Wykład I.
1.Socjologia-„socjologos”- wiedza , nauka o społeczeństwie. Zajmuje się człowiekiem. Zwraca uwagę na wpływy otoczenia. Zajmuje się zbiorowościami człowieka, zjawiskami społecznymi. Nauka teoretyczno-empiryczna.
2. Socjolog-jest obserwatorem, nie uczestnikiem, bezstronny.
3.Wyobraźnia socjologiczna- umiejętność spojrzenia na dane zjawisko nie przez pryzmat własnych oczu, ale w szerszym kontekście.
Funkcje socjologii:
- Poznawcza – Wiedza ( Publikacje, badania )
- Diagnostyczna – Analiza / diagnoza danego problemu / sprawy.
- Prognostyczna – Umiejętność przewidywania, konsekwencji.
- Demaskatorska.
Wykład II.
Refleksja socjologiczna towarzyszyła od zawsze. Wiek XIX był przełomowym czasem, rewolucja przemysłowa, rozwój technologiczny – w Polsce czas rozbiorów.
Industrializacja – Proces uprzemysłowienia.
- Rozwój fabryk.
- Migracje ( za pracą ).
- Nowa klasa społeczna ( robotnicza ), brak bezpieczeństwa prawnego, mało miejsc pracy – dużo chętnych.
Wiele zmian społecznych, politycznych, ekonomicznych.
Socjologia jest także nauką o problemach społecznych, zajmuje się opisywaniem ich.
Prekursorzy Socjologii.
August Comte ( 1799 – 1857 ) – twórca pojęcia socjologia ( 1838 rok ).
Socjologia miała być nauką o społeczeństwie, która wyjaśniałaby prawa życia społecznego, odkrycie tych praw pomogłoby w służeniu dobru ludzkości. Comte uważał socjologię za naukę pozytywną, to znaczy, że badania nad społeczeństwem wymagają metod naukowych, które obowiązują w naukach przyrodniczych.
Socjologia scjentystyczna – Traktowanie zjawisk społecznych przedmiotowo ( jak rzeczy ).
Comte koncentrował się na dwóch aspektach życia społecznego:
- Porządku i stabilizacji – statystyka społeczna.
- Zmiana społeczna – dynamika.
Herbert Spencer ( 1820 – 1903 ) – Spencer wyjaśnia porządek i zmianę społeczną poprzez porównanie społeczeństwa do żywego organizmu. Społeczeństwo składa się ze współzależnych elementów, dysfunkcja jednego elementu – prowadzi do dysfunkcji całego systemu.
Karol Marks ( 1818 – 1883 ) – Interesowała go zmiana społeczna, swoje poglądy opierał na materialistycznej koncepcji dziejów ( materializm dialektyczny ). Zmiana społeczna nie wypływa z wyznaczanych przez ludzi idei i wartości lecz wynika z warunków ekonomicznych.
Cała dotychczasowa historia ludzkości jest historią walk klasowych. System niewolniczy, feudalny, kapitalistyczny, socjalistyczny, komunizm.
Emil Durkheim ( 1858 – 1917 ) – Podobnie jak Comte uważał, że badając życie społeczne trzeba zachować taki stan obiektywizmu jaki zachowują badacze przyrody. Podstawowa zasada Durkheima brzmi – Fakty społeczne należy traktować jak rzeczy, głównym zadaniem socjologii jest badanie faktów społecznych, a nie jednostek.
Fakty społeczne – zewnętrzne wobec jednostki ( narzucone ) sposoby działania, myślenia i odczuwania, które żyją własnym życiem.
Fakty społeczne są też przymusowe chociaż jednostki zazwyczaj tego nie widzą. Fakty społeczne nie są widzialne ani namacalne dlatego nie można ich poddać bezpośredniej obserwacji. Odkrywa się je pośrednio poprzez analizę ich skutków i próbujących je wyrazić treści np. kodeksy prawne, pisma religijne w których zawarte są wzory człowieka. Interesowała go solidarność społeczna, czyli to co ludzi łączy i spaja w społeczeństwie, głównie normy i wartości.
Rodzaje solidarności:
Mechaniczna – społeczeństwa tradycyjne, w których większość jednostek wykonuje podobne zadania, wiążą ich wspólne doświadczenia i poglądy. Brak jest miejsca na indywidualizm.
Organiczna – wyrasta na gruncie indywidualizacji i urbanizacji, które doprowadziły do różnicowania się społeczeństwa. Ludzie zaczęli być współzależni od siebie wykonując wyspecjalizowane zadania.
Max Weber ( 1864-1920 ) – Chciał poznać naturę i przyczynę zmian społecznych, doceniał czynniki ekonomiczne, ale uważał, że równomierne dla zmiany społecznej są idee i wartości. Socjologia powinna zajmować się badaniem działania społecznego a nie struktur. To ludzkie motywy i idee powodują zmianę. Jednostki w swoim działaniu są wolne i mogą kształtować własną przyszłość. W przeciwieństwie do Durkheima i Marksa nie uznawał istnienia zewnętrznych, niezależnych od jednostek struktur. Idea socjologii humanistycznej. Stworzył pojęcie typu idealnego tj. konstrukcja pojęcia dowolnego zjawiska, która uchwyci jego najistotniejsze elementy i z którą można porównywać zjawiska ze świata rzeczywistego. Czysta forma zjawiska, która nie istnieje w rzeczywistości, jest punktem porównania odniesienia.
Wykład III.
Teorie Socjologii.
• Funkcjonalizm.
1. Poszczególne elementy złożonego systemu jakim jest społeczeństwo współdziałają ze sobą tworząc stabilną, zgraną całość.
2. Zmiany w jednym elemencie prowadzą do zmian w innych.
3. Można wyjaśnić różne zjawiska szczególnie struktury społeczne w kategoriach konsekwencji ich istnienia czyli funkcji.
4. Parsons - społeczeństwo jest względnie stabilnym, dobrze zintegrowanym systemem społecznym, którego członkowie generalnie zgadzają się co do podstawowych wartości.
5. Mertone - organizacja może mieć zarówno funkcje jawne - konsekwencje znane lub oczekiwane i funkcje ukryte - niezamierzone i nieoczekiwane.
Dysfunkcje - konsekwencje negatywne.
Eufunkcje - konsekwencje pozytywne.
Dana struktura może być eufunkcjonalna dla jednej części społeczeństwa a dysfunkcjonalna dla innej.
• Wright, Mills, Dahrendorf, Collins – Teoria konfliktu.
Teoria konfliktu w przeciwieństwie do funkcjonalizmu kładzie nacisk na konflikt i współzawodnictwo różnych elementów społeczeństwa. Konflikt dotyczy nie tylko sfery ekonomicznej ale także religijnej, etnicznej czy rasowej.
Społeczeństwo składa się z grup o sprzecznych interesach dominujących i nieprzywilejowanych, tych co mają władzę i tych co są jej pozbawieni. Władza, nierówność, walka.
Konflikt jest immanentną ( nieodłączną ) cechą społeczeństwa i może spełniać w nim pozytywną rolę, tzn. czyni klarowniejszymi niektóre wartości i prowadzi do zmian społecznych.
• G.H. Mead – Interakcjonizm symboliczny.
Interakcjonizm symboliczny - głównym przedmiotem zainteresowania jest język, znaczenie i interakcja. Dzięki językowi stajemy się istotami samoświadomymi i możemy spojrzeć na siebie tak jak widzą nas inni. Kluczowym elementem interakcji jest symbol, czyli coś co zastępuje coś innego.
Ludzie w swoich interakcjach posługują się wspólnymi symbolami i znaczeniami tworząc tym samym sytuacje społeczne i rzeczywistość społeczną.
Schutz, H. Gareinkel – Etnometodologia.
Etnometodologia - bada procesy, w których znaczenia się tworzą i rozprzestrzeniają.
Ludzie wspólnie badają rzeczywistość społeczną, a etnometodologia bada sposób w jaki widzimy porządek w świecie, jak przekazujemy swój ogląd innym, jak rozumiemy i wyjaśniamy stałe elementy życia społecznego.
* TEORIA WYMIANY (Georg Homans)
- życie społeczne jest procesem handlu i negocjacji
-interakcja odbywa się na analizie kosztów i korzyści
-jeśli korzyści czerpane z interakcji przewyższają wysiłek do jej utrzymania
- interakcja będzie trwała, jeśli nie - zostanie zakończona
Wykład IV.
METODY i NARZĘDZIA BADAWCZE SOCJOLOGII
-POŁOWA SUKCESU - wybranie metody i narzędzi
-ważne, aby badania były aktualne
ŻRÓDŁA INFORMACJI
-obserwacja
-rozmowy z ludźmi
analiza różnych danych (dane statystyczne)
-eksperyment
metodologia - zbiór reguł określający proces badawczy; analizuje związek przyczynowo – skutkowy
Zmienna – cecha bądź charakterystyka którą badamy (każdy aspekt w jakim jednostki różnią się między sobą (np. wiek, płeć)
Zmienna zależna – wpływa na nią zmienna niezależna ( Im wyższy poziom wykształcenia – niezależna, tym wyższe dochody – zależna ) (podlega wpływom, zmienia się pod wpływem)
Zmienna niezależna – Wpływa na zmienną zależną (zmienna która wpływa, powoduje zmiany )
Korelacja – Zależność między zmiennymi.
Korelacja pozytywna – gdy wartości zmiennych rosną lub razem maleją.
Korelacja negatywna – Wartość jednej zmiennej rośnie, a drugiej maleje lub wartość jednej zmiennej maleje, a drugiej rośnie.
OBSERWACJA :
-> ukryta - obserwowanie z ukrycia, osoby nie wiedzą, że podlegają badaniu
-> jawna - osoby badane wiedzą, że są badane; efekt publiczności - gdy wiemy, że jesteśmy obserwowani, zachowujemy się tak, jak tego od nas oczekują - wyniki mało wiarygodne
nieuczestnicząca - nie wchodzimy do grupy, którą badamy
-> plus - zachowanie grupy - wiarygodne
-> minus - nie zdobywamy wielu informacji
uczestnicząca - wchodzimy do grupy, którą badamy
-> plus - zdobywamy wiele informacji
-> minus - informacje niewiarygodne, grupa oceniana
WYWIAD
badania sondażowe
badania ilościowe - na bardzo dużej próbie, charakter statystyczny (ankieta)
badania jakościowe - na mniejszej próbie, odpowiedzi opisowe (wywiad pogłębiony)
pytania otwarte
pytania zamknięte
badania pilotażowe - zbieranie opinii na temat przygotowanego przez siebie badania w celu naniesienia korekt
Eksperyment:
Terenowy – eksperyment w środowisku naturalnym osób, które badamy.
Plusy: Mamy sytuację naturalną ( pewność zachowania naturalnego ).
Minusy: Brak kontroli, zmienne zakłócające ( hałas, zmiany pogody ).
Laboratoryjny – eksperyment przeprowadzony w warunkach kontrolowanych.
Plusy: Kontroluje wszystkie zmienne.
Minusy: Nienaturalne zachowanie osób badanych.
REALIZM
a) eksperymentalny- dotyczy sytuacji, która w życiu realnym raczej się nie wydarzy.
b) życiowy- sytuacja w eksperymencie, która jest z życia wzięta
Grupa:
Eksperymentalna – oddziaływanie zmiennej zależnej.
Kontrolna – brak oddziaływania zmiennej zależnej.
Socjotechnika – umiejętność wywierania wpływu na innych aby zachowały się zgodnie z oczekiwaniami.
Wykład V.
Kultura – ogół wytworów działalności człowieka materialnych i niematerialnych. Człowiek jest twórcą kultury.
Materialne – wytwory fizycznie namacalne mające bezpośrednio użytkowy charakter.
Kultura jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, jest zmienna.
CZŁOWIEK KULTURALNY- człowiek który postępuje zgodnie z normami obowiązującymi w danym środowisku
CZŁOWIEK KULTUROWY - taki, który wyrósł w danej kulturze
WYTWORY MATERIALNE - wszystkie wytwory które można dotknąć, które są fizycznie namacalne, mają użytkowy charakter
WYTWORY NIEMATERIALNE - wszystkie wytwory których nie można fizycznie dotknąć, lecz pełnią bardzo ważną rolę - normy, wartości, idee
WYTWORY IDEACYJNE - fizycznie namacalne , nie mają bezpośredniego charakteru, np. sztuka
Normy i wartości.
Normy – wskazówki / reguły postępowania w różnych sytuacjach społecznych ( wiążą się ze środowiskiem ).
Typy norm.
- Zwyczaje.
- Obyczaje.
- Tabu.
- Prawa.
Zwyczaje.
- Dotyczy jednostki ( Zwyczaj mycia rąk przed każdym posiłkiem ).
- Złamanie zwyczaju, nie ma społecznej konsekwencji.
Obyczaje.
- Norma grupowa, obowiązuje w społeczności.
- Złamanie obyczaju wiąże się z konsekwencjami w społeczeństwie. ( np. święta, zachowanie w danym miejscu ).
Tabu.
- Temat tabu dotyczy zachowań, które są uważane za niestosowne, ukryte.
Normy skodyfikowane.
- Ujęte w kodeksach ( rodzinny, cywilny, karny ).
- Wynikają z norm obyczajowych a obyczajowe z norm religijnych ( dekalog ).
- Nie zawsze normy obyczajowe są związane z normami prawnymi.
- Czasami w niektórych kulturach normy obyczajowe są ważniejsze od norm prawnych.
Normy fakultatywne i obligatoryjne.
Normy fakultatywne – normy dowolne, nie musimy przestrzegać.
Normy obligatoryjne – normy obowiązkowe, musimy je przestrzegać, nie przestrzeganie wiąże się z konsekwencjami.
Symbol – przedmiot / zachowanie / gest, któremu nadajemy określone znaczenie. Ten przedmiot z punktu widzenia swojej genezy jest czymś neutralnym.
Trywializacja symboli – polega na tym, że nieustanne wykorzystywanie symboli powoduje, że owy symbol traci swoją wartość.
Postawy wobec kultury.
Etnocentryzm kulturowy – postawa wyrażająca się przekonaniem, że nasza kultura jest lepsza niż inne.
Relatywizm kulturowy – postawa wyrażająca się przekonaniem, że nie ma kultur lepszych lub gorszych są po prostu różne.
CECHY KULTURY:
- kultura, obejmuje całokształt ludzkich czynności, zachowań
- kultura nie jest czymś wartościującym
-każdy człowiek jest kulturowy, ale nie każdy jest kulturalny
- wytwór zbiorowy, a nie indywidualny
- narasta i zmienia sie w czasie
- jesteśmy ograniczeni przez kulturę
*kultura jest ograniczona przez normy - normy dają nam bezpieczeństwo
* w sztuce możemy wyjść poza normy
Typy kultury.
Narodowa – zaliczamy wytwory, które są charakterystyczne dla danego narodu ( Stroje regionalne charakterystyczne dla danego narodu, język, godło, hymn, barwy flagi, architektura, jedzenie, muzyka ).
Subkultura – jest to każda grupa, która wyróżnia się pewnymi cechami od innych grup ( emblematy, język, ubiór, muzyka, styl życia, aktywności, hobby ). Mimo, że grupy różnią się, to nie są sprzeczne z kulturą dominującą. Poczucie różnorodności kulturowej.
Kontrkultura – jest to każda grupa, która wyróżnia się pewnymi cechami spośród innych grup ale są sprzeczne z powszechnie dominującymi ( ruch kontrkulturowy – hipisi lub pseudokibice ).
Kultura masowa – wszechobecna. Ogół treści informacji i obrazów przekazywanych przez środki masowego przekazu ( mass-mediów ) środki masowego przekazy są to: gazety, książki – rozwinęły się w wieku 20 – kino, radio; telewizor – 70/80 lata po latach 90-tych komputer i internet.
Wady:
- Zepchnięcie na margines kultury wyższej.
-Programy telewizyjne, gazety nie uczą nas niczego nowego, zanikają hobby.
- Tworzy bierną postawę wobec odbiorcy.
- Kultura masowa jest nastawiona na zysk, jest komercyjna.
- Kultura masowa przekazuje ‘ papkę ‘ informacji złych i dobrych.
- Wprowadza zastępczą moralność.
Zalety:
- Dociera do wszystkich.
- Demokratyzacja życia społecznego.
- Możliwość wyboru.
CECHY KULTURY MASOWEJ:
1. Homogenizacja- wymieszanie treści ważnych z mało istotnymi
2. Uniformizacja- ujednolicenie
3. bierność- kultura nastawiona na zysk
4. brak aktywności fizycznej
Mead Margaret – antropolog kulturowy, stworzyła typologię kultury społecznej.
Typologia kultury społecznej.
Post figuratywna – charakterystyczna dla społeczeństw tradycyjnych, które zmiany zachodzące są praktycznie niezależne, rodzice i dziadkowie są autorytetami.
Koofiguratywna – charakterystyczna dla społeczeństwa w którym zachodzą zmiany społeczne różnicujące pokolenia, w której dzieci uczą się od swoich rówieśników, autorytet osób starszych jest coraz słabszy.
Prefiguratywna – charakterystyczna dla społeczeństwa w którym zachodzą ogromne zmiany widoczne z pokolenia na pokolenie. Dorośli uczą się od dzieci.
PROBLEMATYKA KULTURY
Kultura ogranicza wolność człowieka ( normy, pewne zasady określające nasze zachowanie ) dlatego, że czasem nie mamy ochoty dostosowywać się do norm.
Wspólne cechy człowieka ze zwierzęciem, uwarunkowane kulturowo: jedzenie, wydalanie, potrzeby seksualne.
- Wiedza.
- Przekonania.
- Wartości.
- Normy.
- Znaki i symbole.
* Wiedza to stwierdzenie weryfikowalne ( dane stwierdzenie jest prawdziwe ) odwołuje się do sfery poznawczej człowieka.
* Przekonania – Wyrażamy przede wszystkim wyrażeniem ‘ ja wierzę ‘ jest nieweryfikowalne, nie musi być prawdziwe jest nieudowodnione.
* Wartości – charaktery indywidualny, zbiorowy, hierarchia od najważniejszej do mniej ważnych. Są to przedmioty naszych pragnień coś co jest dla nas atrakcyjne. Każdy z nas dąży aby je zdobyć. Wartości wpływają na nasze zachowanie. Grupy chcą kontrolować nasze wartości.
-> Uznawane – są to wartości narzucone przez grupę jednostce, jako atrakcyjna.
-> Odczuwane – atrakcyjne subiektywne dla jednostki.
Konfrontacja wartości.
1. Wartości uznawane są jednocześnie wartościami odczuwalnymi. Np. dla dziecka jest ważne to co dla rodzica.
2. Wartości uznawane nie są odczuwane – to co narzuca grupa nie jest atrakcyjne.
3. Wartości odczuwane nie są uznawane np. zachowania, które są wręcz karalne.
Wartości codzienne i uroczyste.
Codzienne – charakter indywidualny, jednostkowy np. spędzenie urlopu przy TV.
Uroczyste – charakter zbiorowy, dotyczące np. uroczystości, wydarzeń.
Środki do celu, czasem środek może stać się celem.
Wykład IV.
Interakcje społeczne.
Interakcja – Działanie społeczne, polega na wzajemnym oddziaływaniu na siebie co najmniej dwóch osobników ludzkich. Gdzie działanie jednej osoby polega na tym, że wpływa na zachowanie drugiej osoby. Może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.
Teorie interakcji.
- Teorie, które interpretują interakcję jako wymianę.
G. Homans – zysk-> nagroda-> koszty.
Interakcja postrzegana jest jako wzajemne oddziaływanie racjonalnych podmiotów, które dążą do realizacji własnych interesów czyli do osiągania jak największych zysków przy jak najmniejszych kosztach.
Wymiana – dobrowolne transakcje polegające na przekazywaniu różnego rodzaju dóbr materialnych i niematerialnych między dwoma lub więcej osobnikami z czego wszyscy odnoszą korzyści, oczekiwana wysokość kary lub nagrody ma decydujące znaczenie przy wchodzeniu jednostek w interakcje.
- Interakcja traktowana jako gra.
Teoria gier – interakcja pojmowana jest jako gra między podejmującymi decyzję racjonalnymi osobnikami w sytuacji kiedy stopień zaspokojenia potrzeb któregokolwiek z nich zależy nie tylko od jego sposobu postępowania ale również od sposobu postępowania innych.
^ Gra o sumie zerowej – suma dóbr o które toczy się gra jest określona i każdy z graczy może wygrać jedynie kosztem innych.
^ Gra o sumie zmiennej – uczestnicy gry mogą wszyscy razem stracić lub zyskać i w takich grach bardziej opłaca się współpracować niż współzawodniczyć.
- Teoria racjonalnego wyboru.
Podstawowym pojęciem jest dylemat społeczny - sytuacja decyzyjna lub konfliktowa, w której stojące naprzeciwko siebie strony starają się doprowadzić do optymalnego urzeczywistnienia własnych interesów. W rezultacie wychodzą na tym gorzej niż gdyby interesy ze sobą uzgodniły.
- Interakcja jako komunikacja.
Teoria Mead’a – interakcjonizm symboliczny.
Człowiek jest zdolny do tworzenia symboli i posługiwania się nimi co pozwala mu na wzajemną komunikację i przekazywanie sobie rozmaitych informacji za pomocą zachowań mających charakter symboliczny. Zachowanie symboliczne to takie jak: strój, wygląd zewnętrzny, mina, ton głosu, gesty, pozycja ciała.
Na interakcję symboliczną składają się 2 procesy:
^ Odczytywanie znaczenia zachowań drugiej osoby.
^ Przekazywanie jej informacji jak samemu chce się postąpić i jak się chce aby postąpiła ona.
- Interakcja jako manipulowanie wrażeniami.
Teoria dramaturgiczna – E. Goffmana.
Interakcja wiąże się nie tylko z treściami, które jednostka przekazuje za pomocą symboli werbalnych i niewerbalnych ale także z wrażeniami, które jednostka świadomie lub nieświadomie wywołuje. Występ to sytuacja w której dana jednostka chce wywrzeć określone wrażenie.
Pojęcia to:
Scena, kulisy, dekoracja, fasada osobista jednostki.
Fasady nie powstają w procesie interakcji ale są wybierane spośród tych które już istnieją. Funkcjonują przez cały czas występu jednostki i dostarczają obserwatorom podstawowych elementów definicji sytuacji.
Wykład VII.
Struktury społeczne i jej elementy.
Elementy struktury:
-> Status społeczny.
-> Rola społeczna.
-> Organizacje społeczne.
-> Instytucje społeczne.
-> Grupy społeczne.
Status społeczny – pozycja jednostki jaką przyjmuje ona w określonym układzie stosunków społecznych.
Przypisany – Określany przez cechy, które są nam narzucane, nie mamy wpływu, np. płeć, rasa.
Osiągany – Wyznaczany przez cechy, na które mamy wpływ, np. wykształcenie, zawód.
Dominujący – Jest najważniejszy ze statusów, dzięki niemu dokonujemy pewnych wyborów.
- Najważniejszy dla jednostki, - Narzucane jednostce.
Rola społeczna – odgrywanie, pełnienie, związana nierozerwalnie ze statusem. Prawa i obowiązki związane z wypełnianiem danej roli. Oczekiwania otoczenia wobec nas pełniących daną rolę.
-> Konflikt w roli – 2 strony oczekują sprzecznych rzeczy.
Organizacje społeczne – grupy wtórne o sformalizowanej strukturze, powołane do uzyskania określonego celu (PCK, Harcerstwo, organizacje charytatywne)
Instytucje społeczne :
* ludzie, którzy w niej pracują
* czynności jakie wykonują
*środki jakimi dysponują
* cel, np. szkoła
Oporne na zmiany, mało elastyczne, mają służyć ludziom.
Celem każdej instytucji społecznej jest zaspokojenie potrzeb społeczeństwa
Instytucje są ciężko reformowalne, dają poczucie bezpieczeństwa
Grupy społeczne - nie każda zbiorowość jest grupą społeczną.
Zbiór.
Kategoria – zbiór ludzi posiadających tą samą cechę.
Zbiorowość jest grupą społeczną.
-> Cechy zbiorowości.
* Liczebność – 3 osoby ( triada ) mogą tworzyć grupę społeczną, czasem nawet 2 ( diada ) najmniej stabilna grupa społeczna.
* Interakcje ( wzajemne oddziaływanie na siebie, pośrednie / bezpośrednie )
* Więź ( z grupą ) ( fizyczna – kontakty, lub w sferze świadomości )
* Poczucie przynależności ( obiektywne – przynależność nauczona, subiektywne – poczucie wynika z naszego przeświadczenia, pojawia się po przebyciu z grupą jakiegoś czasu )
* Poczucie odrębności.
* Wypracowanie wspólnych norm / wartości czy celów ( Co łączy grupę: język, muzyka, symbole, zainteresowania, normy, poglądy )
* Organizacja wewnętrzna:
-> Struktura pozioma ( ta sama pozycja, nie ma hierarchii, np. przyjaciele, studenci )
-> Struktura pionowa ( Jest hierarchia )
TRZY TYPY PRZYWÓDZTWA:
podział ze względu na :
-podejście do pracowników
a) instrumentalny - traktowanie przedmiotowe
b) ekspresyjny - interesuje się podwładnym, zna sytuacje
- podejmowanie decyzji
a) autorytarny – przywódca sam podejmuje decyzje, nie dopuszcza swoich podwładnych do procesu decyzyjnego, traktuje podwładnych przedmiotowo.
b) demokratyczny – przywódca zwraca uwagę na podwładnych jako ludzi, dopuszcza do procesu decyzyjnego.
c) liberalny - nieprzewidywalny- przenosi życie prywatne na służbowe.
Goffman * aktor, *występ, * publiczność,*scena,*kulisy,*klapa,* dekoracja, *fasada
-występ jest to manipulowanie wrażeniem
- aktor manipuluje publicznością,
- role mogą być odtworzone w sposób szczery
Wykład 8.
MECHANIZM KONTROLI SPOŁECZNEJ
Kontrola społeczna – Występuje w każdej grupie, gdzie są normy, służy do tego abyśmy przestrzegali norm. Opiera się na karach i nagrodach. Istnieje kontrola wewnętrzna ( w środku ) i zewnętrzna ( narzucona )
- jeśli są normy, musi pojawić się mechanizm kontroli („kij i marchewka” - kary i nagrody)
-nagradzanie - lepsze efekty niż karania
-kontrola zewnętrzna, otoczenia
-kontrola wewnętrzna - sama siebie kontroluje - internalizacja – uwewnętrznienie
TYPOLOGIA GRUP
* ze względu na kryterium wielkości:
- małe- do 12 osób, interakcje, każdy z każdym bezpośredni kontakt, łatwiejsza kontrola
- duże- sporadyczne kontakty, funkcjonowanie w podgrupach
*ze względu na charakter więzi
-grupy pierwotne- więź emocjonalna
-grupy wtórne(więź instrumentalna, wspólny cel)
* ze względu na stopień sformalizowania
-formalne- powołana odgórnie, narzucony przywódca, organizacja narzucona, kontrola -charakter zewnętrzny)
-nieformalne (odwrotnie)
* ze względu na stopień dostępności
-inkluzywne ( każdy może przystąpić )
-ekskluzywne - aby przystąpić, należy spełniać określone warunki
spójność grupy- zazwyczaj grupy małe
Wykład 9.
Grupa odniesienia – kształtują nas te grupy do których należymy. Jednostka może ale nie musi należeć.
I typ: odniesienie porównawcze ( porównywanie w dół lub do góry )
II typ: Odniesienie normatywne ( zdobywanie wartości moralnych ( subkultura, rodzina )
OSOBOWOŚĆ.
Socjalizacja, uspołecznienie – proces wchodzenia jednostki w społeczeństwo, stawanie się społeczeństwem.
Czynniki socjalizacji : Natura, biologia, geny ( natura daje nam predyspozycje ), człowiek – rozwija predyspozycje dane przez naturę.
Teoria rozwoju osobowości – Freud.
I Popęd ( instynkt życia )
II Instynkt śmierci.
III Eros – instynkt wiązania się z kimś.
Osobowość:
I – ID, popędy biologiczne.
II – EGO.
III – SUPEREGO.
Osobowość rozwija się w miarę wieku, rozwój się odznacza rozwojem seksualnym u dzieci:
* Faza oralna – ssanie.
* Faza analna – wydalanie.
* Faza falliczna – odrębność płciowa.
* Faza latencji – zazdrość o mamę/tatę.
* Faza genitalna – dojrzałość płciowa.
Teoria socjalizacji Mead’a.
Uważa nabywanie doświadczeń społecznych za najważniejszy rozwój jaźni.
* Przedwerbalna – dziecko nie mówi ale chłonie informacje.
* Werbalna – dziecko zaczyna mówić i mówi z sensem.
* Etapy zabawy ( wiek przedszkolny )
* Zorganizowana gra.
* Uogólniony inny.