Badanie pacjenta
Badanie dla potrzeb kinezyterapii
wywiad
badanie dla potrzeb kinezyterapii miejscowej
pomiary linijne:
-długosci konczyn
-obwodow
-inne
Badanie zakresu chow w stawach
Badanie odruchow i wybrane testy
Badanie zaburzeń czynnościowych
Badanie dla potrzeb kinezyterapii ogolnousprawnijacej
-badanie wydolności ogolnej
-badanie globalnych możliwości funkcjonalnych
Badanie specjalne na uzytek metod kinezyterapeutycznych
Podział Badania przedmiotowego
-
| Badanie przedmiotowe | Miejscowe | ogólne |
|---|---|---|
| Statyczne | Pomiary linijne długości i obwody konczyn -badanie czesci recepcyjnej |
-ocena postawy ciała |
| Dynamiczne | -badanie zakresu ruchomości -ocena silymiejscowej -testy czynnosciowe |
-analiza chodu -badanie funkcji chwytnej konczyny górnej -testy funkcjonalne-stopień samodzielności chorego |
Badanie podmiotowe wg.Frischa
(Badanie 5x5)
1.Dolegliwości teraźniejsze-pierwsza częśc wywiadu dotycząca aktualnego przypadku
-co boli
-kiedy boli- czas zaburzenia
-jaki to ból-charakter dolegliwości
-przez co wywoływany jest ból-czynniki
-z czym połączony jest ból-zjawiska towarzyszące
2Dotychczasowy przebieg- cz druga wywiadu dotycząca aktualnego przypadku
-czym był leczony?
-co powodowało polepszenie
-jak jest z czynnościami zyciowymi
-kiedy wczesniej wystep.dolegliwosci ze str. Układu ruchu
-jakie inne schorzenia wystepują
3 wywiad socjalny
-zawód
-hobby
-sport
-operacje
-sytuacja mieszkaniowa i rodzinna
4. Rozwój zdrowotny (wcześniejsze choroby)pozostałych narządów
-podbrzusze
-narządy jamy brzusznej
-narządy klatki piersiowej
-głowa
-psychika
5 Wywiad rodzinny
-wiek i przyczyna śierci rodziców
-chroniczne schorzenia rodziców
-chroniczne schorzenia rodzeństwa
-pierwsze schorzenia dzieci
-choroby dziedziczne
Pomiar długości i obwodów
-Dł względna-długośc konczyny wraz ze stawem łączącym ja z odpowiednią obręcza
-Dł bezwzględna –długośc kończyny z włączenie stawu łączącego ją z odpowiednią obręczą
Kończyna górna
-Dł względna; wyrostek barkowy łopatki-wyrostek rylcowaty kości promieniowej
-Dł bezwzględna- guzek większy kości ramiennej-wyrostek rylcowaty kości promieniowej (lub łokciowej)
-Dł absolutna-guzek większy kości ramiennej-opuszka III palca
Kończyna dolna
-Dł względna:kolec biodrowy przedni górny-kostka przyśrodkowa (lub boczna)
-Dł bezwzględna- krętarz większy k.udowej-kostka boczna
-Dł absolutna-krętarz większy kości udowej- zewnętrzna krawędź
Orientacyjna ocena zakresu ruchu
| Częśc ciała | Ruch orientacyjne zakresu ruchomości |
|---|---|
| Odcinek szyjny | Zgięcie- sczyt brody dotyka do klatki piersiowej Wyprost- płaszczyzna twarzy w linii horyzontalnej Boczne- dotknięcie uchem do barku Rotacja-broda do barku |
| Odcinek lędźwiowy | Zgięcie- dotknięcie opuszkami palców do podłoża Boczne-palce poniżejszpary stawu kolanowego |
| Obręcz barkowa | Zgięcie i odwiedzenie- oś długa ramienia znajduje się na jednej linii z osią tułowia Okrężny ruch k,górnej. Dotkniecie-dłonią okolicy między łopatkowej |
| Staw łokciowy | Zgięcie- opuszki palców dotykają do barków |
| Staw biodrowy | Zgięcie-nie dotyka brzucha i klatki piersiowej. Okrężny ruch konczyny |
| Staw kolanowy | Zgięcie- pięta dotyka podłoża |
| Staw skokowo goleniowy | Zgięcie- oś długa stopy i podudzia znajdują się w jednej linii |
| Staw skroniowo-żuchwowy | Otwarcie ust mm szerokość 3 palców |
| Kręgosłup szyjny | Zgięcie(guzowatość potyliczna zew- wyrostek kolczysty VII kręgu szyjnego) Wyprost(szczyt bródka-wcięcie jarzmowe mostka) Nachylenie boczne(wyrostek sutkowy kości dłoniowej-wyrostek barkowy łopatki) |
35-45 2-5cm 40-60 5,5-8,5cm 40-50 4-6,5cm |
|---|---|---|
| Kręgosłup lędźwiowy | Zgięcie (wyrostek kolczysty1,1-1,5-test Schobera Wyprost(wyrostek mieczykowaty mostka-guzki lonowe koci łonowej) Nachylenie boczne(szczyt dołu pachowego- talerz kosci biodrowej po tej samej stronie) Rotacja(wyrostek mieczykowaty mostka-kolec biodrowy przedni górny) |
110-120 6-7cm 30-50 4,5-8cm 30-70 5-9cm 30-50 2-4,5cm |
Staw barkowy
–zgięcie 160-180
-wyprost 45-65
-odwiedzenie 170-180
-przywiedzenie 40-70
-rotacja zew 80-90
-rotacja wew 75-85
Staw łokciowy
-zgięcie 140-155
-wyprost 0-10
-nawracanie- pronacja 80-90
-odwracanie supinacja 75-90
Staw nadgarstkowy
-zgięcie dłoniowe 50-90
Zgięcie grzbietowe 35-80
-odchylenie promieniowe 15-30
-odchylenie łokciowe 30-50
Staw biodrowy
-zgięcie 110-140
-wyprost 10-30
-odwiedzenie 30-50
-przywiedzenie 20-40
-rotacja wew 30-45
-rotacja zew 30-50
Staw kolanowy
-zgięcie 120-140
-wyprost 0-10
Staw skokowy
-zgięcie grzbietowe 25-30
-zgiecie podeszwowe 40-50
-nawracanie 15-30
-odwracanie 20-35
Kryteria nadmiernej ruchomości –hipermobilnośc
| Staw | Charakterystyka zakresu ruchoosci |
|---|---|
| Nadgarstkowo-śródreczny kciuka | Bierne-zbliżenie kciuka do przedniej części przedramienia-odległośc zmniejsza się 2cm |
| Śródręczno paliczkowe | Śródręcze-ustabilizowane na podłożu bierny przeprost powyżej 90 stopni |
| łokciowy | Bierny przeprost powyżej 90 |
| Ramienno-barkowy | Bierna –rotacja zew powyżej 90 |
| biodrowy | Bierne odwiedzenie powyżej 35 |
| kolanowy | Bierny przeprost powyżej 10 |
| Środręczno-paliczkowe | Śródstopie ustabilizowane na podłożu bierny przeprost powyżej 90 |
| Wszystkie | Czeste obrzęki i wysięki |
Mężczyźni-obecnośc 3 cech
Kobiety-obecnosc 4 cech
Ogólne zasady pomiaru i zapisu ruchomości w międzynarodowym systemie SFTR
-pozycje wyjściowe neutralnego zera
-rchy we wszystkich stawach mierzone z pozycji zerowej- pozycja stojąca z kończynami górnyi zwieszonymi wzdłuż tułowia z rękami w supinacjii i skierowanymi dłońmi do przodu
3 podstawowe typy płaszczyzn
S-strzałkowa Sagital
R- czołowa Frontal
T- poprzeczna Transverse
R-ruchy rotacyjne Rotation
-pomiary kątowe systeem SFTR oraz normy zakresów zgodne z ISOM
ISOM- International Standar Ortopedic Measurements
15-0-125
-cyfra pierwsza –ruch wyprostu I wszytskie ruchy prowadzone od ciała, skłony I skręty głowy I kręgosłupa w lewo, rotacja zew
- cyfra druga- pozycja wyjsciowa
-cyfra trzecia- ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała , skłony skręty głowy i kręgosłupa w prawo, rotacja wew
Goniometr- Est przykładany do okolicy stawu tak by jego oś obrotu miała przebieg zgodny z osią obrotu stawu.
Kolejne czynności wykonywane podczas badania:
-przyjęcie prawidłowego ułożenia badanego
-demonstracja i opis ruchu który ma być wykonany
-próba wykonania ruchu przez badanego
-przyłożenie taśmy badć kątoierzqa
-dokonanie pomiaru czynnego zakresu ruchu a następnie biernego.
Zaburzenia czynnościowe
0-brak ruch ankylosis
1-poważne ograniczenie-przykurcze ,zablokowanie
2 nieznaczne ograniczenie – hipertonia , zespoły bólowe
3 ruchomosc fizjologiczna
4-nieznaczna nadruchomość- hipermobilność konstytucyjna
5-znaczna nadruchomość-hipotonia, naderwania, lekkie skręcenia, podwichnięcia
6-całkowita niestabilność- ciężkie skręcenia
Skale niewydolności ruchowej
(Ambulation index) Al.
0-bez objawów- całkowicie aktywny
1-chodzi prawidłowo ale zgłasza zmęczenie towarzyszące wysiłkowi
2-nieprawidłowy chód lub epizody zaburzeń równowagi, zaburzenia chodu, obserwowane przez rodzinę, zdolny do przejścia 25 stóp (8metrów)
W czasie 10 sek lub krótszym
3-chodzi samodzielnie zdolny do przejścia 25 stóp w czasie 20 sek lub krótszym
4- wymaga jednostronnego podparcia (laska lub kula) przejdzie 25 stóp w czasie 20 sek. Lub krótszym
5-wymaga obustronnego podparcia (laski lub kula) i przejdzie 25 stóp w czasie 20 sek, lub krótszym lub wymaga jednostronnego podparcia ale potzrebuje więcej niż 20 sek na przejście 25 stóp
6- wymaga obustronnego podparcia i ponad 20 sek, na przejście 25 stóp może okazjonalnie używać wózka
7-chodzenie ograniczone do kilku kroków z obustonnym podparciem, nie może przejść 25 stóp przeważnie używa wózka
8- ograniczony do wózka może samodzielnie jeździć
9-ograniczony do wózka- nie może samodzielnie jeździć
Badanie części recepcyjnej OUN
| Receptory | Charakterystyka |
|---|---|
| Powierzchowne | -dotyk -ból -temp |
| Głębokie | Poczucie pozycji Poczucie ruchu |
| ? | Rozpoznanie przedmiotu dotyku Rozróżnianie podwójnego dotyku Odczuwanie wibracji Rozpoznawanie ciężaru przedmiotu Rozpoznawanie kształtów rysowanych na skórze |
Badanie i ocena siły mięśniowej
Metody pośrednie- oceniają wielkośc i zmiany siły mięśniowej na podstawie wyników testów ruchowych przeprowadzonych na badanych
Istnieje wiele testów oceny siły mięśniowej.
Metody bezpośrednie- sprowadza się do pomiaru
Test Lovetta 1932r,
W każdym ruchu jest jeden mięsień który głownie za tę czynność odpowiada. Poprzez odpowiednią pozycję izoluje się go od innych mięśni synergistycznych.
Skala Lovetta
0-brak czynnego skurczu mięśnia
1-ślad czynnego skurczu mięśnia
2-wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy i odciążenia odcinka ruchowego
3-zdolnośc do wykonywania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcinka
4-zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym oporem
5-prawidłowa siła tj zdolnośc wykonania czynnego ruchu z pełnym oporem
Skala Lovetta
0=0%
1=10%
2=25%
3=50%
4=75%
5=100%
Technika stosowania
Pozycja pacjenta- pozycja izolowana , stabilizacja odcinka ciała w obrebie którego leży badany mięsień.Demonstracja ruchu, opis czynności , zastosowanie właściwego oporu, dostosowanie oporu do wieku i płci pacjenta. Ocena symetryczna. Ograniczenie :przykurczu, niedowłady, ograniczenia ruchomości.
Skala Ashworth- skala nasilenia spastyczności
0-Napięcie prawidłowe lub obniżone
1-nieznaczny wzrost napięcia występujący przy chwytaniu i uwalnianiu lub objawiający się minimalnym wzrostem napięcia w końcowej fazie ruchu zginania lub prostowania
1+ nieznaczny wzrost w stanie napięcia mięśnia przy chwytaniu i uwalnianiu oraz wyst. W drugiej połowie zakresu ruchu w stawie
2-bardziej zaznaczony wzrost napięcia mięśnia przez większą część zakresu ruchu w stawie ale dotknięta –część kończyny daje łatwo się poruszyć
3- wyraźny wzrost napięcia mięśnia , ruch bierny trudny do wykonania
4-dotknięta(część) sztywne w zgięciu i wyproście
W niektórych opracowaniach skala ta ma 5 stopni i nie występuje 1+
Chód
Naprzemienne gubienie i odzyskiwanie równowagi ciała w zmieniajacyhc się na przemian fazach podporu i wykroku.
Chod prawidłowy
-cykl chodu-dwa kroki
-okres fazy podporu
Przyłożenie pięty
Pełnego podporu
Odbicia
Chód fizjologiczny
-dwunożny
-przedsiębieżny
-naprzemienny
-symetryczny
Izometryczny- jednakowa długośc kroku lewą i prawą nogą
Izochroniczny- jednakowy czas trwania kroku każdą konczyna
Izotoniczny- identyczne zaangażowanie mięśni po obu stronach
Harmonijny
Determinanty(wyznaczniki chodu)
Miednica – ruch w płaszczyźnie poziomej (4 st do przodu i 4 st do tyłu- wydłużanie kroku)
Miednica –pochylenie w płaszczyźnie czołowej (redukowanie unoszenia się środka ciężkości)
Kolano-pierwsze zgięcie kolana do 15 st
Ruchy stopy i stawu skokowego
Kolano- prostowanie, zgięcie przy unoszeniu pięty na początku okresu podbicia
Miednica-przesuwanie w płaszczyźnie czołowej
Ocena ilościowa i parametryczna chodu
| cecha | Sposób oceny |
|---|---|
| Szybkość chodu | -przebyty dystans -liczba kroków w jednostce czasu-rytm -pomiar szybkości liniowej i kątowej chodu |
| Przyspieszenie | Pomiar przyspieszenia poszczególnych części ciała w jednostce czasu |
| Czas kroku | Czas między kontaktem z podłożem poszczególnych konczyn w jednostce kroku |
| Długość kroku | Odległość między dwoma kontaktami stóp z podłożem w pojedynczym (cm) kroku |
| Nacisk na podłoże | Badanie na platformie tensometrycznej |
| Wydatek energetyczny chodu | Mierzymy zużyciem tlenu na określonym dystansie |
| Współczynnik pracy użytecznej | Określony w procentach |
Rodzaje analiz
-analiza kinematyczna- wzajemne położenie kończyn dolnych względem siebie
-analiza dynamiczna
Praca mięśni (wew)
Sila grawitacji (zew)
Analiza dynamiczna
-faza podporu
Prostownik grzbietu po str przeciwnej
M, czworoboczny lędźwi str przeciwnej
m. pośladkowy średni
m. przywodzieciel wielki
Fazy przenoszenia
-mm grupy strzałkowej(zabezpieczenie przed supinacja)
-m,piszczelowy tylny(zabezpieczenie przed pronacja)
-m,przywodziciel wielki
Rodzaje chodu fizjologicznego
-kołyszący- nadmierne lecz w granicach fizjologicznych kołysanie biodrami, wyst, najczęściej u kobiet
-marynarski- charak. Z uwagi ba szeroko rozstawione nogi, chód na szerokeij podstawie, charakterystyczny dla pracujących na platformach ruchomych
-majestatyczny- ze spowolnionym cyklem chodu z uwagi na fizjologiczie mniejszy tonus mięśniowy
-sztywny- przy zwiększonym fizjologicznie tonusie mięśniowym
-drobnymi krokami- zazwyczaj u osób z krótkimi kończynami