BHP semestr I
22-XI-2008
TOKSYKOLOGIA
Choroby zawodowe:
Każda praca, nawet lekka wykonywana przez wiele godzin, przez wiele lat wywołuje zmiany patologiczne w układzie mięśniowym, kostnym, krwionośnym, oddechowym.
Powoduje to obniżenie odporności i dolegliwości nazywane chorobami para zawodowymi.
Chorobą zawodowa jest choroba określona w wykazie chorób zawodowych stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 30 lipca 2002 r.
Wyniku oceny warunków pracy trzeba bezspornie stwierdzić, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy, albo w związku ze sposobem wykonywania pracy. Choroby zawodowe związane mogą być z czynnikami:
- chemicznymi
- fizycznymi
- biologicznymi
- sposobem wykonywania pracy
Obowiązki pracodawcy w aspekcie chorób zawodowych:
Informowanie pracowników o ryzyku zawodowym
Organizowanie pracy uwzględniające zabezpieczenie pracownika przed wypadkami lub chorobami zawodowymi
Zgłaszanie wystąpienia lub podejrzenia choroby zawodowej organowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Ustalenie przyczyny powstania choroby zawodowej i niezwłocznie usunięcie czynników powodujących jej powstanie
Przesłanie zawiadomienia o skutkach choroby zawodowej do Instytutu Medycyny Pracy
Stosowanie przepisów dotyczących profilaktyki zdrowotnej
Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia
Wydaje właściwy Inspektor Sanitarny na podstawie orzeczenia lekarskiego zakładu Społecznej Służby Zdrowia właściwego do rozpoznania chorób zawodowych i na podstawie dochodzenia epidemiologicznego.
Pracodawca ma obowiązek prowadzić rejestr zachorowań na choroby zawodowe.
Procedura postępowania- stwierdzenie chorób zawodowych
- wzór formularza Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej
Obowiązki pracodawcy w zakresie profilaktyki chorób zawodowych:
-dbałość o sprawność urządzeń
- dostarczanie pracownikom właściwych środków ochrony indywidualnej
- szkolenia
- kierowanie pracowników na badania profilaktyczne
- informowanie pracowników jakiego rodzaju choroby zawodowe występują lub mogą występować na jego stanowisku
Pomiary czynników szkodliwych o działaniu rakotwórczym i mutagennym:
a) raz na trzy miesiące jeżeli ostatnie wyniki wskazywały powyżej 0,5 Najwyższego Dopuszczalnego Stężenia (NDS)
b) raz na pół roku przy wartości od 0,1 do 0,5 NDS
c) w każdym przypadku prowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika
Dla innych substancji:
- raz w roku powyżej 0,5 NDS i NDN natężenie
- co 2 lata przy wartości 0,1-0,5 NDS i NDN
- ciągłe pomiary przeprowadzamy podczas prac z substancjami, dla których określono najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe
Prozdrowotne warunki pracy:
Zastosowanie ergonomii przy projektowaniu stanowisk roboczych
Dobór stanowiska pracy do możliwości psychofizycznych pracownika
Optymalne tempo pracy
Przestrzeganie zasad higieny
Właściwa organizacja pracy
Kształtowanie właściwych relacji międzyludzkich
SPOSOBY OCHRONY CZŁOWIEKA NARAŻONEGO
NA DZIAŁANIE
SUBSTANCJI TOKSYCZNEJ
1) Opakowanie, oznakowanie i przechowywanie substancji toksycznych
Opakowanie izoluje substancję od środowiska, chroni przed rozlaniem, rozsypaniem, rozkładem umożliwia transport. Nie wolno stosować opakowań uszkodzonych. Opakowanie musi być odporne na działanie substancji w nich zawartych (opakowanie szklane).
Biały fosfor- musi być umieszczony w naczyniu szklanym pod warstwą z wodą.
Sód metaliczny- przechowywany w nafcie (lub oleju parafinowym)!
Substancje światłoczułe- opakowania z ciemnego szkła
Substancje bardzo lotne- najlepiej w lodówkach
Rtęć metaliczna- obok pojemnika ze sproszkowaną siarką (neutralizowanie powstaje czarny siarczek rtęci, mniej niebezpieczny niż pary rtęci)
Każda substancja toksyczna musi być oznakowana poprzez:
a) nazwę i wzór chemiczny substancji
b) etykietę ostrzegawczą informującą o palności właściwościach trujących lub utleniających
Trucizny z rejestru A przechowujemy w zamkniętych pomieszczeniach najlepiej w szafach pancernych, do których klucz posiada wyznaczony pracownik.
2) Podział substancji szkodliwych do przechowywania w osobnych pomieszczeniach (według PZU):
substancje samozapalne: sód metaliczny, cynk w postaci pyłu, fosfor biały
substancje łatwopalne: aceton, benzyna, nafta
substancje mogące spowodować wybuch: chlorany i nadchlorany
substancje silnie utleniające: stężony kwas siarkowy VI, stężony kwas azotowy V, nadmanganian potasu
3) OCHRONA CZŁOWIEKA- to odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej. Należą tu:
- ochrony dróg oddechowych
- ochrony oczu
- ochrony rąk
- ochrony tułowia
- ochrony nóg
Do ochrony dróg oddechowych należą ochrony filtrujące i izolujące.
Ochrony filtrujące stosowane są gdy zawartość substancji szkodliwej w atmosferze nie przekracza dopuszczalnego stężenia, a zawartość tlenu jest większa od 17%. Należą tu pół maski i maski z pochłaniaczami. Symbolem D oznakowane są pochłaniacze duże łączące się z maską za pomocą pofałdowanego węża. Symbolem M pochłaniacze małe wkręcone bezpośrednio do pochłaniacza maski.
Ochrony izolujące to maski z własnym aparatem tlenowym.
W ochronie oczu mamy okulary zamknięte w oprawie siatkowej wykorzystywane do prac pod zwiększonym lub zmniejszonym ciśnieniem.
Okulary szczelne chroniące przed gazami i parami.
Ochrony twarzy z pleksi chroniące przed odpryskami ciał stałych i cieczy.
Do ochrony rąk stosuje się Rękawice. Rękawice muszą być idealnie dopasowane do ręki w środku wysypane talkiem.
Rodzaje rękawic:
z naturalnej gumy – posiadają dużą odporność na pary i gazy
lateksowe- służą do prac z kwasami, zasadami i solami
z neoprenu – do prac z olejami i rozpuszczalnikami
W ochronie tułowia stosuje się fartuchy kwasoodporne i ługoodporne w pracowniach. RTG stosuje się fartuchy wypełnione ołowiem.
W ochronie nóg stosuje się buty kwasoodporne lub ługoodporne.