Rozwoj ekonomiczny kraju pod koniec 19 wieku z czym wiaze się powstanie powstanie inteligencji przyspieszyly zakladanie organizacji krajoznawczych i turystycznych najwcześniej sprzyjające warunki wystopily w Galicji gdzie w 1873 roku powstalo towarzystwo tatrzańskie program działalności tego towarzystwa był ukierunkowany na badanie ziem Gorskich ich przyrody folkloru oraz na ochrone ich walorow klasycznym opartym na tych walorach przedsięwzięciem towarzystwa było utworzenie 1888 roku muzeum tatrzańskiego będącego typowa placowka krajoznawcza dzialanosc towarzystwa była tworcza i pionierska np. z jego inicjatywy zapoczątkowano badania meteorologiczne w Karpatach utrzymując wiele tego typu stacji zainteresowania badawcze towarzystwa tatrzańskiego byly wszechstronne bowiem prowadzono badania speleologiczne jaskin tatrzansskich wydano studia w zakresie ochrony przyrody osadnictwa pasterstwa zbójnictwa i ruchow wolnościowych na podhalu a także wprowadzono kompleksowe badania lekowszczyzny czernochory i Beskidu slaskiego wydano wiele map monografii przewodnikow albumow i materiałów informacyjnych towarzystwo dla popularyzacji piekna gor pozyskalo artystow malarzy i poetow w srod nich byli miedzy innymi Adam Mickiewicz i Stanisław Asnyk wazna role w rozwoju krajoznawstwa w Polsce odegral zalozony przez doktora mieczyslawa Orłowicza w 1906 we Lwowie akademicki klub turystyczny program tego klubu był szerszy od programu towarzystwa tatrzańskiego gdyz w sferze jego zainteresowan znalazly się nie tylko gory ale szeroko pojeta działalność krajoznawcza polaczona z turystyka członkowie klub wylansowali model pieszej turystyki Gorskiej opracowali przewodniki turystyczne i monografie krajoznawcze miedzy innymi przewodnik po europie przewodnik po Galicji bukowinie Spiszu Orawie i ślasku ucisk zaborcy na ziemiach dawnego królestwa polskiego ograniczyl tworzenie organizacji spolecznycha wyjatek stanowily tylko organizacje sportowe i dobroczynne stad w 1878 notuje się powsatanie warszawskiego towarzystwa wioślarskiego a w 1884 roku warszawskiego towarzystwa cyklistow szczególne uznanie należy się tej ostatniej organizacji jej stale wycieczki za miasto organizowane w niedziele i swieta mialy charakter turystyczno poznawczy w gronie aktywistow wtc znajdowaly się wybitne postacie kulturalnego i intelektualnego swiata warszawskiego z Bolesławem Prusem na czele natomiast wtw był Henryk Sienkiewicz s do sympatykow i gosci zaliczali się miedzy innymi Ignacy Paderewski i Stefan zeromski polskie towarzystwo turystyczno krajoznawcze powstalo 15 grudnia 1950 roku w oparciu tk i pt