wykłady z anatomi

UKŁAD LIMFATYCZNY

Do układu limfatycznego (chłonnego) zalicza się:

-Limfa

-Naczynia limfatyczne, w których można wyróżnić dwa duże pnie: przewód limfatyczny (chłonny) prawy i przewód piersiowy

-Węzły chłonne

-Grasica

-Śledziona

-Migdałki

LIMFA-utworzona jest z płynu tkankowego dostającego się do limfatycznych naczyń włosowatych.

Włosowate naczynia krwionośne przeplatają się z włosowatymi naczyniami limfatycznymi.

Limfa (chłonka) jest to żółto zabarwiona ciecz krążąca w naczyniach limfatycznych,

Głównymi źródłami limfy są: przesącz z osocza krwi, wydzieliny komórek i przewodu pokarmowego.

Płyn tkankowy (płyn pozakomórkowy) - część osocza przesączona przez kapilary do przestrzeni międzykomórkowych oraz produkty metabolizmu komórek usunięte do tych że przestrzeni, stanowi środowisko wewnętrzne organizmu, zapewnia łączność między uk. krwionośnym a poszczególnymi komórkami, dostaje się do włosowatych naczyń chłonnych i tworzy limfę (chłonkę)

Naczynia limfatyczne-ich uszkodzenie prowadzi do obrzęków

Przewód piersiowy zbiera limfę z nóg, narządów brzucha, lewej górnej kończyny i lewej połowy głowy oraz szyi. Uchodzi do lewej żyły podobojczykowej.

Przewód chłonny prawy zbiera limfę z prawej górnej kończyny, prawej połowy głowy oraz szyi i prowadzi do prawej żyły podobojczykowej.

Naczynia włosowate-ściany cienkie i wiotkie, przypominają żyły, posiadają zastawki, gdzie limfa płynie tylko w jednym

kierunku – od przestrzeni międzykomórkowych do odpowiednich żył.

Węzły chłonne- są skupiskami tkanki limfatycznej poprzecinanymi naczyniami limfatycznym.

Ich zadaniem jest filtrują i oczyszczają limfę Dojrzewają tu białe ciałka krwi od 2 mm do 30 mm

Do największych węzłów chłonnych należą:

GRASICA- leży za mostkiem ,zawiera limfocyty T ,Produkuje hormony pobudzające

Śledziona- w jamie brzusznej, bezpośrednio pod klatką piersiową. . Zawiera makrofagi i limfocyty, rozkłada czerwone krwinki

Migdałki- stanowią barierę dla czynników chorobotwórczych przez paciorkowce

Funkcje układu limfatycznego-odpornościowa, neutralizująca, odprowadzająca

UKŁAD KRWIONOŚNY

Układ zamknięty – krew krąży w zamkniętym systemie naczyń

Składa się z serca i naczyń krwionośnych

W naczyniach krąży krew.

Łączy się z układem limfatycznym

Główną funkcją jest transport substancji

UKŁAD KRWIONOŚNY

Układ otwarty – naczynia otwierają się do przestrzeni międzykomórkowych.

Składa się z naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych.

W naczyniach krąży limfa.

Łączy się z układem krwionośnym.

Główną funkcja jest obrona organizmu przed zarazkami

Choroby układu chłonnego:

Odporność wrodzona-uwarunkowana genetycznie

Odporność nabyta- otrzymanie przeciwciał wraz z mlekiem matki

Szczepienie ochronne-polega na podaniu martwych lub pozbawionych zjadliwości zarazków danej choroby

Surowica odpornościowa-gotowe przeciwciała zwalczają konkretny zarazek

Antygen- jest to ciało obce dla naszego organizmu

Fagocytozy- pochłaniania innych komórek lub ich szczątków.

Immunologia - jest to nauka zajmująca się procesami odpornościowymi organizmu.

Pierwotna odpowiedź immunologiczna ma miejsce podczas pierwszego wniknięcia antygenu do organizmu

Wtórna odpowiedź immunologiczna zachodzi podczas kolejnego wnikania danego antygenu do organizmu.

AIDS – zespół nabytego upośledzenia odporności.

CHOROBY UKŁADU KRĄŻENIA

Choroby układu krążenia(cywilizacyjne)- ciśnienie tętnicze krwi, cholesterol(zły cholesterol LDL ,dobry HDL), . Miażdżyca (arterioskleroza), chorobę wieńcową, zawał serca, udar mózgu, Arytmia, Żylaki

ciśnienie skurczowe- ciśnienie obniża się do najniższych wartości.

ciśnienie rozkurczowe- zależy od stopnia napięcia ścian tętnic i zgodnie z fazą cyklu pracy serca,

Bypassy- sztuczne naczynie

Choroby kładu krwionośnego:

Kołatanie serca, utrata przytomności (omdlenie) , ból w klatce piersiowej (choroba wieńcowa),Duszność,

. Pierwsza liczba (120)oznacza wartość ciśnienia skurczowego, a druga liczba (80) to wartość ciśnienia

rozkurczowego.

Nadciśnienie tętnicze - przekraczają wartość 140/90 mm Hg to upoważnia to do rozpoznania nadciśnienia tętniczego.

UKŁAD KRWIONOŚNY

Układ krwionośny człowieka- - układ zamkniętym, gdzie krew krąży w systemie naczyń krwionośnych i nie wylewa sie do jam ciała, a serce jest pompą, która wymusza nieustanny obieg krwi.

Do układu należą: serce, naczynia krwionośne(tętnice ,żyły, naczynia włosowate,)krew

Jest swoistą odmianą tkanki łącznej, która składa się z płynnej substancji międzykomórkowej czyli osocza,

Zawiera około 5-5,5 l, stanowi 7% masy

Osocze-plazma krwi, płyn o żółtawym zabarwieniu w którym znajdują się komórki krwi, zawiera( 90-92%)wody,

sole mineralne(,sodu ,potasu, chloru, jodu, wapnia magnezu, żelaza,)

związki organiczne-białka(fibrynogen, ciała odpornościowe, tłuszcze, węglowodany(glukoza), witaminy, hormony

gazy, produkty przemiany materii.

Erytrocyty-krwinki czerwone-mają kształt dwuwklęsłego krążka, pozbawione jąder, zawierają hemoglobinę(czerwony barwnik)białko mające żelazo, powstają w czerwonym szpiku kostnym, żyją ok. 100-120 dni, mężczyzny 4,8 do 5, 7, u kobiety 4,3 – 5,5 mln

Hemoglobina-jest przenośnikiem gazów, głównie tlenu

Leukocyty-krwinki białe, posiadają jądro komórkowe,6-9tyś krwi, ,potrafią się poruszać ruchem pełzakowatym zawierają u dorosłego człowieka jest ich 4000 do 9000 w mm3 krwi, są większe

od erytrocytów

Trombocyty-płytki krwi, maja nie określony kształt, bez jader, mniejsze od leukocytów, krążą od 8-10 dni, zawierają 200-400 tys

Krzepnięcie krwi -proces reakcji enzymatycznych polegający na przemianie rozpuszczonego w osoczu białka

Fibrynogen-fibrynę

W procesie krzepnięcia istotną rolę odgrywają jony wapnia oraz witamina K.

W 1 mm3 krwi znajduje się od 150 tysięcy do 450 tysięcy trombocytów.

Grupy krwi.

Białko A ma grupę krwi A

Białko B ma grupę krwi B

Białko A i B ma grupę krwi AB

Osoby nie mające żadnego białka mają grupę 0

Jeżeli to białko występuje na powierzchni erytrocytów określamy krew jako Rh+, jeśli go brak Rh-. 85% populacji ludzkiej posiada czynnik Rh, a tylko 15% ma krew Rh-

Transfuzja krwi jest to przetoczenie krwi od dawcy do biorcy.

próby krzyżowe.-Polegają ona na mieszaniu krwi dawcy i biorcy

Uniwersalny dawca-krew grupy 0, Uniwersalny biorca-krew grupy AB,

A może być dawcą dla A, AB A może być biorcą dla A,O

B może być dawcą dla B, AB B może być biorcą dla B,O

AB może być dawcą AB AB może być biorcą dla AB,A,B,AB

0 może być dawcą 0,A,B,AB 0 może być biorcą dla 0

Dawca RH+ RH­-

Biorca

RH+ + +

RH- - +

Choroby krwi- Hemofilia (krwawiączka),brak krzepliwości krwi

Białaczka – jest to nowotworowa choroba szpiku kostnego i węzłów chłonnych.

Anemia (niedokrwistość)

NACZYNIA KRWIONOŚNE

Tętnice

Żyły

Naczynia włosowate(włośniczki) – najdrobniejsze naczynia krwionośne zbudowane z jednej warstwy komórek nabłonkowych, Umożliwiają wymianę substancji pomiędzy krwią i komórkami

Osierdzie- łącznotkankowy worek w sercu, ściana serca zbudowana jest głównie z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca.

zastawka przedsionkowo-komorowa trójdzielna- między prawym przedsionkiem i prawą komorą

przedsionkowo-komorowa dwudzielna -między lewym przedsionkiem a lewą komorą zastawka

zastawki półksiężycowate-na granicy obu komór wychodzących z nich tętnic

Do prawego przedsionka uchodzi żyła główna górna  i dolna , do lewego cztery żyły płucne . Z komór serca wychodzą tętnice: z prawej – tak zwany pień płucny , z lewej – aorta 

Prawy przedsionek – zbiera odtlenioną krew z całego organizmu

Prawa komora – tłoczy krew do płuc

Lewy przedsionek – zbiera krew natlenioną z płuc. Krew wpływa tu żyłami płucnymi.

Lewa komora – tłoczy krew do całego ciała.

Praca serca: skurcz i rozkurcz, jeden cykl pracy serca trwa około 1 sekundy.

Skurcz przedsionków – krew z przedsionków tłoczona jest do komór. Komory są rozkurczone, zastawki półksiężycowate zamknięte.

Skurcz komór – krew tłoczona jest z komór do tętnic. Przedsionki rozkurczone, zastawki przedsionkowo – komorowe zamknięte.

Pauza –(kilka milisekund). Komory i przedsionki rozkurczone. Krew biernie napływa do przedsionków.

Tętno-wynosi około 70 uderzeń na minutę.

Ciśnienie krwi- 120/70 mm Hg

ciśnienie tętnicze- 140/90

EKG – elektrokardiogram

W spoczynku tętno wynosi około 72 uderzenia na minutę

mały obieg krwi: natlenienie krwi

duży obieg krwi: przekazywanie tlenu komórkom.

Krew przepływa przez- mały obieg w ciągu 4 – 8 sekund, a przez duży w około 25 – 30 sekund. Cały układ krwionośny krew przemierza w nie całą minutę.

Kierunek przepływu krwi: tętnice › naczynia włosowate › żyły

UKŁAD MIĘŚNIOWY

Organizm człowieka buduje około 600 mięśni

Układ mięśniowy zbudowany- jest z tkanki mięśniowej i łącznej (np. ścięgna).

Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana- cienkie, długie włókna ,komórki są wielo-jądrzaste, jest zależna od naszej woli , skurcze szybkie, ułożone równolegle do siebie cylindryczne, spłaszczone komórki,

Tkanka mięśniowa gładka- krótkie włókna, jednojądrzaste komórki wrzecionowate, ta buduje narządy wewnętrzne np. pęcherz moczowy, ściany jelit, drogi oddechowe, skurcz niezależny od naszej woli, jadro centralnie poł.

Tkanka mięśniowa serca poprzecznie prążkowana- niezależne od naszej woli, włókna długie i rozgałęzione, mają jedno rzadko dwa jądra, centralnie położone,

Budowa mięśnia

Ścięgna są zbudowane z tkanki łącznej włóknistej. Służą do przyczepiania mięśnia do kości,

Brzusiec jest to środkowa część mięśnia wydłużająca się i skracająca podczas jego pracy.

Podział mięśni ze względu na ilość przyczepów:

  1. mięsień jednogłowy,

  2. mięsień dwugłowy,

  3. mięsień trójgłowy,

  4. mięsień czworogłowy.

Podział mięśni ze względu na kształt:

  1. mięsnie długie np. mięśnie kończyn,

  2. mięśnie krótkie np. mięśnie wokół kręgosłupa,

  3. mięśnie szerokie np. mięśnie brzucha,

  4. mięśnie okrężne np. wokół oczu.

Rodzaje mięśni:

Wrzecionowate, dwugłowy, dwubrzuścowy, pierzasty, półpierzasty, wielodzielny, okrężny

zginacz – prostownik -w stawie łokciowym czy kolanowym.

dźwigacz – obniżacz- w stawie ramiennym i w stawie biodrowym.

przywodziciel – odwodziciel np. kciuka

nawracacz – odwracacz np. mięśnie brzucha czy szyi

zwieracz – rozwieracz-odbyt

Mięśnie antagonistyczne zginacze i prostowniki (albo przywodziciele i odwodziciele) {np. mięsień dwugłowy ramienia i mięsień trójgłowy ramienia).

Mięśnie synergistyczne mięśnie żebrowe czy mięśnie tułowia.

Zginacz (biceps) w czasie ruchu jest skurczony, a prostownik (triceps) rozkurczony.

- płaskie np. brzucha
- okrężne np. wokół ust, oczu i odbytu
- jednobrzuścowy - wrzecionowaty np. mięśnie pośladków
- dwugłowy np. biceps, mięsień zginacz ramienia
- czworogłowy np. uda
- trójgłowy np. triceps, mięsień łydki
- szerokie np. mięśnie wyścielające ściany brzucha i klatki piersiowej
- krótkie np. mięśnie wokół kręgosłupa
- długie np. mięśnie kończyn

Przepona to mięsień płaski w jamie brzusznej. Pełni on istotna rolę w oddychaniu

Kość – mięsień – kość w kończynach.

Kość – mięsień – skóra mięśnie płaskie grzbietu, klatki piersiowej

Skóra – mięsień – skóra twarzy.

Mięśnie wykonują dwa rodzaje pracy:

  1. dynamiczną – następuje przemieszczanie kości i ruch ciała,

  2. statyczną – zmienia się jedynie napięcie mięśni np. podczas siedzenia, stania.

UKŁAD NERWOWY

Ośrodkowy-mózgowie na które składa się: mózg, móżdżek, pień mózgu i rdzeń kręgowy

Obwodowe nerwy czaszkowe (12 par) i nerwy rdzeniowe (31 par)

Komórka nerwowa(neuron)-ciało komórki, wypustkę długą (akson) i liczne wypustki krótkie(dendryty)

Aksony: przenoszą informacje z ciała komórki do innych komórek nerwowych lub narządów wykonawczych efektorów

Włókna z osłoną rdzeniową barwa biała bezrdzeniową szara

Dendryty przekazują pobudzenia do ciała komórki nerwowej

Włókna pokryte są jedna lub dwiema osłonkami rdzenną(mielinową) i osłonką Schwanna

Synapsa-neurony łączą się ze sobą poprzez neuryt do dendrytu

Rdzeń Kręgowy: przekazywanie informacji nerwowych, przewodzi bodźce nerwowe do mózgu,

zawiera istotę szarą, znajduje się w kanale

opona miękka - bezpośrednio przylega do rdzenia kręgowego

opona pośrednia (pajęczynówkowa) bez naczyń krwionośnych

opona twarda - zewnętrzna

Rdzeń kręgowy -składa się z 31 odcinków, waży 30 g, średnica 1cm, długość 45 cm

- 8 szyjnych

12 piersiowych

5 lędźwiowych

5 krzyżowych

- 1 guziczny

Odruch- reakcja na bodziec Jednostką funkcjonalna odruchu jest łuk odruchowy (droga po której przebiega impuls).

1.receptor

2. droga dośrodkowa (aferentna

3 - ośrodek w OUN

4 - droga odśrodkowa (eferentna)

5 - efektor

  1. Ze względu na znaczenie biologiczne

obronne, pokarmowe, płciowe, trzewne, orientacyjne, lokomocyjne

2. Ze względu na sposób powstawania

bezwarunkowe (wrodzone, gatunkowe) i warunkowe (nabyte, osobnicze)

3. Ze względu na znaczenie kliniczne

powierzchniowe, głębokie, trzewne i patologiczne

4. Ze względu na efektor

- somatyczne (animalne) - efektor to mięsień szkieletowy

- wegetatywne (autonomiczne) - efektor to mięsień gładki

5. Ze względu na receptor

- propioreceptywny (odruch własny mięśnia)

- propioreceptor eksteroreceptywny- eksteroreceptor reagujący na bodźce z środowiska zewnętrznego

- interoreceptywny- interoreceptor – receptor znajdujący się w ścianie narządu wewnętrznego (ból – nocyreceptor, ciśnienie krwi – baroreceptor, skład chemiczny krwi – chemoreceptor)

Odruch miotatyczny – odruch rozciągania: dwuneuronowy, monosynaptyczny.

Mózgowie: mózg (kresomózgowie i międzymózgowie) Śródmózgowie

Tyłomózgowie:( rdzeniomózgowie rdzeń przedłużony) i tyłomózgowie wtórne (móżdzek)

Kresomózgowie- zawiera dwie półkule

Kora mózgu(istota szara)gromadzi wrażenia zmysłowe

Powierzchnię półkul dzielimy na płaty:

czołowy,

ciemieniowy Ośrodek czytania

, potyliczny- Pole wzrokowe i ich interpretacja

skroniowy i wyspę- Ośrodek czuciowy mowy

Ośrodki mowy-w korze mózgowej

Ośrodek ruchowy mowy leży w tylnej części zakrętu czołowego dolnego

Ośrodek pisania leży w tylnej części środkowego zakrętu czołowego

Ośrodki korowe ośrodki ruchowe, czuciowe i kojarzeniowe.

Tyłomózgowie- rdzeń przedłużony- skupienie ośrodków nerwowych wrażenia czuciowe

Móżdżek- składa się z dwóch półkul i pośrodku leżącego robaka,z zewnątrz pokryty korą móżdżku, leży styłu pnia mózgu decyduje o kontroli ruchów

Śródmózgowie mózgowego łączącą międzymózgowie z mostem i móżdżkiem wchodzą dwa konary mózgowe i blaszka pokrywy śródmózgowia

Międzymózgowie wzgórzomózgowia, i brzusznie leżącego podwzgórza

Bezbarwny

Układ autonomiczny-bez udziału świadomości kontroluje czynności narządów wewnętrznych,zawiera

Układ współczulny (sympatyczny) i przywspółczulny (parasympatyczny)

Percepcja bodźców – narządy zmysłów

Receptorem może być pojedyncza komórka lub cały organ zbudowany z wielu komórek.

Odbiór bodźców zwana (percepcja)

Receptory”

Eksteroreceptory-odbierają bodźce ze śr. zewnętrznego zaliczamy: telereceptory (narząd wzroku, słuchu, węchu) i kontaktoreceptory(ciała dotykowe, ucisku, smaku,)

Interoreceptory-wewnętrznego zaliczamy proprioreceptory(napięcie mięśni, ścięgien i torebek stawowych, wisceroreceptory(stan narządów wenętrznych jelit itp.), angioreceptory(stan śr. w naczyniach)

Narządy zmysłów składającymi się z jednej lub wielu komórek receptorowych, a czasami także z komórek pomocniczych

Zmysł słuchu i równowagi

Ucho-jest narządem słuchu i równowagi. Składa się zasadniczo z trzech części: ucha zewnętrznego , środkowego i wewnętrznego

Ucho zewnętrzne Składa się z małżowiny usznej i przewodu słuchowego zewnętrznego, który dochodzi do błony bębenkowej.

Małżowina uszna zbudowana jest z tkanki chrzęstnej sprężystej,

Ucho środkowe- W jamie ucha środkowego znajdują się trzy kosteczki słuchowe: młoteczek kowadełko i strzemiączko

Młoteczek z jednej strony łączy się z błoną bębenkową, a z drugiej strony łączy się z kowadełkiem, kowadełko ze strzemiączkiem, a ono z kolei łączy się z błoną okienka owalnego.

Jamę ucha środkowego łączy z gardłem trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza), której zadaniem jest wyrównywanie ciśnień po obu stronach błony.

Ucho wewnętrzne- Składa się z z połączonych ze sobą jam i kanałów, tworzących błędnik kostny. Wewnątrz błędnika kostnego mieści się błędnik błoniasty. Elementy błoniaste wypełnione są płynem – śródchłonką (endolimfą), a należą do nich: błędnik – narząd równowagi oraz ślimak (2) – narząd słuchu. Błędnik składa się z przedsionka (3) i trzech kanałów półkolistych (1).

Zmysł słuchu Właściwy receptor odbierający fale akustyczne znajduje się w uchu wewnętrznym, w ślimaku i nazywany jest narządem spiralnym – Cortiego.

W jaki sposób odbieramy dźwięki? Małżowina uszna, przewodu słuchowego zewnętrznego, . Błona bębenkowa

Poziom natężenia dźwięku mierzy się za pomocą jednostek umownych – decybeli (dB). młodzi odbierają dźwięki o częstotliwości w zakresie od 20 do 20 000 Hz Najlepiej odbierane są dźwięki w zakresie od 1000 do 3000 Hz.

Zmysł równowagi Narządem równowagi jest błędnik W skład błędnika wchodzą przedsionek, obejmujący łagiewkę i woreczek oraz trzy kanały półkoliste.

Kanały półkoliste Każdy kanał jest wypełniony endolimfą (śródchłonką).

Przedsionek błędnika W przedsionku leżą łagiewka i woreczek


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ANATOMIA- Układ mięśniowy, Wykłady, ANATOMIA
25 drogi czuciowe, Wykłady anatomia
29 splot szyjny i nerwy międzyżebrowe, Wykłady anatomia
ANATOMIA - Układ oddechowy, Wykłady, ANATOMIA
wykład z anatomii (nc)
14 elementy topograficzne czaszki, Wykłady anatomia
ANATOMIA - Gruczoły jamy brzusznej, Wykłady, ANATOMIA
wykłady, WYKŁADY ANATOMIA LISTA
wykład 9 anatomy 28.03
ANATOMIA - Układ moczowy, Wykłady, ANATOMIA
Wykład 1 - Anatomia opisowa, żywienie człowieka i ocena żywności, semestr 2, anatomia
WYKlad anatomia
rentgenografia wykłady, ANATOMIA I INNE, Nieuporządkowane (skog666)
ANATOMIA - Połączenia kości, Wykłady, ANATOMIA
28 układ wewnątrzwydzielniczy, Wykłady anatomia
ANATOMIA - Gruczoły dokrewne, Wykłady, ANATOMIA

więcej podobnych podstron