Wyklad 4 (19.10.2012)
T: Tworzenie i podzial dochodu narodowego, budżet państwa i polityka fiskalna, wzrost gospodarczy.
Do czego przydaje się makroekonomia?
Makroekonomia jest niezbedna, by prowadzic wlasciwa polityke ekonomiczna ( gospodarcza) państwa. Powinna być tylko wykorzystywana wlasciwie przez sprawujących władze odpowiednich politykow, a będzie miała bardzo duzy wpływ na poprawe dobrobytu w każdym kraju, a szczególnie w tych słabiej rozwiniętych gospodarczo np. w Afryce, Azji, czy Ameryce Lacinskiej oraz w nowo powstających gospodarstwach Europy wschodniej.
Zastosowanie makroekonomii:
1 Pomaga rzadzacym państwem w podejmowaniu ważnych decyzji związanych z odsunięciem niebezpiecznych recesji, ajesli już pojawia się to co z nimi zrobić, aby była krotka i lagodna
2. pomaga w otrzymywaniu inflacji na odpowiedniu niskim poziomie, pomaga również uniknąć krótkookresowej niestabilności gospodarczej.
3. podpowiada jak diametralne zmiany polityki mogą wplynac na rodzaj dobr wytwarzanych w gospodarce.
4 Pomaga sprawującym rzady w podejmowaniu odpowiednich wyboru wśród propozycji w sferze wydatków i podatkow, które maja na celu zwiększenie długookresowego tempa wzrostu.
Ingerencja państw w gospodarke – dlaczego?
-indywidualne zachcianki nie zwsze sa dobrami wlasciwymi dla społeczeństwa.
- zajmuje się likwidacja negatywnych efektow zewnętrznych, jak hałas czy zniszczenia, które sa naturalna konsekwencja procesu produkcyjnego
- chec osiagniecia najwyższego racjonalnego gospodarowania, a co się z tym wiaze maksymalnych efektow, które niekoniecznie będą maksymalizować dostatniość społeczeństwa
- procesow ekonomicznych nie omina trudno przewidywalne kleski zywiolowe, dlatego procesy te odbywają się w warunkach niepewności.
- biora pod uwagę zasady dobrej konkurencji (polityka antymonopolowa).
Wskaźniki makroekonomiczne – zwane inaczej rachunkiem dochodu narodowego – sluza ocenie sprawnoscie gospodarki
Dwa systemy obliczania dochodu narodowego:
-metoda MPS ( material produkt system) system produkcji materialnej) zajmuje się produkcja materialna.
-metoda SNA (system of national accownts system rachunkowosci narodowej) – wystepuje zarowno w sferze dobr materialnych, jak i usług, dziś stosuje się ja już na całym swiecie.
METODA WYDATKOWA – polega na sumowaniu wartości pienieznej wszystkich dobr finalnych ( wydatki konsumpcyjne, inwestycje prywatne brutto, wydatki rzadowe, eksport netto)
METODA DOCHODOWA – polega na sumowaniu wszystkich platnosci za wykorzystanie zasobow (wynagrodzenie za prace, zyski przedsiebiorcow, dochody netto z oprocentowania kapitału, dochody z tytułu renty/ czynszow oraz podatki pośrednie i autoryzacja).
Wskaźniki działalności gospodarczej państwa:
-PNB, PNN PKB – mierniki poziomu oraz tempa produkcji krajowej
-dochod narodowy(DN)
-DN=PNN w cenach rynkowych – podatki pośrednie (vat, akcyza)
-skladniki dochodu narodowego:
+dochod z tytułu czynszow + zyski + dochody + wynagrodzenie i placa
+DN = PNB- Am – podatki pośrednie (vat, akcyza)
>stopa bezrobocia-miernik bezrobocia, liczony jako stosunek liczby bezrobotnych do liczby ludzi stanowiaccych sile robocza.
>stopa inflacji – miernik trudności procentowej zmiany poziomu cen.
PRODUKT NARODOWY BRUTTO(PNB) – suma dochodow osiąganych przez obywateli danego kraju bez względu na miejsce ich zamieszkania. PNB obejmuje PKB i nadwyzke produkcji przedsiebiorcow zagranicznych w Polsce.
-PNB =PKB+ DOCHODY NETTO z tytułu własności pracy za granica
- jest wiec pojęciem szerszym niż PKB
- dobra i usługi finalne sa dla ostatecznego użytkownika
-dobra i usługi pośrednie sa nabywane do dalszej obrobki , a mianowicie do wytwarzania innych dobr i usług.
PRODUKT KRAJOWY BRUTTO(PKB)-To wartość produkcji dobr materialnych i usług wytworzonych w gospodace w ciągu roku na terenie danego kraju, niezależnie od tego kto jest wlascicielem czynnikow wytwórczych.