Pilot a grupa
Wykład I
Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO)
Wyspecjalizowania organizacja ONZ zajmująca się kwestiami związanymi z turystyką
Powstała w roku 1975 z przekształcenia Międzynarodowego Związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych
Polska jest jej członkiem od 1975 roku
Należy do jednej z największych organizacji międzynarodowych
Zrzesza 156 państw
UNWTO zamiast WTO
1979 – 27.09 – Światowy Dzień Turystyki
Cele UNWTO
Promowanie rozwoju turystyki odpowiedzialnej, zrównoważonej i uniwersalnie dostępnej ze szczegółowym nastawieniem na kraje rozwijające się
Wdrażanie turystycznego kodeksu etycznego
Koordynowanie projektów, tworzenie „technicznego zaplecza” dotyczącego turystyki w ponad 100 krajach na całym świecie
Publikowanie i grupowanie raportów dotyczących globalnego ruchu turystycznego.
Wykład II
Turystyka jako czynnik przemian ekonomicznych – monokultury turystyczne
Przykłady monokultur turystycznych
Makao (34,8%)
Malediwy (34,2%)
Seszele (29,2%)
Dominikana (11,1%)
Jamajka (10,5%)
Maroko (10,1%)
Turystyka masowa vs alternatywna
Cechy turystyki masowej | Cechy turystyki alternatywnej |
---|---|
|
|
Śmierć (w) Wenecji
Od 8 do 22 mln turystów rocznie
Typowy turystyczny “must-see”
16.11.2009 – mieszkańcy urządzili symboliczny pogrzeb Wenecji
“Najjaśniejsza Wenecja umiera. Turyści nas zabijają.”
Wenecjan wypłasza z miasta drożyzna, którą nakręcają turyści, tłok oraz brak miejsc pracy poza turystyką.
„Idziesz do sklepu po zwykłe pomidory, ale płacisz dwa razy więcej niż np. w Bolonii. Chcesz założyć biznes, ale okazuje się, że twoja witryna nie pasuje do zabytkowej fasady. Chcesz dojeżdżać do pracy spoza Wenecji, ale w sezonie dopchanie się między turystami na dworzec kolejowy bądź do drogi wyjazdowej zajmuje całe godziny.”
W najpotężniejszym i najbogatszym niegdyś mieście północnych Włoch mieszka obecnie zaledwie 60 tys. osób, choć jeszcze w latach 80 było ich ponad 100 tys.
Za 20-30 lat w historycznej Wenecji może zostać tylko 30 tys. stałych mieszkańców.
Choć turystyka to jedno z głównych źródeł włoskiego PKB, to napływ milionów zwiedzających w wielu częściach Włoch jest postrzegany jako przekleństwo.
Cudzoziemcy nie respektują sjesty, często budzą rytm małomiasteczkowego życia i zawyżają ceny nieruchomości.
Wenecji pogrzeb stał się szczególnie głośny na Sycylii, która wciąż cieszy się statusem prowincjonalnej wyspy oddzielonej od reszty Włoch Cieśniną Messyńską. Rząd Berlusconiego zamierzał przerzucić nad nią most, który za kilka lat może sprowadzić na Sycylię turystów.
Część Sycylijczyków już teraz wzajemnie straszy się opowieściami o koszmarach, które przytrafiły się m.in. Wenecji. Mają nadzieję, że ślamazarność południowowłoskich budowniczych i mafijne haracze sprawią, że most nie zostanie ukończony za ich życia.
Przedsiębiorstwa turystyczne – kryterium funkcjonalne (rodzaj świadczonych usług):
Przedsiębiorstwa transportu turystycznego (organizujące przewóz turystów do miejsc recepcji [docelowych] i z powrotem oraz w obrębie miejsca pobytu).
Przedsiębiorstwa eksploatujące zakłady hotelarskie i gastronomiczne (oferujące turystom noclegi, usługi żywieniowe i inne związane z pobytem w tych jednostkach).
Przedsiębiorstwa usług sportowo-rekreacyjnych (umożliwiające uprawianie aktywnych form turystyki).
Przedsiębiorstwa uzdrowiskowe (zapewniające usługi związane z leczeniem i pobytem osób w obiektach uzdrowiskowych).
Biura podróży (pełniące rolę łącznika między wytwórcami usług i turystami jako organizatorzy imprez turystycznych) oraz pośrednicy i agenci turystyczni.
Przedsiębiorstwa można podzielić na:
Kategorię organizacyjną – to wyodrębniony zespół ludzi wykonujących określone czynności i samodzielnie podejmujących decyzje;
Kategorię prawną – to wyodrębniona organizacyjnie jednostka posiadająca nazwę, siedzibę i przedmiot działalności, inaczej „osobowość prawna”;
Kategorię ekonomiczną – to wyodrębniona ekonomicznie jednostka, prowadząca działalność we własnym imieniu i na własne ryzyko, w celu osiągnięcia zysku.
Cel istnienia przedsiębiorstwa
Zaspokojenie potrzeb społecznych poprzez sprzedaż oferowanych dóbr i usług
Osiąganie zysku, czyli efektownych ekonomicznie wyników poprzez produkcję dóbr i świadczenie usług. Oznacza to, że podstawą istnienia przedsiębiorstw, warunkiem dalszego rozwoju i rozszerzenia działalności, co z kolei pozwala dalej zaspokajać potrzeby, jest sprzedaż dóbr i usług po cenie wyższej niż wynosi koszt.
Podział celów przedsiębiorstwa
Cele ilościowe
Maksymalizacja zysków
Wzrost rozmiarów (wartości) sprzedaży usług
Poszerzanie kręgu odbiorców oferty turystycznej
Wzrost wydajności pracy
Rozwój zaplecza materialnego
Poprawa wykorzystania zdolności usługowej i urządzeń stanowiących zaplecze materialne
Cele jakościowe
Podniesienie jakości oferowanych usług
Wprowadzenie innowacji w produktach turystycznych
Poprawa standardu obiektu i urządzeń
Doskonalenie systemu dystrybucji i promocji
Wzrost zaufania do przedsiębiorstwa i znaku firmowego
Poprawa warunków pracy pracowników
Dążenie do utrzymania dobrych stosunków z otoczeniem
Umacnianie pozycji na rynku
Cele przedsiębiorstwa powinny być:
Realne (możliwe do osiągnięcia)
Operacyjne (możliwe do jednoznacznego określenia = wymierne)
Przyporządkowane (kto za co odpowiada)
Czasowo ograniczone
Komunikatywne (zrozumiałe)
Przedsiębiorstwo turystyczne jest wyodrębnionym zespołem ludzi wykonujących czynności w zakresie zaspokojenia potrzeb turystów i samodzielnie podejmujących decyzje strategiczne i taktyczne, rozstrzygające o skuteczności działania. Jest jednostką wyposażoną w środki materialne i finansowe oraz podporządkowaną określonej organizacji.
Przedsiębiorstwo składa się z:
Ludzi;
Środków materialnych i finansowych (ziemia, maszyny, wyposażenie biura, gotówka, surowce do produkcji, środki transportu itp.);
Organizacji wewnętrznej – systemu podziału zadań i kompetencji między pracowników.
Biura podróży
Ze względu na zakres świadczonych usług, mogą prowadzić działalność jako:
Organizatorzy turystyki (organizacja imprez turystycznych, składanie kilku usług w jeden pakiet)
Pośrednicy turystyczni (na zlecenie klienta i w jego imieniu, zawierają umowę z organizatorem turystyki lub innym usługodawcą, np. hotelarzem czy przewoźnikiem; pośrednik nie ponosi odpowiedzialności za jakość wykonanej usługi przez wymienionych przedsiębiorców)
Agenci turystyczni (stale pośredniczą w zawieraniu umów; zawsze reprezentuje innego przedsiębiorcę, nie występuje we własnym imieniu; nie ponosi odpowiedzialności wobec klienta zarówno za niewykonanie usług, jak i za wadliwie zawartą umowę)
1 i 2 to tzw. „działalności regulowane” w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Oznacza to, iż wymagają one uzyskania wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.
Rejestr jest:
Prowadzony przez właściwy organ terytorialny – wojewoda
Jawny i prowadzony w systemie informatycznym
Podstawą Centralnej Ewidencji Organizatorów i Pośredników Turystycznych
Rola państwa w gospodarce turystycznej
Czym jest polityka turystyczna?
Ogół działań państwa w gospodarce turystycznej
Jakie są podstawowe cele polityki turystycznej?
Zaspokajanie potrzeb turystycznych własnego społeczeństwa
Racjonalne wykorzystanie walorów turystycznych, zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej
Koordynowanie rozwoju turystyki, z uwzględnieniem jej różnych funkcji oraz związków z innymi sferami życia społecznego
Biura podróży – początki historii
Pierwsze formy w okresie starożytnego Rzymu
Instytucjonalizacja w XIX w.
1842 r. Thomas Cook
Konkurencyjne biura podróży w UK do końca XIX w. (Frazers Tours Lts., Sir Henry Fun)
Belgia (1884), Holandia…
Biura podróży – początki historii w Polsce
1920 r. – Orbis we Lwowie (sprzedaż biletów kolejowych, rezerwacja noclegów, organizacja turystyki i wypoczynku).
Lata 30 XX w. po przejęciu akcji przez PKO, rozszerzył zakres działalności
1939 r. – 91 oddziałów agencyjnych
1937 r. – powstaje Spółdzielnia Turystyczno-Wypoczynkowa „Gromada”
Jaka jest „ustawowa” rola biur podróży?
Obsługa ruchu turystycznego poprzez zbliżenie oferty usługodawców turystycznych (np. hoteli, restauracji, centrów rozrywkowych, firm transportowych, innych biur podróży) do finalnych nabywców tych usług > turystów
Działalność ta może być prowadzona w zakresie pośrednictwa turystycznego lub organizacji imprez turystycznych
Jakie usługi zalicza się do pośrednictwa turystycznego?
Sprzedaż biletów na/wynajem środków transportu
Rezerwacja i sprzedaż usług noclegowych
Sprzedaż usług gastronomicznych
Sprzedaż biletów wstępu na imprezy kulturalne i sportowe
Sprzedaż polis ubezpieczeniowych
Wymiana walut, czeków podróżnych, dokumentów finansowych
Agent turystyczny/podróży > pośrednictwo w sprzedaży usług turystycznych, w imieniu i na zlecenie organizatora turystyki/innego podmiotu oferującego usługi turystyczne.
Na czym polega organizacja imprez turystycznych?
Na przygotowaniu przez biuro podróży kompleksowej oferty turystycznej, zwanej imprezą turystyczną lub pakietem turystycznych, którą biuro sprzedaje następnie klientom (turystom) we własnym imieniu za cenę zryczałtowaną
Pakiet turystyczny stanowi zestaw różnorodnych pojedynczych usług turystycznych, niezbędnych do realizacji podróży turystycznej i wzajemnie się uzupełniających
W zasadzie każde biuro podróży to pośrednik (łączenie).
Podział biur podróży:
Istnieje wiele podziałów ze względu na profil działalności firmy
Jeden z nich dotyczy aspektu „ilościowego”
Duże biuro podróży
Działalność zbliżona do hurtowników > zakup produktów, usług na masową skalę
Po to aby je potem odsprzedać jako zestawy mniejszych partii
Małe biuro podróży
Działają identycznie jak touroperatorzy, ale rozmiary działalności są stosunkowo niewielkie
Regionalność/lokalność
Nisze rynkowe
Nie sprzedają (zazwyczaj) swoich pakietów przez pośredników
Wykład III + IV
Detaliści
Inaczej agenci turystyczni
Działają w imieniu „hurtowników”, a podstawą jest marża naliczana od wartości sprzedaży
Własne i niezależne sieci
Dlaczego warto być detalistą?
Odróżnia ich jedna cecha od typowych detalistów na rynku (np. sklepów)
Nie przejmują oni praw własności do sprzedawanych towarów
A tym samym nie ponoszą w związku ze swoją działalnością ryzyka finansowego
CEOiPT
Co należy zrobić, aby zostać wpisanym do rejestru?
Działalność gospodarcza
Umowa gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub umowa ubezpieczeniowa na rzecz klientów
Stan na „wczoraj” (3.03.2014):
4045 podmiotów wpisanych do rejestru na terenie całego kraju
W województwie kujawsko-pomorskim – 97
W województwie mazowieckim – 870
Produkt turystyczny – „definicja pilocka”
„Zbiór zarówno dóbr i usług nabywanych przez turystów, jak i walorów turystycznych, z których korzystają, a które są dla nich szczególnym przedmiotem zainteresowania”
Produkty można podzielić na:
Materialne (dobra)
Niematerialne (usługi)
Produkt turystyczny – wszystkie dobra i usługi nabywane przez konsumenta w związku z wyjazdem ze stałego miejsca zamieszkania, miejsca, atrakcje turystyczne, infrastruktura.
Rzecz – wszystkie rzeczy materialne. Może występować samodzielnie, ale najczęściej jest wyłącznie dodatkiem do innych produktów. Są to m.in. przewodniki, mapy, sprzęt niezbędny podczas wyjazdu – np. wiosła, pamiątki.
Usługa – pojedyncza usługa np. transportowa, noclegowa, gastronomiczna, przewodnicka.
Wydarzenie – charakteryzuje się spójnością i określoną tematyką, występuje w ustalonym miejscu i czasie. Wydarzenie powinno charakteryzować się wyjątkowością, niezwykłością. Np. Oktoberfest.
Impreza – jest to zestaw kilku usług (muszą to być co najmniej dwie usługi), które są oferowane przez organizatorów turystyki i agentów turystycznych. Przykładami są wycieczki, wczasy, rajdy.
Szlak – składa się z wielu miejsc lub obiektów, które są powiązane jedną nadrzędną ideą. Zwykle połączone są one wyznaczoną i oznakowaną trasą. Wzdłuż szlaku można zazwyczaj znaleźć różnorodną infrastrukturę turystyczną. Np. Szlak Orlich Gniazd, Szlak Piastowski.
Obszar – zdeterminowany obszar geograficzny, w którym znajdują się atrakcje turystyczne, usługi.
Elementy składowe produktu turystycznego
Rdzeń produktu – rdzeń korzyści, czyli główny motyw podróżowania
Produkt rzeczywisty – rdzeń produktu uzupełniony o usługi i dobra umożliwiające zaspokojenie potrzeby i zaspokojenie potrzeb komplementarnych takich jak: bezpieczeństwo, informacja, wypoczynek, wyżywienie.
Produkt powiększony – turysta może również korzystać z innych usług i dóbr uznawanych za pożądane, ale nie niezbędne. Wszystkie te komponenty tworzą tzw. produkt poszerzony/powiększony, na który składają się też dobra materialne takie jak: prospekty, atlasy, przewodniki, mapki, pamiątki.
Produkt potencjalny – wszystko co mogłoby dodatkowo uatrakcyjnić produkt i przyciągnąć nabywcę.
Praca w turystyce
Pilot wycieczek
Rezydent turystyczny
Animator czasu wolnego
Przewodnik (miejski, terytorialny, górski)
Przewodnik turystyczny – osoba, która ma odpowiednie uprawnienia (wydawane przez marszałka województwa, właściwego dla miejsca zamieszkania, potwierdzone legitymacją i odznaką) do udzielania informacji turystycznych i krajoznawczych oraz do oprowadzenia wycieczek i turystów indywidualnych po obiektach, trasach i miejscowościach.
Uprawniania przewodnickie według klas:
Przewodnik górski – dla określonych obszarów górskich
Przewodnik miejski – dla poszczególnych miast oraz obszarów i obiektów znajdujących się w strefie podmiejskiej, jeżeli są one związane z historią, kulturą lub gospodarką miasta
Przewodnik terenowy – dla poszczególnych województw lub regionów w tym obejmują również miasta położone w obrębie województwa lub regionu
Przewodnik wysokogórski – bez ograniczeń terytorialnych
Uprawnianie przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek otrzymuje osoba, która:
Ukończyła 18 lat i szkołę średnią
Posiada stan zdrowia umożliwiający wykonywanie zadać przewodnika (potwierdza to odpowiednia komisja lekarska)
Nie była karana za przestępstwa umyślnie lub inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek
Odbyła szkolenie i praktykę przewodnicką oraz zdała egzamin na przewodnika turystycznego – takie kursy są często organizowane przez Koła PTTK, inne organizacje lub biura podróży, posiadające zezwolenie Marszałka danego województwa; lub organizacje studenckie.
Zadania przewodnika turystycznego:
Oprowadzanie wycieczek,
Fachowe udzielanie informacji o kraju, odwiedzanych miejscowościach, obszarach i obiektach turystycznych; uświadomienie turystom bogactwa kulturalnego naszego państwa,
Ochrona przyrody i krajobrazu,
Udzielanie pierwszej pomocy,
Przestrzeganie, popularyzowanie zasad kultury turystycznej, opieki nad zabytkami i ochrony przyrody,
Podnoszenie kwalifikacji, ciągłe pogłębianie Widzy, przestrzeganie regulaminu przewodnickiego,
Noszenie odznaki.
Zadania przewodnika turystycznego ze względu na specjalizację:
Terenowy – łączy funkcje przewodnika miejskiego, górskiego i muzealnego w zależności od trasy (autokarowe, piesze, rowerowe)
Prowadzenie uczestników imprezy określoną w programie trasą
Dbanie o bezpieczeństwo turystów, udzielanie pomocy w razie potrzeby
Dopilnowanie realizacji całego programu imprezy i ich zgodności z zamówieniem
Przekazywanie informacji o geografii, historii, kulturze, gospodarce danego regionu
Rozbudzenie wśród uczestników imprezy chęci do uprawiania turystyki i krajoznawstwa
Górski
Przekazywanie informacji o trasie i okolicy
Zapoznanie z walorami regionu i ciekawszymi okazami przyrody na trasie, np. drzewa skały
Dostosowanie trasy wyprawy do możliwości ekwipunku turystów
Instruowanie turystów o sposobach posługiwania się sprzętem i zachowania się w górach
Zapewnienie turystom pomocy w razie potrzeby
Zachęcanie uczestników wyprawy do ochrony przyrody
Dobre zdrowie, kondycja fizyczna
Odpowiedzialność, zaangażowanie
Stanowczość
Przedstawienie miasta i poszczególnych jego obiektów
Miejski
Prezentacja miasta w uwzględnieniem różnic i analogii w stosunku do miasta lub kraju, z którego pochodzą turyści
Znajomość historii kraju i powszechnej, miasta i poszczególnych obiektów
Opanowanie umiejętności łatwego nawiązywania kontaktu z turystami
Umiejętność zachowania się odpowiednio do sytuacji
Animator czasu wolnego
Nazwa stanowiska pracy w hotelarstwie/biurze podróży, która określa pracownika, zajmującego się organizacją czasu wolnego ludzi, przebywających w ośrodkach wczasowych i turystycznych. Podstawowa funkcja to zapewnienie turystom rozrywek podczas ich pobytu w danym miejscu. Najczęściej przybiera to postać zorganizowanego programu animacyjnego.
Do zadań pilota wycieczek/rezydenta należy:
Sprawowanie, w imieniu organizatora turystyki, opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej w niezbędnym zakresie, wynikającym z charakteru imprezy, a w sytuacjach nieprzewidzianych udzielanie im niezbędnej pomocy,
Zapewnienie właściwej realizacji programu imprezy,
Udzielanie uczestnikom imprezy informacji o przepisach obowiązujących turystów oraz podstawowej informacji krajoznawczej,
Czuwanie nad sposobem wykonywania usług świadczonych na rzecz uczestników podczas imprezy oraz przyjmowanie od nich reklamacji dotyczących świadczonych usług,
Reprezentowanie organizatora turystyki wobec kontrahentów świadczących usługi w trakcie trwania imprezy, dbanie o dobre imię organizatora i nienarażanie go na straty,
Obowiązek potwierdzenia klientowi przyjęcia reklamacji, a w wypadku jej niezałatwienia, przekazywania jej niezwłocznie organizatorowi turystyki,
Pełnienie funkcji negocjatora w przypadku występowania sytuacji konfliktowych w grupie,
Warunkowo pełnienie funkcji tłumacza podczas imprezy za granicą oraz dla turystów z zagranicy,
Zgłaszanie organizatorowi uwag i opinii z przebiegu imprezy,
Wnioskowanie w sprawach programów imprez.
Pilotem wycieczek może zostać osoba, która:
ukończyła 18 lat,
ma wykształcenie minimum średnie,
ma dobry stan zdrowia (potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez lekarza Medycyny Pracy)
Uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek nadaje, odmawia nadania, zawiesza, przywraca oraz cofa marszałek województwa właściwy dla miejsca zamieszkania osoby będącej obywatelem polskim w formie decyzji administracyjnej.
Dlaczego warto zostać pilotem wycieczek?
Niskie wymagania progowe,
Stosunkowo tanie uzyskanie uprawnień – kursy w okolicach 500zł/ os.,
Względnie szybki kurs – ok. 150 h zajęć teoretycznych + wycieczka szkoleniowa
Sytuacja na rynku usług turystycznych => duży popyt na pilotów,
Praca wymagająca nieustannego rozwoju,
Brak stagnacji / monotonii i biurka ze stosem papierów,
Możliwość poznania krajów / kultur, które znamy z folderów, TV, itp.,
Możliwość poznania ciekawych ludzi, zawarcia nowych znajomości, przyjaźni
Wykład V
Od czego uzależnione są zarobki pilota?
Doświadczenie
Umiejętności i kompetencje
Przebojowość
Znajomość języków obcych
Dbanie o kontakty branżowe
Nieustanna praca nad samym sobą i inwestowanie w siebie
Zarobki:
Pilot jeżdżący na „krajówki” od 50 do 250zł/dzień
Pilot jeżdżący na wycieczki zagraniczne od 150 do 400zł/dzień
Pilot/Rezydent od 1240zł/miesiąc do 20000zł/miesiąc
+ ewentualne dodatki
Jaka możliwa jest forma zatrudnienia pilota wycieczki?
Umowa o pracę.
Umowa o zlecenie.
Umowa o dzieło.
Samozatrudnienie.
Gdzie i jak szukać pracy jako pilot?
Przygotować „porządne” CV.
Wyeksponować swoje mocne strony.
Odwiedzić targi branżowe.
Skonsultować się ze specjalistą.
Spróbować się załapać na bezpłatne/płatne staże.
Rozejrzeć się po branżowych organizacjach – stowarzyszenia pilockie, przewodnickie itp.
Portale internetowe dla szukających pracy – pracuj.pl, infopraca.pl itp.
Portale internetowe stricte turystyczne
Biura podróży – małe i duże
Fora internetowe
Odpowiedzialność prawna pilota wycieczek
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o usługach turystycznych pilot wycieczek jest osobą towarzyszącą, w imieniu organizatora turystyki, uczestnikom imprezy turystycznej. W związku z tym jest przedstawicielem organizatora, którego w trakcie trwania imprezy reprezentuje zarówno wobec uczestników, jak ten kontrahentów.
Prawa pilota wycieczek:
Prawo do użytkowania legitymacji pilota i identyfikatora oraz ochrony prawnej jego uprawnień zawodowych.
Prawo do reprezentowania organizatora turystyki w zakresie niezbędnym do prowadzenia imprezy turystycznej.
Prawo do wynagrodzenia.
Prawo do zwrotu kosztów poniesionych w związku z pełnionymi obowiązkami.
Prawo do korzystania ze świadczeń na równi z uczestnikami imprezy turystycznej.
Odpowiedzialność cywilna pilota wycieczek
Największe znaczenie praktyczne ma odpowiedzialność cywilna w stosunku do biura podróży zatrudniającego pilota, jak też względem klienta.
Jest to odpowiedzialność majątkowa, zobowiązująca pilota do wykonania przyrzeczonego świadczenia (np. wykonania go ponownie, jeżeli zostało wykonane nieprawidłowo, uzupełnienia go świadczeniem dodatkowym, gdy wykonanie było niezupełne lub pokryciu kosztów wykonania przez inną osobę, jeżeli zobowiązany nie jest w stanie wykonać go osobiście).
Jeżeli realne wykonanie świadczenie jest niemożliwe, poszkodowany ma prawo do odszkodowania w postaci kwoty pieniężnej, rekompensującej uszczerbek majątkowy, który powstał z winy pilota.
Niekiedy dochodzi do powstania krzywdy niemajątkowej, nie dającej się wycenić – wówczas należy się zadośćuczynienie (ustalane w sposób uznaniowy).
Wysokość odszkodowania ustala się na podstawie dwóch elementów:
Wartości rzeczywistej szkody;
Oraz utraconych korzyści (np. niemożność korzystania z wczasów zimowych przez osobę, której z powodu zaniedbania pilota skradziono narty).
Zakres odpowiedzialności pilota:
W stosunku do touroperatora za szkody wyrządzone z winy nieumyślnej (lekkomyślność i niedbalstwo):
Umowa o pracę – trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia
Umowa o zlecenie – pełna wysokość wyrządzonej szkody
Wysokość roszczeń w stosunku do pilota może być znaczna, jeżeli pilot doprowadzi do:
Niewykorzystania kosztownych świadczeń przez całą grupę
Powstania tzw. „szkody na sobie”, czyli śmierci lub kalectwa któregoś z uczestników (np. odszkodowanie w formie renty wyrównawczej)
Odpowiedzialność karna pilota:
Dotyczy nieprzestrzegania prawa i sprowadzania na grupę i poszczególnych uczestników wycieczki niebezpieczeństwa zagrażającemu zdrowiu i życiu.
Istotą odpowiedzialności karnej jest surowa represja polegająca na pozbawieniu lub ograniczeniu wolności albo karze grzywny. Oprócz tego ustawa przewiduje dodatkowe środki karne orzekane wobec sprawcy w postaci m.in. zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Odpowiedzialność służbowa:
Może nastąpić w ramach:
Stosunków pracy w macierzystym biurze (w przypadku zatrudnienia pilota w ramach umowy o pracę)
Nadzoru państwowego nad wykonywaniem funkcji pilota
W przypadku naruszenia przepisów ustawy uprawnienia mogę być zawieszone lub cofnięte na 12 miesięcy (lub też na zawsze).
Przykładowe błędy:
Spóźnienia:
Posiłek,
Bilety wstępu.
Brak realizacji wszystkich punktów programu wycieczki.
Brak anulacji „nadprogramowych” świadczeń.
Błędy w zakwaterowaniu grupy.
Brak/błędne udzielenie pomocy medycznej.
Obowiązek udzielenia pomocy „medycznej”
Umieszczenie tego przepisu na pierwszym miejscu pokazuje wagę przypisywaną przez ustawodawcę. Dlaczego?
Bo turysta przebywający poza granicami jest zazwyczaj zdecydowanie mniej samodzielny niż „u siebie” w kraju
Nie znając języka, numerów telefonów alarmowych, miejscowych zwyczajów itp., turysta nie jest w pełni samodzielny
Ten obowiązek spoczywający na pilocie sprowadza się do dwóch aspektów:
Zapewnienie odpowiedniej pomocy medycznej w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia
Nienarażanie turystów na niebezpieczeństwo
Obowiązek udzielania pomocy „medycznej” w praktyce
W przypadku choroby/urazu: pilot powinien skontaktować chorego z lekarzem i/lub umieścić w szpitalu, przedstawiając stosowne dokumenty ubezpieczeniowe na pokrycie kosztów leczenia.
Zasięgnąć dokładnej informacji u lekarza na temat rozpoznania schorzenia, czasu poprawy, stanu zdrowia, możliwości kontynuowania podróży.
Nawet jeżeli turysta ponosi wyłączną winę za zdarzenie, pilot zobowiązany jest zapewnić mu odpowiednią pomoc.
Obowiązek pomocy w przypadku sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu
Konflikt z miejscowym prawem: pilot powinien poinformować polskie placówki dyplomatyczne o fakcie zatrzymania polskiego obywatela – uczestnika imprezy.
Zgubienie/kradzież dokumentów (paszportu).
Konflikt obowiązków pilota
Zazwyczaj na przecięciu płaszczyzn obowiązku opieki nad uczestnikami imprezy oraz obowiązku realizacji dla uczestników wszystkich świadczeń przewidzianych programem podróży.
W przypadku choroby lub wypadku, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie ludzkie, bezwzględne pierwszeństwo należy się ratowaniu życia lub zdrowia.
Z punktu widzenia prawa (kodeks cywilny i karny) nazywane jest to stanem wyższej konieczności.
Pilot ma więc obowiązek przerwać imprezę i wezwać pomoc medyczną, a nawet udać się z poszkodowanym do szpitala, natomiast pozostali uczestnicy, którzy nie otrzymują należnych im świadczeń, nie mają prawa wnosić pod adresem organizatora żadnych roszczeń z tytułu nienależytego wykonania umowy.