Witamina�2

Witamina B12

Inne nazwy: kobalamina, cyjanokobalamina, czynnik przeciw-anemiczny, czynnik

wątrobowy, factor Castle'a.

Witamina B12, rozpuszczalna w wodzie, jest ogólną nazwą związków tzw. korynoidów o

zbliżonej budowie chemicznej i podobnej funkcji fizjologicznej. Witamina B12 jest

krwiotwórczym czynnikiem wątroby, którego czynność hemopoetyczna polega na udziale

w syntezie protoporfiryn i przekształceniu kwasu foliowego w folinowy. Witamina B12

łącznie z kwasem foliowym jest niezbędna w syntezie rybozydów purynowych szpiku i

tworzeniu krwinek czerwonych i białych. Ponadto uczestniczy w dojrzewaniu komórek

nabłonkowych, wykazuje właściwości neurotropowe i ochraniające miąższ wątroby. Bierze

udział w syntezie aminokwasów i kwasów nukleinowych. Pełni ponadto funkcje koenzymu

w przemianie kwasów organicznych, np. bursztynowego i metylojabłkowego. Witamina

B12 uczestniczy w syntezie metioniny.

Aby prawidłowo wchłaniać w jelitach, niezbędny jest tzw. czynnik Castle'a, produkowany

w żołądku. Dlatego część chorób żołądka powoduje niedobór witaminy B12.

Niedobór

Zapasy witaminy B12 zgromadzone w wątrobie zdrowego człowieka wystarczają do

pokrycia zapotrzebowania człowieka na około 3 lata. Do niedoboru dochodzi zazwyczaj u

jaroszy, u osób ze schorzeniami związanymi z nieprawidłową produkcją czynnika Castle'a

w żołądku lub zaburzeniami wchłaniania w jelitach. Wśród objawów dominują:

zaburzenia powstawania ciałek krwi, zwłaszcza czerwonych -niedokrwistość złośliwa,

magaloblastyczna (choroba Addisona - Biermera),

zmiany zwyrodnieniowe błony śluzowej żołądka

zaburzenia żołądkowo jelitowe i brak apetytu

stany zapalne ust

zaburzenia w układzie nerwowym (zaburzenia czucia, niezborność ruchów, zmęczenie,

drętwienie rąk i nóg, trudności w chodzeniu)

zaburzenia wzrostu u dzieci

niemiły zapach ciała

hiperhomocysteinemia

jąkanie się

depresja

dolegliwości miesiączkowe

Nadmiar

Nie są znane objawy przedawkowania witaminy B12. Przy stosowaniu przez dłuższy czas

megadawek tej witaminy zaobserwowano u niektórych ludzi objawy uczuleniowe.

Źródła witaminy B12

Witamina B12 nie jest syntezowana ani przez zwierzęta, ani przez rośliny wyższe, ale

tylko przez bakterie. Głównym jej źródłem są produkty zwierzęce, zwłaszcza wątroba i

mleko, ryby. W niewielkim stopniu jest tworzona przez bakterie w przewodzie

pokarmowym, skąd jest wchłaniana tylko w obecności tzw. czynnika krwiotwórczego

wewnętrznego.

Bogatym źródłem kobalaminy (powyżej 20 μg w 100g) są ryby (szczupaki), wątroby i

nerki: wieprzowe, wołowe, cielęce i drobiowe.