Mam trochę pytań z egzaminu z bydła z poprzednich lat (dawno:D ) :

Zestawy 1-3
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy limousine.
2. 
3. Cel oceny buhajów w Polsce.

1. Rola rasy hf w Polsce.
2. Możliwości produkcji żywca cielęcego i wołowego w Europie.
3. Wskaźniki efektywności opasowej.

Zestaw 4
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy siementalskiej.
2. Choroby metaboliczne
3. Ocena tusz w Unii Europejskiej.

Zestaw 5
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy polskiej czerwono-białej.
2. TMR
3. Wymagania odnośnie mleka w Uni Europejskiej.

Zestaw 6
1. Historia, znaczenie, najważniejsze parametry rasy polskiej czerwonej.
2. Czynniki warunkujące efektywność produkcji krów mlecznych.
3. Systemy utrzymania krów.

Zestaw 7
1. Organizacja hodowli krów w Polsce.
2. Żywienie krów mlecznych.
3. Siara

Zestaw 8
1. Mastitis
2. Rasy mleczne w świecie
3. Co wpływa na mleczność i skład mleka

Rasy bydła mięsnego
Bydło to ma łagodny temperament i charakter, z reguły wcześnie dojrzewa. Kościec jest lekki, małe głowy, krótkie szyje i nogi (to części o niskiej wartości konsumpcyjnej). Bardzo mocne umięśnienie zadu i przodu tułowia, sylwetka z boku ma kształt prostokątny, z przodu cylindryczny. Masa 450-1800 kg. Wydajność rzeźna 60-70%, opasy dobrze wykorzystują pasze treściwe.
ABERDEEN ANGUS
Reprezentuje jednostronnie mięsny kierunek użytkowania. Pochodzi z hrabstwa Aberdeen (Szkocja). Umaszczenie jest: czarne, ale również czerwone (homozygotyczna para genów recesywnych). Pierwotnie było to bydło rogate, teraz bezrogie. Należy do ras wcześnie dojrzewających, pierwsze wycielenia 27-30 miesiąc życia. Przy urodzeniu ♂28kg, ♀26kg. Okres międzywycieleniowy 369 dni. WWK ♂130-132, ♀120-125, MC ♂800kg, ♀500-525kg, buhaje opasowe 900 kg, krowy 700 kg. Wydajność rzeźna najwyższa spośród ras mięsnych 70%! Mięśnie mają wygląd marmurkowaty. Nadaje się do krzyżowania twórczego (z bydłem zebu dało brangus). Rasa ma zasięg międzykontynentalny (USA, UK, Kan).
BLONDE d’AQUITAINE
Rasa francuska o jednostronnie mięsnym użytkowaniu. Jest wynikiem twórczego krzyżowania ras: garonnais, quercy, blondes pyreness. Wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 32-33 m.ż. Przy urodzeniu ♂48kg, ♀44kg, występują ciężkie porody (1%). Umaszczenie beżowe, jasnoczerwone, śluzawica cielista. WWK ♂147, ♀140, OKP ♂240, ♀210, MC ♂1000-1200kg, ♀700-750kg. Wydajność mleka w 270 dniowej laktacji 3079 (4,05%tł, 3,07%bi). Wydajność rzeźna 14-16 mies. buhajków 62-66%, nadaje się do opasu intensywnego. Rasa o zasięgu międzykontynentalnym (USA, Braz,Arg, Aus, NZ, Kan, UK, Fr, Irl, Hisz)
BELGIJSKA BŁĘKITNO-BIAŁĄ
Przez niektórych zaliczana do typu mięsno-mlecznego. Nazwa od błękitnego umaszczenia, są też błękitno-białe i białe. Wyhodowana z krzyżowania wielu ras, główną był shorthorn. Jest rasą stosunkowo wcześnie dojrzewającą, pierwsze wycielenia 32 m.ż. Przy urodzeniu ♂48kg, ♀44kg, okres międzywycieleniowy 13 miesięcy, ciąża 283 dni. Ciężkie porody, 95% wymaga cesarskiego cięcia. WWK ♂150, ♀134kg, MC ♂1240kg, ♀650-900kg. Zad rozłupany, cechują się dwupośladkowością (hipertropia mięśni). Wydajność rzeźna typu mięsnego 65%, mlecznomięsnego 60%. Wydajność za 295 dni laktacji 3552 kg (tł.3,56, bi.3,26). Belgia, płn. Francja, Holandia (gdzie indziej nie stosuje się do krzyżowania <=> ciężkie porody)
CHAROLAISE
Rasa francuska, użytkowanie jednostronnie mięsne, największa i najcięższa z ras francuskich. W XIX w. doskonalona w kierunku dobrej wydajności rzeźnej. Dobrze wykorzystuje pasze, dobrze przystosowuje się do warunków klimatycznych. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia już 25 m.ż. Przy urodzeniu ♂48kg, ♀45kg, ciężkie porody, czasem wymaga interwencji lek.wet. i znaczne upadki cieląt. Cielęta przebywają z matkami i odłączane są w wieku 9 miesięcy. Umaszczenie słomkowe, beżowe do prawie białego. Śluzawica, rogi, racice cieliste. WKW ♂150, ♀140, MC ♂1100-1400kg, ♀700-900kg. Młode buhaje intensywnie opasane 1450-1550 g/dobę. Wydajność rzeźna buhajów 14-16 mż 60-65%. Wydajność mleka 3923 kg (tł.3,9%, bi.3,19%).
HEREFORD
Rasa jednostronnie mięsna, znana w centralnej Anglii przed 1700 r. (wówczas woły używane w zaprzęgu). Umaszczenie czerwono-boczaste z białą głową i kiścią ogonową. Bydło posiada rogi aczkolwiek w USA jest odmiana bezroga. Średni kaliber, cały tułów wypełniony mięśniami, nogi mocne, prawidłowo ustawione. Rasa późno dojrzewająca, pierwsze wycielenia 36 m.ż., bardzo płodna. Okres międzywycieleniowy 360 dni, przy urodzeniu ♂36kg, ♀33kg. Odchów cieląt przy matkach, odsadzane 6-7 m.ż. Dobre przystosowanie do różnych warunków klimatycznych, doskonale znosi pastwiskowy system utrzymania. WWK ♂135, ♀130kg, OKP ♂216, ♀193, MC ♂835kg, ♀540kg. Dwuletnie dobrze opasione buhaje 810 kg, jałówki 650 kg. Wydajność rzeźna 65%, dłużej hodowane mogą osiągnąć do 1700 kg. Wydajność mleka w laktacji 2150 kg (tł. 4,41%). Rasa przydatna do pozyskiwania mieszańców do produkcji żywca cielęcego i wołowego z wykorzystaniem pastwisk. 
LIMOUSINE
Rasa francuska o jednostronnym mięsnym kierunku użytkowania. Umaszczenie jednolite czerwono-brunatne z jasną obwódką wkoło śluzawicy i oczu. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 30 m.ż. Przy urodzeniu ♂39kg, ♀36kg, płodność bardzo dobra, łatwe wycielenia. WWK ♂143, ♀137; OKP ♂251, ♀232, MC ♂1000-1200kg, ♀650-800kg. Dobowe przyrosty buhajków do 16 m.ż. 1100-1300 g. Opasy 3-4 miesięczne ważą 140-170 kg, dobrze umięśnione udźce. Wydajność rzeźna buhajów do 67,5%. Wydajność mleka za 271 dni laktacji 4047 kg (tł. 3,85%, bi. 3,17%). Zajmuje I miejsce spośród ras hodowanych.
PIEMONTESE
Rasa pochodzi z Włoch, nazwa od miejsca gdzie została wyhodowana. Najważniejszy kierunek użytkowania mięsny, następnie mleczny i roboczy. Umaszczenie jasnożółte do białego. Przy urodzeniu ♂46kg, ♀41kg ,WWK ♂145, ♀140, MC ♂750-800kg, ♀600kg. Wydajność rzeźna 65-72%, wysokie walory dietetyczne i kulinarne mięsa (cholesterol), krępa budowa, dobre umięśnienie zadu, dwupośladkowość. Wydajność mleka w 2. i 3. laktacji 1800-2000 kg (tł. 4%). Z powodu dobrych przyrostów i jakości mięsa używana w krzyżowaniu towarowym (także w Polsce).
SALERS
Bydło groźne, matki bronią cieląt, wywodzą się z Francji. do lat 70tych wykorzystywane do produkcji mleka (na sery), mięsa, wcześniej jako siła pociągowa. Łatwość porodów 90%, wycielenie bez pomocy człowieka. Wysoka mleczność, wysoka przydatność mleka do produkcji. MC: WWK ♂152, ♀143, MC ♂1000-1200kg ♀650-850 kg. Przy urodzeniu: ♂39kg, ♀37kg, przyrost dobowy 7 miesięcznych cieląt 900-1024 g. Wydajność rzeźna buhajów 670 kg wynosi 57,3%. Dobra w ekstensywnych warunkach
WELSH BLACK
Czarna, hodowana w Anglii, rasa tylko mięsna, MC ♂900-1000kg ♀600-700 kg , WWK ♂142 ♀140. Wycielenia łatwe, krowy łagodne, troskliwe, krzyżowane z bydłem czerwono-białym, dobra do ekstensywnego utrzymania.

Początek formularza

Rasy bydła mlecznego
Temperament bardziej żywy niż mięsnych, niektóre rasy (np. jersey) buhaje mają ognisty i złośliwy temperament. Budowa ciała sucha, kanciasta, z wystającymi guzami biodrowymi i kulszowymi. Ścięgna i stawy dobrze zarysowane, sylwetka z boku przypomina trójkąt. Klatka piersiowa wąska, lecz długa, wymiona duże o kształcie skrzynkowatym lub kulistym, sięgają ku tyłowi poza uda i ku przodowi poza linię prostopadłą od zew. guzów biodrowych do podłoża. Buhaje mają głęboką klatkę piersiową, przód mocniej zbudowany niż zad. Skóra cienka, pokryta krótkim włosem. Na podbrzuszu i wymieniu widoczne żyły mleczne. Krowy ras mlecznych dają w laktacji 10-20 razy więcej mleka niż wynosi ich masa ciała. Buhaje oddają ejakulaty o większej ilości i lepszej jakości niż buhaje mięsne.
ANGLER
Rasa pochodzi z Niemczech, wykazuje spokrewnienie z bydłem czerwonym duńskim. Umaszczenie brunatne lub czerwone. WWK ♂145 ♀130, MC ♂850-1100kg ♀560kg. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia w 24 m.ż. Przy porodzie ♂38kg ♀35kg, okres międzywycieleniowy 381 dni. W przeciwieństwie do słabo rozwiniętych cech mięsnych, cechy mleczne są podkreślone dobrze rozwiniętym wymieniem i wysoką wydajnością. Daj 5405 kg mleka (tł. 5%, bi. 3,58%), dobowe przyrosty buhajów 978 g. Hodowane w Niemczech, Łotwie, Estonii. 
AYRSHIRE
Jednostronnie mleczny typ użytkowania. Pochodzi z południowo-wschodniej Szkocji (sprzed 1700 r.). Umaszczenie czerwono-pstre, buhaje ciemnowiśniowe (cecha związana z płcią). Stromo ustawione rogi. WWK ♂140 ♀127-135, MC ♂600-700kg ♀400-550kg. Rasa wcześnie dojrzewająca , pierwsze wycielenia 27-30 m.ż., przy urodzeniu ♂42,5kg ♀40kg. Wydajność mleka 5200 kg (tł. 3,8; bi. 3,36%) (rekordzistki dają ponad 9000 kg). Poza UK hodowane w Nowej Zelandii i krajach skandynawskich.
BRUNATNA SZWAJCARSKA
Zwana bydłem alpejskim, wywodzi się ze Szwajcarii. Umaszczenie brunatne w różnych odcieniach z jasną obwódką wokół śluzawicy. Dostarcza mięsa niższej jakości niż rasy mięsne, ale także mleka oraz zdolna jest do pracy w terenie górzystym. Można ją zaliczyć do ras wcześnie dojrzewających, pierwsze wycielenia 31,7 m.ż. Okres międzywycieleniowy trwa 392 dni. WWK ♂150 ♀137, MC ♂950-1100kg ♀550-720kg, dobowe przyrosty buhajów 1000-1900 g, wydajność rzeźna 52-60%. Dają 5185 kg mleka (tł. 4,09%, bi. 3,23%), jednak matki buhajów dawały średnio 7424 kg mleka, rekordzistki do 9500 kg. 
GUERNSEY
Brytyjska rasa bydła o jednostronnie mlecznym kierunku użytkowania. Umaszczenie żółtobrunatne lub czerwono-pstre z przewagą powierzchni czerwonych. WKK ♂125-135 ♀120-130, MC ♂700-800kg ♀500-560kg. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia w 30. m.ż., okres międzywycieleniowy 370 dni, przy urodzeniu ♂30-40kg ♀25-35kg. Wydajność mleka średnio 4136 kg (tł. 4,65%, bi. 3,55%), hodowane w UK, USA.
HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKA
Jednostronnie mleczny kierunek użytkowania, wywodzi się z Holandii, przywieziona przez emigrantów do USA. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia w 24 m.ż., przy urodzeniu ♂38-45kg ♀35-40kg, umaszczenie czarno-białe i czerwono-białe. Rasa rogata, WKK ♂140-145 ♀135-140, MC ♂1050kg ♀680kg, wydajność mleka 5000-15000 w 305 dniowej laktacji, średnia w USA 8122 kg (tł. 3,65%). Bydło ma bardzo wysokie dobowe przyrosty, buhaje 1000-1100 g/dobę krowy 700-1100 g. Wydajność rzeźna buhajów opasanych 59%, jakość tusz ustępuje rasą mięsnym. Buhaje hf używane są do krzyżowania polepszającego: wydajność mleka, budowę wymienia, zdolność wydojową i wymiary ciała. Hodowana w wielu krajach (USA, Kan, Niem, Izrael, Afryka), w PL stosowana do unasieniania czb i cb w celu uzyskania bardziej wydajnych mieszańców. 
JERSEY
Rasa jednostronnie mleczna, hodowana na wyspie Jersey (UK). Od 1789 r. hodowana w populacji zamkniętej (zakaz wwozu bydła na wyspę), co sprzyjało inbredowi. Jest to rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 25,3 m.ż, okres międzywycieleniowy 382 dni. Cielęta przy urodzeniu 25 kg, umaszczenie jednolite, jasnoczerwone lub myszate (bywają też łaciate). WKK ♂144 ♀115-125, MC ♂500-700kg ♀350-425kg. Wydajność mleka 4400 kg (tł. ok. 5%). Dobowe przyrosty do buhajów do mc 300 kg -> 987 kg, wydajność rzeźna 50,7%. Bydło hodowane w USA, Danii, Francji, Nowej Zelandii. Rasa o zasięgu międzykontynentalnym.

Rasy bydła kombinowane
CZARNO-BIAŁA (cb)
W 1671 r. sprowadzone do nas z Holandii, hodowane niemal w całej Polsce. Pogłowie stanowi 93% stanu liczebnego bydła w PL. WWK ♂130-140 ♀125-135, MC ♂900-1000kg ♀580-670kg. Wydajność mleczna 5817 kg (tł. 4,23%, bi. 3,3%). Dobowe przyrosty buhajów opasanych 1000-1300 g, wydajność rzeźna 58%. Rasa wcześnie dojrzewająca, pierwsze wycielenia 24-32 m.ż., okres międzywycieleniowy 360-410 dni, przy urodzeniu ♂37kg ♀35kg. 

CZERWONO-BIAŁA (czb)
Hodowana w woj. płn.zach., głownie na Dolnym Śląsku i Śląsku Opolskim. Stanowi ok. 6% pogłowia bydła w PL. Dobrze wykorzystuje pasze, szczególnie objętościowe. Jest rasą wcześnie dojrzewającą, pierwsze wycielenia 25-32 m.ż. (mc 320-400kg). Przy urodzeniu ♂38kg ♀36kg, ciąża 277 dni, okres międzywycieleniowy 380-410 dni. WKK ♂130-138 ♀125-130, MC ♂900-1100kg ♀500-860kg. Wydajność mleka 5784 kg (tł. 4,26%, bi. 3,3%). Dobowe przyrosty buhajów 1000-1350g, wydajność rzeźna opasów 58-63%.

POLSKA CZERWONA (pc)
Hodowana w rejonach o niższym poziomie produkcji rolniczej – dawnej Galicji. Objęta hodowlą zachowawczą (obecnie 30.000). Doskonale przystosowana do trudnych warunków bytowania, odporne na choroby (znikomy % ma białaczkę). Nie należy do ras wcześnie dojrzewających, pierwsze wycielenie jałówek dopiero po 30 m.ż. WKK ♂140 ♀121-131, MC ♂550-600kg ♀440-500kg. Wydajność 3020 kg mleka (4,02% tł).

SIEMENTALSKA
Występuje w krajach alpejskich, znana już w średniowieczu. Hodowana w Szwajcarii, Austrii, Niemczech. Charakteryzuje się dobrymi cechami pokrojowymi i użytkowymi, ordynarną konsytucją sprzyjającą hodowli w trudnych warunkach. Umaszczenie jednolite lub pstre, głowa biała. Śluzawica i rogi barwy cielistej. Obie płcie mają rogi, WKK ♂153 ♀139, MC ♂1230kg ♀744kg, pierwsze wycielenia 29,8 m.ż., okresy międzyciążowe 386 dni, przy urodzeniu 35-45 kg. Wydajność ok. 4600 kg (4,17% tł, 3,31 bi.), przyrosty opasanych buhajów 1169 g. Hodowane we Włoszech, Francji, Węgrzech i w Rosji. Udział w krzyżowaniu towarowym ok. 32%

Zapobieganie chorobom cieląt 
Cielę w łonie matki i po urodzeniu pozbawione jest odporności, a pierwszą ochroną przed chorobami jest siara. Po napojeniu dobrej jakości siarą wytwarzanie przeciwciał szybko wzrasta, a noworodek utrzymywany w dobrych warunkach środowiskowych powinien obronić się przed infekcjami.
W gospodarstwach, gdzie cielęta często chorują należy szukać przyczyn ich złego stanu zdrowia. Analizą należy objąć warunki utrzymania i żywienia całego stada ze szczególnym uwzględnieniem krów zasuszonych, łatwości porodów, odchowu cieląt (ich żywienia i karmienia). W warunkach utrzymania sprawdzić - czystość i higienę, mikroklimat, wentylację, wilgotność itp. Jeżeli okaże się, że cielęta utrzymywane są w złych warunkach do tego nie otrzymują dobrej siary na czas, występują trudne porody, bądź ich matki były niedoborowo żywione, to czynniki te zwiększają ryzyko chorób. Dopiero naprawa popełnianych błędów i likwidacja zagrożeń może gwarantować poprawę zdrowotności i skuteczności leczenia. 

Żywienie i ruch krów zacielonych
Pasze skarmiane w okresie zasuszenia krów i jałówek cielnych muszą być bardzo dobrej jakości, bo nawet ich lekkie nadpsucie czy obecność pleśni negatywnie oddziałuje na wewnątrzmaciczny rozwój płodu. Mykotoksyny z łatwością przenikają przez łożysko do płodu, co może prowadzić do poronień, zapalenia łożyska oraz rodzenia cieląt o niskiej żywotności. Szkodliwe substancje przenikają również do siary i mleka oraz wpływają niekorzystnie na jakość siary, obniżając zawartość immunoglobulin. Również podawanie wysokocielnym krowom nadmiernej ilości związków azotowych przyczynia się do obniżenia poziomu białka oraz immunoglobulin w siarze. 
Zalecane pasze w okresie zasuszenia to: sianokiszonka (40% s.m.) - 15-20 kg, kiszonka z kukurydzy (35% s.m.) - 7 kg, słoma, siano - 4 kg. Uwaga! - Na 3 tygodnie przed porodem należy stopniowo wprowadzić mieszankę treściwą od 0,5 do 3,0 kg przy wycieleniu oraz zwiększać udział kiszonki z kukurydzy. Dawka pokarmowa w okresie zasuszenia powinna zawierać wystarczającą ilość witamin i składników mineralnych. Najważniejsza jest witamina A i karoten oraz selen i cynk, bo zapobiegają zachorowaniom cieląt na biegunki i zapalenia płuc. Utrzymujące się przez długi okres u cielnych krów i jałówek niedobory selenu oraz cynku niekorzystnie wpływają na wewnątrzmaciczny rozwój płodu i jakość siary. Poziom immunoglobulin w siarze często nie przekracza 50% wymaganej wartości. Natomiast silny niedobór selenu prowadzi do rozwoju miopatii - uszkodzenia mięśni szkieletowych oraz języka u noworodka. Cielę jest osłabione i nie może pobierać siary z powodu zmian w mięśniach języka.
Krowa i jałówka niezatuczona i przeprowadzona na 3 tygodnie przed wycieleniem do porodówki powinna bez pomocy urodzić zdrowe cielę, bo ruch usprawnia drogi rodne i ułatwia poród. Natomiast krowy na uwięzi mają trudniejsze wycielenia i wymagają pomocy hodowcy. 

Jakość siary 
Na jakość siary wpływają: status odpornościowy (krowy starsze mają lepszą siarę, bo napotkały więcej zarazków i wytworzyły więcej przeciwciał), żywienie w zasuszeniu, długość zasuszenia, rasa. Najsłabszą siarę mają holsztyny, bo osiągają najwyższą wydajność. 
Zawartość immunoglobulin w pierwszej siarze powinna wynosić od 60 do 120 g na litr siary. Siary o niższej koncentracji ciał odpornościowych cielę powinno otrzymać odpowiednio więcej poprzez częstsze pojenie. Do określenia jakości siary służy siaromierz. W praktyce, ok. 20-40% cieląt cierpi na niedobór zabezpieczenia matczynego i jest podatna na zachorowania. Można to sprawdzić, badając koncentrację immunoglobulin w surowicy krwi w 48 godzinie życia (prawidłowy poziom powinien przekraczać 13-15 g/l surowicy). Jakość siary można poprawić poprzez dodanie wielu różnorodnych substancji, zwiększających koncentrację immunoglobulin. Korzystne wyniki osiągano stosując siarę suszoną.

Zmiany składu i wchłaniania siary
Siara szybko zmienia swój skład. Po 6 godzinach od porodu wartość odpornościowa siary spada o połowę, natomiast po 12 godzinach jej wartość wynosi zaledwie 30% wartości początkowej a już w 6-7 dniu laktacji krowa produkuje mleko. 
Wraz z upływem czasu gwałtownie zmniejsza się przepuszczalność błony śluzowej jelita dla immunoglobulin. W ciągu pierwszych 6 godzin życia cielęcia stopień wchłaniania ciał odpornościowych siary obniża się o 50%, zaś w ciągu 24 godzin wynosi jedynie 10% wartości początkowej. Jeśli miejsca wchłaniania zlokalizowane na błonie śluzowej jelit nie są zajęte przez przeciwciała siary, wówczas błona ta staje się przepuszczalna dla innych cząstek, w tym bakterii. Stąd późne podanie siary umożliwia zarazkom przenikanie przez błonę śluzową, co prowadzi do niezwykle szybkiego rozwoju schorzeń biegunkowych i innych.

Najlepsze pojenie 
Ostatnie badania przeprowadzone na dużej populacji cieliczek hf wykazały, że najlepsze jest pojenie ciepłą siarą z butelki ze smoczkiem lub z wiadra ze smoczkiem. Praktyczną zasadą jest, aby noworodek pierwszy posiłek siary w ilości 1,5-2 l otrzymał nie później niż 0,5-1 godz. po urodzeniu. Częstotliwość pojenia siarą w pierwszym dniu powinna wynosić czterokrotnie a w dniach następnych trzykrotnie w ilości 6-8 l dziennie/sztukę. Zawieszenie wiadra ze smoczkiem na wysokości 60 cm od podłogi kojca pozwala na przyjęcie przez cielę naturalnej pozycji podczas picia, co umożliwia całkowite zamknięcie się rynienki przełykowej i przepływ mleka do trawieńca, nie powodując ulewania się do żwacza (tak jak przy ssaniu krowy). Takie postępowanie zabezpiecza przed biegunkami.

Mrożenie siary
Praktycznym postępowaniem jest zamrażanie nadwyżek wysokiej jakości siary z pierwszego doju od krów starszych i podawanie jej noworodkom pozbawionym siary wysokiej jakości. Przy rozmrażaniu wymagana jest cierpliwość - nie wolno rozmrażać w sposób szybki przez podgrzanie, a tylko w temperaturze pokojowej, żeby nie spowodować ścięcia przeciwciał. Należy pamiętać, że wartość rozmrożonej siary jest zawsze niższa, gdyż poziom wielu biologicznie czynnych składników siary, jest obniżony.

Szczepienia zapobiegawcze
W gospodarstwach dużych można zalecać szczepienia wysokocielnych krów i jałówek. Jednak wykorzystanie takich metod profilaktycznych wymaga nakładów finansowych, dodatkowej pracy oraz właściwego zarządzania stadem. Preparaty szczepionkowe zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii podaje się zwykle dwa razy na 6 tygodni i 2 tygodnie przed ocieleniem.
"Zimny wychów" poprawia zdrowotność
Potwierdzają to badania i obserwacje prowadzone na licznych stadach. System "zimnego wychowu" w budkach na wolnym powietrzu jest stosowany w gospodarstwach, w których cielęta odchowywane w cielętnikach zamkniętych chorowały na biegunki i zapalenia dróg oddechowych. Zastosowanie budek Igloo poprawia zdrowotność i ogranicza upadki cieląt. Okazało się, że jałówki wyhodowane z cieląt utrzymywanych w budkach, a następnie krowy, są odporne na choroby. Cielęta po zahartowaniu, przy dobrym karmieniu, suchym legowisku i utrzymywaniu luzem doskonale znoszą niskie temperatury i zachowują dobrą zdrowotność. Natomiast podatne są na choroby jeżeli przebywają w pomieszczeniach ciemnych, wilgotnych o złej wentylacji oraz braku higieny i dezynfekcji.

Popełniane błędy
Częstym błędem jest mieszanie siary z mlekiem. Noworodek nie trawi laktozy mleka i dlatego występuje biegunka. Kolejną przyczyną biegunek może być rozcieńczanie mleka wodą. Prowadzi to do produkcji bardzo luźnego kału. 
Nie wolno skarmiać mleka z komórkami somatycznymi, a także z pozostałością antybiotyków. 
Mikroorganizmy z chorego mleka "infekują" cielę i pozostają "z nim" do wieku dorosłego, powodując stany zapalne wymion u jałówek. Natomiast podawanie cielętom mleka z pozostałościami antybiotyków powoduje wyjałowienie flory bakteryjnej w jelitach i może spowodować wystąpienie biegunki. Również skarmianie mleka od krów z zapaleniem wymienia może być przyczyną biegunek, ze względu na zawartość bakterii, które w sprzyjających warunkach mogą się rozwijać w jelitach prowadząc do wystąpienia schorzenia. 
Preparaty mlekozastępcze - nieprawidłowo skarmiane mogą spowodować stany chorobowe - niedokładne rozmieszanie, złe proporcje dodanej wody i jej temperatura powodują, że przyswajalność takiego pokarmu jest dużo mniejsza i może działać drażniąco na przewód pokarmowy prowadząc do biegunek. Ważna jest temperatura podawanego preparatu, bo zbyt niska powoduje wodnisty kał. 
Pamiętajmy, że przewód pokarmowy cielęcia jest przystosowany do białka występującego w mleku (do jego trawienia ma odpowiednie enzymy). Do pewnego stopnia można ten skład zmieniać, ale w pokarmie cielęcia powinno przeważać białko pochodzące z mleka jako najlepiej przyswajalne. Nadmiar węglowodanów innych niż laktoza występująca w mleku oraz białka z soi lub ryb pogarsza stan zdrowotny. 
Zwracajmy uwagę na czystość naczyń, w których podajemy mleko lub preparaty mlekozastępcze, gdyż resztki pójła są doskonałą pożywką dla bakterii mogących doprowadzić do zapalenia jelit. 
Do rozwoju mikroflory żwacza konieczna jest woda, cielęta pojone do woli lepiej rosną, pobierają więcej pasz i są zdrowsze.

Początek formularza

Zasady obowiązujące przy odchowie cieląt
Tylko cielęta silne i zdrowo urodzone mają szansę prawidłowego wzrostu pod warunkiem pobrania w pierwszym dniu 5-6 litrów siary od zdrowej matki. Noworodki nie posiadają żadnej odporności, a zarazki natychmiast próbują atakować "przybysza". Czynniki odpornościowe zawarte są w siarze, a ich koncentracja w miarę upływu czasu dość gwałtownie spada i po 24 godzinach od porodu zmniejsza się prawie siedmiokrotnie. Jednocześnie jelito cielęcia traci szybko zdolność do ich wchłaniania. Maksymalna zdolność przyswajania występuje wpierwszych trzech godzinach życia, po 24 godzinach spada do minimum, a po około 30 praktycznie zanika. Dlatego też tak ważne jest pierwsze napojenie najlepiej w ciągu 0,5-1 godziny a najdalej 2 godzin po porodzie. 
Siarę podaje się ciepłą w 4-5 porcjach dziennie z tym, że pierwsza dawka powinna wynosić 
1-1,5 litra. W kolejnych dniach zmniejszamy częstotliwość pojenia do 3 razy, równocześnie należy zwiększyć ilość siary nawet do 9 litrów. Duża ilość pobranej siary korzystnie wpływa na wzrost i zdrowie cielęcia pod warunkiem, że karmimy je ostrożnie bez przekarmiania.
Siarę podawać należy w czystych wiadrach bezpośrednio po doju i wymieszaniu w temperaturze ok. 35°C. Należy pamiętać, że siara pozostawiona po doju na później łatwo ulega skwaśnieniu i może spowodować biegunkę. Od piątego dnia cielę może otrzymywać mleko zbiorcze dwa razy dziennie.
Gdy siara matki nie nadaje się do skarmiania można ją zastąpić siarą innej krowy wycielonej w tym samym czasie lub zakonserwowaną. Sposób konserwacji jest bardzo prosty i polega na zamrożeniu (w zamrażarce temperatura -18°C) w foliowych woreczkach o pojemności 1 litra nadwyżki siary od zdrowych krów pobranej do 3 godzin po porodzie. Gdy zaistnieje potrzeba należy z niej skorzystać, rozmrozić siarę w dużej ilości ciepłej wody o temperaturze do 40°C i podać cielęciu. 
Przy braku siary można spróbować ratować cielę podając mu 0,5 litra ciepłego mleka z białkiem 6 jaj kurzych. W kolejnych karmieniach zmniejszamy każdorazowo ilość białka o jedno, a mleko zwiększamy stopniowo do 1,5 litra. W tej sytuacji prawdopodobnie konieczne będzie profilaktyczne podanie antybiotyków i należy skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Pokarmy płynne najlepiej podawać przez smoczek. Pijąc przez smoczek cielę połyka pokarm małymi porcjami, który miesza się ze śliną a zamknięta rynienka kieruje go do trawieńca. Umieszczenie wiadra ze smoczkiem z boku na wysokości około 60 cm od posadzki zmusza cielę do picia z uniesioną głową (pozycja jak przy ssaniu krowy). Sprzyja to powstawaniu w żołądku tzw. rynienki przełykowej, która zapobiega dostawaniu się pokarmu do żwacza, który jeszcze nie funkcjonuje i wlany tam płyn przy niedomkniętej rynience przełykowej gnije stając się przyczyną biegunek. 
Przy pojeniu z otwartych naczyń dobrze jest na powierzchnię wrzucić specjalny smoczek pływający lub krążek z nawierconymi otworami, co zapobiega zbyt łapczywemu piciu. W zalecanym systemie ograniczonych dawek okres pojenia (mlekiem lub mlekiem i preparatem mlekozastępczym) wynosi 8-10 tygodni przy dawce dziennej do 6-8 litrów, którą stopniowo zmniejszamy. W wieku 2 miesięcy przechodzimy na pojenie raz dziennie w ilości 2 litrów pójła. Praktycznie należy zaprzestać pojenia mlekiem gdy cielę zjada 1 kg paszy treściwej dziennie.
Stosując preparaty mlekozastępcze należy zapoznać się dokładnie z ich składem i instrukcją stosowania. Bardzo istotny jest wiek cielęcia od którego dany preparat można stosować. Generalną zasadą jest, że preparaty przeznaczone dla młodszych sztuk muszą zawierać dużo białka ok. 25% z odpowiednim udziałem produktów mlecznych i niewielką ilość białka pochodzenia roślinnego. W preparatach wskazane są dodatki wspomagające rozwój mikroflory jelitowej - bakterie i kwasy. Również należy zwrócić uwagę na świeżość preparatu, wymaganą proporcję proszku i wody oraz jej temperaturę i dokładne rozpuszczenie (bezpośrednio przed skarmianiem), aby nie było grudek. Bardzo ważne jest zapewnienie cielętom stałego dostępu do wody.
W okresie pojenia mlekiem najlepiej gdy cielęta przebywają w kojcach indywidualnych a następnie zbiorowych. Indywidualne utrzymanie ułatwia pojenie mlekiem, zapobiega wzajemnemu obsysaniu cieląt co może prowadzić do powstawania nawyku obdajania, który jest bardzo uciążliwy i trudny do zwalczenia. Wielkość kojca powinna zapewniać swobodę obracania, kładzenia i wstawania oraz wygodne pojenie i dostęp do paszy, wody bez możliwości jej zanieczyszczenia. W wieku 2 do 8 tygodni powinno się usunąć zawiązki rogów. Zabieg ten jest powszechnie stosowany w krajach o wysokim poziomie hodowli, a i u nas staje się bardzo popularny i konieczny przy utrzymywaniu krów w systemie wolnostanowiskowym. Po zakończeniu pojenia mlekiem cielęta należy utrzymywać w kojcach zbiorowych. Bardzo ważny jest mikroklimat w oborze. Nieodpowiednia wentylacja, duża wilgotność i przeciągi szczególnie sprzyjają zapaleniom górnych dróg oddechowych i płuc.

Odchów cieląt decyduje o produkcyjności bydła
Tylko cielęta zdrowo urodzone mają szansę prawidłowego wzrostu pod warunkiem pobrania w pierwszym dniu 5-6 litrów siary od zdrowej matki. Noworodki nie posiadają odporności, a zarazki natychmiast próbują atakować organizm cielęcia. Czynniki odpornościowe zawarte są w siarze, a ich koncentracja w miarę upływu czasu dość gwałtownie spada. Jednocześnie jelito noworodka traci szybko zdolność do ich wchłaniania. Maksymalna zdolność przyswajania występuje w pierwszych godzinach życia. Dlatego też tak ważne jest wczesne pierwsze napojenie (najlepiej w ciągu jednej godziny po porodzie).

Siara pierwszym niezastąpionym pokarmem
Tylko krowa dobrze przygotowana do porodu, nieotłuszczona i dobrze pobierająca paszę produkuje siarę o wymaganej koncentracji immunoglobulin, bogatą w witaminy A i E. Trudny poród stanowi problem. Jego częstą przyczyną jest nadmierne otłuszczenie dróg rodnych matki.
Siarę podaje się ciepłą w 4-5 porcjach dziennie, z tym że pierwsza dawka powinna wynosić 1-1,5 litra. W kolejnych dniach zmniejszamy częstotliwość pojenia do 3 razy, równocześnie należy zwiększyć ilość siary nawet do 9 litrów dziennie. Duża ilość pobranej siary korzystnie wpływa na wzrost i zdrowie cielęcia pod warunkiem, że karmimy je ostrożnie bez przekarmiania. Siarę podawać w czystych wiadrach bezpośrednio po doju i wymieszaniu w temperaturze ok. 35°C. Należy pamiętać, że siara pozostawiona po doju na później łatwo ulega skwaśnieniu i może spowodować biegunkę. Od piątego dnia ciele może otrzymywać mleko zbiorcze dwa razy dziennie

Co robić, gdy siara matki nie nadaje się do skarmiania
Można ją zastąpić siarą innej krowy wycielonej w tym samym czasie lub zakonserwowaną. Sposób konserwacji jest bardzo prosty i polega na zamrożeniu (w zamrażarce temperatura -18°C) nadwyżki siary od zdrowych krów pobranej do 3 godzin po porodzie, w foliowych woreczkach o pojemności 1 litra. Gdy zaistnieje potrzeba należy z niej skorzystać. Rozmrozić siarę w dużej ilości ciepłej wody o temperaturze do 40°C i podać cielęciu. 
Przy braku siary można spróbować ratować cielę podając mu 0,5 litra ciepłego mleka z białkiem 6 jaj kurzych. W kolejnych karmieniach zmniejszamy każdorazowo ilość białka o jedno, a mleko zwiększamy stopniowo do 1,5 litra. W tej sytuacji prawdopodobnie konieczne będzie profilaktyczne podanie antybiotyków i należy skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Pokarmy płynne najlepiej podawać przez smoczek
Pijąc przez smoczek cielę połyka pokarm małymi porcjami, który miesza się ze śliną a zamknięta rynienka kieruje go do trawieńca. Umieszczenie wiadra ze smoczkiem z boku na wysokości około 60 cm od posadzki zmusza cielę do picia z uniesioną głową (pozycja jak przy ssaniu krowy). Sprzyja to powstawaniu w żołądku tzw. rynienki przełykowej, która zapobiega dostawaniu się pokarmu do żwacza, który jeszcze nie funkcjonuje i wlany tam płyn przy niedomkniętej rynience przełykowej gnije stając się przyczyną biegunek.
Przy pojeniu z otwartych naczyń dobrze jest na powierzchnię wrzucić specjalny smoczek pływający lub krążek z nawierconymi otworami, co zapobiega zbyt łapczywemu piciu. W zalecanym systemie ograniczonych dawek okres pojenia (mlekiem lub mlekiem i preparatem mlekozastępczym) wynosi 8-10 tygodni przy dawce dziennej do 6-8 litrów, którą stopniowo zmniejszamy. W wieku 2 miesięcy przechodzimy na pojenie raz dziennie w ilości 2 litrów pójła. Praktycznie należy zaprzestać pojenia mlekiem, gdy ciele zjada powyżej 1 kg paszy treściwej dziennie. 
Stosując preparaty mlekozastępcze należy zapoznać się dokładnie z ich składem i instrukcją stosowania. Bardzo istotny jest wiek cielęcia, od którego dany preparat można stosować. Generalną zasadą jest, że preparaty przeznaczone dla młodszych sztuk muszą zawierać dużo białka ok. 25% z odpowiednim udziałem produktów mlecznych i niewielką ilość białka pochodzenia roślinnego. W preparatach wskazane są dodatki wspomagające rozwój mikroflory jelitowej - bakterie i kwasy. Również należy zwrócić uwagę na świeżość preparatu, wymaganą proporcję proszku i wody oraz jej temperaturę i dokładne rozpuszczenie (bezpośrednio przed skarmianiem), aby nie było grudek. 

Woda - jest bardzo ważna i należy zapewnić cielętom stały dostęp do jej picia.
W okresie pojenia mlekiem najlepiej, gdy cielęta przebywają w kojcach indywidualnych, a następnie zbiorowych
Indywidualne utrzymanie ułatwia pojenie mlekiem, zapobiega wzajemnemu ssaniu cieląt, co może prowadzić do powstawania nawyku ssania, który jest bardzo uciążliwy i trudny do zwalczenia. Wielkość kojca powinna zapewniać swobodę obracania, kładzenia i wstawania oraz wygodne pojenie i dostęp do paszy, wody bez możliwości jej zanieczyszczenia.
W wieku 2 do 8 tygodni powinno się usunąć zawiązki rogów. Zabieg ten jest powszechnie stosowany w krajach o wysokim poziomie hodowli, a i u nas staje się bardzo popularny i konieczny przy utrzymywaniu krów w systemie wolnostanowiskowym. 
Po zakończeniu pojenia mlekiem cielęta należy utrzymywać w kojcach zbiorowych. Bardzo ważny jest mikroklimat w oborze. Nieodpowiednia wentylacja, duża wilgotność i przeciągi szczególnie sprzyjają zapaleniom górnych dróg oddechowych i płuc.
Lepiej jest dla cielęcia, gdy zjada więcej paszy treściwej niż siana - nowe odkrycie
Ważny jest rozwój żwacza, by cielę stało się przeżuwaczem: namnożenie mikroflory, rozwinięcie błony śluzowej żwacza tak, aby powierzchnia wchłaniania lotnych kwasów tłuszczowych powstających w żwaczu była jak największa. Rozwinięcie mięśni żwacza umożliwia jego ruchy mieszające oraz "przesuwające" treść do przodu - przeżuwanie i do tyłu - przepływ do jelit.
Najnowsze badania wykazały, że siano podawane w okresie rozwoju żwacza przeszkadza w tworzeniu się właściwej struktury błony śluzowej. Dodatkowo siano wypełnia żwacz, utrudniając powstawanie rynienki przełykowej, niezbędnej do transportu płynu do trawieńca. Wlewanie się pójła do żwacza jest często przyczyną biegunek. Dlatego lepiej jest, gdy cielę zjada więcej paszy treściwej niż siana. Podstawową funkcję rozwoju błony śluzowej żwacza powinna stanowić wartościowa (bogata w składniki pokarmowe, witaminy i związki mineralne) o wysokiej strawności specjalna mieszanka treściwa granulowana. Mieszanka ta w swoim składzie zawiera całe ziarna kukurydzy i owsa. W wieku 2 tygodni cielę pobiera 200-300 g tej paszy, a w wieku 4 tygodni pobranie zwiększa się do około 500-700 g, a w końcu okresu odpajania wynosi ok. 1,5 kg/dzień.
Ziarno całe w mieszance treściwej zapewnia rozwój mięśniówki żwacza. Ruch żwacza rozpoczyna się wraz z rozpoczęciem pobierania pasz suchych. Z kolei włókno w dawce zwiększa muskulaturę żwacza i stymuluje odruch przeżuwania. Wielkość otworu pomiędzy żwaczo-czepcem a księgami jest wystarczająco mała, że uniemożliwia wydostanie się ziarna, które ulega maceracji i jest trawione. 
Przy cieliczkach reprodukcyjnych bardzo ważna jest dobra zdrowotność. Nawet pozornie błaha choroba powoduje u młodych sztuk nieodwracalne zmiany, hamuje wzrost i rozwój, a w przyszłości obniża osiągane wyniki produkcyjne. Najgroźniejszymi chorobami małych cieląt są biegunki i schorzenia dróg oddechowych (zapalenia płuc). Nowo narodzone cielęta często zapadają na tzw. białą biegunkę. Wywołują ją pałeczki okrężnicy, które bytują w przewodzie pokarmowym cieląt, ale przy osłabieniu osesków stają się chorobotwórcze. "Uzłośliwieniu się" pałeczek okrężnicy sprzyja niedobór witaminy A.
Chciałbym zwrócić na to szczególną uwagę, ponieważ hodowcy często nie zdają sobie sprawy, jak bardzo każda choroba uszkadza zaatakowane narządy upośledzając ich funkcjonowanie, co w konsekwencji uniemożliwia maksymalizację efektów produkcyjnych.
Cielę i jałówka muszą rosnąć w takim tempie, aby możliwe było pokrycie w wieku 15 do 18 miesięcy, (inseminować, gdy jałówka osiągnie powyżej 2/3 masy dorosłej krowy w danym stadzie), a bezproblemowy poród nastąpi w wieku 24-27 miesięcy, przy masie ciała ponad 560 kg. Krycie w tym wieku jest optymalne ze względów fizjologicznych i ekonomicznych. Zapewnia również dobre tempo powiększania potencjału genetycznego stada.

Dobrostan i warunki utrzymania cieląt
Cielęta dobrze się czują w pomieszczeniach chłodnych, dobrze wentylowanych o niskiej wilgotności powietrza, bez przeciągów i widnych (utrudniony rozwój zarazków), a chorują w warunkach wysokiej wilgotności i braku dostępu świeżego powietrza przy złym oświetleniu dziennym (dobre warunki bytowania i rozmnażania zarazków oraz łatwe i ciągłe infekcję u cieląt). W złych warunkach środowiskowych leczenie cieląt jest bardzo kosztowne i mało skuteczne.
Do 2 tygodnia życia cielęta powinny być utrzymywane na ściółce - legowisko powinno być wygodne, czyste i suche. Pomieszczenie dla cieląt powinno być tak skonstruowane, by każde cielę mogło się bez trudu kłaść, odpoczywać w pozycji leżącej, wstawać i wykonywać zabiegi pielęgnacyjne.
U cieląt w wieku 3-4 tygodni - nasila się potrzeba kontaktów społecznych, a ich brak powoduje bojaźliwość w okresie utrzymywania grupowego. Trzymane indywidualnie w izolacji w niewielkim stopniu naśladują zachowanie innych zwierząt, a ich zachowania społeczne są drastycznie ograniczane. Cielęta pozbawione możliwości wylizywania się wzajemnego, mają skłonność do nadmiernego wylizywania własnej sierści, co grozi tworzeniem się kłębów sierści w żwaczu, powodujących poważne problemy zdrowotne.
Przez okres odpajania mlekiem lub preparatami mlekozastępczymi - wygodne jest utrzymywanie cieląt w kojcach indywidualnych. Szerokość kojca powinna być, co najmniej równa wysokości cielęcia w kłębie, zaś długość, co najmniej równa jego całkowitej długości pomnożonej przez 1,1. W praktyce najlepiej się sprawdzają kojce o wymiarach 1,20 x 1,50 m. 
Kojce dla cieląt (z wyjątkiem izolatek dla sztuk chorych) - muszą posiadać ściany ażurowe umożliwiające cielętom wzajemny kontakt wzrokowy i dotyk. Urządzenia do karmienia i pojenia muszą być tak zaprojektowane, skonstruowane, umieszczone i utrzymane, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia paszy i wody dla cieląt.
Cielęta w wieku powyżej 2 miesięcy należy utrzymywać w kojcach zbiorowych - minimalna powierzchnia przypadająca na 1 szt. powinna wynosić: 1,5 m2 przy masie ciała do 150 kg, a 1,8 m2 przy masie powyżej 220 kg. Konieczne jest zapewnienie cielętom jednoczesnego dostępu do paszy, o ile nie są żywione do woli lub z elektronicznych stacji pojenia.
Duże zagęszczenie w kojcach zbiorowych u cieląt i młodzieży - powoduje niepokój i agresywność prowadzącą do walk między sobą. Niepokój skraca czas leżenia i pobierania paszy, a agresywność rośnie wraz ze wzrostem zagęszczenia na obszarze paszowym, szczególnie po zadaniu pasz, gdy zwierzęta są głodne.
Najczęściej spotykane choroby cieląt - to zapalenie płuc i biegunka. Przy zakażaniu nie ma większego znaczenia, że cielęta kontaktują się ze sobą, ponieważ infekcja rozprzestrzenia się nieuchronnie z powietrzem obory. Dobry stan zdrowia stwierdza się u cieląt odchowywanych w budkach na wolnym powietrzu.
Osoba sprawująca opiekę nad zwierzętami - powinna kontrolować stan cieląt, co najmniej dwa razy dziennie. W razie potrzeby zwierzęta chore i posiadające urazy należy izolować w odpowiednim pomieszczeniu wyposażonym w suche i wygodne podłoże. Pomieszczenia, kojce, urządzenia i sprzęt do obsługi cieląt musi być dokładnie czyszczony i dezynfekowany, aby zapobiec wzajemnemu zarażaniu się i rozwojowi organizmów przenoszących choroby. Odchody, oraz resztki pasz należy jak najczęściej usuwać.
Wyżej wymienione wymogi - nie obowiązują w przypadku ras mięsnych, gdzie cielęta przebywają przy krowach oraz w gospodarstwach małych utrzymujących poniżej 6 sztuk cieląt.
Automatyczna stacja żywienia pozwala na wygodny odchów cieląt w dużych stadach mlecznych z zachowaniem wymogów dobrostanu
• Stacja podaje cielętom pasze płynne i stałe, posiada program automatycznego odsadzania. Umożliwia indywidualne żywienie cieląt w zależności od wieku i przeznaczenia. Jednocześnie umożliwiona jest kontrola ilości pobieranego pójła lub mleka oraz mieszanki treściwej. Cielęta posiadają identyfikatory i po podejściu do smoczka urządzenie dozuje odpowiednią ilość mleka lub pójła z preparatu mlekozastępczego o stałej temperaturze 37°C.
• Zalety: swobodny ruch w obszernym kojcu ścielonym słomą zapewnia dobry rozwój cieląt; szybsze pobieranie pasz stałych (cielęta młodsze uczą się od starszych); brak wzajemnego obssysania (gdy czują potrzebę ssania, podchodzą do automatu, gdzie piją mleko ze smoczka); wyeliminowanie rywalizacji między zwierzętami dzięki odpowiedniemu zabezpieczeniu dostępu do smoczka; wczesne wykrywanie stanów chorobowych dzięki informacji o zmniejszeniu pobierania mleka, które świadczy o zbliżającej się chorobie; przyjemna i łatwa obsługa.
Akty prawne:
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (j.t. Dz.U. nr 106 z 2003 roku poz. 1002 ze zm.) 
2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich (Dz.U. nr 167, poz. 1629 ze zm.). Rozporządzenie określa warunki utrzymania różnych gatunków zwierząt gospodarskich z uwzględnieniem ich wieku i stanu fizjologicznego.

Początek formularza