Wykład 1 – Czym jest polityka regionalna? - 05.10.2011

Polityka spójności

• to konkurencyjność ekonomiczna (kładzie się na nią coraz więcej nacisku od 2000 r.)

• odpowiada na pytanie : Co robić aby produkować wewnętrzną spójność?

• stawia sobie za cel zapobieganie marginalizacji niektórych obszarów

• podnosi konkurencyjność na arenie międzynarodowej i dąży do integracji europejskiej

• polityka rozwoju, które celem jest wyrównywanie różnić międzyregionalnych

Politykę regionalną można podzielić na :

• politykę UE

• państwa

• regionu

Rozwój społeczno – ekonomiczny to ciąg zmian, które cechuje:

- nieodwracalność, spontaniczność i monotonicznych charakter (Krajewski 1977)

- odniesienia do pojęcia struktury (Zamiana 1977)

- ukierunkowanie (Chojnacki 200?) zmierzające do dokonania istotnej zmiany strukturalnej, a nie tylko ilościowej

Różnica jest czymś negatywnym kiedy jest na tyle istotna, aby podjąć działanie

„Wzrost nie uwidacznia się wszędzie jednocześnie, przejawia się on ze zmienną intensywnością w postaci punktów lub biegunów wzrostu” Perroux, Teoria biegunów wzrostu

Wyrównywanie różnic: - od dołu – od góry – od zewnątrz – od wewnątrz

Rok 1998 – debata na temat kształtu polityki regionalnej

49 województw:

- specyfika regionalna

- bliskość władz lokalnych

- możliwość wpływania obywateli na kształt polityki

Aktywność społeczna, zagrożenie inicjatyw lokalnych, bierność

Wykład 2 - Historia polityki regionalnej - 12.10.2011

Historia Polityki Regionalnej:

• I Etap (1957 – 1974) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

• II Etap (1975 – 1985) J. Delors

• III Etap (1986 – 1992)

• IV Etap (1993 – 1999) Ustrukturyzowanie budżetu UE

• V Etap (2000 – 2006) Program ramowy budżetu

• VI Etap (2007 – 2013) Program ramowy budżetu

- Kryzys gospodarczy i zmiany w przemyśle mają odzwierciedlenie w gospodarce UE

-Rozszerzenia UE i pogłębianie integracji europejskiej przyczynia się do powstawania nowych instrumentów polityki

I ETAP

- dążenie do uwspólnotowienia polityki regionalnej

- osie sporu:

• brak koordynacji działań wobec obszarów problemowych w państwach UE, próby wprowadzenia zintegrowanej polityki

• problem Pd. Włoch (słabo rozwinięty region Mezzogiorno)

• problem kształtu europejskiego funduszu (skąd brać pieniądze, na co przeznaczać?)

1975 r. – pierwsze rozszerzenie UE: UK, Irlandia (nowe najbiedniejsze państwo wspólnoty), Dania

- Paul Henrie Spark (premier Belgii) odpowiedzialny za raport przygotowujący Traktat Rzymski (dot. EWG)

• zniesienie cła

• różne warunki konkurencji

• wspólne narzędzia polityki koordynującej i polityki konkurencji

• podnoszenie rozwoju regionów zapóźnionych i wykorzystanie siły roboczej (Wspólnota powinna takie plany regionalne koordynować)

• zlecenie utworzenia Specjalnego Funduszu Inwestycyjnego

W końcu zrezygnowano ze wspierania regionów opóźnionych w rozwoju i planów regionalnych. Każde państwo działa w tym zakresie na własną rękę, MS nie chciały aby ktoś mieszał się w ich budżet

RFN udało się uzyskać wsparcie dla swoich wschodnich obszarów przygranicznych (myślą

o przyszłym zjednoczeniu Niemiec)

Włosi również chcieli wsparcia dla Mezzogiorno

1957 r. – Europejski Bank Inwestycyjnie

Wspieranie działań inwestycyjnych, oddziaływanie na politykę regionalną

1958 r. – Europejski Fundusz Społeczny. Jest instrumentem oddziaływania na rynek pracy

Zatrudnienie – instrument polityki sektorowej. Konferencja Europejskich Władz Lokalnych

1962 r. – Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej. Inicjowała Francja. Do 2000 r. 60% budżetu UE na politykę rolną

1968 r. – Generalna Dyrekcja ds. Polityki Regionalnej (WG Regio)

1971 r. – Nomenklatura statystyczna (NUTS)

1973 r. – Komisja ds. Transportu i Polityki Regionalnej

I ETAP

Kryzys gospodarczy w Europie (spadek tempa rozwoju gospodarczego, kryzys walutowy, bezrobocie). Rozszerzenie o Grecję (zapobieganie wprowadzaniu nowego reżumu), ogromne problemy gospodarcze, wzrost dysproporcji gospodarczych.

1975 r. – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR)

Cel: Podział środków MS i przeznaczenie ich na rzecz rozwoju obszarów słabo rozwiniętych

Zasady przyznawania środków:

- uzupełniający charakter środków (konieczność zaangażowania środków krajowych)

- ograniczenie subsydiów do zadań mieszczących się w programach rozwoju regionu (działania na które państwa i tak były skłonne przeznaczyć pieniądze w ramach polityki regionalnej)

- udzielanie pomocy wyłącznie w regionach objętych krajową polityką regionalną

- przyjęcie zasady: o finansowanie ubiegają się jedynie władze poszczególnych państw (władze regionalne na pewnym etapie mogą uczestniczyć w procesie programowania środków)

- wielkość subwencji udzielana kwotowo (zasada równego[?] zwrotu – tyle ile państwa wpłacają tyle dostają [nieaktualna])

- kwota subwencji ogólnej i jej podział są ujawnione przez poszczególne państwa

1977 r.– 60% EFS na politykę regionalną (o podziale środków decydują MS)

1979 r. – powszechne wybory do Parlamentu Europy, 0,5% budżetu EFRR rozdysponowana przez KE (np. na regiony nie wspierane przez Wspólnotę) – > pierwszy krok do polityki regionalnej.

1984 r. – I reforma EFRR

Klasyfikacja regionów ubiegających się o pomoc:

• regiony cechujące się długotrwałym niedorozwojem

• regiony o niskim poziomie dochodów

• regiony narażone na negatywne skutki działania WE (lata 70 – stworzenie Unii Celnej i Strefy Wolnego Handlu, niektóre obszary na tym straciły bo nie były w stanie szybko się dostosować, kryzys gospodarczy)

• regiony przygraniczne

Widełki finansowe: tylko państwa znajdujące się w dolnym progu otrzymywały wsparcie finansowe na pewno. 11% środków w dyspozycji KE były przeznaczone dla tych państw.

1985 r. – Kryzys gospodarczy – Jednolity Akt Europejski

• Wprowadzenie zasady 6 – letniego budżetowania 1986 – 1992

• Konieczność koordynacji zasad gospodarowania funduszami, ujednolicenie

• EFRR, EFS, EFOiGR

+ Hiszpania i Portugalia – prawie wszystkie regiony wypadają z finansowania (obniżenie średniego PKB)

1988 r. – Reforma sposobu funkcjonowania funduszy solidarnościowych (funduszy strukturalnych) - > 68 mld. - 6 letni program Polityki Regionalnej (zgodny z budżetem)

Cele PR:

1. Strukturalne dostosowanie regionów zacofanych w rozwoju

2. Restrukturyzacja obszarów dotkniętych upadkiem przemysłu

3. Zwalczanie długoterminowego bezrobocia

4. Ułatwienie dostępu młodzieży do rynku pracy

5. Wspieranie rozwoju obszarów wiejskich: a) dostosowanie struktury agrarnej b) rozwój obszarów wiejski

Procedury pomocy:

• Koncentracja na ograniczonych celach

• Kryteria kwalifikowania do pomocy na tych samych zasadach dla wszystkich regionów

• Programy Wieloletnie Priorytetowe

• Koordynowanie wszystkich instrumentów finansowych (nie udaje się to)

• Współfinansowanie projektów

• Wspólnotowe Ramy Wsparcia – jak wydatkowane będą środki przez państwa członkowskie

1991 r. – Inicjatywa Inter – Reg (współpraca przygraniczna)

- Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa

ETAP IV

Traktat z Maastricht -> spójność społeczno – gospodarcza

Fundusz Spójności (kohezyjny), cele priorytetowe: I, II, V, VI; cele o charakterze funkcjonalnym (Stabilne ramy klasyfikowania do pomocy, nowy cel: wspieranie obszarów

z niską gęstością zaludnienia – Szwecja, Finlandia)

Włączenie Austrii, Finlandii, Szwecji

Stworzenie programów celowych (m.in. LEADER, INTERREG)

ZPORR – marginalna rola strategii

Wykład 3 - 19.10.2011

ERAP V (2000 – 2006)

Kolejne rozszerzenie +10, wszystkie nowe kraje członkowskie stały się beneficjentami (obecnie Malta i Słowenia już nie)

Silna krytyka dotychczasowych działań (Holandia, Niemcy – za dużo płacą). Sprzeczne interesy państw (UK, Niemcy, Francja, Hiszpania)

Agenda 2000 (1999) „ O silniejszą i poszerzoną integrację Wspólnoty”

- kraje stowarzyszone zostaną przyjęte do Wspólnoty (wymieniono zasady i korzyści dla 15 państw UE wynikające z ich przyłączenia)

Rozporządzenie 12.60 (1999) -> Cele polityki regionalnej:

1. Wspieranie rozwoju i dostosowanie strukturalnego regionów opóźnionych w rozwoju

2. Wspieranie gospodarcze i społeczne konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych

3. Wspieranie dostosowania i modernizacji polityk i systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia

Poziom NUTS 2 – obliczanie czy region łapie się do pomocy, czy nie

1½(?) 75% średniego PKB

+regiony peryferyjne

Cel.2

• obszary przechodzące zmiany społeczno-gospodarcze w zakresie przemysłu (nuts3), stopa bezrobocia, udział zatrudnionych w przemyśle, zauważalny spadek zatrudnienia w przemyśle

• upadające obszary wiejskie:

  • gęstość zaludnienia < 100os/km²

  • procentowy udział zatrudnienia w rolnictwie, 2x wyższy os średniej unijnej (począwszy od 1985r.)

  • stopa bezrobocia wyższa od średniej dla wspólnoty w ciągu 3 lat

• obszary miejskie w trudnej sytuacji lub objęte kryzysem:

  • stopa bezrobocia długotrwałego

  • wysoki poziom ubóstwa

  • szczególne zanieczyszczenie środowiska

  • wysoki poziom przestępczości

  • niski poziom edukacji

• obszary zależne od rybołówstwa

  • udział zatrudnienia sektora ryb.

Cel.3

• te, które nie należą do celu 1 i 2

• pierwszy okres 7 letniego budżetowania:

  • państwo sporządza dokument na poziomie regionalnym (np. na nuts 3, ale UE interesują nuts 2 – plan rozwoju

  • Narodowy Plan Rozwoju

  • Wspólnotowe Ramy Wsparcia – koordynacje całej strukturalnej pomocy UE dla danego państwa (muszą być opisane wszystkie fundusze)

    • Określenie kierunków integracji

    • Ocena przewidywanego oddziaływania

    • Spójność z dokumentami strategicznymi UE (np. polityka energetyczna)

    • Plan finansowy

    • Policzalne cele

  • Programy Operacyjne

    • Priorytety, spójność z innymi dokumentami

    • Policzalne priorytety

    • Ocena oddziaływania

    • Skrócony opis działań wdrażania

    • Tu coś było, ale się na dole strony nie odbiło

    • Plan finansowy

  • Uzupełnienie Programów – wyjaśnienie PO

Stworzenie lokalnego programu działania (strategia) ->kilka gmin

Lokalne grupy działania coś tam możliwość grantów

Inicjatywy (…) <-wstaw pasujące słówko

Interreg – ponadnarodowa współpraca transgraniczna, międzynarodowa (na pograniczach, nuts3), wymienia doświadczenia w zakresie wykorzystania funduszy unijnych

Urban(e) – na terenach miejskich

LIDER – tereny wiejskie

Equal – zwalczanie form dyskryminacji na rynku pracy (gł. Kobiety, niepełnosprawni)

Polskie dok.:

• ZPORR

• SPO RZL/PZL (?)

• EQUAL

• SPO Wzrost Konkurencyjność Przedsiębiorstw (WKP)

• Puste myślniki trzy, co oznacza, że jakieś dokumenty jeszcze są, ale zapisane nie były

IV etap (2007-2013)

REFORMA

• Sytuacja społeczno-gosp. w Europie przyczyny

• Strategia Lizbońska

Cele z Goteborga (przez o umlałt)

• Ograniczenie zmian klimatycznych i wzrost znaczenia „zielonej” energii

• Wzrost bezpieczeństwa zdrowotnego

• Usprawnienie systemu transportowego i gosp. przestrzenią

• Gospodarowanie zasobami naturalnymi w sposób odpowiedzialny

Odnowiona Strategia Lizbońska

• Wszystkie rozporządzenia są oparte na niej

• Wciąż wyrównywanie różnic

• Większy nacisk na konkurencyjność regionów

• Polityka regionalna ma wdrażać elementy strategii lizbońskiej (ok. 60-75% środków na te cele ma być wydawanych)

• Jeden zbiór zasad klasyfikowania i wydawania środków dla wszystkich programów

• Administracja elektroniczna w praktyce

Rozporządzenie 1080 – dot. EFRR

1083 – ogólne

1084 – FS

1082 – dot. Europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT)

Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Spójności

• 6.10.2006

• Bezpośrednio do polityki regionalnej

Wykład X – 26.10.11

Zestawienie

ZPORR

16 RPO

Scentralizowane formułowanie priorytetów (regiony nie mogły nawet konsultować kryteriów wybory projektów) Zarządzanie na mocy ustawy Problemy kadrowe (rotacja) Chaos w monitoringu (niejednolite wskaźniki) Ewaluacja jako formalność

Regionalne osie priorytetowe Zmiana RPO nie wymagająca zmiany ustaleń Możliwość korekcji dokumentów Możliwość zindywidualizowania narzędzi promocji Wyeliminowanie Urzędu Woj. z systemu przepływów finansowych (próba) Zobiektywizowanie kryteriów oceny wniosków Stabilizacja rynku Ujednolicenie wskaźników Zwiększenie zaufania do narzędzia ewaluacji Earmarking (?) – alokacja przynajmniej 60% środków na wsparcie obszarów przyczyniających się do realizacji celów lizbońskich

• Programy realizowanie są podobnie

Wykład X – 02.11.11

Wykład X – 09.11.11

Budżet polityki regionalnej

• 2007-2013 – 95,7% całego budżetu UE (kosztem polityki rolnej)(zaczynaliśmy do 32%)

• Ok 308mld miało być, a było załatwione 347mld Euro

Podział zasobów pomiędzy cele:

Cel 1. Konwergencje – 81,54% budżetu polityki regionalnej

• 70% działania w regionach poniżej 75% średniego PKB w UE

• 4,99% na wsparcie przejściowe i specjalnego przeznaczenia

• 23,22% w krajach poniżej 90% średniego PKB UE (w ramach rekompensaty za wejście nowych państw)

• 1,29% na wsparcie

Cel 2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienia – 15,95%

• 78,86% dla nieobjętych celem 1

Cel 3. Współpraca terytorialna – 2,52%

• 73,86% współpraca przygraniczna

• 20,96% współpraca transnarodowa

• 5,19% współpraca międzyregionalna

W przeliczeniu na 1 mieszkańca, Polska na 6 miejscu pod względem liczby środków z UE, konwergencja

Fundusz spójności, Konwergencja, Europejska Współpraca Gospodarcza – z tych funduszy otrzymuje Polska

Realizacja polityki regionalnej w Polsce do roku 2006

Fundusze przedakcesyjne

• 1991 – traktat stowarzyszeniowy Polska – UE

  • Negocjacje: zamykanie kolejnych pól negocjacyjnych aż do akcesji (reprezentowanie pewnego stopnia zintegrowania)

• UE: aby państwo było jak najlepiej przygotowane do wejścia do UE

• Kolejne etapy mają swoje konsekwencje – pozytywne i negatywne

  • Fundusze przedakcesyjne:

    • Przygotowanie struktur społ.-gosp. do zintegrowania z UE

    • Niwelowanie negatywnych konsekwencji integracji

    • Przygotowanie polskich instytucji do korzystania z funduszy europejskich

• PHARE (Poland and Hungary Assistance for Reconstructing of their Economies) – od 1993 (podobny do EFRR)

• SAPARD – na rzecz rozwoju rolnictwa I obszarów wiejskich – miał przygotować do absorbcji funduszy na politykę rolną; 2003, najwięcej wydatków od 2000)

• ISPA – instrument przygotowujący do realizacji polityki strukturalnej, do korzystania z Funduszu Spójności (duże inwestycje: ochrona środowiska, drogi)

• 1997 – AGENDA 2000 – sygnał, że dojdzie do integracji

  • Nowa orientacja PHARE – koncentracja na przygotowaniu do negatywnych konsekwencji wstąpienia do UE (np. dla przygotowania przedsiębiorstw do osiągnięcia norm UE – inaczej trzeba byłoby zamknąć te zakłady po wejściu do UE))

• PHARE Struder – małe kwoty, pionierskie działania

• PHARE Spójność Społ. i Gosp. (2000-2003)

  • Rozwój regionalny

  • Istnienie przed ZPORRem (kryteria przyznawania funduszy)

  • Wsparcie instytucjonalne w Urzędzie Marszałkowskim

  • 2000 – warmińsko-mazurskie, podlaskie, świętokrzyskie, podkarpackie, lubelskie (najdłużej korzystały)

  • 2003 – wszystkie województwa (na końcu: mazowieckie, wielkopolskie)

  • mazowieckie samorządy mają mniej doświadczenia w pozyskiwaniu środków

Dokumenty PLŁ

• Plan rozwoju przedstawiony przez państwo członkowskie

2004-2006

• Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006) – rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długotrwałego, harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia

  • 5 podstawowych celów cząstkowych

    • 1. Wspomaganie osiągnięcia i utrzymania w dłuższym okresie wysokiego PKB

    • 2. Zwiększanie poziomu zatrudnienia i wykształcenia

    • +osie rozwoju – lepiej sformułowane niż cele

  • Zarzucano mu brak spójności planowania oraz że od tego momentu Polska przestała prowadzić własną niezależną politykę regionalną

• Każdy z Planów Operacyjnych musiał mieć uzupełnienie, teraz już nie

PO (2004-2006)

• SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (EFRR)

• Sektorowy PO Rozwój Zasobów Ludzkich (EFS)

• SPO Transport – gospodarka morska (EFRR i EFS)

• SPO Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów Wiejskich (EFO i GR)

• SPO Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb (FIWR)

• ZPORR (EFRR i EFS)

Teraz 1 fundusz = 1 program

• SPO WKP

  • Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności z wykorzystaniem instytucji otoczenia biznesu

  • Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw działających na jednolitym rynku europejskim (zapobieganie negatywnym konsekwencjom wejścia do UE)

• SPO RZL

  • Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej

  • Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy

• SPO RiM – rozbudowa

• SPO TiGM – zrównoważony

• ZPORR – rozbudowa i modernizacja

Finansowanie

Łącza suma środków publicznych – 14 mld 891 mln; 11 mld 367 mln z UE

• Fundusze strukturalne - 67,2%

  • ERDF – 60,9%

  • ESF – 22,9%

  • EAGGF – 13,8%

  • FIFG – 2,4%

• Fundusz spójności – 32,8%

Rozdrobnienie środków

ZPORR – priorytety

1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności regionów – 58% - nie było przekazywane gminom

2. Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach – 16%

3. Rozwój lokalny

   1. Mikroprzedsiębiorstwa – wydatkowanie za pomocą Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości z pominięciem gmin i innych samorządów (do 2006 roku jst nie dysponowały środkami unijnymi na promowanie rozwoju przedsiębiorczości) – 26%

4. Pomoc techniczna

Polska miała wydać około 25% ale wydała ponad 40% (było mniej środków z UE)

Jak wydawano środki?

MRR – „Raport o rozwoju i polityce regionalnej”

• Fundusz Spójności – 41%

• ZPORR – 22%

Zachodniopomorskie i mazowieckie – najwięcej środków z UE na 1 mieszkańca; dużo z FS

Podlaskie i warmińsko mazurskie – najmniej

Wykład - Polityka regionalna UE w Polsce po roku 2007 – dokumenty strategiczne i operacyjne – 23.11.11

Strategia

• Długookresowe – powyżej 15 lat – bałagan w zarządzaniu rozwojem

• Średniookresowe – 4-10 lat – bardzo dużo strategii; powinna być jedna strategia (i dokumenty operacyjne) na jedną jednostkę

• Inne

„Założenia systemu zarządzania rozwojem Polski” – MRR 2009

Analizuje istniejące systemy i wskazuje jakie jeszcze powstaną. Dokumenty z zakresu:

• rozwoju społeczno-gospodarczego kraju

• rozwoju regionalnego kraju

  • Strategia Rozwoju Kraju

  • Strategie ponadregionalne – Rozwój Polski Wschodniej

  • Strategie rozwoju województw

  • RPO

  • Program Rozwoju Województwa

• Rozwoju przestrzennego

  • Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

Strategia rozwoju kraju

Wizja: Polska w 2015 roku to kraj o wysokim poziomie i jakości życia.

Priorytety

1. Wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarczej

……

Rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.

Założenia:

• Wykorzystywanie własnych szans rozwoju regionalnego

• Wyrównywanie szans rozwoju regionów Polskich

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia – NSRO

Narodowa Strategia spójności

Uwarunkowania:

• Złe funkcjonowanie systemu prawa i niezadowolenie społeczne z działania administracji;

• Konieczność umiejętnej absorpcji środków;

• Przebudowa filozofii funkcjonowania systemu finansów publicznych (rozwój, planowanie, monitoring);

• Rynek pracy – bezrobocie, nisko poziom zatrudnienia, drenaż mózgów;

• GOD (??) – inwestowanie w kapitał ludzki

• Zwiększenie i innowacyjności i konkurencyjności gospodarczej (zmiana podsystemu konkurencyjności)

• Bardzo zły stan infrastruktury technicznej;

• Zróżnicowanie międzyregionalne - rola miast;

• Restrukturyzacja rolnictwa.

Zasady realizacji:

• Dodatkowość;

• Komplementarność i spójność z innymi politykami wspólnotowymi;

• Koncentracja;

• Koordynacja;

• Ocena;

• Partnerstwo;

• Poprawa rządzenia.

Fundusze:

• PO Infrastruktura i środowisko – EFRR i FS

• PO Innowacyjna gospodarka – EFRR

• PO KL – EFS

• 16 RPO – EFRR

• PO RPW – EFRR

• PO Pomoc techniczna – EFRR

• PO Europejska współpraca terytorialna – EFRR

Wykład 7 – 30.11.11

PO Innowacyjna Gospodarka

• Przedsiębiorcy

• Diagnoza, SWOT, ocena efektywności wykorzystania źródeł

• We wcześniejszym okresie strategia – Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa

• Wskaźniki monitorowania celu głównego – bardzo ważne – aktualnie powstają w MRR

• Każdy cel ma odrębne wskaźniki

• Cele szczegółowe

  1. Zwiększenie innowacyjności i przedsiębiorczości

  2. Wzrost konkurencyjności polskich miast

  3. …..

PO Kapitał Ludzki

• Dwie ścieżki wdrażania: krajowe i regionalne (urząd marszałkowski)

• Środki spoza RPO

• Ciekawa diagnoza

• Priorytety i obszary wsparcia

  1. Zatrudnienie i integracja społeczne

  2. …

  3. …

  4. Wzmocnienie instytucji pomocy społecznej

• Szczegółowy opis priorytetów z dokładnie opracowanymi procedurami oceny, naboru

• Dokument bardzo szczegółowy

RPO Warmińsko-mazurskie

• Diagnoza

• Pomoc zagraniczna

• Strategia

• Osie (zalecane przeczytanie opisu osi!!)

• Plan finansowy

• Brak źródeł danych

Zaglądamy na ………... (strona 16) i jakie elementy realizacji funduszy eksponuje:

• Ile, jakich informacji dostępne

• Które projekty szczególnie eksponuje

Wykład 9 – Monitoring i ewaluacja – 14.12.2011

Monitoring

• UE nie nakłada na państwo obowiązku monitoringu, musi być ewaluacja

• Monitoring to element zarządzania strategicznego

• Jakość monitoringu zależna od jakości dokumentu strategicznego

• Obserwowanie działań i ich efektów w zakresie polityki na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego

• Budowany w tracie opracowania dokumentów strategicznych – najpóźniej na etapie tworzenia celów

Efekty monitoringu:

• Bazy danych

• Raporty na podstawie baz danych – narzędzie polityki i udoskonalanie pracy administracji

Ważne:

• Czas rozpoczęcia

• Konsekwencja

• Bez dobrego monitoringu nie ma dobrej ewaluacji

• Dane statystyczne nie są na tyle szczegółowe bu odpowiedzieć na pytanie czy program realizował założone cele

• Co cel oznacza dla autorów?

  • Dopiero wtedy możemy dobrać wskaźniki

  • Jeśli nie znamy znaczenia nasze wskaźniki będą wypaczać cele

1. Co monitorujemy?

2. Kto bierze udział w monitoringu?

3. Kto prowadzi monitoring?

4. Jakie są cele monitoringu?

5. Jakie są narzędzia monitoringu?

6. Jak często zbieramy dane?

1. Co monitorujemy?

   • Poziom realizacji założonych celów strategicznych – TAK!

   • Poziom realizacji celów – NIE

   • Zmiany społeczno-gospodarcze

   • Poziom kosztów

   • Poziom zaangażowania partnerów

2. Kto bierze udział w monitoringu?

   • Zbieranie danych

     • Podmiot prowadzący politykę

     • Partnerzy społeczni (łatwiej dotrzeć do części informacji)

     • Organizacja zewnętrzna – zadania zlecone jakiejś organizacji

     • Dane statystyki publicznej – bardzo ograniczamy

3. Kto prowadzi monitoring?

   • Urząd

   • Organizacja zewnętrzna

   • Nikt – najczęściej

4. Jakie są cele?

   • Uzupełnienie zbioru danych opisujących daną jednostkę

   • Umożliwienie rzetelnej ewaluacji

   • Rzetelna aktualizacja strategii

   • Ocena działań samorządów, urzędów, organizacji (polityce zazwyczaj z tego względu nie chcą monitoringu

   • Przygotowanie narzędzi marketingu terytorialnego

   • Przygotowanie wniosków o finansowanie zewnętrzne

   • Sprawne zarządzanie jst !!

5. Jakie są narzędzia monitoringu?

   • Analiza dokumentów strategicznych

   • Analiza istniejących źródeł danych

   • Analiza struktury urzędu prowadzącego politykę aby określić jakie dane mogą się ukrywać

   • Benchmarking

6. Jak często zbieramy dane?

   • Wtedy kiedy chcemy dokonać ewaluacji – niepolecane, ale najczęstsze

   • Na bieżąco – idealnie

   • Raz do roku – optymalnie

Jak przygotować system monitoringu?

1. Początek

   • Analiza zasobów urzędów

   • Inwentaryzacja zasobów danych

   • Ustalenie kierunków przepływu informacji – kto, komu i co raportuje

   • Ustalenie udziałów poszczególnych komórek w monitoringu

   • Ustalenie która komórka urzędu będzie odpowiedzialna za monitoring

2. Szeroko zakrojona analiza dokumentów:

   • Odnalezienie danych

   • Ustalenie wskaźników

   • Ustalić docelowe wartości wskaźników

   • Ustalenie benchmarkingu

   • Dokumenty

     • Urzędu

     • Polityczne

     • Organizacji zewnętrznych dotyczących zakresu monitoringu np. statuty

3. Analiza statystyki publicznej – GUS, EUROSTAT, Wojewódzki urząd statystyczny

   • Wybór wskaźników i ich wartości

   • Analiza statystycznych, dynamicznych, przestrzennych trendów

4. Benchmarking i analiza dobrych praktyk

5. Konstrukcja modelu systemu – stabilność uporządkowanie przepływu informacji

   • Konsultacje z organizacjami, które biorą udział w systemie monitorowania

6. Opracowanie wskaźników o określonej strukturze – wynika z właściwości monitorowanego dokumentu

   • Ustalenie wartości wskaźników na chwilę obecną

   • Określenie wartości docelowych wskaźników

   • Forma udostępniania informacji o wskaźnikach bo będzie uzupełniał te danych w bazie danych

   • Kto koordynuje całość i jest odpowiedzialny za system (decyzja polityczna)

   • Trzeba wszystko opisać – motywuje osoby zaangażowane do wzięcia udziału w procesie

Uczestnictwo na etapie diagnozy zmniejsza obciążenie pracą analizowania danych. Analizy problemowe (SWOT) – diagnozowanie treści ukrytych potem w celach. Monitorujemy nie tylko poziom realizacji celu, ale także jego skuteczność, efektywność – hierarchia wskaźników monitoringu najczęściej odzwierciedla hierarchie celów.

Problemy ze wskaźnikami

• Wynikają z niedoboru bądź błędów w danych

• Problem najświeższych możliwych danych – późno pojawiające się dane

• Czas który upłynął od momentu uzyskania danych do momentu podjętych działań wpłynął na sens naszych działań

• Zmiany w podziale NUTS

• Jak daleko sięgać w przeszłość, tak daleko możemy wybiec w przyszłość

• Benchmarking – dobry taki, który podobny do naszego w 80%, ale różni się ze względu na najbardziej interesującą nas cechę; często jest to decyzja polityczna

• Łatwo wskazać nieefektywność struktury urzędu za pomocą monitoringu – zależy od decyzji politycznej

• Jak głęboka jest analiza – decyzja polityczna

• Jak wiele jst będzie zaangażowanych i które (ważne stosunki między przedstawicielami) – decyzja polityczna

• Opracowanie wskaźników zajmuje dużo czasu i konsultacji z organizacjami zbierającymi dane

  • Spójny z celami

  • Hierarchiczny

  • Rozłączne w odniesieniu do poziomów vs. Uzupełniające

  • Porównywanie z innymi danymi

  • Wspólnie ustalony rok bazowy

  • System wskaźników powinien być ograniczony.

Wskaźniki:

• Jasna zdefiniowany

• Mierzalny

• Lepszy względny

• Prosty

• Trwały

• brak presji ze strony ankietera,

• brak wpływu ankietera na odpowiedzi respondenta,

• uczestnictwo z woli respondenta,

• szybkie, jednoczesne rozprowadzenie i zwrot kwestionariuszy,

• możliwość monitorowana czasu wypełnienia kwestionariusza,

• względnie niski koszt badania,

• brak błędów wynikających z wadliwego wprowadzenia danych do arkuszy kalkulacyjnych,

• możliwość kontroli kompletności wypełnienia,

- lista adresów lub przedsiębiorców obejmowała 2 282 maile (przede wszystkim adresy przedsiębiorców, którzy składali wniosek)

- serwer www.surveymonkey.com

- badanie pilotażowe na próbie ok. 50-osobowej (20% zwrotów)

- badanie właściwe: prób 2230 przedsiębiorców (zwrot 451/ 19,8% /odrzucono 8 kwestionariuszy/ 443)

Przedsiębiorstwa:

- 37,5% z siedzibą w Lublinie; 5,6% - Zamość; 5,6% - Chełm; 5,42% - Biała Podlaska; 5,6% powiat puławski; filie poza województwem posiada 15,12% zbadanych przeds.;

- 70,9% - usługi; 26,2% produkcja; 24,8% - handel; 14,4% - budownictwo; 4,74% - transport; 2% rolnictwo;

- małe przeds. (do 9. pracowników) – 61,6%; średnie (10-49) – 27,1%; duże(50-249) – 9,7%; powyżej 250 pracowników – 1,6%;

Program Operacyjny Kapitał Ludzki / Instrumenty:

• priorytet VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich

• priorytet VII Regionalne kadry gospodarki

• priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach

Lubelska Agencja Wspierania Przedsiębiorczości / RPO:

• oś I Przedsiębiorczość i innowacje

• oś II Infrastruktura ekonomiczna

PO KL:

• 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspierania aktywów

• 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie

• 8.2 Transfer wiedzy

RPO / Cel:

• Stworzenie przyjaznego klimatu dla prowadzenia działalności gospodarczej

• Atrakcyjność obszarów miejskich i tereny inwestycyjne (tereny inwestycyjne typu greenfield i brownfield)

• Społeczeństwo informacyjne (zwiększenie dostępu do szerokopasmowego Internetu)

• Poprawa dostępności komunikacyjnej

• Środowisko: czysta energia

• Zwiększenie udziału sektorów kultury i turystyki w gospodarce regionu

• Poprawa warunków kształcenia oraz dostępu do wiedzy, usług medycznych i pomocy społecznej

Ocena atrakcyjności inwestycyjnej woj. Lubelskiego (ludność: ok. 2,2 mln):

• Niska, jedna z najniższych w kraju

• B. duża polaryzacja atrakcyjności, mała spójność społ. – ekonom. Lubelszczyzny:

  • Wyjątkowo niska atrakcyjność inwestycyjna podregionów: puławskiego, bialskiego i chełmsko-zamojskiego

  • Wysoka atrakcyjność podregionu lubelskiego z Lublinem i powiatu łęczyckiego

Ocena instrumentów PO KL

• VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich

- wnioski: celowym byłoby zwiększenie puli środków na dofinansowanie wyposażenia stanowisk pracy dla nowozatrudnionych osób, istotna zmiana sposobu funkcjonowania ośrodków doradztwa zawodowego i urzędów pośrednictwa pracy

• VII Rozwój pracowników i przeds. w regionie

- najbardziej brak jest wykwalifikowanego personelu średniego i niższego szczebla (robotników, operatorów maszyn, techników – 41,4%), doświadczonych inżynierów (19,9%) oraz finansistów i marketingowców (12,1%)

- wnioski: należy monitorować sytuację i dostosowywać oferty szkół

- najgorzej wypadają umiejętności językowe pracowników (2,48/5), oraz doświadczenie zawodowe (2,82/5)

- wnioski: większy nacisk na kształcenie w zakresie j. obcych, kontrola jakości nauczania j. obcych i przedmiotów zawodowych, dofinansowanie wyposażenia szkół

- potrzeba szkoleń w zakresie zarządzania (52,85), organizacji pracy (46%), wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (44,7%)

- widzą potrzebę tworzenia partnerstw – wsparcie w tym zakresie byłoby celowe

RPO Poco im fundusze UE

1. Przedsiębiorstwo i innowacje

- 79% wdraża innowacje ( ponad ¾ produktowe; 45% procesowe/technologiczne; 30% organizacyjne)

- 69,5% wprowadzenie do oferty nowych lub ulepszonych produktów/usług

- 45,9% wzmocnienie lub osiągnięcie konkurencyjności na poziomie regionalnym

- 38,5% na poziomie lokalnym

- wysokie zainteresowanie wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii: 50% słonecznej; 30% wiatrowej; 20% biomasa

- wnioski: najwięcej środków potrzeba na energię solarną w przeds. w podregionach chełmsko-zamojskich i bialskim

- zapotrzebowanie na pomoc doradczą w zakresie:

• pozyskiwania zewn. środków finansowania na rozwój działalności

• innowacji i nowych technologii

• doradztwo prawne

Rekomendacje dla instytucji wdrażających programy

• zwiększenie wsparcia projektów doradczych dla przedsiębiorców w zakresie pozyskiwania środków finansowych na rozwój, a także na wdrażanie innowacji i nowych technologii

• przygotowanie w przyszłości systemu wsparcia dla firm, które chcą wchodzić na rynki zagraniczne

• zaprojektowanie i przeprowadzenie akcji promocyjnej w regionie dotyczącym korzyści ze współpracy klastrowej i innych form współdziałania przedsiębiorstw

• uruchomienie programów doradczych dla sektora budowlanego pragnącego eksportować swoje usługi na rynki krajów UE

• dofinansowanie indywidualnego doradztwa w zakresie wdrażania innowacji nowych technologii

1. Infrastruktura ekonomiczna

• Finansowanie działalności przedsiębiorstw głównie z kredytów

• Trudności z pozyskiwaniem środków UE polegają głównie na konieczności poniesienia kosztów, które dopiero później są zwracane (zwłaszcza wśród mikro przeds.)

• Badanie naukowe interesujące przedsiębiorców:

  • technologie – 46,8%

  • badania rynku i marketing – 38,1%

  • medycyna, stomatologia – 11,1%

• wnioski: warto stworzyć zespół, który będzie kojarzył i wspierał współpracę pomiędzy przedsiębiorcami a instytucjami naukowo-badawczymi

• znaczny wzrost zapotrzebowania na pomoc centów rozwoju przedsiębiorczości, funduszy pożyczkowych, centra innowacji i rozwoju technologii

• wnioski: należy:

  • zwiększyć wsparcie dla instytucji finansowych i pożyczkowych otoczenia biznesu

  • wzmocnienie finansowe i organizacyjne uczelni wyższych

  • tworzenie i dokapitalizowanie agencji rozwoju najuboższych podregionów

  • wspieranie struktur klastrowych

• źle oceniana promocja przedsiębiorstw na szczeblu regionalnym

• ważne w promocji działalności są wystawy i targi

1. Atrakcyjność obszarów miejskich i tereny inwestycyjne

• Wystarczający dostęp do informacji

• Wniosek: przyśpieszenie opracowywania planów zagospodarowania oraz usprawnianie i przyśpieszenie procesu wydawania wniosków zagospodarowania terenu i zabudowy

• Małe zainteresowanie inwestycjami na terenach typu brownfield

1. Społeczeństwo informacyjne

• 66,82% przedsiębiorców zainteresowanych szkoleniami z zakresu prowadzenia działalności przy efektywnym wykorzystaniu Internetu

• Popularyzacja podpisu elektronicznego

1. Transport

• Lotniska regionalne

1. Kultura, turystyka

• Przeciętna jakość infrastruktury turystycznej (zła dostępność do basenów i SPA)

• Wnioski: wspieranie najbardziej perspektywicznych obszarów aktywności i wypoczynku (trasy rowerowy, sporty wodne), oraz niekonwencjonalnych sposobów wypoczynku

• Źle oceniono organy wydające decyzje środowiskowe, sądy administracyjne i gospodarcze

• Co jest potrzebne:

  • Infrastruktura drogowa (także chodniki, oświetlenie uliczne, parkingi w centrum miasta)

  • Poprawa komunikacji z innymi regionami kraju

  • Lotnisko, szybka kolej

  • Uatrakcyjnienie informacji okołoturystycznej

Wykład X – Instytucje biorące udział w systemie wdrażania polityki UE - 07.12.11

Instytucje biorące udział w systemie wdrażania polityki regionalne UE

• Ustawa o zadach prowadzenia polityki rozwoju

Definicja polityki regionalnej w oparciu i nią stworzono instytucje (rozporządzenia KE określają instytucje)

System realizacji polityki rozwoju
DOKUMENTY
Strategia rozwoju /sektorowe, regionalne/ PO Projekt

• Strategia regionu ma demokratyczną legitymizację czego nie ma strategia krajowa

• Instytucja zarządzająca – odpowiada za przygotowanie i realizację PO, gdy PO współfinansowane są ze środków UE – rozp. 10/83 Rady Wspólnoty Europejskiej

• Ustawa dokładnie wylicza zadania instytucji zarządzającej

• Instytucja pośrednia – organ administracji publicznej lub innej; jednostka finansowa adm. publ. w rozumieniu rozporządzenia Rady Wsp. Europ. 10/83 – sprawdzić w ustawie

• … realizacja na podstawie PO:

  • Krajowe – ust. Ministra ds. rozwoju

  • Sektorowe – ust. Minister ds.

• (PO?) wdrażane przez różne organy

• Instytucja pośrednicząca II. stopnia - wymyślona w okresie budżetowym 2000-2006; obecnie odchodzi się od tego, choć w prawie podtrzymano to

• Zdefiniowano w ust. kim jest BENEFICJENT – osoba podpisująca wniosek o dofinansowanie projektu

• NSRO realizowana na podstawie PO (reg., ponadreg./krajowe, sektorowe)

Regionalny system realizacji polityki rozwoju
dokument
Strategia rozwoju województwa RPO realizuje NSRO Projekt

• Na poziomie całego systemu określono 3 rodzaje projektów:

  • …dyw – znaczenie strategiczne muszą być zatwierdzone przez Komitet

  • systemowe /własne – celem jest realizowanie zadań publicznych - nie podlegają procedurze; są odrębne przepisy

  • konkursowe – ustawa zarząd ogłasza konkurs dla beneficjentów, określa kryteria, tworzy się listę rankingową

Krajowy system realizacji polityki rozwoju
DOKUMENTY
NSRO PO (sektorowy, ponadregionalny, regionalny) Projekt

Funkcje komitetu monitorującego

• Kryteria wyboru projektu oraz analiza postępów; chodzi o to, by było jak najwięcej przedstawicieli różnych środowisk

• Kluczowa relacja marszałek – wojewoda

• Instytucja certyfikująca – mst. odpow. za prawidłowe wydatkowanie środków (zgodność z prawem unijnym):

• Instytucja audytowa – Generalna Inspekcja Kontroli Skarbowej; część funkcji delegowana do ust. un. wojew.

Wykład X – 11.01.12

1. Raport Barki- PRZECZYTAĆ 5 ROZDZIAŁ + STRESZCZENIE + WPROWADZENIE DO RAPORTU Fabricio Barka na zlecenie pani komisarz Danuty Hubner- (oficj. "Program dla zreformowanej polityki spójności. Podejście terytorialne w osiąganiu celów i oczekiwań Unii Europejskiej") - niezależny raport napisany przez zespół ekspertów pod przewodnictwem Fabrizio Barki (org. Barca) (dyrektora generalnego we włoskim Ministerstwie Gospodarki i Finansów) na prośbę Danuty Hübner, Komisarz ds. Polityki Regionalnej. Wydany w kwietniu 2009 roku.; Raport Barki wpisuje się w szeroko toczącą się debatę nad przyszłością polityki spójności i jej ogólną rolą w rozwoju gospodarczym Unii Europejskiej oraz w realizacji celów traktatowych Wspólnoty. Celem raportu było zainicjowanie debaty nad przyszłym kształtem polityki spójności oraz ewaluacja obecnego systemu. Prace nad raportem odbywały się na różnych poziomach i w różnych krajach wspólnoty i obejmowały: Konsultacje społeczne, w tym:

-Spotkania w gronie ekspertów naukowych i wysokich urzędników administracji państwowej (40 osób z różnych krajów i instytucji): odczyty, warsztaty

-5 seminariów z udziałem czołowych twórców polityki

-Zespół składający się z 40 pracowników komisji pracujący ciągle przez 15 miesięcy

oraz analizę dokumentów programowych (ponad 200 pozycji) i analizę porównawcza i historyczna obejmująca badanie paradygmatu, celów, systemu realizacji, relacji polityki polityki spójności”: podejścia terytorialnego, główne sukcesy i porażki obecnej polityki spójności z innymi politykami, aspektów politycznych i organizacyjnych.

- Strategia rozwojowa ukierunkowana terytorialnie:

• Długoterminowa

• Zadanie: przezwyciężyć niewykorzystania potencjału wewnętrznego poprzez interwencję zewnętrzną

• Zmiany instytucjonalne

• Towary i usługi dostosowane do potrzeb regionalnych

Barka stał się najbardziej znaną osobą zajmującą stanowisko w sprawie polityki spójności; dokument dotyczy polityki regionalnej w kontekście UE; jakie są podstawy w ogóle że zabrał się on za ten dokument-(streszczenie, główne tezy)- strategia ukierunkowana terytorialnie- stało się hasłem powtarzanym przez mrr.; każdy raport spójności głosi wielką potrzebę reformowania polityki regionalnej; Hubner chciała mieć jakiś wpływ polityczny i regionalny na przyszłość- wpływ na następne kroki; potrzeba reformy; dokument odnosi się do kryzysu gospodarczego- diagnoza odnosi się właśnie do kryzysu; w polityce skupiamy się na terytorium; od początku były 3 filary spójności: ekonomiczna, społeczna i terytorialna; chcą położyć większy nacisk na terytorium w politykach sektorowych;

Polityka ukierunkowana terytorialnie: wykorzystanie potencjału jakiegoś regionu poprzez interwencję zewnętrzną; zaopatrywanie w zintegrowane produkty i usługi- rozwój endogenny.

Raport zakłada 10 filarów:

1. KONCENTRACJA NA PRIORYTETACH KLUCZOWYCH I KONSERWATYWNA ALOKACJA TERYTORIALNA: koncentracja w PR od początku- skupianie się na jak najmniejszej liczbie celów polityki regionalnej; należy skoncentrować terytorialnie

2. NOWE STRATEGICZNE FORMY/ RAMY ROZWOJU (Europejskie Strategiczne Ramy Polityki Rozwoju)

3. NOWE RELACJE KONTRAKTOWE, WDRAŻANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ NA OSIĄGANE WYNIKI: większa kontrola

4. NACISK NA EWALUACJĘ:

• Usprawnione zarządzanie priorytetami kluczowymi (ewaluacja ex-ante);

• Pakt stabilności i wzrostu;

• zasada wartości dodanej;

• jeżeli nie wykażemy że zasada dodatkowości jest zrealizowana to zabiorą wszystkie pieniądze.

5.PROMOCJA EKSPERYMENTOWANIA - instytucjonalne efekty innowacyjne- dostosowane do warunków lokalnych

6. PROMOWANIE EDUKACJI

7. EWALUACJA I MONITORING ( wymiana informacji)

8. ZMIANA PODEJŚCIA I WZMOCNIENIE ROLI KOMISJI JAKO CENTRUM KOMPETENCJI

9. ZARZĄDZANIE I KONTROLA FINANSOWA

10. WZMOCNIENIE SYSTEMU KONTROLI I RÓWNOWAGI NA NAJWYŻSZYM SZCZEBLU POLITYCZNYM

- polityka spójności ma być odpowiedzią na zanikanie chęci integracji Europejczyków

- rozliczanie efektów( regiony mogą realizować politykę na swój sposób)

- polityka spójności ma na celu integrację Europy

- niezbędne promowanie więzi wspólnotowych- polityka spójności jako narzędzie do budowania terytorium w UE

- ocena polityki spójności UE- MLG; nawiązywanie zobowiązań kontraktowych- chodzi głównie o governance; wiele udokumentowanych przypadków w którym uzyskano cele;

- w raporcie opisany jest dokładny kształt umów i dokumentów (roz. 5)

2.Europa 2020

***zajrzeć do projektów przewodnich

- rozwój inteligentny, mądry, sprytny (smart): innowacje

- rozwój zrównoważony

- rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu (inclusive) spójny

3.Piąty raport kohezyjny- najważniejszy dokument dla polityki spójności!!!

• Wzmacnianie planowania strategicznego

• Realizacja Europa 2020

• Umowa o partnerstwie w dziedzinie wsparcia i inwestycji

MOCNE STRONY POLITYKI SPÓJNOŚCI:

- zarządzanie wielopoziomowe

- dekoncentracja zadań publicznych

- wiele przypadków osiągania złożonych celów

- tworzenie partnerstw, współpraca

- wymiana doświadczeń

SŁABE STRONY POLITYKI SPÓJNOŚCI:

- brak planowania strategicznego

- marny PR

Wykład Ostatni – 18.01.12

KE- polityka regionalna 2014-20- zajrzeć do nowych rozporządzeń i regulacji; prezentacja dostępna na stronie KE

Polityka spójności UE na lata 2014- 2020 (propozycje KE): informacje typu: podsumowanie dla obywateli (pokazują na co zwrócić uwagę)

1. Jakie konsekwencje będzie miała polityka spójności dla UE? (1. 3 z 6 celów, 2. 3 nowe; 3. Trzecia nowa reforma- dziedzictwo polskiej pani komisarz, odzwierciedlenie w nowych dokumentach- jej)

- skupienie się na podejściu strategicznym (Europa 2020)

- konieczność monitorowania ( efekty monitorujemy, co roku sprawdzamy, na jakim poziomie się znajdujemy)

- wzmacnianie terytorialnego wymiaru spójności („ w polityce spójności geografia ma znaczenie”)

Podkreślanie polityki spójności:

• Program leader- lokalne grupy działania; organizacje stały się przywoływanymi partnerami w realizowaniu polityki regionalnej;

• Aspekt- miasta: wymiar miejski polityki regionalnej dyskutowany przez wiele lat; promowany przez kraje zachodnie; sposób na wyciągnięcie pieniędzy z pierwszego celu polityki regionalnej do drugiego; miasta w Europie zachodniej to nie te miasta co były kiedyś; inwestowanie w wyższe PKB; skoro my też mamy problemy biedoty to dlaczego nie mielibyśmy tak jak inni czerpać korzyści z pomocy UE

Polityka spójności- mówiono że będzie jednym z głównych narzędzi realizacji Strategii Europa 2020

Polityka spójności UE oznacza inwestycje w:

- wsparcie dla MSP

- szkolenia

- wydajność energetyczna

- transport

- badania i działalność

- odnawialne źródła energii

Różnice między regionami:

- średnia PKB 2006-2007-2008 ( Polska: PKB <50 cała polska wschodnia, opolskie, kujawsko pomorskie); ( PKB 50-75: w Polsce dochodzi reszta województw poza mazowieckim; z Europy dodatkowo: portugalia, południe Włoch); ( PKB 75-90 województwo mazowieckie- dotyczą inne zasady); ( PKB 100-125 i >125 – Skandynawia, Hiszpania, część Włoch)

- Osiąganie celów strategii europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu

- skoncentrowanie na celach

Proponowany budżet UE na lata 2014-2020:

- wyłączony Instrument „Łącząc Europę” 4%; budowa takich inwestycji które dla KE są najważniejsze, najpotrzebniejsze, te które ona chce (przykład autostrady)

- Polityka spójności- 33% (336 mld euro)

- inne polityki (rolnictwo, badania, itd.) 63% (649 mld euro)

Jakie są główne zmiany? (coroczne sprawozdanie, i 10% środków nie zostanie przekazane dopóki KE nie dostanie sprawozdania)

• - skoncentrowanie na wynikach: wspólne i specyficzne dla programów wskaźniki, sprawozdania oraz mechanizmy monitorowania i oceny

• - podstawy oceny wykonania: jasne i wymierne etapy pośrednie i cele końcowe

• - rezerwa wykonawcza: 5% środków przyznanych poszczególnym krajom ( w kontekście państwa członkowskiego, funduszu i kategorii regionu) (np. dostaliście same 5 więc wypłacimy wam te 5%, ale jeśli nie zaliczyliście to mało że wam nie wypłacimy tych 5% dodatkowych to możemy wam jeszcze cofnąć te środki, które dla was przeznaczyliśmy)

• - warunki ex-ante: zapewnienie warunków efektywnego inwestowania; wprowadzenie określonych zasad legislacyjnych; określone wymagania administracji; wzmocnienie systemu prawa unijnego

• - warunki makroekonomiczne: dostosowanie do nowych zasad zarządzania gospodarką

Większa spójność wykorzystania dostępnych funduszy:

• Wspólne ramy strategiczne

• Umowa o współpracy

• Programy operacyjne

• Kompleksowa strategia inwestycyjna: dostosowana do celów strategii „Europa 2020”

• Spójność z krajowymi programami reform

• Koordynacja: fundusze na politykę spójności i rozwoju obszarów wiejskich oraz fundusz morski i rybacki

• Cele i wskaźniki umożliwiające mierzenie postępów w osiąganiu celów strategii „Europa 2020”

• Sprawność: wzmocnienie zdolności administracyjnej, ograniczenie biurokracji

• Efektywność: wprowadzenie podstaw oceny wykonania

Lista celów tematycznych „Europa 2020”:

• Badania i działalność innowacyjna

• Technologie informacyjno- konkurencyjne

• Społeczeństwo

• Edukacja itp

• Nie ma zawężenia wśród dziedzin, jest ich za dużo

Skoncentrowanie środków w celu maksymalnego zwiększenia ich wpływów: skoncentrowanie inwestycji EFRR; różne regiony mają różne potrzeby; w regionach bardziej rozwiniętych: 60% badania i przedsiębiorstwa, 20% odnawialne źródła energii

Udział EFS w budżecie polityki spójności: założenie że rośnie EFS a maleje EFRR.

Planowany udział EFS w łącznym wsparciu z funduszy strukturalnych (EFRR i EFS):

• 25% w regionach mniej rozwiniętych

• 40% w regionach w fazie przejściowej

• 52% w regionach bardziej rozwiniętych

• Na Mazowszu większość środków przeznaczonych będzie na działania miękkie

UPRASZCZANIE

Wspólne zasady- fundusze objęte wspólnymi ramami strategicznymi

• Polityka spójności, rozwój obszarów wiejskich i polityka morska i rybacka

Opcjonalne programy wielofunduszowe

• Możemy korzystać z wielu funduszy na raz EFRR, EFS i Fundusz Spójności

Uproszczony system udzielania wsparcia

• Proporcjonalne podejście do kontroli

• Powiązanie wypłat z wynikami

• E-spójność: obsług beneficjentów

Projekt finansowany jest przez dotację i pożyczkę: pożyczki mają być rozbudowane w Polityce spójności; pożyczka będzie mogła być wzięta na cele własne; nie że bank zarabia na publicznych pieniądzach- Europejski Bank Inwestycyjny- pieniądze publiczne mają wywoływać efekt mnożnikowy

Skoncentrowanie na zrównoważonym rozwoju miast: co najmniej 5% środków z EFRR

Utworzenie platformy rozwoju obszarów miejskich i Innowacyjne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju miast- platforma rozwoju miast: lista miast gdzie realizowane innowacyjne projekty miękkie; należy określić na początku perspektywy jakie to będą miasta

Zarządzanie i kontrola: KE wtrąca się tylko tam gdzie najbardziej trzeba; małe projekty mają więcej swobody; większa odpowiedzialność beneficjentów (jeśli ci się uda to ok, a jeśli nie to masz zwrócić pieniądze)

Według jakich zasad będą rozdzielane fundusze?

-*Fundusz Spójności (na poziomie państw) 69%

- regiony mniej rozwinięte 163%

- regiony w fazie przejściowej 39%

- regiony bardziej rozwinięte 53%

- Europejska współpraca terytorialna 12%

Strona: www.ec.europa.eu/regional_policy/index_pl.cfm

- oficjalnie: wszystkie regiony Europy mają utrzymywać środki z Polityki Spójności; ponadto tworzona jest sieć spójności- regiony przejściowe; sieć bezpieczeństwa- regiony przyśpieszone dostają co najmniej 2/3 środków co w roku 2007-13

Zajrzeć: Podsumowanie strona 14-15, różnice w tym co było i w tym co będzie