Styl: sposób ukształtowania wypowiedzi polegający na wyborze spośród istniejących środków językowych tych, które wydają się najbardziej przydatne ze względu na cel wypowiedzi i jej adresata. Wyróżniamy: style indywidualne (np. pisarza), style typowe (np. styl epoki, styl gatunku literackiego, style funkcjonalne) Style funkcjonalne wyodrębniamy ze względu na rodzaj i cel kontaktów między członkami społeczeństwa. Są to: styl potoczny, styl urzędowy, styl naukowy, styl publicystyczna styl retoryczny, styl artystyczny. STYL POTOCZNY Za pomocą stylu potocznego porozumiewają się, na co dzień ludzie pozostający ze sobą w bliskich kontaktach (rodzina, środowisko koleżeńskie). Występuje on przede wszystkim w formie mówionej w swobodnej rozmowie, opowiadaniu lub opisie. W tym stylu pisane są też listy, dzienniki, pamiętniki. Charakteryzuje go: bogate słownictwo ekspresywne stała, obrazowa frazeologia prosta składnia (przeważają zdania pojedyncze lub złożone współrzędnie, częste równoważniki zdań i anakoluty, zdania złożone bezspójnikowo) zwięzłość regionalizmy, słownictwo środowiskowe (pozwalające scharakteryzować środowisko lub osoby mówiące) uproszczenia fonetyczne, gramatyczne (niezbyt ścisłe przestrzeganie norm językowych) uzupełnianie lub wzmacnianie treści wypowiedzi środkami brzmieniowymi (intonacja, akcent, pauza) oraz środkami pozajęzykowymi (mimika, gest). STYL URZĘDOWY Występuje w różnego rodzaju pismach oficjalnych (aktach prawnych, korespondencji urzędowej i handlowej, zarządzeniach, sprawozdaniach, protokołach, dokumentach). Charakteryzuje go: 1)stosowanie stałych formuł i konwencjonalnie ustalonych form (np. zwracam się z uprzejmą prośbą) 2)bezosobowość konstrukcji (np. należy uiścić) 3)brak elementów emocjonalnych (środków ekspresywnych) i obrazowych 4)częste stosowanie strony biernej i zwrotnej (np. zabrania się, uprasza się, zostało ustalone) 5)bezokolicznik w formie nakazu lub zakazu (np. nie wychylać sie) 5)częste imiesłowy przysłówkowe (np. nawiązując do pisma z dnia) 6)przewaga zdań pojedynczych. STYL NAUKOWY Występuje w pracach, referatach, artykułach, podręcznikach z różnych dziedzin nauki i techniki. Jego odmianą jest styl popularnonaukowy, występujący w tekstach popularyzujących osiągnięcia wiedzy. Charakteryzuje go: 1)słownictwo nasycone terminologią naukową 2)brak ekspresywizmów i synonimów 3)brak środków obrazowych i figur stylistycznych 4)logicznie uporządkowana składnia (wieloczłonowe zdania złożone podrzędnie, wiązane ze sobą zależnie) 5)dążenie do precyzji i jasności wypowiedzi (prezentacja faktów, argumentów). STYL PUBLICYSTYCZNY Występuje w prasie, radiu, telewizji (teksty komentarzy do bieżących wydarzeń politycznych, gospodarczych, kulturalnych). Charakteryzuje go: 1)komunikatywność 2)sugestywność 3)obrazowość 4)Środki językowe służące przekonywaniu i pozyskiwaniu odbiorcy 5)tendencja do używania skrótów (ważna rola nagłówków, tytułów) 6)zróżnicowana składnia (inwersja, pytania retoryczne, powtórzenia). STYL RETORYCZNY Występuje w różnych rodzajach przemówień, wykładów, kazań, odczytów z wyraźną tendencją do kierowania słuchaczami i narzucania im swoich przekonań. (Mówca dostosowuje swą wypowiedź do grona słuchaczy - ich wieku, wykształcenia, pochodzenia itp.). Charakteryzuje go: 1)występowanie licznych Środków retorycznych (metafory, pytania retoryczne, zwroty do słuchaczy, porównania) 2)celowe uzupełnianie lub wzmacnianie treści wypowiedzi środkami brzmieniowymi (intonacja, akcent, pauza) oraz środkami pozajęzykowymi (mimika, gest) 3)Jasna, uporządkowana logicznie składnia. STYL ARTYSTYCZNY Występuje w utworach literatury pięknej. Charakteryzuje go: 1)obrazowość (liczne środki artystycznego wyrazu - fonetyczne, słowotwórcze, składniowe, leksykalne) 2)wykorzystywanie elementów innych stylów (np. w dialogach charakteryzujących bohaterów, w opisach środowiska społecznego - regionalizmy, orientalizmy, słownictwo potoczne). Podział styli funkcjonalnych ze względu na: 1)występuje w odmianie pisemnej i mówionej: styl naukowy, urzędowy, publicystyczny 2)występuje głównie w odmianie mówionej: styl retoryczny, potoczny 3)występuje głównie w odmianie pisanej: styl artystyczny