INWESTYCJE W RACHUNKOWOŚCI – wykład II 14.02.2015

Ewidencja zmian wartości aktywów finansowych do dostępnych do sprzedaży (IV kategoria)

Aktywa finansowe Środki pieniężne

Kapitał z aktualizacji wyceny		Aktualizacja wartości akt. finansowych

1. Zakup aktywów fin. wycenianych wg wartości godziwej (łącznie z kosztami transakcji).

2. Zmiana wartości zwiększenia wart. aktywów.

3. Zmiana wartości zmniejszenia wart. aktywów.

WYCENA NA DZIEŃ BILANSOWY = SK Akt. finansowe ± SK Aktualizacja wartości akt. fin.

jeżeli „3” przewyższałoby „2” to wynik ujmujemy w wyniku finansowym

Przykład 2. (z kartki)

Rozwiązanie:

Aktywa dostępne do sprzedaży – wycena wg wartości godziwej (przeszacowanie ujmuje się w kapitale z aktualizacji wyceny)

2009r

Zakup akcji: 100.000 + 5.000 (prowizja 5%) = 105.000 zł

30.06 – wycena I półrocze

10.000 * 12zł = 120.000 zł (przeszacowanie + 15.000 zł)

31.12 – wycena na koniec roku

10.000 * 5zł = 50.000 (przeszacowanie – 70.000 zł)

2010r

Ujęcie skutków wzrostu wartości

przeszacowanie 10.000 * 11zł = 110.000 zł

110.000 – 50.000 = 60.000 zł

2009

Akt. fin. dostępne do sprz. Rachunki bankowe Kapitał z aktual. wyceny

1) 105000				105000 (1		3) 15000	15000 (2
Aktualiz. wart. akt. fin.		Koszty finansowe
2) 15000	70000 (3		3) 55000

2010

Akt. fin. dostępne do sprzedaży Kapitał z aktualizacji wyceny

BO) 105000				5000 (4b
Aktualizacja wartości aktywów finan.		Przychody finansowe
4b) 60000	55000 (BO			5000 (4b

Reklasyfikacja Aktywów finansowych

a) obligatoryjna – związana jest z koniecznością przeniesienia aktywów zaklasyfikowanych do pożyczek i należności lub inwestycji utrzymanych do terminu wymagalności

b) dobrowolne – dopuszczalna.

Warunki reklasyfikacji dobrowolnej

1. wyjątkowe okoliczności,

2. odpowiada definicji pożyczek i należności,

3. przy początkowym ujęciu nie musiał być sklasyfikowany jako przeznaczenie do obrotu.

Dobrowolnej reklasyfikacji podlegają przede wszystkim: instrumenty dłuższe, które przy początkowej klasyfikacji zostały sklasyfikowane do kategorii IV.

WYCENA AKTYWÓW FINANSOWYCH WG SCN

ZMOTORYZOWANY KOSZT SCN = SKORYGOWANA CENA NABYCIA

Zmotoryzowany koszt na koniec okresu	=	Cena nabycia (w I okresie) / Zmotoryzowany koszt na koniec okresu (w kolejnych okresach)	+	Odsetki naliczone wg efektywnej stopy %	−	Przepływy pieniężne w okresie

×efektywna stopa %

Przykład (z kartki)

Wartość początkowa + odsetki IRR – przepływy pieniężnie wynikające z umowy = SCN

zdyskontowana różnica

X₂ = 160.351,39 = a * 0,1492 a = 1.074.499,93

X₃ = 173.091,45 = a * 0,1492 a = 1.160.130,36

X₄ = 187.733,17 = a * 0,1492 a = 1.258.265,21

X₅ = 204.560,40 = a * 0,1492 a = 1.371.048,26

Ewidencja zmian wartości inwestycji utrzymanych do terminu wymagalności

Aktywa finansowe

X
Przychody finansowe		Aktualizacja wyceny aktywów finan.
Środki pieniężne

1. Odsetki naliczone wg IRR.

2. Płatności wynikające z umowy.

Wycena na dzień bilansowy = SK Aktywów fin. ± SK Aktualizacja wartości akt. fin.

Bilans na koniec roku X1 RZiS

Aktywa finansowe Cena nabycia 1.000.000 + 194.266 - spłata wartości nominalnej 75.000 SCN na dzień bilansowy 1.074.266,00		Przychody z tytułu odsetek 199.266

Ewidencja

Aktywa finansowe Środki pieniężne

1) 1000000		74266	3) 75000	1000000 (1
Aktualizacja wartości akt. fin.		Przychody finansowe
2) 149266	75000 (3			149266 (2

saldo konta

1. Zakup.

2. Odsetki obliczone wg. efektywnej stopy %.

3. Realne przepływy.

Zadanie 1. (z kartki)

ROK	SCN (BO) A	% wg IRR b = a * 7,39%	SCN (BZ) e = a + b
X1	7.000	518	7.518
X2	7.518	556	8.073
X3	8.073	597	8.670
X4	8.670	641	9311
X5	9.311	689	10.000

Aktywa finansowe Środki pieniężne

1) 7000	7000 (7			1000000 (1
Aktualizacja wart. akt. fin.		Przychody finansowe
2) I 518 3) II 556 4) III 597 5) IV 641 6) V 689	3000 (7			518 2) I 556 3) II 597 4) III 641 5) IV 689 6) V

Pochodne instrumenty

To instrumenty, które spełniają łącznie następujące warunki:

1. jego wartość zmienia się wraz ze zmianą określonej instrumentu bazowego

2. nie wymagają żadnej inwestycji początkowej netto lub wymagają niewielkiej początkowej inwestycji

3. jego rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Instrumenty pochodne:

1. kontrakty forward

2. kontrakty futures

3. opcje

4. kontrakt swap.

Ad 1. KONTRAKTY FORWARD – nie są przedmiotem obrotu giełdowego, a tylko porozumieniem między dwoma instytucjami finansowymi lub pomiędzy instytucją finansową a jej klientem.

I. Klasyfikacja kontraktu forward ze względu na rodzaj aktywu bazowego:

a) towarowe – przedmiotem zakupu są metale, surowce energetyczne.

b) walutowe – przedmiotem transakcji są przyszłe transakcje w walutach obcych dla których z wyprzedzeniem ustalany jest kurs rozliczenia.

c) procentowe – dla których instrumentem bazowym jest stopa procentowa, są to tzw. kontrakty FRA.

II. Klasyfikacja kontraktu forward ze względu na sposób rozliczenia:

a) rzeczywiste – kontrakty kończą się fizyczną dostawą aktywu bazowego, a żadna ze stron nie może zrezygnować z wypełnienia umowy bez zgody drugiej strony.

b) nierzeczywiste – zamiast rzeczywiste dostawy końcowe rozliczenie polega na gotówkowym rozliczeniu różnicy pomiędzy ceną uzgodnioną w kontrakcie a ceną w dniu rozliczenia instrumentu bazowego.

Ad 2. KONTRAKTY FUTURES

a) są max. wystandarowane co do rodzaju ilości, okresu obowiązku dostawy

b) zawieranie transakcji nie jest równoważne z kupnem lub sprzedażą instrumentu bazowego

c) zamiast dostawy inst. bazowego w terminie określonym w kontrakcie między stronami następuje rozliczenie pieniężne

d) strony kontraktu regulują między sobą kwotę równą różnicy między ceną zawarcia kontraktu a ceną inst. bazowego w dniu wygaśnięcia kontraktu.

Depozyt zabezpieczający:

a) jest kaucją, którą wypłaca inwestor chcący otworzyć pozycję – dokonać transakcji futures

b) wartość depozytu wynosi zazwyczaj 5-10% wartości kontraktu, jest wypłacana przez obie strony umowy

c) wartość depozytu musi wystarczyć na pokrycie ewentualnych strat, a po zamknięciu kontraktu wartość depozytu jest zwracana inwestorowi.

Przykład (podawała pani)

kontrakt

kupujący 4,05 sprzedający

(zyskuje) (traci)

rozliczenie

cena waluty 4,10 zł/euro

Rodzaje depozytów:

1. początkowy – suma, którą muszą wpłacić do izby rozrachunkowej obie strony kontraktu w momencie otwierania swoich pozycji.

2) uzupełniający – jest depozytem dodatkowym, uzupełnieniem depozytu początkowego, gdy staję się on nie wystarczający do zabezpieczenia otwartych pozycji (dzieje się tak gdy inwestor ponosi straty)

Ad 3. OPCJA KUPNA / SPRZEDAŻY – jest kontraktem dający prawo kupna lub sprzedaży pewnej ilości rzeczywistych instrumentów finansowych (inst. bazowych) po określonej z góry cenie wykonania do określonego terminu lub w określonym terminie.

Rodzaje opcji oraz pozycja stron kontraktu

1. Opcja kupna:

a) nabywca – prawo do zakupu aktywu bazowego

b) wystawca – obowiązek sprzedaży aktywu bazowego

2. Opcja sprzedaży:

a) nabywca – prawo do sprzedaży aktywu bazowego

b) wystawca – obowiązek zakupu aktywu bazowego.

Premia – cena opcji, jest to cena prawa, która nabywa posiadacz opcji (prawo do dotyczy przyszłych warunków, sprzedaży lub kupna instrumentu pierwotnego).

Ad 4. KONTRAKT SWAP – umowa zawarta między dwiema lub więcej stronami dotyczącymi wymiany przyszłych płatności wg wcześniej określonych zasad.

Swap procentowy

stała stopa %

Firma X SWAP Bank

zmienna stopa %

zmienna s%

Kredytodawca

Jeżeli na „+” – zaliczamy je do aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu

Jeżeli na „-„ – traktujemy je jako zobowiązania finansowe wycenione wg wartości godziwej.

Ujęcie początkowe

Na moment zawarcia umowy instrument pochodny o wartości początkowej nie musi być wprowadzony do ksiąg rachunkowych, aż do dnia bilansowego. Wartość początkowa inst. pochod. poza opcją jest równa 0.

Zasady ujęcia instr. pochodnego wartości początkowej równej 0

1. Dwa przeciwstawne zapisy w wartości nominalnej kontraktu:

DT „Aktywa finansowe z tytułu instrumentu pochodnego”

CT „ Zobowiązania finansowe z tytułu instrumentu pochodnego”.

2. Wykazanie na tych samych zasadach pozabilansowych.

Wartość początkowa opcji – jeśli jednostka nabywa opcję w banku lub na giełdzie, wartością początkową opcji jest premia opcyjna czyli kwota zapłacona za ten kontrakt.

Wycena na dzień bilansowy:

-wg wartości godziwej

-instrumenty pochodne o dodatniej wartości stanowią aktywa finansowe

-instrumenty pochodne o ujemnej wartości stanowią zobowiązania finansowe.

Zadania.

Zaprezentować początkowe ujęcie oraz na dzień bilansowy poniższych instrumentów finansowych.

1. Spółka X zawarła kontrakt forward. Na dzień bilansowy wartość godziwa tego kontraktu jest dodatnia i wynosi 1000zł. Wartość początkowa = 0.

2. Spółka X zawarła kontrakt forward. Na dzień bilansowy wyceny bilansowej wartość godziwa tego kontraktu jest ujemne i wynosi 600zł. Wartość początkowa = 0.

3. Spółka X zawarła kontrakt futures, który wymagał wpłacenia depozytu w wysokości 5000zł. Aktualne saldo depozytu wynosi 7000zł. W okresie od zawarcia kontraktu do dnia wyceny spółka musiała uzupełniać depozyt.

4. Spółka X zawiera na giełdzie kontrakt futures, który wymagał wpłacenia depozytu w wysokości 5000zł. Początkowo kontrakt trafił na wartości i spółka musiała uzupełnić depozyt wpłacając 3000zł. Aktualne saldo depozytu wynosi 5000zł.

wycena kontraktu futures w oparciu o wartość depozytu

wartość kontraktu = aktualne saldo depozytu – (depozyt początkowy + uzupełnienie depozytu)

5000 – (5000 + 3000) = - 3000

BILANS

Aktywa Pasywa

1. Aktywa finansowe + 1000	Wynik finansowy + 1000
2.	Zobowiązania finansowe + 600 WF - 600
3. A. Środki pieniężnie - 5000 Należności z tytułu depozytu + 5000 B. Aktywa finansowe + 2000	Wynik finansowy + 2000
4. A. Środki pieniężne - 5000 Należności z tytułu depozytu + 5000 B. Środki pieniężne - 3000 C.	Zobowiązania finansowe + 3000 Koszty - 3000

Przykład 4. (z kartki)

1. Wycena zawartego kontraktu (wartość nominalna)

100.000 * 4,60 = 460.000zł (ujęcie pozabilansowe)

2. Wycena na dzień bilansowy

100.000 * (4,70 – 4,60) = 10.000zł

3. Wycena na dzień rozliczenia

100.000 * (4,40 – 4,70) = (30.000) ujemna kwota

4. Rozliczenie kontraktu – rozliczenie netto

na dzień rozliczenia: 100.000 * 4,40 = 440.000zł 4,40 – kurs kasowy, natychmiastowy

na dzień zawarcia umowy: 100.000 * 4,60 = 460.000zł

20.000zł

1) Wartość początkowa = 0

2) Wartość godziwa przychody finansowe 10.000

aktywa finansowe 10.000

3) Wartość godziwa koszty finansowe - 30.000

zobow. finansowe 30.000

Akt. fin.–kontrakt terminowy Zobow. fin. – kontr. termin. Środki pieniężne

2) 10000	10000 (4		4) 30000	30000 (3		Sp. X	20000 (4
Koszty finansowe		Przychody finansowe
3) 30000				10000 (2

Test (26.02.2015), godz. 18.30:

- 15 pytań jednokrotnego wyboru,

- 1 zadanie do rozwiązania z wyceny aktywów finansowych, księgowanie