Dzieci i młodzież sięgające po alkohol.

1.Uzasadnienie wyboru tematu.

Wybrałam ten temat, gdyż uważam, że młodzież spożywająca alkohol w większym bądź też w mniejszym stopniu niszczy sobie zdrowie, naraża się na różne niebezpieczeństwa a także dokonuje czynów przestępczych takich jak, np. kradzieże. Tacy ludzie powinni zostać objęci specjalistyczną opieką psychologiczną, powinni uczęszczać na terapie, które są w stanie im pomóc.

W Polsce coraz więcej dzieci i młodzieży sięga po napoje alkoholowe czy narkotyki zaburzając swój rozwój fizyczny i psychospołeczny, wchodząc na drogę uzależnienia. Najbardziej rozpowszechnioną formą uzależnień w Polsce jest alkohol.

Na uzależnienia podatni okazują się zwłaszcza ci młodzi, którym brakuje dojrzałej hierarchii wartości, którzy nie podejmują trudu tworzenia pozytywnych więzi, którzy nie są odporni na frustrację, nie stawiają sobie wymagań, nie podejmują odpowiedzialności za własne życie i postępowanie, którzy szukają doraźnej przyjemności lub ulgi. Alkohol zabija więcej dzieci niż wszystkie narkotyki razem wzięte.

„W ostatnich dziesięcioleciach odnotowuje się gwałtowny wzrost spożycia i produkcji napojów alkoholowych. Niepokojących wyników dostarczają liczne badania, które wskazują na to, iż z roku na rok wyraźnie obniża się wiek inicjacji alkoholowej wśród młodzieży oraz wzrasta wskaźnik intensywności picia, liczebności osób pijących nawykowo i systematycznie, a tym samym procent nastolatków uzależnionych od alkoholu i wymagających leczenia. Wszystko to świadczy o tym, że w naszym kraju następuje wzrost zainteresowania alkoholem wśród młodzieży.”¹

2.Cele badań.

„Każde badanie służy realizacji określonego celu. Celem badań jest dążenie do wzbogacenia

wiedzy o osobach, rzeczach lub zjawiskach bedących przedmiotem badań. Przez cel badań

należy rozumieć rodzaj efektu, który zamierzamy uzyskać w wyniku badań, a także rodzaj

czynników, z którymi efekty te będą się wiązać. W. Zaczyński, pisząc o celu badań podaje,

że jest to określenie, do czego zmierza badacz, co pragnie osiągnąć w swoim działaniu”.

Celem badań pedagogicznych jest poznanie naukowe istniejącej realnie, doświadczalnie

rzeczywistości społecznej, opis jakiegoś zjawiska, instytucji lub jednostki. Oprócz funkcji

poznawczej badania pedagogiczne spełniają także funkcje praktyczno- użyteczne.²

Głównym celem mojej pracy jest ukazanie jak wielki jest problem nadużywania alkoholu wśród dzieci i młodzieży.

Cele szczegółowe mojej pracy:

1.Ukazanie przyczyn spożywania alkoholu.

2.Dlaczego młodzi ludzie sięgają po alkohol?

3. Problemy badawcze.

Problem badawczy jest to zagadnienie wymagające rozwiązania. Wg S. Nowaka „Problem

badawczy to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć

badanie”³

• Problem główny :
  - Jaki jest główny powód sięgania po alkohol dzieci i młodzieży?

• Problemy szczegółowe :
  -Czy rodzice dają swym zachowaniem odpowiedni przykład swoim dzieciom?
  -Czy szkoła powinna pomagać rodzinom patologicznym?
  -Jaki jest wpływ środowiska rówieśniczego na dzieci i młodzież?
  -Jak powinno się pomagać młodzieży, mającej problemy z uzależnieniem?

Z punktu widzenia socjologicznego alkoholizm jest zjawiskiem społecznym, stanowi przejaw i formę niedostosowania społecznego, uważany jest za zjawisko społecznie niepożądane. W aspekcie medycznym uzależnienie alkoholowe jest odrębną jednostką nozologiczną, objawem i zespołem chorobowym, patologicznym, klinicznym wymagającym leczenia. W ujęciu psychologicznym jest zaburzeniem w rozwoju osobowym jednostki, charakteryzującym się uszkodzeniem sprawności psychofizycznych, zmianą postaw hierarchii wartości, z tendencją do agresji, autoagresji i przestępczości.

W Polsce liczba osób uzależnionych od alkoholu i nadmiernie pijących sięga od 4 do
5 milionów, a osób wymagających leczenia od 1 mln do 1200 tyś. Z tej liczby objętych leczeniem jest zaledwie 15 %. Osób żyjących w zasięgu społecznie negatywnych alkoholizmu oblicza się na 12 mln, co równa się 1/3 populacji Polaków. Te dane pokazują, że alkoholizm jest zjawiskiem społecznie niepożądanym, szkodliwym, dezorganizującym życie jednostek i całych społeczeństw.

Polityka dotycząca alkoholu od roku 1990 jest niekorzystna i zbyt liberalna. Produkcja i handel, legalny i nielegalny, niekontrolowany import, afery alkoholowe, dystrybucja alkoholu spowodowały poważny wzrost spożycia alkoholu oraz nasilające się zjawisko alkoholizmu nie tylko wśród ludzi dorosłych, lecz także wśród młodzieży, a nawet dzieci.
Wraz z piciem alkoholu notuje się wzrost psychoz alkoholowych, zwiększającą się liczbę wypadków drogowych i przy pracy oraz nasilanie się przestępczości.

Przyczyny alkoholizmu: Etiologii alkoholizmu jako zjawiska społecznego, psychologicznego i klinicznego należy poszukiwać co najmniej w kilku czynnikach:
- w uwarunkowaniach socjologicznych
- w uwarunkowaniach osobowościowych
- w uwarunkowaniach organicznych
- w uwarunkowaniach biochemicznych
- w faktorach genetycznych.

Z socjologicznych uwarunkowań alkoholizmu należy brać pod uwagę bardzo silne tradycje zakorzenione w wielu społeczeństwach, w pokoleniach, strefach geograficznych, w niektórych zawodach. Uwarunkowania kulturowe, religijne, obyczaje, obrzędy mogą być stymulatorem do używania alkoholu. Nieobojętne będzie tu prawodawstwo danego kraju zbyt liberalne lub restrykcyjne. Produkcja legalna i nielegalna oraz łatwy dostęp do alkoholu sprzyja nasilaniu się i rozpowszechnianiu alkoholizmu w danym środowisku. Ważnym czynnikiem sprzyjającym alkoholizmowi jest zbyt tolerancyjna postawa społeczna wobec tego zjawiska.

Skutki nadużywania alkoholu : Intoksykacja ( zatrucie ) alkoholowa powoduje zaburzenia w metabolizmie organizmu. Silne zatrucie wywołuje zaburzenia orientacji w czasie i miejscu , amnezję wsteczną, prowadzi do utraty świadomości. Systematyczne nadużywanie alkoholu wywołuje stan uzależnienia psychicznego i fizycznego od alkoholu, który prowadzi do pojawienia się chorób psychicznych i fizycznych związanych z nadmierną intoksykacją alkoholową. Do najczęstszych chorób spowodowanych alkoholizmem należą :
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- uszkodzenie trzustki
- marskość wątroby, oraz wiele zespołów psychotycznych alkoholowych – psychoza Korsakowa, halucynoza alkoholowa, psychoza alkoholowa paranoidalna, zespół encefaliczny Wernickiego oraz inne. Ostre zatrucie alkoholowe może spowodować zejście śmiertelne.

4.Hipotezy badawcze.

Z dobrze postawionego problemu powinna jasno wynikać hipoteza badawcza, która jest odpowiedz na pytanie zawarte w problemie. Hipoteza to stwierdzenie, co, do którego istnieje pewne prawdopodobieństwo, że stanowić będzie ono prawdziwe rozwiązanie postawionego problemu.⁴

Według Wincentego Okonia „hipoteza to niesprawdzone twierdzenie, które ustala bądź wyjaśnia cechy badanych zjawisk lub związki między nimi. Sprawdzenie hipotezy odbywa się przez wyprowadzenie z niej wniosków empirycznych, przy czym im więcej prawdziwych zdań z hipotezy wynika, tym większy jest stopień jej uzasadnienia.”⁵

Moja główna hipotezą jest założenie, że dzieci i młodzież powielają zachowania swoich rodziców bądź opiekunów.

Hipotezy szczegółowe:

- Dzieci i młodzież spożywają alkohol zazwyczaj w swojej grupie rówieśniczej.

- Nacisk ze strony rówieśników na spożywanie alkoholu.

- Łatwa dostępność alkoholu.

5. Zmienne i wskaźniki.

Zmienna jest podstawową kategorią występującą w badaniach empirycznych w czasie weryfikacji hipotez.

Wyróżniamy rodzaje zmiennych:

- zmienne zależne – zmienna, której zmiany są skutkiem oddziaływania jednej lub więcej jakichś zmiennych; w badaniach pedagogicznych zmienną zależną jest zwykle jakiś czynnik zmieniający się pod wpływem określonych oddziaływań pedagogicznych, mogą to być m.in. wiadomości, sprawności, zdolności, przekonania lub cechy charakteru;

-zmienna niezależna- zmienna, której zmiany nie zależą od zespołu innych zmiennych występujących w badanym zbiorze, np. wiek ucznia, jako zmienna niezależna warunkuje jego osiągnięcia, ale sam od nich nie zależy;

- zmienna pośrednicząca-każdy wynik wpływający pośrednio na zależność rezultatu końcowego (np. eksperymentu) od jego warunków, np. w badaniu wpływu nowego środka dydaktycznego (zmienna niezależna) na przyrost wiadomości lub sprawności ucznia (zmienna zależna); zmienną pośredniczącą może być stan zdrowia ucznia, zmęczenie lub inny czynnik powodujący, że w tych samych warunkach eksperymentu uzyskuje się inny rezultat.⁶

Wskaźnik według S. Nowaka to pewne cechy zdarzenia lub jakiegoś zjawiska na podstawie zajścia, którego wnioskujemy z pewnością bądź z określonym prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego, iż zachodzi zjawisko, które nas interesuje.⁷

Wyróżniłam następujące zmienne i wskaźniki:

ZMIENNE NIEZALEŻNE	WSKAŹNIKI
Płeć	Kobieta, mężczyzna
Miejsce zamieszkania	Miasto, wieś
Wiek	Dzieci 10- 13, Młodzież 14-17
Sytuacja rodzinna	Bardzo dobra, Dobra, przeciętna, trudna

ZMIENNE ZALEŻNE	WSKAŹNIKI
Przyczyny spożywania alkoholu:	- dlaczego badani sięgają po alkohol; -jaki procent badanych ma kontakt z alkoholem; -jaki procent badanych aktualnie spożywają alkohol

6. Metody, techniki i narzędzia badawcze.

Metody badań są definiowane w sposób różny.

Zdaniem T. Kotarbińskiego metoda, czyli system postępowania, jest to sposób wykonania czynu złożonego, polegającym na określonym doborze i układzie jego działań składowych, a przy tym uplanowiony i nadający się do wielokrotnego stosowania.

Natomiast S. Nowak definiuje, że metody badań to przede wszystkim to typowe i powtarzalne sposoby zbierania, opracowywania, analizy i interpretacji danych empirycznych, służących do uzyskania maksymalnie ( lub optymalnie) uzasadnionych odpowiedzi na stawiane w nich pytania.

W metodologii pedagogiki wymienia się następujące metody badań:

-sondaż diagnostyczny,

-monografię pedagogiczną,

-metodę indywidualnych przypadków,

-eksperyment pedagogiczny.⁸

Technika badawcza według T. Pilcha to czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalają na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów.

Narzędzia badawcze to przedmioty za pomocą, których zbiera się informacje. Należą do nich: ankiety, kwestionariusze, arkusze obserwacji, testy socjometryczne.

W swojej pracy zastosuję:

1. Metoda: sondaż badawczy

2. Technikę: ankieta, obserwacja

3. Narzędzia: Kwestionariusz ankiety, Kwestionariusz z obserwacji.

7. Dobór próby:
a). Dzieci w wieku od 10 do 13 lat (200 uczniów szkoły podstawowej)
b). Młodzież w wieku od 14 do 17 lat (250 uczniów gimnazjum)

8.Czas, miejsce i zakres badań.

Badania zostaną przeprowadzone w lutym 2012 roku w wymienionych szkołach (podstawowej, gimnazjum):

1.Szkoła Podstawowa im. Jakuba Szelesta w Dębskiej Woli.

2.Gimnazjum w Obicach.

Kurdek Ewelina

Resocjalizacja i profilaktyka społeczna

II rok, I stopnia

---

1. http://www.psycholog.alleluja.pl/tekst.php?numer=330↩

2. W. Dutkiewicz, Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki,

   Wydawnictwo Stachurski, Kielce 2001, s. 50.↩

3. S. Nowak, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970, s. 214↩

4. W. Dutkiewicz, Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki,s.55.↩

5. W. Okoń., Słownik pedagogiczny, Warszawa1984.↩

6. W. Okoń., Słownik pedagogiczny, Warszawa1984.↩

7. S. Nowak, Metodologia badań społecznych, Warszawa 2006.↩

8. W. Dudkiewicz, Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki, s.69↩