.

*Bieda-matka, bogactwo-ojciec.

*Tłumacz-znajomość 2 języków(Bóg-Ludzie)

Średniowiecze- Św. Augustyn, Renesans- Odwrót od boga

Słowo służy elementom złym.

~3 klasy w państwie wg Platona: cnoty państwa=cnoty duszy

1.Strażnicy-

2.Wojownicy-

3.Rolnicy i Rzemieślnicy-

`wg. Platona Dusza

1.rozumna i sprawiedliwa

2.niegliwa

3.gorzędliwe

&Koncepcja człowieka

Ciało- materialne i zniszczone el. zły

Dusza- umożliwia kontakt ze światem idealnym el. Dobry

ASCEZA-Odrzucanie dóbr zewnętrznych.

ANTYHEDONIZM-jakakolwiek przyjemność jest negatywna.

ANAMNEZJA-pierwotny pogląd jaki dostała dusza przed połączeniam z ciałem.

Jaskinia Platona - metaforyczne przedstawienie ludzi w ziemskim świecie oraz wpływ idei na ten świat.

@Dowody na nieśmiertelność duszy:

1.Z Fidona (odwołuje się do anamnezji)

2.Idee przeciwstawne nie wiążą się ze sobą. Dusza nie dopuszcza zasady śmierci.

3.NiewidzalneDuszenieśmiertelneNatura

Widzialne-Ciałośmiertelne-Natura

Platońskie państwo: Jednostka istnieje ze względu na państwo.

Polityk=filozof

Polityka=filozofia

3 sytuacje gdy dusza ma się odnaleźć:

1.Dusze dobrych będą nagrodzone. przeniesione na wyspy szczęśliwości.

2.Dusze złych będą cierpieć.

3.Jak nie są zniszczona całkowicie to przenoszone są do czyśca.

5.Arystoteles( 384 p.n.e.,- 322 p.n.e.)Metafizyka najwyższa wartość, to co jest fizyczne

Podział nauk:

-teoretyczne- te dla których celem jest zyskanie wiedzy dla ich samych.

-praktyczne- cel by sprostać moralności

-wytwórcze-cel by wytworzyć elementy niezbędne do życia.

Człowiek jeżeli nauczy się metafizyki upodobni się do boga.

Opierał się na naukach empirycznych a nie na matematycznych. Dusza ta akt i forma wglądem ciała. Projekt Duszy, ciało jest ożywione.

- 3 rodzaje duszy

,Wegetatywna- rośliny

,Zmysłowe- zwierzęta

,Rozumna-człowiek

Celem każdego człowieka jest szczęście. Szczęście ma różne formy. Szczęściem nie jest idea dobra, nie są zaszczyty ani bogactwo. One są sensowne ale powinny pojmować się jak życie jest prowadzone cnotliwie. Szczęście ciała powiązane jest z duszą i polega na rozumnym działaniu człowieka. Człowiek nie jest samowystarczalny, realizuje się wśród swojej rodziny ale głównym organem jest państwo.

Części duszy:

1.Zwierzęcej-cnoty etyczne (doktryna złotego środka)

2.Rozumnej- cnoty diametyczne

6.Orfeusz(Orfizm)-Istnieje dusza i ciało. Dualistyczny obraz natury. Ciało połączone z duszą. Połączone w ciele więzi duszę.

REINKARNACJA-Dusza odradza się kilka razy, a ciało umiera.

7.Powstawanie Świata-Na początku był chaos…

TEOGONIA-Życie Boga

COSMOGONIA-Historia powstawania Bóstw.

Uranos i Gaja-1 gen.

Hronos i Reja-2 gen. *Tworzyli bogów Olimpu

Zeus i Hera-3 generacja-bóstwa Olimpu.

8.Protagoraz-Ważnośćargumentacji.Metody antylogii. Słaby argument staje się mocny.

Ważna Cnota. On wie co jest dobre dla społeczeństwa. Utalitarystyczne podłoże filozofii. Istnienie bogów i ich zaprzeczenie.

AGNOCYZNM-Bogów nie można poznać

9.Gorgiasz-Sztuka ma oddziaływać na duszę ludzką. Mowa inna dla kobiet mężczyzn, dzieci ,,Wszystko jest fałszem”. ,,Prawdy bowiem nie ma.”

1.Byt=Myśl 1.Byt= istnienie, jest niepoznawalny, nierealny

Tego co się nie da pomyśleć, tego nie ma np. syrenka w Warszawie.

Słowo służy elementom dobrym.

RETORYKA-Sztuka poetycka, sztuka perswazji, sztuka opinii ludzkiej. Magia publiczności.

10.Prodikos z Kneos- był zawodowym nauczycielem wymowy wpłynął na postać jego filozofii.

Synonimika ,,Herakles na rozdrożu”

Droga lekka i łatwa; celPrzyjemnośćWystępek

Przyjemność osiągnie się długą i ciężką drogąmetoda różnaCnota

11.Antyfont-Prawa są sprzeczne i można je łamać.

Natura pozostała w ścisłym związku z instynktem.

Nomo sprzeczne z naturą.

12.Sofiści Eryści-Absurdalne. Respektowanie prawa, które nie ma sensu.

Drazymach- Sprawiedliwość jest wobec mocnego.

Kalikles- Ten, który ma siłę ten ma władzę.

13.Anaksymander-mistrz

Ziemia opiera się na podporze. Fakt przeciwdziałających sił.

14.Tales z Miletu-Woda podpiera świat.

15.Anaksymenes-ucze, powietrze, (teorie podobne do Talesa).

Powietrze jest nieskończone ale jest dobrem boskim.

Człowiek jak się rodzi to pierwsze co robi to oddycha.

Jeśli coś funkcjonuje to oddycha. Jak umiera nie oddycha.

Zasada-zagęszczenie-ogień

-rozrzedzanie-ziemia,woda

16.Heraklit z Efezu-chciał żyć w odosobnieniu. Uwagę zwrócił na dynamikę świata.,, Śmiertelni nieśmiertelni, nieśmiertelni śmiertelni.” do póki jesteśmy śmiertelni, nieśmiertelną mamy duszę. Jeśli ciało umiera dusza pozostaje.

,,Panta Rei-wszystko płynie”-jest w ciągłym ruchu, jest zmienne.

-LOGOS-logika

Harmonia jest boska.

Walka przeciwieństw-nic nie trwa wiecznie.

Matką wszystkich rzeczy jest wojna.np. dzień-noc, ciepło- chłód

Jedno nadaje sensu drugiemu. Niebem rządzi błyskawica.

Nadał swojej zasadzie pewną logikę. Rozumność zasady według jej prawdy.

Zmysły człowieka nie doprowadzą do prawdy. Nawiązuje do tradycji orfickiej niezgodnej ze swoimi zasadami. Dusza jest im bardziej głupia tym bardziej przemoczona.

17.Pitagorejczyc-działają grupowo. Byli wegetarianinami, kazali szanować człowieka.

Całe niebo jest harmonią i liczbą. Zasada to liczba. Wszystko to liczba. Liczba rządzi światem. Liczby dzielą się na;

Parzyste-nieograniczone

Nieparzyste-określające (oprócz 1 liczba naturalna)

Świat=kosmos

Świat zrozumiały czysty i jasny.

Nauka o meta-psychozie. Ludzkie dusze wcielają się w inne postacie, zwierzęta.

Bóstwo Zabawy Dionizosa zastąpili Bóstwem Nauki Apollina.

Utworzyli życie kontemplacyjne.

18.Demokry z Addeli- założyciel Atonizmu.

Atom to zasada.

Leucyp stworzył podwaliny do nauki.

Wszystko to zlepki atomów.

Dusza to zbitki atomów-jest natury ognistej, jest bardziej delikatna, jest śmiertelna.

Poznanieidentyfikacja wysyłanych atomów od rzeczy. Niższe-poznanie zmysłowe(ciemne) np. wzrok słuch, Wyższe-poznanie intelektualne (jasne) np. naturalne, logika.

Człowiek powinien zająć się duszą a nie ciałem. Sprawiedliwość i krzepienie pokoju. Jego myśl jest materialistyczna. Kontynuuje myśl pierwszych filozofów, a raptownie sięga do myśli orfickich.

Chce wprowadzić podział na materialny i duchowy!

19.Sofiści-V w .p.n.e.

1.Opiniaprawdy nie ma

2.SceptyzmNic nie da się do końca poznać

3. Relatywizmwielość prawd i ich wartość

4.Podmiotowośćpoznanie jest zależne od ludzkiej jedności

5.Utylitaryzmpragmatyzm

6.Przyjemność

Filozofia praktyczna. Przedmiotem badań jest np. byt człowieka

Cnota związana jest z wiedzą.

Znawcza wiedzyposiadacz wiedzy

Po pozorem prawdy przekazuje innym nieprawdy.

Za naukę pobierali opłaty. Nauczyciele wędrowni, Edukowali elitę i przyszłych rządzących.

Nurty:

1.Wielkich mistrzów (Protagoras ,Gorgaz)

2.Dailektyka-narzucenie formy

3.Patologiczny-sofiści polityczni

20.Protagoraz-Nie ma 1 prawdy jest ich wiele.

Nie ma prawdy absolutnej. Odrzucenie prawdy. Wszystko jest względne. Sam sobie zaprzeczał np. czarne krzesło. Twierdzenie obiektywne nie może być subiektywne. Teza absolutna!

Wydał sprzeczne sądyjak uczynić słaby argument mocnym.

ANTYLOGA-problematyka sztuki, bóstw, polis.

HOMO MENSURA-Człowiek jest miarą rzeczy istniejących, a istnienie, nie istnieję.

21.Epikur

wyróżnia przyjemności;

naturalne i niekonieczne

nienaturalne i niekonieczne

naturalne i konieczne(woda i chleb)

względny charakter bólu- ból jest względny, przyjaźń to wieź która nie ma miedzy jednostkami pobocznymi, śmierć mas nie dotyczy, przyjemność jest dana człowiekowi, nie należy bać się Boga, cierpienie jest łatwe do zniesiania.

22.Różne

ESCHATOLOGIA-losy duszy po śmierci.

NOMOS-prawo stanowione

PHISIS-prawo naturalne(Hippiasz)-wprowadza spokój

POLIMATIA-wiedza encyklopedyczna

KASTASTEMATYCZNA PRZYJEMNOŚĆ-nie odczuwać bólu

AGONIA-brak bólu