Czym się różni pociąg od manewru?

Pociąg różni się od manewru specjalnym oświetleniem, pociąg posiada odpowiedni numer i obsadzony jest drużyną pociągową. Manewr może być realizowany przy wykorzystaniu szynowych pojazdów trakcyjnych, silnikowych pojazdów drogowych lub innych urządzeń mechanicznych (napędowych) albo za pomocą siły ciężkości taboru, siły ludzkiej, siły zwierzęcej. Pociąg musi poruszać się za pomocą czynnego pojazdu trakcyjnego.

Urządzenie ochronne znajduje się poza drogą jazdy, ochronną i zbliżania, może natomiast chronić pojazd znajdujący się na drodze jazdy i na drodze ochronnej przed najechaniem go przez inny pojazd. Urządzeniem ochronnym mogą być sygnalizatory, zwrotnice, wykolejnice itp.

Jakie zadania realizują urządzenia: samoczynnego hamowania, kontroli prędkości i regulacji prędkości?

Urządzenia kontroli prędkości - umożliwiają kontrolę zmniejszania prędkości i samoczynne uruchomienie hamowania przy przekroczeniu prędkości wynikającej z charakterystyki hamowania.

Urządzenia regulacji prędkości - umożliwiają kontrolę zmniejszania prędkości i samoczynną regulację prędkości przy hamowaniu.

Urządzenia samoczynnego hamowania - umożliwiają kontrolę czuwania maszynisty i samoczynne uruchomienie hamowania przy braku tej kontroli.

Wyjaśnij co oznacza określenie urządzeń srk jako urządzenia: pociągowe, manewrowe, rozrządowe.

•pociągowe urządzenia srk - mogą obsługiwać ruchy wszelkich rodzajów pojazdów (jazdy pociągowe, manewrowe),

•manewrowe urządzenia srk - mogą obsługiwać wyłącznie jazdy manewrowe,

•rozrządowe urządzenia srk - mogą obsługiwać wyłącznie działania (jazdy manewrowe i inne działania) podczas rozrządu.

Proces transportowy - przemieszczanie ludzi (pasażerów) i towarów (przesyłek

Transportem jest zespół środków i czynności potrzebnych do realizacji przemieszczania pasażerów i przesyłek, czyli do realizacji procesu transportowego.

Czynnościami w transporcie są wszelkie działania (człowieka lub urządzenia) będące:

- tworzeniem informacji,

- zbieraniem (gromadzeniem) informacji i przechowywaniem (pamiętaniem) informacji,

- nadawaniem, przesyłaniem i odbiorem informacji,

- podejmowaniem decyzji,

- realizacją decyzji.

Środkami w transporcie są:

- środki techniczne,

- środki organizacyjne.

Do środków technicznych należy zaliczyć:

- układ komunikacyjny (sieć),

- tabor (pojazdy) oraz urządzenia stałe gospodarki taborowej i gospodarki trakcyjnej,

- urządzenia ładunkowe i przeładunkowe oraz pomieszczenia magazynowe,

- urządzenia i pomieszczenia do obsługi pasażerów oraz urządzenia informacyjne dla podróżnych,

- urządzenia łączności,

- urządzenia kierowania przewozami,

- urządzenia kierowania i sterowania ruchem.

Najczęściej używane środki organizacyjne to:

- ujęcie procesu transportowego w cykl czasowy, dla którego opracowywany jest program sterowania procesem,

- podział obiektów poruszających się na wyodrębnione grupy,

- podział układu komunikacyjnego na rejony współpracujące ze sobą, wyposażone w zespoły urządzeń kierowania przewozami i ruchem,

- podział układu komunikacyjnego na elementarne odcinki wyposażone w zespoły urządzeń sterowania ruchem,

- określenie zadań i możliwości ich realizacji przez poszczególne fragmenty układu komunikacyjnego.

Sterowanie ruchem jest regulowaniem ruchu pojazdów dla zapewnienia przewozów z efektywnym wykorzystaniem środków technicznych, przy zapewnieniu właściwego bezpieczeństwa i niezawodności procesu transportowego. Sterowanie ruchem obejmuje:

- prowadzenie rejestracji ruchów wszelkich pojazdów,

- kierowanie ruchem w przypadku krzyżowania tras ruchu pojazdów,

- kierowanie ruchem w przypadku wyprzedzania jednego pojazdu przez drugi,

- kierowanie ruchem w przypadku wymijania przeszkody lub innego pojazdu,

- kierowanie ruchem przy wejściu pojazdu na obszar wydzielonego obiektu w układzie komunikacyjnym (stacji, portu itp.),

- magazynowanie i wysyłanie ładunków,

- zapewnienie środków do realizacji przewozów.

Podstawową funkcją sterowania ruchem jest zapobieżenie kolizjom między pojazdami, szczególnie tam gdzie prowadzący jednego pojazdu może nie znać sytuacji drugiego.

Sieć kolejowa tworzą linie kolejowe, których punkty początkowe i końcowe ustala zarządca infrastruktury.

Linia kolejowa ? szlaki i posterunki ruchu

Szlak to część linii kolejowej pomiędzy:

- dwoma sąsiednimi posterunkami zapowiadawczymi,

- końcowym (początkowym) punktem linii bez posterunku zapowiadawczego i najbliższym posterunkiem zapowiadawczym.

Odstęp to część szlaku między:

- dwoma kolejnymi posterunkami odstępowymi (semaforami odstępowymi blokady samoczynnej dla tego samego kierunku jazdy po danym torze),

- posterunkiem zapowiadawczym i najbliższym posterunkiem odstępowym (semaforem odstępowym blokady samoczynnej) lub posterunkiem bocznicowym,

- dwoma kolejnymi posterunkami bocznicowymi lub kolejno po sobie następującymi posterunkami: odstępowym i bocznicowym.

Posterunek ruchu służy do bezpiecznego, regularnego i sprawnego prowadzenia ruchu. Granicę pomiędzy posterunkiem zapowiadawczym i szlakiem stanowi zasadniczo miejsce ustawienia sygnalizatora wjazdowego lub miejsce odległe o 100m od pierwszej zwrotnicy (skrzyżowania torów) posterunku.

Posterunki ruchu

O Posterunki następcze

v Posterunki zapowiadawcze

? Stacje (wydzielone części stacji)

? Posterunki odgałęźne

v Posterunki odstępowe

? Obsługiwane posterunki odstępowe

? Samoczynne posterunki odstępowe

v Posterunki bocznicowe

v Posterunki pomocnicze

O Posterunki osłonne

Posterunek następczy reguluje następstwo pociągów tj. pozwala na przejazd lub odjazd pociągu wówczas gdy tor odstępu (szlaku) przyległego do posterunku jest wolny dla danego pociągu.

Posterunek zapowiadawczy ma możność zmiany kolejności jazd pociągów wyprawianych na tor szlakowy przyległy do tego posterunku.

Stacja zawiera oprócz toru głównego zasadniczego co najmniej jeszcze jeden tor główny. Na stacji pociągi mogą rozpoczynać i kończyć jazdę, krzyżować się i wyprzedzać, zmieniać skład lub kierunek jazdy. Duże stacje mogą być podzielone na rejony (okręgi sterowania) stanowiące odrębne posterunki zapowiadawcze. Mijanka - stacja której układ torowy umożliwia jedynie krzyżowanie i wyprzedzanie pociągów. Stacja węzłowa - stacja na której łączą się szlaki z co najmniej trzech kierunków. Węzeł kolejowy - zespół posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych znajdujących się na stacji węzłowej i w pobliżu tej stacji lub na sąsiadujących stacjach węzłowych i w pobliżu tych stacji.

Posterunek odgałęźny urządzony jest poza stacją:

- w miejscu odgałęzienia linii lub łącznicy,

- przy przejściu ze szlaku jednotorowego w dwutorowy i odwrotnie,

- w miejscu połączenia torów szlakowych.

Posterunek odstępowy reguluje wyłącznie następstwo pociągów. Posterunek odstępowy może być posterunkiem obsługiwanym przez personel (posterunek blokowy, posterunek odstępowy telefoniczny) lub działającym samoczynnie (sterującym semaforem blokady samoczynnej).

Posterunek bocznicowy urządzony jest na szlaku przy odgałęzieniu bocznicy. Pracuje jak posterunek zapowiadawczy dla pociągów obsługujących bocznicy i jak odstępowy dla pociągów pozostałych.

Posterunek pomocniczy urządzony jest na szlaku przy odgałęzieniu bocznicy, ale bierze udział tylko w zapowiadaniu pociągów obsługujących bocznicę.

Posterunek osłonny nie bierze udziału w zapowiadaniu ruchu pociągów i jest urządzony na szlaku dla osłony miejsca:

- skrzyżowania w jednym poziomie dwu linii kolejowych (linii kolejowej i linii tramwajowej),

- splotu torów,

- mostu zwodzonego lub obrotowego,

- przejścia ze szlaku jednotorowego w dwutorowy i odwrotnie, o ile nie zastosowano posterunku odgałęźnego lub odstępowego.

Punkty ekspedycyjne (handlowe) wraz z posterunkami ruchu tworzą punkty eksploatacyjne (służące do eksploatacji kolei):

Przystanek osobowy - miejsce na szlaku w którym rozkładowo zatrzymują się (wyznaczone) pociągi w celu umożliwienia wsiadania i wysiadania podróżnych. Może być urządzony na posterunku odgałęźnym, bocznicowym, odstępowym, osłonnym lub na stacji zamkniętej dla potrzeb technicznych.

Bocznica - linia kolejowa przeznaczona do podstawiania, załadowywania, wyładowywania i zabierania (włączania do ruchu) wagonów towarowych. Bocznica zapewnia obsługę przez transport kolejowy zakładu (firmy, przedsiębiorstwa) użytkownika bocznicy.

Ładownia - tor (stacyjny, bocznicowy) przeznaczony do podstawiania, załadowywania, wyładowywania i zabierania (włączania do ruchu) wagonów towarowych. Ładownia może zawierać kilka torów.

Kolejowe pojazdy szynowe

ÄTabor kolejowy

OTabor kolejowy specjalny

OTabor kolejowy zwykły

?Tabor wagonowy

aWagony osobowe

aWagony towarowe

?Pojazdy trakcyjne

aLokomotywy

a Zespoły trakcyjne

a Wagony silnikowe

ÄPojazdy pomocnicze

Tabor zwykły - pojazdy szynowe przystosowane do kursowania w pociągach na ogólnych zasadach.

Tabor wagonowy nie posiada własnych urządzeń napędowych i przeznaczony jest do przewożenia osób (wagony osobowe) lub przesyłek (wagony towarowe).

Pojazdy trakcyjne posiadają własne urządzenia napędowe i przeznaczone są wyłącznie do poruszania innego taboru (lokomotywy: parowe, parowe bezpaleniskowe, elektryczne jednoczłonowe, elektryczne dwuczłonowe, elektryczne akumulatorowe i spalinowe) lub do przewożenia osób i ew. poruszania innego taboru (elektryczne zespoły trakcyjne i spalinowe zespoły trakcyjne, elektryczne wagony silnikowe i spalinowe wagony silnikowe - autobusy szynowe).

Tabor specjalny - pojazdy szynowe, których budowa zezwala na jazdę w pociągach pod pewnymi warunkami (miejsce w składzie, prędkość jazdy), a przeznaczone do prac budowlano-montażowych, ratunkowych itp. Taborem specjalnym są np. dźwigi, pługi odśnieżne, samobieżne zestawy do utrzymania i napraw nawierzchni i sieci trakcyjnej, maszyny torowe z własnym napędem, wózki motorowe (mające możliwość sprzęgania z taborem). Maksymalna prędkość taboru specjalnego i miejsce jego umieszczenia w składzie powinny być wskazane na bocznych ścianach taboru.

Pojazdy pomocnicze - pojazdy szynowe, których budowa nie pozwala na włączanie do składu pociągów. Pojazdami pomocniczymi są: maszyny budowlane na kołach, ciągniki, drezyny, rowery szynowe, wózki robocze itp. Pod względem ruchowym pojazdy pomocnicze dzielą się na ciężkie i lekkie. Do ciężkich pojazdów pomocniczych zaliczane są pojazdy silnikowe o masie własnej co najmniej 750kg. Pojazdy te muszą być oznakowane na pomarańczowym tle kolorowym pasem: zielonym (ciężkie wózki motorowe) lub czerwonym (pozostałe rodzaje).

Manewr - zestaw pojazdów kolejowych nie stanowiący pociągu. Manewrami nazywane są również wszelkie ruchy taboru (jazdy manewrowe) oraz związane z nimi czynności wykonywane na torach kolejowych z wyjątkiem jazd pociągowych. Jazdy manewrowe mogą być wykonywane z wykorzystaniem szynowych pojazdów trakcyjnych, silnikowych pojazdów drogowych lub innych urządzeń mechanicznych (napędowych) albo za pomocą siły ciężkości taboru, siły ludzkiej, siły zwierzęcej lub sił związanych ze zjawiskami elektromagnetycznymi.

Droga jazdy jest umownym, elementarnym odcinkiem sieci kolejowej, określonym dla zapewnienia właściwej organizacji i bezpieczeństwa jazdy pojazdów kolejowych oraz dla uzyskania właściwej sprawności ruchu. Początek i koniec każdej drogi jazdy jest określany przez usytuowanie odpowiedniego oznakowania w terenie (zazwyczaj sygnalizatora).

Droga ochronna jest fragmentem układu torowego o określonej długości, który może być przejechany bez kolizji z innym pojazdem w razie niezatrzymania się pojazdu na drodze jazdy przed sygnalizatorem zabraniającym dalszej jazdy.

Droga zbliżania jest fragmentem układu torowego, zawierającym przynajmniej drogę jazdy kończącą się przy sygnalizatorze będącym początkiem interesującej nas drogi jazdy.

Urządzenie ochronne znajduje się poza drogą jazdy, ochronną i zbliżania, może natomiast chronić pojazd znajdujący się na drodze jazdy i na drodze ochronnej przed najechaniem go przez inny pojazd. Urządzeniem ochronnym mogą być sygnalizatory, zwrotnice, wykolejnice itp.

Droga przebiegu jest drogą jazdy wraz z drogą ochronną, drogą zbliżania i urządzeniami ochronnymi.

Przebieg jest zbiorem stanów elementów układu torowego, urządzeń sterujących nimi i kontrolujących ich stan, właściwych dla realizacji jazdy wykorzystującej określoną drogę przebiegu. Każdy przebieg powinien być jednoznacznie określony, tzn. dla wybranej drogi jazdy musi istnieć jednoznacznie określony zbiór stanów elementów drogi przebiegu.

Przebiegi dla jazd pociągowych ? przebiegi pociągowe,

dla jazd manewrowych ? przebiegi manewrowe.

Przebiegi sprzeczne - nie mogą być jednocześnie realizowane

Okręg nastawczy - obszar sieci kolejowej, w którym oddziaływanie na elementy drogi przebiegu realizowane jest przez jeden zespół ludzi i urządzeń. Oddziaływanie to może być (scentralizowane) realizowane z jednego miejsca za pomocą urządzenia sterującego zwanego nastawnicą.

Nastawnia - budynek w którym znajduje się (przynajmniej jedna) nastawnica i inne urządzenia umożliwiające realizację zadań.

Nastawnia wykonawcza jest obsługiwana przez personel wykonujący polecenia centrum decyzyjnego okręgu sterowania (dyżurnego ruchu), odpowiadający za bezpieczną i sprawną pracę w swoim okręgu nastawczym.

Nastawnia dysponująca jest obsługiwana przez personel mający w odniesieniu do własnego okręgu nastawczego, takie same możliwości jak personel nastawni wykonawczej, a dodatkowo określone osoby pełnią funkcję centrum decyzyjnego w odniesieniu do wszystkich nastawni wykonawczych w okręgu sterowania.

Posterunek zwrotnicowy jest budynkiem nie wyposażonym w nastawnicę (jest wyposażony w inne niezbędne urządzenia np. łączności), ale zawierającym pomieszczenia dla personelu nastawiającego drogi przebiegu.

Zamknięcie przebiegu - unieruchomienie nastawianych elementów drogi przebiegu, warunkujące możliwość przekazania na pojazd sygnału zezwalającego na jazdę. Uchylenie zamknięcia przebiegu jest możliwe po podaniu sygnału zabraniającego jazdy i wykonane może być przez personel sterujący ruchem w dowolnym momencie lub samoczynnie w wyniku przejazdu pojazdu przez określone miejsce w układzie torowym.

Utwierdzenie przebiegu - zamknięcie przebiegu, które może być uchylone (zwolnione) normalnie tylko przy współpracy urządzeń srk z przejeżdżającym pojazdem. Zwolnienie ręczne (awaryjne, doraźne) utwierdzenia przebiegu jest możliwe pod dodatkowym warunkiem rejestracji tej czynności lub wprowadzenia znacznego opóźnienia czasowego.

Przebieg wolny - podaje się sygnał zezwalający na jazdę nie uzależniając tego od automatycznej kontroli położenia zwrotnic i innych warunków realizacji przebiegu. Obowiązek kontroli wszystkich warunków spoczywa na personelu sterującym ruchem i prowadzącym pojazd.

Zmniejszenie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu pojazdów polega na:

• możliwie pewnym zapobieganiu kolizjom pojazdów,

• zapobieganiu rozwijania przez pojazdy nadmiernej prędkości (przekraczającej prędkość dopuszczalną),

• wykrywaniu stanów awaryjnych toru i taboru (mogących zakłócić sprawny i bezpieczny ruch pojazdów).

Urządzenia sterowania ruchem zapewniają:

- prowadzenie pojazdów po właściwej trasie,

- prowadzenie pojazdów we właściwej kolejności,

- prowadzenie pojazdów z właściwą częstotliwością,

- zmniejszenie do minimum prawdopodobieństwa zagrożenia bezpieczeństwa.

Podzespoły urządzeń sterowania ruchem:

• urządzenia zewnętrzne UZ - umieszczone w terenie w pobliżu elementów układu komunikacyjnego i pojazdów,

• urządzenia wewnętrzne UW - umieszczone w centrum sterowania (w nastawni), w przekaźnikowni lub tp. pomieszczeniach,

• sieć łączeniowa - łączy urządzenia wewnętrzne z zewnętrznymi i innymi urządzeniami wewnętrznymi.

Urządzenia zewnętrzne:

• efektory E - oddziałują bezpośrednio na przebieg procesu transportowego ST (zwrotnice, sygnalizatory itp.),

• receptory R - umożliwiają tworzenie informacji kontrolnych K o stanie urządzeń zewnętrznych oraz o stanie procesu transportowego ST (urządzenia kontrolne napędów elektrycznych, czujniki reagujące na pojazd lub obecność pojazdu itp.).

Urządzenia wewnętrzne:

• urządzenia zależnościowe UZL - realizują podstawowe funkcje systemu w zakresie zgodności przekazywanych poleceń nastawczych P (kryteriów zmiany stanu urządzeń zewnętrznych), z informacjami kontrolnymi K, innymi poleceniami nastawczymi i informacjami zależnościowymi Z przekazywanymi pomiędzy sąsiadującymi okręgami (warunkującymi realizację poszczególnych etapów procesu sterowania ruchem),

• urządzenia sterująco-meldunkowe USM - umożliwiają przekazanie właściwych informacji do ośrodka decyzyjnego OD i do urządzeń sterująco-meldunkowych sąsiednich okręgów (informacje meldunkowe M) oraz rejestrują przebieg procesu sterowanego (plany świetlne, rejestratory, urządzenia łączności itp.),

• ośrodek decyzyjny OD - człowiek (personel sterowania PS), komputer MM lub zespół człowiek-maszyna, wyposażony we właściwy zbiór informacji stałych D.

Informacje stałe D obejmować powinny:

- program sterowania w określonym cyklu czasowym (np. rozkład jazdy),

- określenie zadań długoterminowych i krótkoterminowych sterowania,

- warunki i możliwości realizacji zadań przez poszczególne elementy układu komunikacyjnego.

Urządzenia sterowania ruchem, według sposobu realizacji zależności i sposobu przekazywania poleceń, dzielą się na:

O Mechaniczne urządzenia srk

- zależności realizowane są w sposób mechaniczny,

- polecenia przekazywane są za pomocą siły fizycznej człowieka obsługującego zewnętrzne urządzenia sterowania ruchem bezpośrednio w miejscu ich lokalizacji (urządzenia ręczne, kluczowe) lub za pośrednictwem urządzeń cięgłowych (urządzenia pędniowe, scentralizowane).

O Mechaniczne urządzenia srk z sygnalizacją świetlną

O Elektromechaniczne urządzenia srk (suwakowe)

- zależności realizowane są w sposób mechaniczny i elektryczny,

- polecenia przekazywane są na drodze elektrycznej.

O Elektryczne urządzenia srk

- polecenia przekazywane są na drodze elektrycznej,

- zależności realizowane są w układach przekaźnikowych (urządzenia przekaźnikowe) lub w układach elektronicznych (urządzenia elektroniczne, komputerowe).

Elektryczne (przekaźnikowe) urządzenia srk z elektronicznym pulpitem nastawczym (hybrydowe, z komputerowym zobrazowaniem).

Urządzenia sterowania ruchem, według poziomu automatyzacji dzielą się na:

półautomatyczne (niesamoczynne) urządzenia sterowania ruchem - sterowane przez personel wspomagany urządzeniami automatycznymi,

automatyczne (samoczynne) urządzenia sterowania ruchem - sterowane zasadniczo przez automat, niektóre funkcje realizowane są przez personel.

Urządzenia sterowania ruchem, ze względu na zasięg okręgu sterowania uwzględniony w zasadach prowadzenia ruchu, a w starszych rozwiązaniach wymagający również stosowania określonego poziomu telemechanizacji, dzielą się na:

urządzenia sterowania lokalnego - urządzenia sterujące (nastawcze) zlokalizowane są bezpośrednio przy urządzeniach zewnętrznych,

urządzenia sterowania miejscowego - urządzenia sterująco-meldunkowe zlokalizowane są w pewnym oddaleniu od urządzeń zewnętrznych, ale zasady prowadzenia ruchu uwzględniają istnienie nastawni na terenie okręgu nastawczego (możliwość działań awaryjnych w terenie),

urządzenia sterowania zdalnego - urządzenia sterująco-meldunkowe zlokalizowane są w znacznym oddaleniu od urządzeń zewnętrznych i zasady prowadzenia ruchu uwzględniają ten fakt (nastawnia poza terenem posterunku ruchu).

Urządzenia sterowania ruchem kolejowym, ze względu na przeznaczenia urządzeń, można dzielić na:

l stacyjne usrk - pociągowe

- manewrowe

- rozrządowe

l liniowe usrk - blokada liniowa

- kontroli jazdy pociągu

- detekcji stanów awaryjnych taboru

l rejonowe usrk - zdalnego sterowania

- kontroli dyspozytorskiej

l specjalne usrk - na stacjach przemysłowych

- radiostop

l usr na przejazdach kolejowo-drogowych

- niestrzeżonych

- strzeżonych - niesamoczynnie (z obsługą)

- samoczynnie

Urządzenia kierowania ruchem kolejowym, ze względu na przeznaczenia urządzeń, można dzielić na:

- kontroli dyspozytorskiej

- przekazywania informacji o pociągu

Urządzenia stacyjne mogą charakteryzować się różnymi wymaganiami dotyczącymi sprawności i bezpieczeństwa ruchu, stąd też rozróżnia się:

pociągowe urządzenia srk - mogą obsługiwać ruchy wszelkich rodzajów pojazdów (jazdy pociągowe, manewrowe),

manewrowe urządzenia srk - mogą obsługiwać wyłącznie jazdy manewrowe,

rozrządowe urządzenia srk - mogą obsługiwać wyłącznie działania (jazdy manewrowe i inne działania) podczas rozrządu.

Urządzenia liniowe stosowane są na szlakach i odcinkach, muszą odpowiadać wymaganiom dla jazd pociągowych:

O Urządzenia blokady liniowej (blokada liniowa) - umożliwiają regulację ruchu tak, aby dwa kolejne pociągi nie zagrażały wzajemnie swojemu bezpieczeństwu, w przypadku torów szlakowych o ruchu dwukierunkowym umożliwiają ustalanie kierunku ruchu.

Urządzenia samoczynnej blokady liniowej (sbl) - realizują swoje zadania w pełni automatycznie (poza uzgadnianiem kierunku ruchu).

Urządzenia półsamoczynnej blokady liniowej (pbl) - wymagają współpracy człowieka, typowym zadaniem realizowanym przez człowieka jest obserwowanie sygnałów końca pociągu przyjmowanego na posterunek i potwierdzanie na tej podstawie niezajętości odstępu (szlaku).

O Urządzenia kontroli jazdy pociągu (automatycznego przekazywania informacji na pojazd) - kontrolują zgodność działania drużyny trakcyjnej z sygnałami urządzeń stacyjnych i blokady liniowej i zastępują (przynajmniej częściowo) działania człowieka działaniami zautomatyzowanymi.

Urządzenia kontroli jazdy pociągu (automatycznego przekazywania informacji na pojazd) są klasyfikowane, z punktu widzenia przeznaczenia (wykorzystania) informacji odbieranej przez urządzenia pojazdowe, jako:

5O Urządzenia automatycznego prowadzenia pojazdu (app), automatycznego prowadzenia pociągu (“automaszynista”, Automatic Train Operation – ATO) - umożliwiają 1O, kontrolę prędkości i jej samoczynną regulację zgodnie z wymaganiami, a więc zwiększanie w sposób właściwy i zmniejszanie wówczas gdy wymaga tego sytuacja ruchowa.

Z punktu widzenia sposobu przekazywania informacji urządzenia kontroli jazdy pociągu (automatycznego przekazywania informacji na pojazd) nazywane są urządzeniami o oddziaływaniu:

punktowym - gdy wiadomość może być odebrana w zasadzie jednorazowo, w czasie pobytu pojazdu na określonym miejscu układu torowego, a zmiana treści tej informacji może nastąpić tylko przy przejeździe nad następnym miejscem oddziaływania, występują więc przerwy w odbiorze informacji,

ciągłym - gdy wiadomość może być odebrana wielokrotnie w czasie przejazdu pojazdu przez układ torowy, a zmiana treści tej informacji może nastąpić w dowolnym momencie, nie występują więc przerwy w odbiorze informacji,

odcinkowym - gdy wiadomość może być odebrana wielokrotnie w czasie przejazdu przez miejsce oddziaływania, ale zmiana treści tej informacji może nastąpić tylko przy przejeździe nad następnym miejscem oddziaływania, występują więc przerwy w odbiorze informacji.

Cel stosowania urządzeń dsat:

1. podniesienie bezpieczeństwa i sprawności ruchu poprzez:

- ostrzeganie o możliwości wystąpienia stanu awaryjnego taboru (elementów biegowych, ładunku),

- ochronę infrastruktury (nawierzchni toru, budowli).

2. wspomagania utrzymania taboru poprzez kontrolę parametrów taboru.

Wykorzystanie:

1) zarządca infrastruktury - wyłączanie taboru z ruchu lub obniżanie prędkości jazdy, konsekwencje wobec przewoźnika,

2) przewoźnik - kierowanie taboru na przeglądy.

Funkcje realizowane w urządzeniach dsat:

GM - wykrywanie zagrzanych łożysk osiowych, sygnalizowanie:

ostrzeżenia OSTR - gdy temperatura łożyska przekroczy o 60°C temperaturę otoczenia,

alarmu STOP - gdy temperatura łożyska przekroczy o 72°C temperaturę otoczenia,

alarmu STOP[L],[P] - gdy różnica temperatury łożysk tej samej osi przekroczy 48°C,

GH - wykrywania zagrzanych hamulców, sygnalizowanie:

ostrzeżenia OSTR - gdy temperatura obręczy koła lub tarczy hamulcowej przekroczy o 200°C temperaturę otoczenia,

alarmu STOP - gdy temperatura obręczy koła lub tarczy hamulcowej przekroczy o 300°C temperaturę otoczenia,

PM - wykrywanie deformacji powierzchni tocznej kół, sygnalizowanie:

ostrzeżenia OSTR - gdy długość „płaskiego miejsca” przekroczy 45mm,

alarmu STOP - gdy długość „płaskiego miejsca” przekroczy 60mm.

OK - wykrywanie niezrównoważonego nacisku kół, sygnalizowanie alarmu STOP - gdy nierównomierność rozkładu nacisków kół

(różnica nacisków względem średniego nacisku koła) nie mieści się w granicach ±12%.