„O kwantach, rynkach i ekonomicznych”
Max Weber
Początki wiedzy o zarządzaniu:
- odkrycie w XVIII wieku, efektów technologicznego podziału pracy
- specjalizacje stanowisk pracy
- rozwój techniki
- rozwój technologii
Główne zasady zarządzania we wczesnej fazie uprzemysłowienia:
- biegłość wykonawcza
- standaryzacja działań i produktów
- formalizacja
Etapy rozwoju zarządzania:
- pierwsza generacja zarządzania ( przełom XIX – XX wieku)
- druga generacja zarządzania ( od 1940 do 1956)
- trzecia generacja zarządzania ( 1956 – 1980)
- czarta generacja zarządzania (1980 – 2000)
- piąta generacja zarządzania ( od 2000)
Klasyczna ( mechanistyczna) szkoła zarządzania ( organizacja jako system techniczny, inżynierski):
I Nurt naukowej organizacji pracy
F. W. Taylor
- zapoczątkował naukowe podejście do analizy organizacji prac zespołowych
- stworzył system funkcjonalny
- opracował system płacy od zadania
- zapoczątkował pomiar czasu pracy zwany chronometrażem ( zbieg, czynności, ruch roboczy)
b) K. Adamiecki
opracował narzędzie planowania współdziałania harmonogram,
prawa harmonii: doboru i działania ( wąskie przekroje),
łączenie wysiłków w spójną całość.
c) H. L. Le. Chatelier
twórca zasady przekory,
twórca cyklu działania zorganizowanego,
wybór celu → zbadanie środków i działań → zgromadzenie potrzebnych środków → wykonanie planu, kontrola wyników.
d) H. L. Gantt:
autor wykresów, graficznego przedstawienia planów,
twórca czasowo – premiowego ( bonusowego) systemu.
e) H. Ford
twórca taśmowej organizacji produkcji,
zwolennik płaskich struktur organizacyjnych i przeciwnik biurokratyzacji.
f) Lilian i Frank Glibrethowie:
analizowali czas i przebieg ruchów roboczych,
opracowali metodę cyklograficzną organizacji pracy
zapoczątkowali badania dotyczące warunków pracy
II Nurt Administracyjny
H. Fayol:
- koncentruje się na problemach zarządzania przedsiębiorstwem,
- wprowadza elementy wiedzy z psychologii i socjologii,
- dokonał klasyfikacji czynności występujących w przedsiębiorstwie,
- wyodrębnił piec funkcji administracyjnych: przewidywanie, organizowanie, rozkazywanie, koordynowanie, kontrolowanie,
- stworzył 14 zasad zarządzania, w tym:
1) zasadę jedności rozkazodawstwa
2) zasadę jedności kierownictwa
3) zasadę hierarchii
14) zasada jedności ducha organizacji
14 zasad zarządzania Fayola:
PODZIAŁ PRACY:
- im bardziej ludzie specjalizują się, tym sprawniej mogą wykorzystać swoją pracę
AUTORYTET:
- kierownicy muszą wydawać polecenia, aby prace były wykonywane
- autorytet formalny daje im prawo rozkazywania, ale nie zawsze wymusza posłuszeństwo, jeśli nie towarzyszy mu autorytet osobisty
DYSCYPLINA:
- członkowie organizacji powinni przestrzegać przepisów i uzgodnień rządzących organizacją
- dyscyplina wynika z dobrego przewodzenia, ze sprawiedliwych układów oraz rozsądnie stosowanych kar za wykroczenia
JEDNOŚĆ ROZKAZODAWSTWA:
- każdy pracownik powinien otrzymać polecenia dotyczące danej operacji od tylko jednej osoby (inaczej sprzeczność poleceń i zakłócenia autorytetu)
JEDNOŚĆ KIEROWNICTWA:
- operacje w organizacji prowadzące do jednego celu powinny być przedmiotem
kierowania przez jednego kierownika posługującego się jednym planem
PODPORZĄDKOWANIE Interesu Osobistego Interesowi Ogółu:
- w żadnym przedsięwzięciu interesy pracowników nie powinny przeważać nad interesami organizacji jako całości
WYNAGRODZENIE:
- powinno być sprawiedliwe zarówno dla pracowników jak i pracodawców
CENTRALIZACJA:
- ograniczenie roli podwładnych w podejmowaniu decyzji oznacza centralizację, zwiększenie zaś ich roli oznacza decentralizację
- zapewnienie podwładnym dostatecznych uprawnień, przy zachowaniu ostatecznej odpowiedzi kierownictwu.
HIERARCHIA:
- linie władzy w organizacji przebiegają od naczelnego kierownictwa do najniższego szczebla w przedsiębiorstwie
ŁAD:
- każdy człowiek i każda rzecz powinien być na właściwym miejscu, we właściwym czasie (logistyka)
- ludzie powinni być na stanowiskach dla nich najodpowiedniejszych
ODPOWIEDNIE TRAKTOWANIE PERSONELU:
- kierownicy powinni odnosić się do personelu w sposób przychylny i sprawiedliwy
STABILNOŚĆ PERSONELU:
- duża fluktuacja pracowników źle wpływa na sprawność funkcjonowania organizacji
INICJATYWA:
- podwładni powinni mieć swobodę w tworzeniu i realizacji swoich planów nawet, jeśli mogą wynikać pewne pomyłki
ESPRIT DE CORPS:
- sprzyjanie poczuciu przynależności do zespołu, zapewnia organizację ducha jedności (najlepiej porozumiewać się ustnie).
b) H. Emerson:
- sformułował 12 zasad wydajności
c) M. Webber:
- twórca teorii władzy ( przymusu i autorytetu)
- zwolennik biurokracji
Cechy celu:
S – szczegółowy
M – mierzalny
A - aktualny
R- realny
T – terminowy
PKB per capita – 20 000
3% z 20 000 = 600
Szkoła humanizacyjna ( organizacja jako system społeczny)
Przejawy i przyczyny niesprawności organizacji według szkoły humanizacyjnej:
Przejawy niesprawności organizacji:
- niska wydajność
- konflikty wewnętrzne
- sabotowanie poleceń zwierzchników
- reakcje pracowników niezgodne z oczekiwaniami zwierzchników
Przyczyny niesprawności organizacji:
- ograniczenie oddziaływania bodźcowego na pracownika do bodźców materialnych
- nieuwzględnienie potrzeb psychospołecznych uczestników organizacji, traktowanie ich jak maszyny
- niedocenianie a nawet zwalczanie grup nieformalnych
Nurty szkoły humanizującej:
I nurt stosunków międzyludzkich ( lata 30 XX w.)
E. Mayo
- wpływ wybranych czynników na wydajność pracy (eksperyment w Hawthorne)
- człowiek ekonomiczny v’s człowiek społeczny
A. Maslow
- twórca teorii hierarchii potrzeb
- Maslow opiera swoją teorię motywacji na osiągnięciach szkoły stosunków społecznych Eltona Mayo. Szkoła ta reprezentowała kierunek stosunków międzyludzkich, dlatego też Abraham Maslow w swojej teorii koncentruje uwagę na człowieku. Zdaniem Maslowa zachowanie się człowieka wynika z jego dążenia do zaspokojenia potrzeb, a nie chwilowych stanów emocjonalnych. Zakłada on, że człowiek ma określony zespół potrzeb, które zaspokajać powinien w określonej kolejności. Mechanizmem sterującym ludzkimi zachowaniami według Maslowa są potrzeby, pojmowane jako brak czegoś, wywołujący jednocześnie dążenie do zaspokojenia tego braku. Potrzeby te tworzą układ hierarchiczny, który Maslow obrazuje w postaci piramidy. Na samym dole piramidy znalazły się potrzeby fizjologiczne (pragnienie, głód, posiłek), krok wyżej umiejscowione są potrzeby bezpieczeństwa. Nad nimi znajdują się potrzeby społeczne (przyjaźń, miłość), a wyżej potrzeby szacunku oraz samorealizacji.
F. Herzberg:
- twórca dwuczynnikowej teorii motywacji
Motywatory (czynniki wywołujące zadowolenie) |
Czynniki higieny ( czynniki wywołujące niezadowolenie) |
---|---|
- osiągnięcia - uznanie - awans - treść pracy - możliwość rozwoju osobistego - odpowiedzialność |
- polityka przedsiębiorstwa - zarzadzanie - nadzór techniczny - stosunki międzyludzkie - wynagrodzenie - bezpieczeństwo pracy - życie osobiste - warunki pracy - zajmowana pozycja |
II Nurt zachowań organizacyjnych:
D. Mc Gregor
- Twórca teorii x i y
K. Levin, R. Blake i J. S. Monton
- Twórcy siatki stylów kierowania
Ogólne twierdzenia szkoły humanizującej:
Pracownik jest człowiekiem ekonomicznym i społecznym
Bodźce ekonomiczne nie są jedynymi wpływającymi na pracownika
Wąska specjalizacja nie zawsze jest efektywna, wskazane jest poszerzenie pracy, rotacja stanowisk, wzbogacenie pracy
Oprócz struktur formalnych na pracownika oddziaływują struktury nieformalne
W projektowaniu organizacji należy uwzględnić motywy i zachowania pracownika
Na zachowania pracownika wpływają jego potrzeby, zachowanie grup, zachowania przełożonych, oddziaływania międzygrupowe
Szkoła systemowa ( rozpatrywanie organizacji w otoczeniu)
I Nurt Badan operacyjnych ( lata 50 XX W.)
- zastosowanie modeli matematycznych do podejmowania decyzji
II Nurt cybernetyczny
- analiza związków: wejście -> transformacja -> wyjście
III Nurt cybernetyczny (!)
- formułowanie problemów z zakresu strategii i struktury organizacyjnej
- system idealny ( trójkąt kosztów Nadlera)
- analiza wartości
VI Nurt systemów społecznych
- zarządzanie jest systemem społecznym
- zasada ograniczonej racjonalności decyzyjnej
- sprawność systemu informacji i komunikowania się
Zapracowany kierownik wyklucza kierownika myślącego.
Cechy kierownika Fayola (6 cech)
Warunki pozytywnego zmotywowania:
- doświadczenie wpływu
- doświadczanie sensu
- doświadczanie eunomii
Eunomia – świadome uczestnictwo
Jeżeli ktoś mówi do ciebie, dobrze o tobie to wyostrz uwagę.
Szkoła neoklasyczna:
- podejście normatywne
- podejście empiryczne
- nowa fala
- postmodernizm
Paradygmat –
Podejście normatywne | Podejście empiryczne (sytuacyjne) |
---|---|
- maksymalizacja zysku - decentralizacja decyzji i odpowiedzialności - rozszerzenie zasięgu kierowania - zarządzanie przez cele - kontrola przez wyjątki i autokontrola jednostek autonomicznych - motywacja przez współuczestnictwo |
- nie ma i nie ma być dwóch w pełni izoformicznych organizacji - organizacja funkcjonuje w zmiennym otoczeniu - nie ma jednakowych zdarzeń – jedynie mogą być bardziej lub mniej podobne do siebie |
Nowa fala – formuła „siedem s” – strategia, struktura, sformalizowane systemy i procedury, personel (Staff), styl działania, specjalność firmy, nadrzędne wartości i kierunkowe cele organizacji.
Co to jest strategia:
to ogólny program definiowania i realizacji organizacji, czyli określenie co dana organizacja zamierza robić,
to układ w czasie reakcji organizacji na jej otoczenie, czyli to co organizacja rzeczywiście robi,
określa rolę organizacji , jej miejsce w społeczeństwie,
definiuje misję organizacji(szczególny powód jej istnienia, wyróżniający ją od innych),
formułuje zadania, które należy wykonać, by zrealizować cele.
Formalizacja – to proces polegający na określeniu w formie pisemnej zakresu zadań i odpowiedzialności poszczególnych elementów oraz organizacji jako całości, który prowadzi do wytworzenia wzorców zachowań i zależności oraz procedury działania. Formalizując strukturę tworzymy szereg przepisów, które określają:
misję i cele systemu
zadania podstawowych stanowisk, komórek i jednostek organizacyjnych
podstawowe zależności organizacyjne
zakresy uprawnień i odpowiedzialności
wzorce działań (dotyczące istotnych procesów i procedur)
W praktyce formalizacja oznacza opracowanie takich dokumentów jak:
schemat organizacyjny
regulamin
opis stanowiska pracy
zakres czynności
instrukcja organizacyjna
zarządzenia
polecenia służbowe
okólnik, itp.
Cechy dobrego biznesu ( T. J. Peters, F. H. Waterman):
uporczywa skłonność do działania
bliski i bezpośredni kontakt z klientem
samodzielność i przedsiębiorczość
efektywność dzięki ludziom
koncentracja na wartościach
koncentracja na podstawowym profilu organizacji
prosta struktura, niewielki sztab
współwystępowanie luźnych i sztywnych więzi organizacyjnych
Zmiany w zarządzaniu w XXI wieku ( P. Drucker):
- istnieje wiele równorzędnych sposobów organizacji
- niezbędne jest stosowanie mieszanych ( hybrydowych) struktur
- istnieje wiele równorzędnych sposobów zarządzania ludźmi
- technologie i rynki przenikają się i łączą
- zakończyła się era zarządzania rozkazowo – kontrolnego
- globalizacja obniżyła znaczenie lokalizacji firmy
- domeną zarządzania jest nie tylko firma, ale i otoczenie
- zarządzanie musi być skierowane na zewnątrz firmy
Cechy organizacji XXI wieku ( P. Drucker):
elastyczna
dynamiczna
wielozadaniowa
zorientowana na naukę
zarządzająca wiedzą
służąca klientom
otwarta i zdolna do zmian
4 warunki powodzenia biznesu:
- wyraźnie określony klient ( biznes)
- zachowanie płynności finansowej
- pracownik (zgromadzić potencjał pracy i dobrze go wykorzystywać)
- etyka
Koncepcje zarządzania ( rozwój praktyki zarządzania)
- Zarządzanie przedsiębiorcze – główna zasada „jak wzrosnąć w siłę?” – Wygrywa silniejszy i bezwzględny – do 1880 rok
- Zarządzanie funkcjonalne – główna zasada „jak zapewnić tani produkt?” – Wygrywa najwydajniejszy – do 1930
- Zarządzanie marketingowe – główna zasada „ jak rozszerzyć dominium (rynek)?” – Wygrywa bardziej konkurencyjny – do 1970
- Zarządzanie strategiczne – główna zasada „jak zapewnić długoterminowy rozwój?” - Wygrywa mądrzejszy i szybszy – do 1990
- Zarządzanie innowacyjne – główna zasada „ jak zachować aktualność oferty?” - Wygrywa wyprzedzający potrzeby klientów – do 2000
- Zarządzanie zglobalizowane – główna zasada „ jak konkurować na rynkach globalnych” - Wygrywa lepiej poinformowany i bardziej elastyczny – do teraz
Filozofia zarządzania:
- Klasyczne systemy zarządzania – główna zasada „ Być bardziej wydajnym i efektywnym”
- Teoria stosunków międzyludzkich – główna zasada „ Być dobrze traktowanym”
- Zarzadzanie zasobami lidzkimi – główna zasada „ Mieć twórczy wkład w funkcjonowanie organizacji”
- Zarządzanie wiedzą – główna zasada „ Pozyskać, wykorzystać, rozwijać potencjał intelektualny firmy”
Ciągłość historyczna (zarządzanie w warunkach globalizacji i informacji):
- Zarzadzanie przednaukowe
- Szkoła klasyczna 1930
- Szkoła behawioralna 1960
- Zarzadzanie marketingowe i strategiczne 1980
- Współczesne teorie zarzadzania 2010
Organizacja procesowa:
- procesy, sekwencje zbiory działań
- procesy podstawowe i wspomagające
Koncepcje zarządzania jakością - jakość w znaczeniu:
- Praktycznym – stopień spełnienia wymagań
- Technicznym – zespół cech odróżniających od innych produktów
- Ekonomicznym – wartość użytkowa i użyteczność
- Marketingowym – stopień zaspokojenia potrzeb użytkowania
Wymiary oceny jakości:
- użyteczność
- niezawodność
- praktyczność
- zgodność z wymaganiami
- trwałość
- osobliwość ( uzupełnienie cech pierwszorzędnych)
- estetyczność
- postrzeganie jakości ( marka, reputacja dostawcy)
Kryteria oceny jakości usług:
- atrybuty materialne ( wygląd budynku, pomieszczeń, personelu)
- niezawodność
- wrażliwość
- kompetencja
- uprzejmość
- wiarygodność
- komunikatywność
- niezawodność
- bezpieczeństwo
- dostępność
Główne determinanty jakości:
- jakość potencjału ( oczekiwana jakość)
- jakość procesu ( doświadczana jakość)
- jakość wyniku ( otrzymana jakość)
Rozwój koncepcji zarządzania jakością:
- nadzór i kontrola ( produkcyjna kontrola jakości wyrobu)
- kontrola techniczna
- sterowanie jakością ( zapobieganie usterkom)
- kompleksowe zarządzanie jakością (TQM)
- normy ISO
Koncepcje zarządzania jakością:
- koncepcja (koło) E. Deminga
- koncepcja J. M. Jurana
- koncepcja K. Ishikawy
Koło Deminga
Planowanie
Korygowanie Wykonanie
Sprawdzanie
Diagram Ishikawy
TQM ( Total Quality management) – system działań ukierunkowanych na zadowolenie klienta, zaangażowanie pracowników, wzrost przychodów i obniżkę kosztów.
Model TQM wg Oaklanda
14 zasad TQM według Deminga:
1. Stworzenie stałych celów w odniesieniu do usprawniania jakości produktów i usług, które są ukierunkowane na uzyskanie przewag konkurencyjnych.
Działalność przedsiębiorstwa nie może opierać się tylko i wyłącznie na "dzisiejszych" działaniach i potrzebach. Należy mieć również na uwadze cele długofalowe, które mają ogromny wpływ na poziom jakości oferowanych wyrobów czy usług. Główny cel, czyli stałe podnoszenie jakości powinien być osiągany przez stałe cele mające na celu wzrost konkurencyjności czy zapewnienie stanowisk pracy.
2. Zastosowanie nowej filozofii zarządzania. Metodyka zarządzania przed filozofią TQM była metodyką marnotrawstwa i powtarzanych błędów. Problemem nękającym firmy była mała efektywność produkcji a co za tym idzie kiepska sytuacja finansowa przedsiębiorstw rzutująca na gospodarkę kraju. Jedyną drogą podniesienia efektywności przy jednoczesnym ograniczeniu nakładów jest zmniejszenie wadliwości produkcji. Zastosowanie totalnego zarządzania przez jakość jak się później okaże było ratunkiem dla firm. Aby filozofia zarządzania była skuteczna musi być do niej przekonane przede wszystkim najwyższe kierownictwo, które próbuje przekazać w sposób pokojowy cele tejże metodyki podwładnym.
3. Rezygnacja z metod masowej kontroli jako sposobu na zapewnienia jakości. W momencie kiedy zmniejszymy zmienność w procesie i będzie on stabilny oraz powtarzalny nie ma potrzeby kontrolowania całości produkcji. Można skupić się natomiast na kontroli statystycznej, która jest o wiele mniej kosztowna, a sumiennie przeprowadzana może dawać bardzo dobry obraz wadliwości procesu produkcji. Samo sprawdzanie 100% wyrobów nie zmniejszy wadliwości więc należy bardziej skupić się na zapobieganiu temu stanowi.
4. Zaprzestanie powszechnych praktyk wyboru kooperantów wyłącznie na podstawie kryterium ceny. Sama cena w żaden sposób nie mówi nam o jakości dostawcy. Musimy wiedzieć, że jeśli zakupimy tanio materiały, które będą wadliwe, to i tak w kolejnych etapach procesów produkcyjnych koszty te przewyższą nasze oszczędności będące wynikiem zakupu. Tak więc obok kryterium ceny należy położyć duży nacisk na jakość dostarczanych wyrobów co w efekcie skutkowało będzie zmniejszeniem wadliwości produkcji.
5. Ciągłe i niekończące się ulepszanie procesu produkcji oraz usług, które powodują poprawę jakości, produktywności oraz zmniejszenie kosztów. Continous Improvement - Ciągłe doskonalenie jest podstawą każdego systemu zarządzania. Nie jest możliwe takie zaprojektowanie procesu, żeby nie można go było udoskonalić - zawsze jest taka możliwość. Odpowiedzialność za doskonalenie spoczywa na kierownictwie. To właśnie kadra zarządzająca powinna stworzyć atmosferę, która pozwoli pracownikom na dostrzeganie możliwości doskonalenia wszystkich procesów począwszy od przyjmowania surowców, poprzez fakturowanie, na działaniach posprzedażnych kończąc.
6. Wprowadzenie nowoczesnych metod doskonalenia zawodowego. Kierownictwo należy bezpośrednio włączyć w proces doskonalenia zawodowego, co w efekcie przełoży się na pełniejsze wykorzystanie możliwości wszystkich pracowników. Doskonalenie to powinno obejmować bardzo szeroki zakres działalności przedsiębiorstwa a także psychologii i metodyki zarządzania przedsiębiorstwem i personelem.
7. Wprowadzenie instytucjonalnego przywództwa. Doskonalenie jakości automatycznie zwiększa wydajność dlatego też nie należy przywiązywać uwagi tylko do wydajności. "Przywódca" - lider powinien być osobą, która pomaga pracownikowi w realizacje założeń a nie zwraca tylko uwagę na wskaźniki ilościowe. Kierownictwo powinno się skupić na takich relacjach z podwładnymi, które umożliwią swobodną komunikację i zapobiegną powstawaniu braków na wszystkich etapach procesu realizacji wyrobu.
8. Odrzucenie strachu tak aby wszyscy mogli pracować wydajniej dla przedsiębiorstwa. Żaden pracownik nie powinien bać się mówić o problemach swojemu przełożonemu. Tylko taka komunikacja jest wydajna i przynosi wartość dodaną. Nie wolno zatem wprowadzać takiej atmosfery poprzez cele liczbowe narzucające uzyskanie wyniku a nie jakości.
9. Przełamanie barier pomiędzy działami przedsiębiorstwa. Wszystkie działy w firmie powinny tworzyć sprawnie działający organizm. Problemy jednego działu powinny być rozwiązywane centralnie poprzez skuteczną wymianę informacji. Krokiem do realizacji tego celu jest rezygnacja z pionów, które są jakby firma w firmie i działają niezależnie. Wszystkie działy muszą pracować wydajnie aby całe przedsiębiorstwo mogło przynosić zyski dlatego należy zastanowić się nad spłaszczeniem hierarchii oraz zwiększeniem intensywności relacji pomiędzy działami.
10. Eliminacja wszelkich form promocji zachęcających do osiągania poziomu "zero defektów" oraz wysokiej produktywności. Często w firmach kierownictwo głosi hasło "zero defektów" co skutkuje wywarciem ogromnej presji i niepokoju wśród szeregowych pracowników. Wiadomo, że taki system nie istnieje i głoszenie tego typu haseł w tym nie pomoże a jedynie może zaszkodzić negatywnymi relacjami.
11. Likwidacja substytutów autentycznego przywództwa oraz likwidacja zarządzania przez cele. Zamiast liczb należy wdrażać metody wspomagające procesy w przedsiębiorstwie czego efektem będzie poprawa produktywności. Aby podnieść jakość i wydajność można zastosować metody statystyczne.
12. Likwidacja barier, które nie pozwalają robotnikom i menedżerom z dumą wykonywać swej pracy. Każdy ma swoje zadania w firmie - inne ma pracownik montujący wyrób na stanowisku przy linii produkcyjnej, inne dyrektor zapewnienia jakości a jeszcze inne pracownik działu kadr. Praca każdej z tych osób jest tak samo ważna i ma taki sam wpływ na wyrób końcowy. Tylko praca bez barier pomiędzy szczeblami jest efektywna i przynosi wszystkim korzyści.
13. Wprowadzenie intensywnych programów szkoleniowych oraz zachęcanie do ciągłego samodoskonalenia. Jedną z podstaw efektywnie działającego przedsiębiorstwa powinna być wiedza. Wiedza aktualizowana i przydatna w wykonywaniu codziennych obowiązków. Kierownictwo powinno wyrobić u swoich pracowników nawyk samokształcenia się poprzez pokazanie zalet takiego działania. Samodoskonalenie rewelacyjnie wpływa na poczucie własnej wartości i dodaje pewności siebie co jest niezmiernie ważne przy wykonywaniu odpowiedzialnej pracy.
14. Zaangażowanie wszystkich pracowników w proces transformacji. Żaden system zarządzania nie będzie działał bez zaangażowania całej załogi przedsiębiorstwa. Zdarzają się zawsze tzw. "niereformowalni" pracownicy których nie da się przekonać do nowych zasad, dlatego też bardzo ważne jest umiejętne wytłumaczenie idei i sensu wprowadzanych zmian. Podsumowanie Zasady określone przez Deminga są w swojej prostocie kluczem do sprawnej organizacji nowoczesnego przedsiębiorstwa, gdzie zniesione zostają bariery międzyludzkie, nastawienie tylko na wyniki liczbowe czy presja ze strony kierownictwa. Nowe podejście jakie reprezentuje Deming znacznie ułatwia osiągniecie głównego celu jaki powinniśmy sobie założyć - zadowolenia klienta poprzez wysoką jakośc wyrobu.
Podstawowe normy ISO:
- ISO 8402 – zestaw definicji i termonów z dziedziny jakości
- ISO 9000 – zarządzanie jakością i zapewnienie jakości, wytyczne wyboru i stosowania
- ISO 9001 – model jakości w projektowaniu produkcji i usługach
- ISO 9002 – normy zapewniające jakość w produkcji i instalowaniu
- ISO 9003 – model jakości w kontroli i badaniach końcowych
- ISO 9004 – podstawa budowy wewnętrznego systemu jakości
Zmiany organizacyjne – Koncepcja Time Based Management ( TBM):
- orientacja na czas – czas można zmienić
- orientacja na skok ilościowy – marginalne ulepszenie nie wystarczy
- orientacja na proces – ustalenia miejsc krzyżowania się procesów z funkcjami
- orientacja na wartości – likwidacja działań konfliktogennych nie tworzących wartości
- orientacja na zespół – zespół rozwiązuje konflikty procesów z funkcjami
Koncepcja TBM – jest koncepcją nastawioną na redukcję czasu, realizację działań i ma zapewnić przewagę konkurencyjną poprzez: szybkość, punktualność, innowacyjność, zgodność z oczekiwaniami klienta.
Koncepcja/filozofia Kaizen:
- oznacza ciągłe doskonalenie, które dotyczy każdego pracownika organizacji.
Koncepcja kaizen:
- utrzymanie standardów
- doskonalenie standardów
Planuj -> Rób -> Sprawdź -> Działaj -> Standaryzuj
Innowacje a Kaizen
Innowacje | Kaizen |
---|---|
Kreatywność | Adaptacyjność |
Indywidualizm | Praca zespołowa |
Zorientowanie na specjalistów | Zorientowanie na osoby o ogólnym przygotowaniu |
Przywiązanie uwagi do głównych spraw | Przywiązane wagi do szczegółów |
Zorientowanie na technikę | Zorientowanie na ludzi |
Informacje ograniczone do właściwych osób | Informacje: ogólne dostępne, upowszechnione |
Zorientowanie na poszczególne działy | Zorientowanie między wydziałowe |
Szukanie nowych technologii | Bazowanie na istniejącej technologii |
Pracownicy + zarząd | Organizacje między funkcyjne |
Ograniczone sprzężenie zwrotne | Silne sprzężenie zwrotne |
Kaizen – zasady produktywności „5S”
sortowanie – sortowanie i dzielenie wszystkich przedmiotów na potrzebne i zbędne
porządkowanie – każdy przedmiot ma swoje miejsce i oznakowanie
czystość – oczyszczenie maszyn, narzędzi i stanowiska
systematyczność – ciągłe stosowanie
samodyscyplina – internalizacja zasad
Zarządzanie zmianą:
Zewnętrzne siły presji:
- ekonomiczne – zmiany stóp zysku, zmiany parytetów wymiany walut, inflacja, oczekiwania konsumentów
- prawne – odpowiedzialność za jakość produktu, prawo pracy, regulacje handlowe
- technologiczne – automatyzacja, systemy komputerowe, transport
- rynkowe – wejście na rynek nowych konkurentów lub zmiana strategii przez konkurentów dotychczasowych
- społeczne – zmiany demograficzne, zmiany stylu życia, wierzeń, obyczajów, systemów wartości wyznawanych przez ludzi
- polityczne – protekcjonizm, wolny rynek, zwroty polityczne
Siły wewnętrzne:
- produkt – wprowadzenie nowego produktu bądź usługi
- technologia – zmiany w procesach wytwarzania i w ich oprzyrządowaniu
- struktura – zmiany w strukturze organizacyjnej ( np. wprowadzenie dywizjonalizacji) oraz w polityce oraz procedurach organizacyjnych
- społeczne – zmiany wierzeń i systemów wartości pracowników, stylów, przywództwa itp.
Przyczyny oporu wobec zmian: rozwinąc
- prawo przekory
- inercja przyzwyczajeń
- dysonans poznawczy
- etos trwania przy swoim
- syndrom grupowego myślenia
- złudzenie kontroli
- zadowalanie się racjonalnością ograniczoną i rozstrzygnięciami „dość dobrymi”
- koncentracja na tym co pewne a nie na tym co możliwe
- powściąg lękowy
- brak poczucia wspólnego interesu, niewiara w możliwości kierownictwa
- poczucie niskiej wartości własnej
- samoświadomość obronna tworzenie sobie dodatniego obrazu samego siebie (potrzeba zachowania twarzy)
- życie w stanie pogotowia obronnego, zagrożenie utraty pracy, pozycji, prestiżu
- obronne ustawienie motywacji
- obniżanie się zdolności adaptacyjnych i kreatywności pracowników
Opór wobec zmian: - rozwinąć
- własne interesy – pracownicy mogą obawiać się poniesienia strat finansowych w wyniku wprowadzenia zmiany, utraty pozycji, przywilejów, poczucia własnej wartości
- obawa przed nieznanym – pracownicy mogą obawiać się, że nie będą w stanie dostosować
- nieświadomość celów zmiany
- brak zaufania
- różnice postrzegania
- brak tolerancji
- względy kulturowe
Współczynnik oporu wobec zmian (wzór)
Stany gotowości do zmian uczestników organizacji (Macierz)
Zasady kierowania zmianą: - rozwinąć
spójrz na sytuację z dystansu
zidentyfikuj wyzwania adaptacyjne
reguluj poziom stresu
nie bój się konfliktów
oddaj pracę ludziom – zabieranie ludziom odpowiedzialności za ich konkretną pracę powoduje, że unikają oni zmian
słuchaj głosu pracowników – tylko od pracowników można uzyskać więcej informacji na temat rozbieżności…
Błędy w zarządzaniu zmianami:
brak motywacji do zmian ( brak zagrożeń)
poczucie dostatku i zadowolenia ( samozadowolenia)
niewłaściwe miary sukcesu ( oceny względne)
wadliwa struktura i cele ( działania odcinkowe)
wadliwa kultura organizacyjna ( utrwalanie status quo)
tendencja do ignorowania złych wiadomości
Reengineering – „radykalne przeprojektowanie procesów gospodarczych w celu przełomowej poprawy”
Proces jest zamierzonym ciągiem czynności (działań) prowadzących do przekształcenia nakładów w produkt/ usługę:
- procesy podstawowe – to te dla których firma powstała
- procesy wspierające -
Cele reengineeringu:
- wzrost efektywności organizacji
- wzrost konkurencyjności
- poprawa obsługi klienta
- wzrost jakości
Reengineering oznacza : lepsze, tańsze, szybsze funkcjonowanie organizacji poprzez:
- wyeliminowanie
- uproszczenie
- zintegrowanie
- zautomatyzowanie
Benchmarking – porównywanie się z najlepszym, próba dorównania im, wykorzystanie ich doświadczenia.
Rodzaje benchmarkingu:
- wewnętrzny ( obrębie organizacji)
- zewnętrzny – ogólny ( funkcjonalny)
- konkurencyjny ( branżowy)
Etapy wdrożenia benchmarkingu:
- ustalenie przedmiotu/ zakresu porównań
- ustalenie/wybór wzorców
- ustalenie celów/miar spełnienia wzorców
- ocena realizacji wzorców
Etapy benchmarkingu:
- wyznaczanie obiektu/ przedmiotu benchmarkingu
- analiza wewnętrzna
- ustalenie/wyszukanie partnera benchmarkingu
- analiza partnera benchmarkingu
- ocena wyników analizy
- wprowadzenie zmiany
Koncepcje marketingu – spojrzenie na rynek od strony konsumenta
Narzędzia marketingu – 4P – produkt, Cena, Promocja, Dystrybucja
Etapy marketingu:
- produkcyjny – sukces na tanich, masowych produktach
- produktowy – wysoka jakość produktów
- sprzedażowy – promocja i dystrybucja
- marketingowy ( rynkowy) – rynek konsumenta ( marketing mix)
Atrybuty koncepcji marketingowej:
- dopasowanie oferty do rynku docelowego
- rozumienie potrzeb klienta
- koncentracja działań na potrzebach nabywców
- rentowność prowadzonych działań
Zakres koncepcji marketingowej:
- oferta rynkowa zorientowana na zdefiniowany segment docelowy
- analizowanie i wykorzystanie informacji o zachowaniu nabywców
- ukierunkowanie celów wszystkich funkcji/komórek za zaspokojenie potrzeb segmentu docelowego
- kontrola rentowności
- długookresowa perspektywa planowania i oceny efektywności działań
Cechy współczesnego rynku:
- hiperkonkurencja
- przesunięcie dominacji rynkowej od producentów wielkich do detalistów
- rynkiem ”rządzą” nabywcy-konsumenci
- nabywcy-konsumenci są coraz lepiej poinformowani oraz bardziej wrażliwi na cenę i wartość transakcji
- spadek znaczenia znaku towarowego i lojalności wobec marki produktu
- wzrost efektywności narzędzi marketingu bezpośredniego oraz public relations.
Cechy koncepcji marketingowej:
- bezpośrednie zaangażowanie naczelnego kierownictwa
- wprowadzenie orientacji marketingowej do całej organizacji
- koordynacja głównych funkcji przedsiębiorstwa
- ciągłość marketingowego planowania strategicznego
- plan strategiczny głównym instrumentem zarządzania marketingowego
- adaptacyjne sterowanie przedsiębiorstwem
Cechy dobrej strategii:
- zgodność z celami przedsiębiorstwa
- możliwość uzyskania trwałej przewagi konkurencyjnej
- realność założeń strategicznych
- spójność wewnętrzna
- elastyczność
- zwiększenie wartości przedsiębiorstwa
Pytanie: Co to jest strategia i z czego się składa ?
Wybór domeny działania – co chcemy robić
Źródła przewagi strategicznej wobec konkurencji
Cechy koncepcji marketingowej:
Produkty | Rynki |
---|---|
stare | |
stare | Penetracja rynku |
nowe | Rozwój produktu |
Dywersyfikacja – rozszerzanie domeny - poszerzenie oferty produktów - różnorodność
Dyferencjał - odmienność ( to samo ale jednak inaczej)
Rodzaje dywersyfikacji:
- pozioma – rozszerzanie oferty o pokrewne produkty
- pionowa – wydłużanie łańcucha przetwarzania
- równoległa – rozszerzanie oferty o działania nie związane z dotychczasowymi
Etapy marketingu strategicznego:
- planowanie marketingowe – analiza sytuacyjna (SWOT) , cele, strategia, taktyka, budżet i instrumenty kontrolne
- wdrażanie strategii – pozyskanie zasobów, działania marketingowe
- kontrola strategiczna – porównanie wyników z zamierzeniami
Akcenty definicji marketingu relacji:
- społeczne – budowanie, utrzymanie, rozwijanie obustronnie korzystnych relacji z klientem
- techniczne – gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji do budowy relacji z klientem
- społeczno – techniczne – systematyczne pogłębianie wiedzy o kliencie, spersonalizowanie działania.
Marketing zorientowany, holistyczny.
Marketing Jakość
relacji
Obsługa Marketing
klienta
Customer Relationship Management - Trzy grupy definicji CRM
Podejście do definicji CRM | Definicja CRM |
---|---|
Biznesowe | CRM to strategia biznesowa oparta na strategii, przywództwie i kulturze organizacyjnej |
Marketingowe | CRM to strategia marketingowa – określająca elementy segmentacji klientów i powiązania klienta z organizacją w celu dokonywania kolejnych transakcji, w tym tzw. Marketing relacji |
Informatyczne | CRM to umożliwiające określenie i zwiększenie wartości klientów, a także narzędzie wyposażone w odpowiednie środki, za pomocą których motywuje się najlepszych klientów do lojalności, czyli ponownych zakupów |
Więzi łączące klienta z firmą
Więzi będące produktem czynności | Więzi będące produktem wiedzy | Więzi będące produktem uczuć |
---|---|---|
Wynikające z cech produktu lub procesu. Wynikające z lokalizacji. Wynikające z ograniczeń czasowych. | Wynikające z przepisów prawa i kontraktów. Związane z technologią. Wynikające z kwalifikacji. | Wynikające ze stosunków społecznych. Wynikające ze zgodności systemów wartości. Wynikające ze zgodności ideologii. |
Udział w kieszeni klienta | Udział w umyśle klienta | Udział w sercu klienta |
Obszary więzi z klientem:
- strukturalny – powiązanie funkcjonalne struktury przedsiębiorstwa i klienta
- wartość marki – korzyści wynikające z przywiązania do marki
- zawodowym – przeświadczenie klienta o profesjonalizmie organizacji
- osobistym – wynikającym z osobistych, subiektywnych upodobań klienta
- systemów informacji i kontroli – dostęp do informacji
- wartość – dostarczenie klientowi wartości
- opcji zerowej – nie ma innego wyjścia oprócz relacji z klientem
Zmienność otoczenia wywołuje potrzebę:
- kompleksowości w działaniu zapewniającego konkurencyjność
- kreatywności i wykorzystania wiedzy
- orientacji na przyszłość
- orientacji na wyniki i wykorzystania szans
- otwartości w relacjach z dostawcami i odbiorcami ( klimat społeczny)
- współdziałania, znajdowania partnerów i budowania związków
Sieciowe struktury organizacyjne:
podejście systemowe
Zasady myślenia sieciowego:
- zasada całości i części – system to część całości
- zasada sieciowości – wzajemne oddziaływanie części
- zasada otwartości – oddziaływanie wzajemne
- zasada złożoności – zmienność stanów systemów
- zasada porządku – powiązania części w sieci lub strukturze i działaniu
- zasada prowadzenia – samokontrola systemów
- zasada rozwoju – elastyczność, uczenie się systemu
Struktura sieci obejmuje:
- węzły ( wierzchołki) – podmioty, komórki, zespoły wchodzące w skład organizacji sieciowej,
- powiązania – administracyjne ( standardy i procedury zarządzania)
a) ekonomiczne – transakcje materialne i finansowe
b) informacyjne – źródło i wymiana informacji
c) kulturowe – kreowanie tożsamości
d) operacyjne – podejmowanie decyzji
e) techniczne – procesy wytwarzania
Organizacja sieciowa – zbiór podmiotów wzajemnie połączonych ze sobą więzami organizacyjnymi, finansowymi, zarządczymi, marketingowymi
- grona ( skupiska ) organizacja o układzie niehierarchicznym
Organizacja sieciowa to:
- zbiór samodzielnych organizacji, funkcjonujących w danej branży i powiązanych ze sobą więzami kooperacyjnymi
- zbiór rozproszonych organizacji należących do jednej grupy – organizacji gospodarczej
30 stycznia o 15 podręcznik czerskiej – EGZAMIN – 3 pytania opisowe
Typy sieci:
- zintegrowana – grupa kapitałowa
- sfederowane – spółdzielnie, stowarzyszenia, towarzystwa
- kontraktowe – franchising, koncesje
- bezpośrednie – kontakty bezpośrednie członków organizacji z potencjalnymi klientami
Klaster (grono) wzajemnie ze sobą powiązane przedsiębiorstwa (organizacje) z różnych branż i sektorów, a także instytucji otoczenia biznesu, które współpracują dla osiągnięcia wspólnych korzyści ekonomicznych.
Alians strategiczny – porozumienie partnerskie między przedsiębiorstwami.
Organizacja wirtualna – forma kooperacji niezależnych organizacji
Cechy organizacji wirtualnej:
- przekraczanie granic organizacyjnych
- rozproszenie geograficzne
- zmieniający się uczestnicy
- równorzędność uczestników
- zaufanie partnerów
- uzupełniające się kompetencje partnerów
- brak wspólnego centrum administracyjnego
- brak wyraźnej hierarchii, suwerenność decyzyjna partnerów
- niski stopień formalizacji
- użycie nowoczesnych środków komunikacji
Zespół wirtualny:
- uczestnicy mogą być pracownikami jednej organizacji ( ale terytorialnie rozproszonymi)
- członków łączy technologia teleinformatyczna
Telepraca – praca umysłowa wykonywana poza pomieszczeniami pracodawcy, której wyniki są dostarczane za pomocą technologii teleinformatycznej
Formy telepracy:
- telepraca w domu
- telepraca mobilna
- telepraca przemienna
- centra telepracy
Cechy telepracy:
- samodzielność ( jednoosobowa)
- nadzór nie pracy a wyników pracy
- łatwość oceny produktywności pracowników
- dysponowanie sprzętem elektronicznym, zachowanie bezpieczeństwa danych
Outsourcing – wydzielona działalność i przekazywanie jej do wykonywania podmiotowi poza organizacją
Rodzaje outsourcing:
- kontraktowy, kapitałowy
- strategiczny, taktyczny
- outsourcing funkcji, usług, insourcing
Cele outsourcingu:
- strategiczny – długookresowy rozwój firmy
- rynkowy – poprawa konkurencyjności
- ekonomiczny – wzrost efektywności, zmniejszenie ryzyka
- organizacyjny – wyszczuplanie struktur
- motywacyjny – wzrost korzyści, myślenie przedsiębiorcze
Korzyści z outsourcingu:
- bardziej sprawna, odchudzona struktura organizacyjna
- niższe koszty działalności
- usprawnienie procesów
- niższy poziom zatrudnienia
- dostęp do rozwiązań organizacyjnych, technicznych i doświadczeń partnera
- gromadzenie doświadczeń i kreowanie innowacyjnej kultury
Zagrożenia związane z outsourcingiem:
- zwiększenie zależności od otoczenia, utrata kompetencji
- nieosiągnięcie korzyści finansowych i oszczędności
- zagrożenia formalno – personalne ( przepływ pracowników, licencje)
- zmniejszenie kontroli nad wydzieloną działalnością
Proces outsourcingu:
- analiza i diagnoza ( co i jak wydzielić? - ocena opłacalności)
- wybór partnera ( komu zlecić? - negocjacje)
- wdrożenie i zarządzanie procesem
Obszary outsourcingu:
- działalność podstawowa – specjalistyczne podzespoły, podwykonawcy
- działalność pomocnicza – utrzymanie ruchu, transport, magazynowanie, B+R
- działalność funkcjonalna – księgowość, marketing, informatyka, obsługa kadrowa, prawna
- obsługa – administracja budynków, sprzątanie, ochrona, garmażerka, ksero
Decyzje o outsourcingu powinny uwzględniać:
- ryzyko utraty kluczowych przewag konkurencyjnych
- ryzyko utraty informacji
- ryzyko obniżenia sprawności podstawowej
- dostępność i jakość usług
- kapitałochłonność i specjalizacja usług
- dywersyfikację ryzyka rynkowego
- dostępność niezbędnych zasobów
- dostęp do know-how
- możliwość ograniczenia kosztów i wahań sezonowych
- możliwość zainwestowania uwalnianych środków
Lean Management – cechy charakterystyczne:
- wysoka integracja procesu produkcyjnego, w tym zespołowość i rotacja pracy
- płaska struktura integracyjna
- niska formalizacja i centralizacja
- priorytetowe traktowanie ludzi i ich ciągłe szkolenie
- partnerska współpraca z dostawcami
- wyłącznie w procesy wytwarzania i innowacyjne klientów
Istota Lean Management:
- unikanie i ograniczanie muda – marnotrawstwa , jałowości i niepotrzebnego zużycia
- koncepcja polegająca na redukowaniu zakresu wewnętrznych funkcji przedsiębiorstwa do działań absolutnie niezbędnych
- ograniczenie kosztów wytworzonych wartości dodanej przez racjonalizację działalności
Stosowanie Lean Management:
- w obszarze produkcji – np. skracanie czasu przezbrajania, skracanie serii produkcyjnych, upraszczanie procesów
- w obszarze zaopatrzenia i zbytu – np. długoterminowa współpraca z ograniczoną liczbą bezpośrednich dostaw, dokładne określanie terminów dostaw
- w obszarze organizacji i zarządzania – np. płaska struktura organizacyjna, łączenie pracy, uniwersalizacja pracowników, rotacja pracy, usprawnienia na stanowiskach pracy
Korzyści ze stosowania Lean Management:
- ograniczenie powierzchni produkcyjnej
- ograniczenie nakładów na oprzyrządowanie
- podniesienie wydajności pracy
- ograniczenie zapasów
- skrócenie cyklu produkcyjnego
- zmniejszenie liczby usterek
- redukcja czasu przezbrojeń
- zmniejszenie zatrudnienia
- zwiększenie różnorodności wyrobów
- lepszy poziom obsługi klienta
Time Based management (TBM) – usprawnienie gospodarki czasem
Skracanie czasu wg TBM:
- optymalizacja procesów
- eliminowanie magazynów – JIT
- doskonalenie planowania działań
- Outsourcing działań pomocniczych
- zespołowość działań
Zarządzanie wiedzą – wiedza jest to zdolność wykorzystywania danych i informacji do konkretnego działania
Dane (+interpretacja + struktura) -> informacje (+kontekst + zastosowanie) -> wiedza (+wartość + erudycja) -> mądrość
Dane – to zestaw surowych, niepoddanych analizie, pojedynczych faktów, obrazów, liczb, zdarzeń
Informacje – są uporządkowanymi i podsumowującymi danymi, które można wykorzystać do podejmowania decyzji, dane zinterpretowane w odpowiednim kontekście
Wiedza – powstaje przez nadanie informacjom znaczenia wynikającego z doświadczenia wykorzystującej ja osoby
Mądrość – nie było definicji
Wiedza jawna – formalna, uzewnętrzniona, dostępna, skodyfikowana, zimna
Wiedza ukryta – nieformalna, cicha, gorąca „ wiemy więcej niż jesteśmy w stanie powiedzieć”
Cechy wiedzy:
- niewyczerpalność – nie zużywa się, a przez użycie rośnie jej wartość
- symultaniczność – możliwość jednoczesnego wykorzystania przez różne osoby w różnych procesach
- nieliniowość – brak zależności między wysiłkiem w pozyskanie wiedzy a efektami
- dominacja – najważniejszy zasób organizacji
- osadzenie w ludzkich umysłach
- względność i wieloznaczność – możliwość różnej interpretacji i wykorzystania
- nietrwałość – wymaga permanentnej aktualizacji
- nieuchwytność – trudno zlokalizować, zmierzyć
Kategorie wiedzy:
- wiedzieć co – dotyczy faktów
- wiedzieć dlaczego – objaśnia rzeczywistość
- wiedzieć jak – zdolność robienia czegoś
- wiedzieć kto – identyfikuje posiadany stan wiedzy
- wiedza na poziomie jednostki, organizacji, otoczenia
Zarządzanie wiedzą: jest to proces identyfikowania, zdobywania i wykorzystywania wiedzy ( jawnej i ukrytej) mający na celu poprawę pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa.
Cechy zarządzania wiedzą:
- kompleksowy charakter
- transformacja aktywów intelektualnych w wynik ekonomiczny
- wsparcie przez przywództwo, kulturę organizacyjną, technologię, pomiar
- łączenie ludzi posiadających wiedzę z tymi, którzy jej potrzebują
- hybrydowe połączenie ludzi i technologii
- kreowanie sieci
Strategie zarządzania wiedzą:
- strategie kodyfikacji – wiedza jawna pozyskiwana, przesyłana i magazynowana przy wykorzystywaniu technologii informatycznej
- strategie personalizacji – wiedza ukryta, pozyskiwana, przekazywana i wykorzystywana w bezpośrednich relacjach miedzy pracownikami
Model zarządzania wiedzą
wiedza | jawna | ukryta |
---|---|---|
jawna | kombinacja | internalizacja |
ukryta | eksternalizacja | socjalizacja |
Socjalizacja wiedzy – zmiana wiedzy cichej ( ukrytej) w jawną, pozyskanie wiedzy przez doświadczenie ( uczestnictwo, obserwacje, naśladownictwo, ćwiczenia)
Eksternalizacja – zmiana wiedzy ukrytej w jawną poprzez dyskusję, użycie metafor, analogii, modeli, hipotez itp.
Kombinacja – poszerzenie wiedzy jawnej, synergia starych i nowych elementów wiedzy
Internalizacja – zmiana wiedzy jawnej w ukrytą, poprzez osobiste doświadczenie, symulację i eksperymentowanie.
Elementy zarządzania wiedzą: - schemat
Koncepcja organizacji uczącej się – założenia:
- organizacja, jak organizmy żywe mogą się uczyć
- sukces organizacji zależy od ludzi więc wszyscy powinni się uczyć
- organizacja powinna motywować pracowników do uczenia się
- proces uczenia się powinien być ciągły i świadomy
Organizacja ucząca się – to organizacja świadomie wykorzystująca procesy uczenia się na poziomie indywidualnym, grupowym i systemowym
Cechy organizacji uczącej się:
- systematyczne podejście do rozwiązywania problemów ( krytyczne spojrzenie na organizację)
- eksperymentowanie z nowymi pomysłami
- uczenie się na podstawie własnych doświadczeń
- uczenie się od innych
- popularyzowanie i upowszechnianie wiedzy w całej organizacji
Zestaw praktyk organizacji uczącej się:
- mistrzostwo osobiste
- modele myślowe (stereotypy, schematy i ograniczenia)
- wspólna wizja przyszłości
- zespołowe uczenie się
- myślenie systemowe
Kapitał intelektualny – cechy:
- obejmuje elementy niewymierne, różnica wartości rynkowej i księgowej
- wycenia „miękkie obszary organizacji” np.. lojalność klientów, motywację pracowników
- umożliwia przedsiębiorstwu uzyskanie przewagi konkurencyjnej
- składa się z wielu zróżnicowanych elementów
- nie przynosi natychmiastowych efektów
Struktura kapitału intelektualnego – znaleźć
Wartość rynkowa dzieli się na -> kapitał finansowy i kapitał intelektualny
Kapitał Intelektualny to:
- kapitał ludzki -
- kapitał strukturalny – kapitał procesów, kapitał innowacyjny
- kapitał relacyjny – relacje z klientami, relacje z dostawcami, relacje z partnerami
Przedsiębiorczość i innowacyjność:
- twórcza destrukcja
- innowacje wartości ( innowacje przełomowe, błękitny ocean)
- myślenie kreatywne
Klasyfikacja innowacji:
- produktowe
- procesowe
- organizacyjne
- zarządcze
- marketingowe
Temat: Współczesne tendencje w zarządzaniu.
Obszary zarządzania - łódka
Kontekst zarządzania:
- globalny
- państwowy (regionalny)
- wewnętrzny ( przedsiębiorstwa)
- kulturowy, cywilizacyjny
- historyczny
Trochę historii – tego nie będzie
ziemia istnieje ok. 4,5 mld lat
homo sapiens istnieje ok 300 tys. Lat
człowiek kromanioński ( współczesny?) – ok 45 tys. lat
świadoma działalność gospodarcza – około 15 tys. Lat
uprawa roślin od około 10 tys. Lat
upowszechnienie pieniądza ok 3 tys. Lat temu
w roku „0” na świecie było 300 mln ludzi, w roku 1000 – 310 mln, w 2000 – 6,5 mld
w roku „0” średni dochód wynosił ok 800 dolarów
w roku „0” przeciętne życie trwało 24 lata
w 1976 r. PKB w Chinach wynosił ok 700 dolarów, obecnie 14 tys. Dolarów
Czy historia jest nauczycielką narodów? Paradoksy?
- kto 50 lat temu przewidział, że palenie papierosów będzie obecnie passe?
- kto w czasach niewolnictwa przewidział, że obecnie ludność Afryki często ryzykując życie, będzie uciekać do krajów rozwiniętych?
- kto 50 lat temu w rasistowskich Stanach Zjednoczonych przewidział, że prezydentem będzie Afroamerykanin, a USA będą walczyć z rasizmem?
- kto 50 lat temu przewidział, że w TV może być więcej niż jeden program?
- kto 40 lat temu przewidział, że telefon może być mobilny ( bezprzewodowy)?
- kot 30 lat temu przewidział, że bez Internetu żyć się nie da?
- kto 25 lat temu wiedział że Polska będzie w NATO i w UE?
- kto wie co będzie za rok? Za 10 lat? Za 100?
Koniec kapitalizmu:
- wyczerpanie się rezerw taniej siły roboczej
- koszty utylizacji odpadów
- koszty odtwarzania środowiska naturalnego
- koszty infrastruktury
Przesłanki zmiany światosystemu:
- spadek liczby urodzeń w krajach rozwiniętych
- feminizacja
- konsumeryzm – pęd to rozmnażania
- brak perspektyw ludzi młodych
- dywersyfikacja społeczna
- prekariat, ruchy oburzonych
Struktura PKB (%)
Kraj | Przemysł | Usługi | Rolnictwo |
---|---|---|---|
Polska | 33 | 64 | 3 |
Niemcy | 28 | 71 | 1 |
Rosja | 37 | 59 | 4 |
USA | 22 | 77 | 1 |
Chiny | 47 | 43 | 10 |
Cechy współczesnego otoczenia organizacji:
1. rosnące zróżnicowanie ( wąskie nisze rynkowe)
2. niestabilność (innowacyjność, konkurencyjność)
3. kompleksowość (współzależność procesów i zjawisk)
4. otwartość (globalizacja, informatyzacja, kataklizmy)
Cechy współczesnej gospodarki:
- dominacja Triady
- rozwój rynków informatycznych i finansowych
- rozwój handlu międzynarodowego i inwestycji zagranicznych
- globalizacja
- niepewność
Wymiary globalizacji z punktu widzenia zarządzania ( globalizacja):
- globalna konkurencja
- megakonkurencja własności kapitału
- współpraca między przedsiębiorstwami skali świata
- nowa polityka inwestycyjna
- gospodarowanie oparte na kapitale intelektualnym
- Zaawansowane technologie w zakresie informacji telekomunikacji, w tym Internecie
Następnie dostosowujemy zakres dostosowania i sposób dostosowania, a następnie zarządzamy przedsiębiorstwem.
Współczesne uwarunkowania gospodarki:
Globalizacja konkurencja
innowacyjność
Segmentacja – segment wysokich i niskich technologii
Konkurencja – cenowa ( tani, biedny)
- innowacyjna ( drogi, bogaty)
- delokacja usług, terytoryzacja
Podstawy gospodarki prokonsumenckiej:
- dezawuowanie, deprecjonowanie produktów wkrótce po ich zaoferowaniu konsumentom
- takie zaspokojenie potrzeb/pragnień/ zachcianek by owo zaspokojenie rodziło nowe potrzeby/pragnienia/ zachcianki
- utrzymanie permanentnego niezaspokojenia, niemożliwość zaspokojenia potrzeb ( pragnień)
„ Wybór konsumenta jest już obecnie wartością samą w sobie: sam akt wybierania ma większe znaczenie niż to, co się wybiera…”
Pytania jakie mieliśmy na egzaminie prof. Niedzielskiego na Ekonomii z przedmiotu Współczesne Tendencje w Zarządzaniu, mogą się przydać, bo zakres tematyczny był podobny :)
1. Aktualne paradygmaty zarządzania
- istnieje wiele równorzędnych sposobów organizacji
- niezbędne jest stosowanie mieszanych ( hybrydowych) struktur
- istnieje wiele równorzędnych sposobów zarządzania ludźmi
- technologie i rynki przenikają się i łączą
- zakończyła się era zarządzania rozkazowo – kontrolnego
- globalizacja obniżyła znaczenie lokalizacji firmy
- domeną zarządzania jest nie tylko firma, ale i otoczenie
- zarządzanie musi być skierowane na zewnątrz firmy
2. Współczesne zmiany w zakresie cywilizacyjnym i gospodarczym
Szybki, coraz mniej ograniczony przepływ informacji.
Rozwój nowoczesnych technologii informatycznych i ich unifikacja.
Rozwój i rozprzestrzenianie się nowoczesnych technologii telekomunikacyjnych.
Rozwój inteligentnych, informatycznych systemów wspoma-gających zarządzanie.
Upowszechnianie się gospodarki rynkowej.
Wzrost znaczenia stosowania standaryzowanych procedur zarządzania jakością
3. Źródła oporu wobec zmian
- prawo przekory
- inercja przyzwyczajeń
- dysonans poznawczy
- etos trwania przy swoim
- syndrom grupowego myślenia
- złudzenie kontroli
- zadowalanie się racjonalnością ograniczoną i rozstrzygnięciami „dość dobrymi”
- koncentracja na tym co pewne a nie na tym co możliwe
- powściąg lękowy
- brak poczucia wspólnego interesu, niewiara w możliwości kierownictwa
- poczucie niskiej wartości własnej
- samoświadomość obronna tworzenie sobie dodatniego obrazu samego siebie (potrzeba zachowania twarzy)
- życie w stanie pogotowia obronnego, zagrożenie utraty pracy, pozycji, prestiżu
- obronne ustawienie motywacji
- obniżanie się zdolności adaptacyjnych i kreatywności pracowników
4. Klasyczne zasady biznesu
uporczywa skłonność do działania
bliski i bezpośredni kontakt z klientem
samodzielność i przedsiębiorczość
efektywność dzięki ludziom
koncentracja na wartościach
koncentracja na podstawowym profilu organizacji
prosta struktura, niewielki sztab
współwystępowanie luźnych i sztywnych więzi organizacyjnych
5. Pojęcie i przyczyny globalizacji
Globalizacja – ogół procesów prowadzących do coraz większej współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur
Przyczyny:
- postęp technologiczny (np. telekomunikacja);
- łączenie się państw w organizacjach międzynarodowych;
- rozwój kulturalny, społeczny;
- ogólnodostępna nauka języków obcych (język angielski);
- wspólne międzynarodowe działania: ONZ, akcje charytatywne;
- rozwój transportu;
- otwarcie granic, rynków zbytu.
6. Proces zarządzania zmianą
Poznanie i zdefiniowanie okoliczności zmiany, które mogą mieć charakter wewnętrzny, jak i zewnętrzny.
Zdefiniowanie z góry celu i ram przekształceń.
Zaplanowanie procesu, w tym precyzyjne wskazanie uczestników zmian i obszaru działań z uwzględnieniem czynników warunkujących skuteczność zmiany.
Wdrożenie zmian z wykorzystaniem wszystkich powyższych czynników.
Zadbanie o trwałość efektów.
7. Korzyści i zagrożenia outsoursingu
Korzyści z outsourcingu:
- bardziej sprawna, odchudzona struktura organizacyjna
- niższe koszty działalności
- usprawnienie procesów
- niższy poziom zatrudnienia
- dostęp do rozwiązań organizacyjnych, technicznych i doświadczeń partnera
- gromadzenie doświadczeń i kreowanie innowacyjnej kultury
Zagrożenia związane z outsourcingiem:
- zwiększenie zależności od otoczenia, utrata kompetencji
- nieosiągnięcie korzyści finansowych i oszczędności
- zagrożenia formalno – personalne ( przepływ pracowników, licencje)
- zmniejszenie kontroli nad wydzieloną działalnością