Błąd językowy- nieświadome odstępstwo od współczesnej normy językowej, usankcjonowanej zwyczajem i poczuciem językowym osób uznawanych za użytkowników kulturalnej odmiany języka
podział błędów językowych:
Błędy zewnątrz językowe:
- ortograficzne
- interpunkcyjne
Błędy wewnątrz językowe:
- systemowe:
- fonetyczne
- leksykalne (frazeologiczne, słownikowe i słowotwórcze)
- gramatyczne
- stylistyczne
Błędy leksykalne dzielą się na błędy frazeologiczne, słownikowe i słowotwórcze.
Frazeologizm – dwu lub kilku wyrazowa konstrukcja językowa, której znaczenia nie da się wyprowadzić ze znaczenia poszczególnych tworzących ja wyrazów (np. darcie kotów).
Błąd frazeologiczny polega na nieświadomym zniekształceniu związku frazeologicznego przez:
zastąpienie jednego składnika związku innym - tzw. innowacja wymieniająca (np. drzeć psy z kimś)
pominięcie jednego składnika związku – tzw. innowacja skracająca (np. dziel na niedźwiedziu)
skrzyżowanie – kontaminacja dwóch różnych związków – tzw. innowacja kontaminująca (np. pokrzyżować szyki)
rozwijanie związków frazeologicznych – tzw. innowacja rozwijająca (np. drzeć puszyste koty)
użycie frazeologizmu w niewłaściwym kontekście, powodującym odżycie znaczenia dosłownego związku
Błąd wewnątrz językowy systemowy, leksykalny, frazeologiczny -
ad. 1. innowacja kontaminująca (trybik w maszynie), innowacja wymieniająca
ad. 2. innowacja wymieniająca (kula u nogi)
ad. 3. innowacja skracająca
ad. 4. innowacja wymieniająca (pluć sobie w brodę!)
ad. 5. innowacja kontaminująca, innowacja wymieniająca
ad. 6. -
ad. 7. innowacja wymieniająca,
ad. 8.
Błędy słownikowe dzielą się na:
błędy semantyczne (znaczeniowe) - używanie wyrazu w niewłaściwym znaczeniu.
mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo
posługiwanie się pleonazmami i tautologiami
Pleonazm i tautologia to konstrukcje językowe, których składniki powtarzają tę samą treść (np. masło maślane)
Pleonazmy: akwen wodny, cofać się do tyły, wzajemna współpraca
Tautologie: poprawa i polepszenie usług, rozpoznawanie słabych stron i słabostek innych ludzi
Pleonazm jest połączeniem wyrazów niewspółrzędnych i związanych bezpośrednią zależnością składniową (akwen wodny : akwen – jaki? – wodny, wodny można wyrzucić)
Tautologia to konstrukcja o składnikach współrzędnych i nie związany bezpośrednio zależnością składniową
naruszanie łączliwości wyrazów (np. odnieść porażkę)
Ad. 1. Łączliwość leksykalna.
Ad. 2.
Ad. 3. zaadaptował – mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo
Ad. 4.
Ad. 5. błąd semantyczny
Ad. 6. mylenie znaczeń wyrazów podobnych brzmieniowo
Ad. 7.
Ad. 8. Pleonazm
Ad. 9.