GOSPODARKA WODNA
Opisz najważniejsze właściwości fizyko-chemiczne wody.
Cząsteczki wody mają bieguny dodatni i ujemny.
Cząsteczki wody tworzą wiązania wodorowe między sobą nawzajem i z grupami hydrofilowymi innych związków.
W stanie ciekłym cząsteczki wody łączą się wiązaniami wodorowymi w dynamiczne struktury, zwane gronami.
Cząsteczki wody tworzą oddziaływania elektrostatyczne z ładunkami jonów atomów lub grup atomów.
Tworzy roztwory rzeczywiste.
Woda powoduje pęcznienie dużych cząsteczek koloidów hydrofilnych.
Woda wykazuje efekt kapilarny czyli podnoszenie się w górę w cienkich kapilarach wbrew sile grawitacji.
Cząsteczki wody maja zdolność kohezji ( przyleganie do siebie nawzajem) i adhezji ( przylegania do innych substancji polarnych lub naładowanych elektrycznie.
Przezroczysta, bez smaku i zapachu.
Dobry rozpuszczalnik; wysoka temp topnienia 0*C wrzenia 100 *C; dobre przewodnictwo ciepła; wysokie napięcie powierzchniowe; duża pojemność cieplna; duża gęstość, odczyn obojętny.
Wytłumacz pojecie potencjału osmotycznego i jak się on zmienia w komórce w przypadku niedoboru wody?
Osmoza – dyfuzja cząsteczek rozpuszczalnika między roztworami o różnym potencjale chemicznym w wypadku gdy dyfuzja cząsteczek substancji rozpuszczonych jest utrudniona lub niemożliwa
Potencjał osmotyczny- wartość obniżenia potencjału wodnego komórki względem potencjału czystej wody (0) spowodowana obecnością w cytoplazmie i wakuoli jonów nieorganicznych i niskocząsteczkowych substancji organicznych szczególnie cukrów. Im mniejsze stężenie tych związków w komórce tym potencjał osmotyczny większy.
Wytłumacz zjawisko plazmolizy.
Plazmoliza- kurczenie się protoplastu i odstawanie jego zewnętrznej błony od ściany komórkowej. Następuje w wyniku odciągnięcia wody z wodniczek spowodowanego znalezieniem się komórki w roztworze o wyższym stężeniu substancji osmotycznie czynnych. Może ona prowadzić do śmierci komórki.
Jakie są najważniejsze czynniki regulujące otwieranie aparatów szparkowych w liściach?
-światło
- temperatura (0*C i 30*C zamkniecie)
- obniżenie potencjału wody kom. Szparkowych o 3-5 MPa ,
- szybki transport jonów K+ z Komorek sąsiadujących do komórek szparkowych.
- poziom uwodnienia tkanek liścia (utrata tugoru- zamkniecie)
- hormony roślinne (cytokininy stymulują otwieranie się; kwas abscysynowy – zamykanie)
- stężenie CO2
Jaka jest droga wody w korzeniu?
Woda pobierana najintensywniej w strefie włośnikowej. Mogą tez również pobierać wodę osmotycznie z gleby i wodę z roztworu o niższym stężeniu niż sok komórkowy. Warunkiem pobierania jest wyższy potencjał wody w glebie lub roztworze (hydroponiki) niż w roślinie.
Transport przez kom. kory, endodermę i perycykl (czyli w poprzek korzenia do walca osiowego). Natepnie transport wody elementami ksylemu do liści.
Wyjaśnij zjawisko kohezji i adhezji wody w elemencie przewodzącym drewna.
Kohezja – spoistość wody, polegające na wzajemnym przyciąganiu się cząsteczek wody. Czyli przyciąganie się cząsteczek tego samego rodzaju. Bardzo silne powiązanie wytrzymuje ujemne ciśnienie w naczyniach.
Adhezja- przyciąganie wiązaniami wodorowymi cząsteczek różnego rodzaju (innych substancji polarnych lub naładowanych elektrycznie). Wskutek adhezji nitki wody nie odrywają się od ścianek i nie powstają w naczyniach wodne przestrzenie. Woda dzięki adhezji pokonuje znaczne siły tarcia.
Kohezja pozwala na utrzymanie ciągłości slupa wody w jej transporcie, a adhezja zapobiega zawracaniu tej wody. Dzięki tym zjawiskom roslina nie musi wykorzystywać dodatkowej energii.