metody analizy apoptozy bazujące na fragmentacji DNA | Elektroforeza DNA | - charakterystyczny, drabinkowy, obraz DNA kom. apoptotycznej |
---|---|---|
Test kometowy | - elektroforeza indywidualnych komórek apoptotycznych - głowa – DNA niepofragmentowane - ogon – DNA pofragmentowane |
|
Metoda TUNEL | Przyłączenie do końca 3’OH nukleotydu BdDiPY-dUTP połączonego z fluoresceiną, katalizowane przez terminalną dezoksynukleotydową transferazę TdT. Detekcja wybarwionych fluorescencyjnie pęknięć DNA możliwa jest w mikroskopie fluorescencyjnym lub w cytometrze przepływowym. | |
Mikroskop świetlny | Używając: fluoresceiny + dUTP, terminalnej dezoksynukleotydowej transferazy TdT, substratu dla ATP i anty-fluoresceinowych przeciwciał skonjugowanych z alkaliczną fosfatazą A | |
cytometryczne metody analizy apoptozy | Jodek propidyny + enzymy |
- jodek propidyny przyłącza się do DNA (czerwona fluorescencja) - nie wybarwia komórek populacji sub-G1 |
Analiza zmian w potencjale mitochondrialnym | - rodamina 123 (Rh123) i DioC6 – zmiana intensywności zielonej fluorescencji - JC-1 – zmiana fluorescencji z czerwonej na zieloną |
|
Zmiany w lokalizacji fosfatydyloseryny | - wyznakowanie fosfatydyloseryny aneksyną V - w komórkach apoptotycznych fosfatydyloseryna znajduje się po zewnętrznej stronie błony |
|
próby ciążowe | Próba Aschheima i Zondeka | U samic myszy nastrzykiwanych moczem lub surowicą z hCG pojawiają się ciałka żółte a u niedojrzałych szczurów dochodzi do zmian rujowych w pochwie |
Próba Friedmana | U niedojrzałych królików lub trzymanych w odosobnieniu starych królików, którym podawano dożylnie mocz zawierający hCG, wywołano zmiany w macicy i powstanie świeżych ciałek żółtych | |
Próba Gall i Mainini | U samic żab (Rana esculenta, Bufo bufo) nastrzykiwanych moczem z hCG wywołano owulację a u samców uwalnianie plemników i jader do kloaki | |
Histochemiczna metoda lokalizacji acetylocholinesterazy (AChE) | Metoda tiocholinowa i żelazicyjankowa wg. Tago i wsp. | Reakcję przeprowadza się na skrawkach kriostatowych 10-20 mikrometrów utrwalonych i prefundowanych lub skrawkach świeżych. Metoda Karnovsky’ego i Rootsa: Produkt wtórny i pierwotny nierozpuszczalne w ksylenie i alkoholu. |
Ocena żywotności/proliferacji komórek | Ocena integralności błony komórkowej | Ocena aktywności enzymów komórkowych uwalnianych do medium: test LDH, dehydrogenazy priogronianowej, dehydrogenazy glutaminianowej, aminotransferazy asparaginianowej |
Test wychwytu i gromadzenia barwników: błękit trypanu, czerwień obojętna | ||
Ocena aktywności metabolicznej komórek | Redukcja soli tetrazolowej do formazanu | |
Test AlamarBlue: podczas proliferacji komórek pozywka zawierająca utlenioną niebieską formę AlamarBlue lega redukcji do formy czerwonej na skutek wzrostu stosunku NADP/NADPH | ||
Perfuzja | Stosowana w celu: wypłukania krwi z narządów, utrwalenia ich, wykonania krioprotekcji lub odlewów naczyń | Po odsłonięciu serca oraz nacięciu lewej komory wprowadza się do aorty wstępującej kaniulę, mocuje się za pomocą zacisków. Następnie nacina się prawy przedsionek w celu umożliwienia wypływu krwi i podania płynów perfuzyjnych |
Techniki mrożeniowe Krojenie skrawków: - mikrotom mrożeniowy (10-15 μm) - kriostat (4-10 μm) |
Konwencjonalne gwałtowne zamrażanie | Tkanki przepojone krioprotektantem (20-30% glicerol, 15-30% sacharoza, 10% DMSO) zamrażane są w gazach: ciekły azot (-196oC), mieszanina ciekłego i stałego azotu (-208oC), freon 22 (-40oC), freon 12 (-30oC), ciekły izopropanol (-42oC), hel (-89oC) |
Ultraszybkie zamrażanie | Zamrażanie przez zatapianie: kriogen w pojemniku (ciekły propan lub etan) | |
Zamrażanie przez rozpylanie: małe fragmenty tkanek (zawiesiny komórkowe, organella, membrany) | ||
Zamrażanie w strumieniu gazu: ciekły gaz wyrzucany z dyszy na próbkę | ||
Zamrażanie przez uderzanie: materiał umieszczony w uchwycie uderza o płytkę miedzianą ochłodzoną w ciekłym helu | ||
Zamrażanie pod wysokim ciśnieniem | Pozwala na obniżenie tempa ochładzania tkanki | |
Radioimmunologiczne metody oznaczania stężeń hormonów steroidowych | RIA | Metoda oparta na współzawodnictwie znakowanych (gorących) i nieznakowanych (zimnych) form tego samego steroidu o ograniczoną ilość miejsc wiązania na cząsteczkach swoistych przeciwciał. Pomiędzy ilością zimnego steroidu a steroidu gorącego istnieje zależność odwrotnie proporcjonalna . |
Metody wykrywania promieniowania jonizującego | scyntylacyjna (luminescencyjna) | Swiecenie pewnych substancji chemicznych pod wpływem napromieniowania |
fotograficzna | Zaczernienie światłoczułej emisji na kliszy pod wpływem promieniowania jonizującego | |
chemiczna | Niektóre substancje zmieniają zabarwienie pod wpływem promieniowania | |
jonizacyjna | Pomiar stopnia jonizacji atomów substancji będących pod działaniem promieniowania jonizacyjnego | |
Testy aktywności cytotoksycznej | NR (Neutral Red) | Czerwień obojętna przechodzi przez błonę komórkową komórek żywych i gromadzi się w lizosomach |
Błękit trypanu | Barwi wyłącznie komórki martwe | |
Test LDH | Metoda ta oparta jest na reakcjach enzymatycznych w wyniku których powstaje barwny produkt, oznaczany spektrofotometrycznie przy użyciu czytnika ELSA. Dehydrogenaza mleczanowa (LDH) jest enzymem cytozolowym, który w warunkach fizjologicznych nie jest uwalniany do środowiska. Uszkodzenie mechaniczne błony plazmatycznej oraz śmierć komórki powoduje uwolnienie LDH z komórek do środowiska | |
Test z SRB | Sulforodamina B (SRB) to barwnik anionowy, który wiąże się z białkami wiązaniami elektrostatycznymi. Utrwalony barwnik SRB zostaje zmierzony fotometrycznie po rozpuszczeniu i koreluje z współczynnikiem całkowitej syntezy białek, a tym samym z proliferacją komórek. | |
Test NAG | Pozwala na wykrycie N-acetylo-beta-D-glukozaminidazy enzymu lizosomalnego, który w przypadkach uszkodzenia komórki przechodzi do podłoża hodowlanego | |
Test MTT | Wykorzystuje się w nim aktywność dehydrogenazy bursztynianowej - enzymu mitochondrialnego obecnego w żywych komórkach, który redukuje rozpuszczalny w wodzie bromek tetrazoliowy do formazanu, wytrącającego się w podłożu, w postaci nierozpuszczalnych, szaro-fioletowych kryształów. Intensywność zabarwienia roztworu po rozpuszczeniu kryształów, mierzona spektrofotometrycznie, jest miarą żywotności komórek | |
Test BRdU | Służy do ilościowego pomiaru syntezy DNA | |
Techniki immunocytochemiczne | PAP (peroksydaza – antyperoksydaza) | - przeciwciało I skierowane mysie - przeciwciało II antymysie - surowica zawierająca przeciwciało przeciwko PAP - wykazanie obecności peroksydazy przez zastosowanie: |
APAAP (fosfataza alkaliczna – antyfosfataza alkaliczna) | - zasada taka sama jak w PAP - substraty dla APAAP: Fast Red i fuksyna zasadowa (czerwony produkt reakcji) |
|
ABC (Avidin-Biotin-immunoperoxidase Complex) | - przeciwciało I skierowane przeciwko wykrywanemu antygenowi - przeciwciało II sprzężone z awidyną, skierowane przeciwko przeciwciału I - enzym związany z biotyną, który łączy się z przeciwciałem II dzięki oddziaływaniu biotyny z awidyną Należy zablokować miejsca nieswoiście wiążące się z przeciwciałem za pomocą surowicy normalnej (pozyskanej ze zwierzęcia nieimmunizowanego). |
|
Ekstrakcja całkowitego DNA | - m. fenolo-chloroformowa - m. solna |
|
Metabolizm estrogenów | EROD | Pomiar aktywności enzymów cytochromu P450 polegający na określeniu zdolności do przekształcania ethoxyrezurfiny (EROD) i pentoxyrezurfiny (PROD) w rezufrinę , która jest wyrywana w reakcji fluorescencyjnej. |
PROD | ||
Oznaczanie aktywności aromatazy | Metoda fluorescencyjna | Pomiar ilości metabolitu (fluoresceiny) powstałego w reakcji aromatazy z dibenzofluoresceiną (DBF) w czytniku fluorescencyjnym (dł. fali wzbudzenia 485 nm, dł. fali emisji 538 nm) |
Test EIA (metoda immunoenzymatyczna) | Konwersja adrostendionu/testosteronu do estronu/estradiolu | |
Metody badania oddziaływania niegenomowego | - badanie aktywności kinaz MAPK, IP3, AKT, ERK1/2 - metoda WestrnBlott - metody immunochistochemiczne |
|
Metody badania cytotoksyczności | Trójparametrowy test do oceny cytotoksyczności (LDH-XTT-PAC) LDH – integralność błony komórkowej |
Reakcje enzymatyczne w opisanej metodzie zachodzą w dwóch etapach: w pierwszym etapie mleczan przekształcany jest do pirogronianu, reakcję tę katalizuje LDH uwolniona z komórek, która przenosi H+ z mleczanu na NAD+. W drugim etapie diaforaza katalizuje przeniesienie H+ z NADH/H+ na tetrazolonę, która ulega redukcji do formazanu. Metoda ta pozwala w sposób prosty i jednoznaczny określić czy dana substancja powoduje uszkodzenie błony plazmatycznej komórek, a w konsekwencji ich śmierć. |
XTT: mitochondrialna dehydrogenaza bursztynianowa redukuje żółtą sól tetrazolową do pomarańczowego rozpuszczalnego formazanu w obecności odczynnika sprzęgającego elektrony | ||
PAC (kwaśna fosfataza) umieszczona jest w aparacie Golgiego i jest markerem aktywności lizosomalnej. Rozszczepia ona bezbarwny substrat p-nitrofenylofosforan do bezbarwnego p-nitrofenolu, który jest mierzony spektrofotometrycznie (dł.fali 450 nm)po konwersji do żółtej formy p-nitrofenolanu po dodaniu 1M NaOH. |