ZARZĄDZANIE KOLOKWIUM – WYKŁADY
Zarządzanie : zestaw działań (planowanie, działanie, organizowanie ,kontrolowanie) skierowanych na zasoby (rzeczowe, finansowe, ludzkie, informacyjne) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Sprawne : działanie mądre, poprane, bez marnotrawstwa
Skuteczne : poprawne, będące powodzeniem, wykonując odpowiednie zadania – osiągniemy potem zamierzone cele
Zarządzamy wszystkim (dotyczy całości), kierujemy ludźmi !
Funkcje (elementy) zarządzania :
Planowanie – podejmowanie decyzji, proces tworzenia danego planu, ustalanie celów, ustalanie metod realizacji celów, ustalanie pożądanego wymiaru czasu.
Organizowanie – określenie najlepszego sposobu osiągania celów
Kontrolowanie – kierowanie załogą, motywowanie załogi, zachęcanie do skutecznej realizacji celów
Przewodzenie – motywowanie, pilnowanie załogi
Władza organizacyjna: jest to, oddziaływanie ludzi, na ludzi, którzy mają się „zachowywać”, a dane zasoby, mają funkcjonować, zgodnie z wolą WŁADZY.
Źródła władzy:
AUTORYTET
CHARYZMA
SIŁA
UCZUCIA
WŁASNOŚĆ
TRADYCJA
UMOWA – KONTRAKT
Kierowanie: jest to powodowanie aby ktoś lub cos zachowywało się zgodnie z celem organizacji
Organizacja: to taka całość, która przyczyniła się do powodzenia swych części.
Podstawowe właściwości organizacji:
1.złożoność
2.celowość
3.odrębność celów i struktury w stosunku do otoczenia
Typologia organizacji:
1.przymusowe (więzienia,obozy pracy,wojsko)
2.utylitarne (przynoszące korzyści członkom tych organizacji)
3.normatywne
Więź organizacyjna: rodzaj stosunków między częściami instytucji, który ma wpływ na powodzenie organizacji
Rodzaje więzi:
Służbowa
Funkcjonalna
Technologiczna
Informacyjna
Typy struktur: hierarchiczna, szeregowa, równoległa, mieszana
Elementy struktury organizacyjnej:
1.stanowisko pracy (składa się z elementów rzeczowych, pracownika i stosowanej technologii organizacji; nie jest utożsamiane z osoba aktualnie zajmująca te stanowisko)
2.komórka organizacyjna (jednostka organizacyjna - kilka stanowisk połączonych ze sobą ze względu na zadanie, składa się z kierownika i jego bezpośrednich podwładnych)
3.pion organizacyjny (kilka komórek realizujących ta samą funkcję, podporządkowane dyrektorowi naczelnemu)
Cel: to określony przedmiotowo i podmiotowo przyszły pożądany stan rzeczy, możliwy i przewidziany do osiągnięcia w określonym czasie i terminie
Funkcje celów:
cele stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniom ludzi
ustalenie celów determinuje planowanie
cele powinny być źródłem motywacji pracowników
cele warunkują przeprowadzenie kontroli i ocenę
cele powinny być sformułowane w sposób konkretny i mierzalny czyli liczbowy
Typologia celów:
wydolność działania
hierarchia działania
możliwość realizacji działań
stopień zgodności w działaniu
rodzaje podmiotu określającego cel
zakres i sposób realizacji
szczebel organizacji
Plan: projekt przyszłego, przewidywanego funkcjonowania organizacji ujęty w postaci zbioru przyszłych działań rozłożonych w czasie
Planowanie: jest to proces tworzenia planu.
Planowanie : to prognozowanie i programowanie
zasobów
metod i procedur
zadań
porządków i kroków
osób i komórek wykonujących zadania i odpowiadających za rezultaty
miejsca organizacji planu
terminów, rozkładów i harmonogramów
miar i wskaźników
Prognozowanie: to naukowe przewidywanie przyszłych zdarzeń i procesów lub stanów rzeczy, oparte na racjonalnych przesłankach specjalnych metodach.
Rodzaje prognoz: normatywne i rozpoznawcze.
Metody prognozowania:
♣ ekonomiczne,
♣ porównawcze
♣ intuicyjne (np. burza mózgów)
♣ morfologiczna (szczegółowa analiza)
♣ scenariusze
Programowanie: uporządkowany i planowo rozłożony w czasie zbiór zadań i działań niezbędnych do realizacji konkretnego celu w określonym terminie.
kolejność: prognozowanie -> planowanie -> programowanie
Cechy planu:
celowość (realność)
zgodność wewnętrzna (spójność)
operatywność (czytelność)
elastyczność (uwzględnienie różnych wariantów rozwiązań)
opracowanie kilku wariantów (3 warianty: optymistyczny, realistyczny, pesymistyczny)
terminowość (zachowanie terminów)
kompletność (uwzględnienie wszystkich działań do realizacji określonego celu)
perspektywiczność (wybiegając w przyszłość)
konkretność (określenie w sposób ścisły celów w planie)
Rodzaje planów:
kryteria podmiotowe dla kogo, kogo dotyczy?
pole planu (wycieczkowy, problemowy, kompleksowy)
charakter planu (operacyjny, taktyczny, strategiczny)
czas trwania
ze względu na ciągłość
plany procesów realnych
plany procesów finansowych
Zasady planowania:
realność planu
wariantowe rozwiązania
zasada koncentracji (koncentrować się na najważniejszych zadaniach)
zasada racjonalnego gospodarowania
zasada elastyczności planowania (plan powinien być realizowany mimo zmiennych warunków)
zasada podstawowego ogniwa (wskazanie najważniejszego ogniwa, na którym skupiamy uwagę, na ogniwie służącym do realizacji celów)
Przyczyny niepowodzeń w planowaniu:
1. izolacja planistów
2. Jednowariantowość (powinno być kilka wariantów planu)
3. brak synchronizacji planowania z wykonaniem
4. próba nadążenia za zmiennością (nie można ciągle zmieniać planu bo w końcu żaden nie dojdzie do skutku)
5. brak kontaktu planistów z wykonawcami (na etapie powstawania planu planista powinien zasięgnąć rady wykonawców)
6. fetyszowanie zmiennych ilościowych(nie do końca można określić tylko liczbami, czasem i słowa są ważne)
Decyzja: wybór rozwiązania jakiegoś problemu; postanowienie, rozstrzygnięcie, wybór rozwiązania jakiegoś problemu
Podział decyzji:
rezultatowe:
decyzją jest akt wyboru celu, lub sposobu działania pożądanego rozwiązania problemu. Uwagę kierujemy na efekt, rezultat, czyli na to co otrzymaliśmy w wyniku działań-stąd rezultatowi znaczenie
czynnościowe:
decydowanie, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów; poszukiwanie takich rozwiązań, pojawiających się problemów, które pozwalają na zrealizowanie postawionych celów: koncentrujemy naszą uwagę na czynnościach, na działaniach, a nie na tym co osiągnęliśmy
Rodzaje decyzji:
kierownicze, nie kierownicze
scentralizowane, zdecentralizowane
bieżące, średnie, długookresowe
operacyjne, taktyczne, strategiczne
wykonawcze, lokacyjne, badawcze, oceniające
mniej ryzykowne, bardziej ryzykowne
programowe i nieprogramowe
indywidualne
grupowe, kolegialne (senat np.)
Typowe błędy popełniane w procesie decyzyjnym:
1.zwlekanie odkładanie na jutro czasami jednak jest korzystne.
2.niezdecydowanie
3.zrzucanie decyzji na inne osoby
4.syndrom strusia-chowanie głowy w piasek w kontaktach interpersonalnych
5.pośpiech-może pojawić się z 2 przyczyn: gdy decydent chce sam o wszystkim decydować; lęk przed obnażeniem niewiedzy
6.nadmierne zaufanie do siebie/zadufanie
7.uprzedzenia decydenta/przesądy
8.obawa przed popełnieniem błędu
9.obawa przed zmianą
Kontrola: polega na ustaleniu stanów rzeczywistych i porównywani ich ze stanami wzorcowymi w celu stwierdzenia występowania odchyleń i konkretyzowania zaleceń służących eliminowaniu niepożądanych zjawisk.
Przyczyny kontroli:
1.zmiany w otoczeniu
2.rosnąca złożoność organizacji
3.błędy pracowników
4.koniecznośc minimalizowania /zmniejszania kosztów i eliminowania marnotrawstwa
Funkcje kontroli:
Informacyjna(podmiot kontrolowany i osoba kontrolująca otrzymują inf o stanie rzeczywistym)
Instruktażowa (wskazywanie jak należy zlikwidować odchylenia-sposoby)
Profilaktyczna(ułatwianie uniknięcia nieprawidłowości)
Pobudzająca(wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości kontrolowanych, stymulacja do pracy)
Kreatywna(kontrola skłania do osiągania lepszych wyników)
Ochronna korygująca (przywracanie stanu pożądanego)
Rodzaje kontroli:
finansowa,
budżetowa,
handlowa,
sanitarna,
techniczna,
samokontrola,
kierownicza,
funkcjonowania
formalna,
jakościowa,
ilościowa
Cechy skutecznych systemów kontroli:
1.ścisłość informacji
2.przekazywana i oceniana szybko
3.obiektywizm i zrozumiałość
4.atrategiczna
5.ekonomiczna
6.organizacyjna
7.elastyczna
8.koordynowana
9.normatywna
10.akceptowana przez członków organizacji
Patologie kontroli:
1.przeformalizowanie (koncentracja na formalnościach)
2.nadmiar kontroli (wprowadza zakłócenia)
3.przecenienie funkcji kontroli
Komunikacja: proces, w którym osoba (nadawca komunikatu) sprawia, że jego myśli, pragnienia, wiedza stają się znane dla drugiej osoby.
Etapy porozumiewania się:
1.podjęcie decyzji jakie działanie i inf. są potrzebne
2.tworzenie i wybór przekazu inf.
3.przekaz komunikatu przez odpowiednie kanały
4.odbiór przekazu przez pracowników
5.interpretacja przekazu
6.podjecie działań zgodnych z uzyskaną inf.
7.dążenie do dodatkowych inf.
Czynniki determinujące odbiór informacji:
1.percepcja(odbiór sygnałów)
2.osobowość i rozwój intelektualny
3.emocje i nastawienie psychiczne odbiorcy do nadawcy inf.
4.motywacja i warunki otoczenia
Przeszkody w procesie komunikacji:
1.różnice w postrzeganiu
2.różnice językowe
3.szum, hałas, nadmiar inf.
4.emocje
5.niezgodność komunikatów werbalnych i pozawerbalnych
6.nieufność