OZ wykład 10, dn12.05.2011

Regulowanie zachwaszczenia w sadzie i jagodniku:

Zwalczanie chwastów:

• Zwalczanie chwastów = regulowanie zachwaszczenia

• Największe zagrożenie jest w okresie wiosennym i w pierwszej połowie lata

• Najbardziej wrażliwe na konkurencję chwastów są drzewa o mniejszym i płyciej położonym systemie korzeniowym

• Zabiegi profilaktyczne (zapobiegawcze)

• Zabiegi agrotechniczne (poprawianie kondycji roślin uprawnych)

• Zabiegi bezpośrednie:

  • Mechaniczne

  • Fizyczne

  • Biologiczne

  • Ściółkowanie

  • Chemiczne

• Metoda integrowana

Warunki, jakie powinien spełniać nowoczesny system utrzymania gleby w sadzie:

• Niskie koszty wprowadzenia i utrzymania

• Duża skuteczność

• Małe zagrożenie dla środowiska

• Możliwość dostosowania się do warunków lokalnych, zmian w środowisku i zachwaszczeniu

• Zachowanie biologicznej różnorodności

Liczba i termin odchwaszczania

• Wiek drzew

• Gatunek, odmiana, podkładka

• Rodzaj i zasobność gleby

• Skład gatunkowy zachwaszczenia

• Faza rozwojowa chwastów i drzew

• Przebieg gatunków pogodowych

• Ilość zabiegów 2-4 zabiegów w roku

Racjonalne zwalczanie chwastów:

• Stosowanie opcjonalnych rozwiązań

  • Zmiana dawki preparatu

  • Dywersyfikacja herbicydów stosowanych w sadach

  • Zastąpienie zwalczania chemicznego mechanicznym

  • Częstsze stosowanie preparatów w minimalnych, ale skutecznych dawkach

• Ograniczenia w zwalczaniu chwastów

  • Herbicydy doglebowe – zagrożenie dla środowiska

    • Propyzamid (Kerb 50 WP, PILAR-Propyzamid 50WP)

    • Oksyfluorofen (Goal 240 EC) – do 30.05.2011

    • Casoron 6.75 GR

  • Preparaty dolistne – mniejsze zagrożenie dla środowiska

    • Glifosat

    • Glufosynat amonowy (Basta 150 SL)

    • Fenoksykwasy (MCPA, 2.4-D)

    • Fluorksypyr (Starane 250 EC)

    • Chlopyralid (Lontrel 300 SL)

    • Graminicydy powschodowe (Targa Super 05 EC)

    • Reglone 200 SL (dikwat)

    • <czerwone – wycofane>

• Pasy herbicydowe

  • W młodych sadach 50-60cm

  • W starszych do 2m

  • Nie więcej niż 50% powierzchni sady

• Bezpieczeństwo drzew

  • W pierwszych latach nie powinno się stosować glifosatu

  • W młodych sadach stosuje się preparat Basta 150 SL
    graminicydy do zwalczania chwastów jednoliściennych

• Wrażliwość drzew na herbicydy

  • Czereśnie – szczególnie niebezpieczne jest stosowanie herbicydów doglebowych na glebach lekkich

• Technika stosowania herbicydów

  • Tendencja do stosowania belki herbicydowej z jednym rozpylaczem zamiast 3 lub 4, co daje mniejsze znoszenie

    • Zawory przeciwkroplowe

    • Zawory odcinające dopływ cieczy do rozpylaczy

    • Zawory sterujące do niższych ciśnień (1-10at)

• Zwalczanie chwastów e terminie jesiennym

  • Pozostawienie chwastów w jesienią zabezpieczają glebę przed erozją wodną i wietrzną

  • Pełni funkcję buforującą

  • Zatrzymują wilgoć (zatrzymują śnieg)

  • Zabezpieczają glebę przed przemarznięciem

  • Rośliny zielone rozwijające się w sadzie w okresie jesiennym i zimowym nie są chwastami!!!!!!!!

• Termin wykonania zabiegu

  • Koniec XI, XII lub w czasie sprzyjających warunków później

  • Preparat nie może całkowicie zwalczyć roślin!!!

  • Wykonanie zabiegu przy temperaturze powyżej 0°C, na rośliny suche nieprzykryte liśćmi

  • Ilość cieczy roboczej 200-250 l/ha

  • Nie poleca się stosować w sadach młodych 1-2 letnich, zwłaszcza pestkowych

  • Powinno się unikać wielokrotnego stosowanie glifosatu

• Korzyści ze stosowania jesiennego glifosatu

  • Przy niskiej temperaturze glifosat ulega szybkiej biodegradacji i działa w tym czasie, jako preparat doglebowy

  • Szybka biodegradacja następuje w temperaturze powyżej 15°C

  • Rośliny są całkowicie zniszczone w okresie wiosennych – działanie jest widoczne od Pol. IV

  • Pierwszy zabieg może być wykonany ok. 2 tyg. Później i połączony z opryskiem na chwasty ciepłolubne

  • Zwalczana jest większość chwastów występujących w sadzie łącznie z wierzbownicą gruczołowatą

• Chwasty zimotrwale:

  • Rośliny jednoroczne

    • Wiechlina roczna

    • Gwiazdnica pospolita

    • Bodziszek drobny

    • Jasnota purpurowa

    • Starzec zwyczajny

    • Bratek polny

    • Przytulia czepna

    • Tasznik pospolity

    • Przetacznik perski

    • Chwasty rumianowate

    • Przymiotno kanadyjskie

  • Chwasty wieloletnie zimujące w postaci rozet liściowych

    • Mniszek pospolity

    • Wierzbownica gruczołowata

    • Perz właściwy

• Negatywne skutki stosowania glifosatu

  • Kompensacja chwastów

  • Zagrożenie powstania odpornych form chwastów

  • Uszkodzenie drzew

  • Niekorzystny wpływ na rizosferę drzew

  • Akumulacja pozostałości w glebie

• Biotypy chwastów odpornych na glifosat

  • Na świecie 20 biotypów chwastów odpornych na glifosat

    • Wiechlina roczna – 2010

    • Przymiotno kanadyjskie – 2007

  • W Polsce biotypy 11 gatunków:

    • Chwastnica jednostronna

    • Komosa biała

    • Miotła zbożowa

    • Wyczyniec polny

    • Chaber bławatek

    • Palusznik krwawy

    • Psianka czarna

    • Starzec zwyczajny

    • Szarłat szorstki

    • Tasznik pospolity

    • Wierzbownica gruczołowata

• Zwalczanie chwastów

  • Stosowanie roślin okrywowych – „żywe ściółki”

    • Konkurencja o wodę i składniki pokarmowe w tym samym czasie

    • Działanie alleopatyczne roślin okrywowych

    • Możliwość stosowania w starszych sadach

  • Rośliny okrywowe

    • Koniczyna

    • Pięciornik rozłogowy

    • Owies

    • Aksamitka

    • Nasturcja

    • Facelia

    • Kostrzewa

    • Kłosówka miękka

    • Mysiurek drobny

    • Wiechlina roczna

    • Wiosnówka pospolita

    • Jasnota różowa

• Wady alternatywnych metod zwalczania chwastów

  • Wzrost kosztów zwalczania

  • Mniejsza skuteczność

  • Stosowanie intensywnych uprawek wiąże się z erozją gleby

  • Zanieczyszczenie środowiska w czasie produkcji ściółek syntetycznych

  • Zmniejszenie bioróżnorodności fauny

  • Wydzielanie się metanu i CO₂ w czasie rozkładu ściółek organicznych

• Herbicydy – jaka alternatywa?

  • Ściółki organiczne

    • Słoma

    • Kora

    • Skoszona trawa

    • Obornik

    • Rozdrobnione gałęzie drzew

    • Trociny

    • Komposty

    • Podłoże pieczarkowe

    • Igły drzew iglastych

      • Najlepsze materiały do ściółkowania: słoma, trzcina, łęty ziemniaczane

      • Torf nie nadaje się na ściółkę (wchłania cała wodę z opadów)

      • Ściółkę wykładamy jesienią lub wiosną, kiedy gleba jest zasobna w wodę

    • Stosowanie rozdrobnionych gałęzi

      • Warstwa 15cm

      • Uzupełnienie, co 4 lata

      • Zwiększenie dawki azotu o 10-20%

  • Ściółki organiczne – zalety

    • Zwiększenie wilgotności gleby

    • Ochrona systemu korzeniowego przed niską temperaturą

    • Mniejsze wahania temperatury

    • Mniejsza erozja wodna gleby

    • Korzystny wpływ na strukturę gleby

    • Zwiększenie zawartości materii organicznej

    • Zwiększenie aktywności mikroorganizmów glebowych

  • Ściółki organiczne – wady

    • Większe ryzyko uszkodzenia drzew przez gryzonie

    • Niektóre ściółki wpływają na wzrost zakwaszenia gleby

    • Ściółka może być barierą dla przenikana wody

    • Sorpcja biologiczna azotu

    • Niektóre chwasty przerastają ściółki i konieczne jest jednokrotne zastosowanie herbicydu

    • Konieczność uzupełniania ściółki

    • Konieczność stosowania dużych ilości materiału warstwa 10-20 cm (300-320m³ kory lub 8 ton słomy)

    • Większe ryzyko porażenia drzew przez Phytophthora

• Ściółki syntetyczne

  • Włóknina polipropylenowa

  • Folia polietylenowa

  • Tkanina syntetyczna z polipropylenu

  • Ściółki syntetyczne – zalety

    • Zwiększa zawartość wody w glebie

    • Poprawia wzrost drzew

    • Ogranicza wypromieniowanie ciepła

    • Zwiększenie mineralizacji próchnicy i dostępności składników

    • Poprzez znaczne podwyższenie temperatury gleby może ograniczać populację chorób

  • Ściółki syntetyczne – wady

    • Wysoka cena

    • Wysoka temperatura pod ściółką może wpłynąć na ograniczenie aktywności korzeni

    • Może Stanowic barierę dla nawozów

    • Możliwość uszkodzenia

    • Obniżenie pH i aktywności enzymatycznej pod ściółką

    • Problem z utylizacja

• Alleopatiny – podstawa do opracowania nowych herbicydów

  • Słonecznik (H. annuus) – heliannany i heliespirany

  • Kostus ( Saussurea lappa), karczoch (Cynara scolymus) – kostunolidy

    • Lolium rigidum – życica sztywna

    • Kuflik cytrynowy (Callistemon citrinus) – mezotrion (Callisto)

    • Wyka kosmata (Vicia villosa) – cyjanamidy

• Działanie alleopatyczne chwastów

• Perz właściwy

• Ostrożeń polny

• Powój polny

• Mniszek pospolity

• Pięciornik rozłogowy

• Szarłat szorstki

• Włośnica sina

• Rdest ptasi

• Komosa biała