Immunologia

Odporność swoista = nabyta

• Skierowana wobec konkretnego antygenu, pamięć immunologiczna

• Nabywamy ją w trakcie życia

• Limfocyty T i B

• Tylko u kręgowców

• Uwarunkowana poprzez receptory, nieuwarunkowana genetycznie

• Odpornosc dzieli się na

  • Komórkową – produkcja Th1, Tc, NK, makrofagóe

  • Humoralną – produkcja przeciwciał

• Nabyta

  • Naturalnie – przechorowanie, z mlekiem matki, przez łożysko

  • Sztuczne – szczepionka, surowica

• Podział

  • Bierna – organizm dostaje gotowe przeciwciała z surowicą albo przez łożysko albo z mlekiem

  • Czynna – sam sobie musi wytworzyć przeciwciała – zakażenie albo szczepienie

• Komórki uwikłane do odporności swoistej

  • Receptory T i B do rozpoznawania antygenów – TCR i BCR T-cell receptor i B-cell receptor

  • Jaką forme antygenu rozpoznają T a jakie B? – T muszą byc zaprezentowane, B rozpoznają natywne

  • Jakie antygeny są prezentowane z MHCI a jakie MHCII – MHCI na wszystkich jądrzastych, MHCII – B, makrofagi,

  • Treg i Th CD4+ - MHCII

  • Tc CD8+ - rozpoznaja antygeny z MHCI

• Prezentacja z udzialem MHC I

  • Komórki zdolne do prezentacji – komórki własne

• Budowa MHC I i MHC II

  • MHC I z łańcucha ciężkiego i lekkiego – peptydy 8-10 aminokwasów

  • MHC II z 2 łańcuchów o podobnym ciężarze – peptydy 13-18 aminokwasów

  • Peptyd ulokowoany jest rowku. Dana cząstkeczka może prezentować rózne peptydy, ale muszą mieć takie same aminokwasy kotwiczące które wnikają w cząsteczke MHC I i MHC II

  • Antygeny wirusowe są prezentowane w kontekście cząsteczek MHC I

• Prezentacja z MHC II

  • Na komórkach dendrytycznych, makrofagach, limofcytach B – komórki pochłaniające komórki na drodze fago albo pinocytozy

  • Mogą być na innych komórkach pod warunkiem, że komórka będzie stymulowana np. Przez interferon-gamma

• Gdzie zachodzi prezentacja antygenu – w węzłach chłonnych.

• Strefy grasicozależne wtórnych narządów wewnętrznych – strefy zasiedlane przez T – dociera tam komórka prezentująca np. Dendrytyczna. Ciągły ruch limfocytów T.

• Dziewiczy limfocyt T opuszcza grasice. Aby aktywować musi dostać 3 sygnały: rozpoznanie antygenu poprzez MHC II i TCR, 2. Cząsteczki kostymulujące, 3. Sygnał cytokinowy

• Anergia – utrata na przyszłość zdolności do aktywacji po rozpoznaniu antygenu

• Celem prezentacji antygenu limfocytom Th to aktywacja swoistego limocytu Th -> profileracja Th -> stymulacja wydzielania cytokin -> cytokiny stymulują limfocyty B -> powstają komórki plazmatyczne i komórki pamięci

• Plazmocyty powstają w grudkach chłonnych. Potem migrują do szpiku kostnego, śledziony i MALT -> synteza Igs, zyją 1-2 dni

• Antygeny

  • T zależne/ grasicozależne – limfocyt B musi mieć pomoc od Th

  • T niezależne/grasiconiezależne – limfocyt B nie potrzebuje pomocy od Th – np. Lipopolisacharyd moze być bezpośrednio rozpoznawany przez ilmf B. Generowana tylko odpowiedź humoralna

• Aktywowane Th1 wydzielają IFN-gamma -> aktywacja makrofagów -> fagocytoza i wydzielanie cytokin

• Jeśli antygen jest rozpoznany przez

  • Th2 – przeciwciała i neutralizacja antygenu i jest usunięcie (aktywacja dopełniacza i fagocytozy)

  • Th1 – reakcja cytotoksyczna -> Tc, makofagi, NK, -> zabicie komórki docelowej (drobnoustroju lub komórki własnej zakażonej)

  • Jedno i drugie to usunięcie patogenu z organizmu

• Od czego zależy która odpowiedź dominuje?

  • Antygeny stymulującą odpowiedź komórkową

    • Antygeny zgodności tkankowej – odrzucanie przeszczepów

    • Hapteny – nadwrażliwość kontatkowa

    • Antygenu zarazków – głównie pasożytów wewnątrzkomórkowych takie jak wirusy. Grużlica, antygeny nowotworowe

  • Antygeny stymulujące odpowiedź humoralną

• prezentacja antygenów przez CD1 -> rozpoznawane przez Tc i NKT – rozpoznanie lipidów

  • CD1 to cząsteczki białkowe (podobne do MHCI) na APC i innych komórkach

  • Zakażone makrofagi -> prezentacja lipidów Mycobacterium tuberculosis -> zabicie przez Tc

• Odpowiedź swoista

  • Pierwotna – po raz pierwszy spotkanie z patogenem – duzo Igm mało Igs

  • Wtórna – po raz kolejny – duzo Igg

• Przez pierwsze kilka dni po wniknieciu patogenu

  • Pobudzenie i degranulacja komorek tucznych

  • Fagocytoza -> APC

  • Prezentacja Ag przez APC we wtórnych naczyniach limfatycznych

  • Ekspansja klonalna Th

  • Ekspancja limfocytów B i Tc

  • Wytworzenie przeciwciał

• Mechanizmy cytotoksyczności limfocytów Tc CD8+, NK i NKT

  • Tc rozpoznaje przez TCR

  • Wydziela perforyny – niszczy błone komórkową, albo wydziela granzymy – uruchamiają proces apoptozy

  • NK rozpoznają komórke docelową poprzez rozpoznanie MHC I i ich właściwe stężenie

  • Interakcja cząsteczek powierzchniowych – Tc rozpoznaje,

Immunolgia

• Techniki immunodiagnostyczne

• Test ELISA – test immunoenzymatyczny

  • Oparty na reakcji antygen przeciwciało

  • Na 96 dołkach na plytkach

  • Testy ilościowe to stężenia antygenów – ale mogą też byc zaliczane przeciwciała

  • Najczęsciej antygeny białkowe, czasem inne takie jak hormony steroidowe, albo IgS

  • Wykorzystywane przeciwciala, związane (skoniugowane) z enzymem – immunokoniugat

  • Pipety wielokanałowe (8kanałowe albo 12 kanałów, bo płytka 8x12dołków)

  • Płuczki automatyczne – płtkę pod 96 igieł i przez nie idą płyny czyszczace

  • Czytnik do ELISA (spektrofotometryczny pomiar absorbancji)

  • Zasada oznaczania

    • Kolorymetryczne, otrzymujemy różna barwę w zależności od substratu

    • Używamy przeciwciał IgS z enzymem – enzym zmienia barwę substratu

    • Pomiar absorbancji (miara pochłaniania światła w roztworze)

  • Do czego

    • Haptoglobiny, CRP i inne białka ostrej fazy

    • IgG, IgM

    • ACTH – h adrenokortykotropowy

    • Wykrywanie i mierzenie antygenów swoistych – np Ab swoiste dla Mycoplasma agalactiae

    • Stężenie swoistych przeciwciał przeciwko np BRSV u bydła (bydlęcy syncytialny wirus)

    • HIV – dołki opłaszczone Ag(antygenem) wirusowym

    • TBE (wirus kleszczowego zapalenia mózgu)

    • WZW typu C,

    • albo typu B

    • boreliozy

  • odmiany

    • Bezpośrednie – antygen jest oznaczany za pomocą jednego przeciwciała połączonego z enzymem

    • Pośrednie – używa się 2 przeciwciał – 1 i 2 rzędowego

      • 1 rzędowe – swoiste do wykrywanego antygenu ale nie skoniugowane z enzymem. Np IgG

      • 2 rzędowe – przeciwko klasie 1 rzędowego np. Anty-IgG, skoniugowane z enzymem, pochodzą od innego gatunku niz 1 rzędowe

  • Często do określenie w surowicy przeciwciał względem danego antygenu

  • Test ELISA kanapkowy – przeciwciała potem antygen i znowu przeciwciała. Etapy:

    • Płytka do ELISA i przeciwciała przeciw danemu antygenowi

    • Przyłączenie przeciwciał do powierzchni plastiku

    • 1. Immobilizacja na płytce swoistego przeciwciała zawieszonego w buforze (przytwierdzenie)

    • 2. Płukanie

    • 3. Blokowanie płytki – nalanie roztworu białka (albuminy, kazeiny, żelatyny), które wysyca wolne miejsca na płytce, nie wypelnione przeciwciałami, po to, że antygen mógłby ulec adsorbcji do plastiku dając fałszywy odczyn

    • 4. Płukanie

    • 5. Surowica (materiał badany). Jak jest antygen to się wiąże z przeciwciałami (30minut)

    • 6. Wylewamy i płuczemy

    • 7. Dodajemy przeciwciało związane z enzymem (immunokoniugat), swoiste dla antygenu poszukiwanego, ale rozpoznaje inny region cząsteczki niż pierwsze przeciwciało

    • 9. Płukanie

    • 10. Nalewamy substratu dla enzymu – zmiana w barwny produkt 10-15min

    • 11. Odczytanie wyników – absorbancji w czytniku do ELISA

    • w kanapkowym pośrednim zaangażowne są 3 rodzaje przeciwciała bo dopiero 3cie jest skoniugowane z enzymem

  • Natężenie barwy to ilość antygenu w badanym roztworze

  • Jedna studzienka musi być na kontrolę dodatnią – tam na pewno jest oznaczany antygen w dużym stężeniu i kontrolę ujemną – na pewno tam nie ma antygenu poszukiwanego

  • Przynajmniej 2-3 próby standardowe do wykreślenia krzywej standardowej.

  • Susbstraty

    • Dla peroksydazy chrzanowej – ABTS(zielony) i TMB(niebieski)

    • Dla fosfatazy alkalicznej – PNPP(żółty)

  • Do oznaczania skuteczności szczepienia – poziom IgS trzeba oznaczyć przed i okolo 2 tyg po szczepieniu

  • Test kompetycyjny (konkurencyjny) ELISA

    • Do oznaczania antygenu

    • Kolor jest odwrotnie proporcjonalny do stężenia

    • Testy z wyłapywaniem antygenu

    • I testy z wyłapytaniem przeciwciała

      • Antygen którego chcemy znać stężenie jest opłaszczony na płytce

      • 1. Mieszanina materiału badanego i immunokoniugatu

      • 2. Nalewamy na płytkę (jak dużo to ulegną wysyceniem natywnym antygenem, a potem przeciwciała nie będą się wiązać z tym co jest na płytce i nie będzie koloru)

    • Do wykrywania hormonów, leków, metabolitów, używek, kontrola antydopingowa. Do małych antygenów.

  • Znakowanie przeciwciał (przylączanie enzymów)

    • Fosfataza alkaliczna

    • Peroksydaza chrzanowa HRP

    • Enzym może być przyłączony do przeciwciała biotynylowanego (z biotyną) za pośrednictwem awidyny

• Test RIA – radioimmunoassay – test radioimmunologiczny

  • Zamiast znakowania enzymem – radioizotop

  • Pomiar promieniowania

  • Bardzo czuły test, ale bardzo drogi

  • Do oznaczania hormonów, antygenów nowotworowych (np CEA carcino-embryonic antigen), swoistych przeciwciał (IgE, alergie)

  • Diagnostyka WZW typu B – ma charakterystyczny antygen HBsAg

    • Do oznakowanych płytek się wlewa oznaczone i nieoznaczone HbsAg a do drugiego tylko oznakowane. W pierwszym będą konkurować. Porównuje się promieniowanie między obiema płytami. W pierwszym jak jest dużo mniej to jest.

  • RAST – radioallergosorbent test

    • Do wykrywania IgE przeciwko różnym alergenom

    • Immmobilizowany jest alergen-nośnik do płytki

    • Nalewamy surowicę od pacjenta – jak są przeciwciała to będą się wiązać. I potem należy mieć anty-IgE które są znakowane promieniowaniem. Im wyższe promieniowanie tym więcej IgE w surowicy pacjenta.

• Szybkie diagnostyczne testy paskowe

  • RSV – Respiratory Syncytial Virus – syncytialny wirus oddechowy

  • BRSV – bydlęcy syncytialny wirus oddechowy

  • Detekcja wirusowego białka F

  • Ciążowe

  • Jakościowe

  • Dwa paski to dodatni

  • T – pasmo testowe

  • S – pole startowe tu sie nalewa

  • C – kontrolne, zawsze się pojawia

  • Przeciwciała są w okolicy S. Po nalaniu materiału badanego, to jak jest antygen to się związe. Będą sobie te kompleksy migrować wzdłóż włókniny. Przeciwciała wolne migrują do paska C dając kolor, a kompleksy się łączą z przeciwciałami z paska T.

  • Do grypy typu A i B

  • Do HIV

Techniki immunodiagnostyczne – precypitacja i aglutynacja

• Precypitacja – antygen musi posiadać przynajmniej 2 takie same determinanty antygenowe. Przeciwciało wiąże się z 2 cząsteczkami antygenu i powstają struktury siatkowe

  • strefa ekwiwalencji – strefa równowagi ilościowej między antygenem a przeciwciałem – najwięcej precypitatu w tej strefie

• zcynniki wpływające na przebieg reakcji precyitacji

  • stosunek antygenu do przeciwciala

  • stężenie elektrolitów

  • temperatura

  • pH środowiska

  • obecność dopełniacza (wiążąc się z kompleksami Ig-Ag może spowodować częściowe rozszczenie precypitatu) (inaktywacja dopelniacza – surowica w 56 stopniach przez 30 minut)

• Precypitacja w sśrodowisku płynnym = odczyny jakościowe – odczyn flokulacyjny

• Precypitacja w środ stałym = żelowym = immunodyfuzja

  • Pojedeyncza – odczyn iościowy

  • Podwójny – odczyn jakościowy

• Odczyn flokulacyjny – stosuje się go w serodiagnostyce kiły.

  • Pobieramy surowice i nakrapiamy

  • Dodajemy kroplę antygenu kardiolipinowego (kardiolipina to fosfolipid występujacy w błonie komórkowej krętka)

  • Pojawiają się klaczki obserwowalne pod mikroskopem.

• Immunodyfuzja – swobodna dyfuzja rozpuszczalnego antygenu i przeciwciała w żelu

  • Żel agarozowy, poliakrylamidowy

  • W miejscu optymalnych stężeń reagentów precypitat – pierścienie, łuki i linie (to co na mikrobach)

• Immunodyfuzja pojedyncza

  • 1 reagent występuje w stałym stężeniu w żelu a 2 dyfunduje (test Manciniego – do sttężenia przeciwciał różnych klas w surowicy i mleku)

• Pojedyncza immunodyfuzja płytkowa

  • Wykonanie żelu z przeciwciałami przeciw przeciwcialom bydlęcym (IgG) anty-IgG (immunizowanie np królika bydlęcymi klasami IgG)

  • Wycinanie studzienek

  • Odstawienie na 48h i mierzymy pierścienie precypitacyjne – im większe tym więcej przeciwciał

• Oddczyn Manciniego = ilosciowe określanie zawartości Ig różnych klas w surowicy i mleku

• Immunodyfuzja podwójna – dyfunduje i antygen i przeciwciało (odczyn jakościowy)

Aglutynacja

• Zlepianie elementów upostaciowanych (aglutynogenów) pod wpływem swoistych przeciwciał (aglutynin)

• Powstały agregar to aglutynant

• Najbardziej aglutynogenny jest IgM – bo wielowartościowy. Są też przeciwciała które nie aglutynują np IgG – rozstaw ramion jest zbyt mały, żeby związać antygeny na 2 różnych komórkach.

• Zastosowanie aglutynacji:

  • aglutynacja limfocytów to zgodności tkankowej

  • krzyżówki przed transfuzją i badanie grup krwi

  • aglutynacja bakterii – diagnostyka mikrobiologiczna

• Aglutynogenami mogą być

  • Komórki albo sztuczne nośniki antygenu (cząsteczki lateksu, polistyrenu)

  • przy komórkach Ag naturalny albo Ag obcy uprzdenio opłaszczony na ich powierzchni jak w przypadku lateksu

• Czynniki wpływające na przebieg aglutynacji

  • pH

  • temperatura (aglutyniny ciepłe – optimum 20C (izoaglutyniny), aglutyniny zimne (krioaglutyniny) wiążą Ag w 4 C

  • czas – średnio 15-60min, wstząsanie, mieszanie, wirowanie skracajaą czas zlepiania

  • siła jonowa – im mniejsza tym lepiej aglutyniny łączą się z aglutynogenami

• aglutynacja bezpośrednia – przeciwciała reagują bezpośrednio z naturalnymi Ags na powierzchni komórek

• aglut pośrednia – przeciwciała reagują z Ag rozpuszczalnym uprzednio opłaszczonym na nośniku (erytrocyty, lateks)

• Aglutynacja bezpośrednia

  • szkiełkowa – na szkiełkach mikroskopowych, wykrywanie antygenu (grupowych krwi czy zgodności tkankowej) – na szkiełko kropla antygenu (np krew) i kropla badanej surowicy

    • Diagnostyka brucelozy, choroby odzwierzęcej

      • Do surowicy dodaje się inaktywowane komórki brucelozy

• probówkowa – określenie miana przeciwciała skierowane przeciwko danemu antygenowi w badanej surowicy – metoda półilościowa

  • miano – odwrotność na największego stężenia surowicy, przy którym zachodzi jeszcze aglutynacja

  • Odczyn Widala – dur brzuszny

    • Wykrywanie aglutynin przeciwko pałeczkom Salmonella w surowicach chorych

    • Badanie wykonuje się kilkukrotnie (co kilka dni) by uchwycić narastanie miana przeciwciał

  • odczyn Wrighta – bruceloza

  • Odczyn Weila-Felixa – dur/tyfuz plamisty (w Afryce i Azji)

• Aglutynacja pośrednia

  • hemaglutynacja pośrednia – aglutynacja erytrocytów uprzednio opłaszczonych danym Ag rozpuszczalnym (wielocukrowym lub białkowym). Można robić w 96 dołkowych testach.

    • do wykrywania w badanym materiale przeciwciał przeciwko Ags rozpszczalnym

    • jeden z bardziej czułych odczynów immunologicznych

    • erytrocyty – dostępność, samoistana adsorbcja Ags wielu bakterii - polisacharydy, obcogatunkowe DNA – baranie końskie lub ludzkie ), Rh- (nie mogą same reagować z surowicą odpornościową)

    • zbity guziczek erytrocytów w studzience = wynik –

    • dno równomiernie pokryte erytrocytami lub pierścień = wynik +

  • odczyn lateksowy – jak nośnikiem są cząsteczki lateksu

    • kuleczki lateksu opłaszczone Ag + kropla badanej surowicy lub lateks opłaszczony Igs (swoistym przeciwciałem) + materiał z Ag

    • dodatnia kaszka

    • ujemna – jednolite pola

    • MRSA Latex Test – metycylino oporny gronkowiec złocisty – cząstki lateksu opłaszczonego Igs poliklonalnymi przeciwko białku PBP2 (produkowane u szczepów opornych) – jak dodatnie to grudki jak ujemne to gładkie

    • CRP Latex – do oznaczanie CRP w surowicy (w stanie zapalnym wzrasta 1000x). Jeśli stężenie CRP w surowicy jest równe lub wyższe niż 6mg/L (najnizsze stężenie o znaczeniu klinicznym) zachodzi aglutynacja

      • latex opłaszczony Igs anty-CRP

Układy grupowe

• jest 29 układów grupowych Ab0, Rh, MNS, Lewis, P

• Najwiekse znaczenie mają układy których antygenu cechuje duża imunogenność

• Ags polisacharydowe Ai B układu AB0 są na

• grupa 0 ma antyciała antyA i AntyB, grupa AB nie ma antyciał

• grupa AB ma antygenny A i B, grupa 0 nie ma antygenów (uniwersalny dawca)

• Rh

  • W obrębie układu jest kodowane kilka antygenów

  • Najważniejszy antygen D – jak ktoś ma D to jest Rh+ a jak nie ma to Rh-

  • Konflikt serologiczny matka Rh-, dziecko Rh+. U matki wytwarzają się przeciwciała IgG, przechodzące przez łożysko, ale one nie będą aglutynować bo są za małe, ale opłaszczone erytrocyty będą się niszczyć, bo IgG ułatwiają fagocytoze i aktywację dopełniacza.

• Choroba hemolityczna źrebiąt

  • Klacz ujemna, źrebiak dodatni

  • Klacz uczula się podczas porodu

  • U klaczy robią się antyciała antyA albo antyQ.

  • Źrebie dostaje z siarą antyciała – opłaszczone erytrocyty, hemoliza i śmierć

• Próba krzyżowa przed transfuzją

  • Krew dawcy i biorcy pobrać na surowicę

  • Krew dawcy i biorcy pobrac na antykoagulant – odwirować, osocze odrzucić, krwinki opłukać i zawiesić w płynie fizjologicznym.

  • Wykrywanie przeciwciał w krwi biorcy – kropla surowicy od biorcy z krwinkami dawcy – próba podstawowa – wykrywwanie alloprzeciwciał u biorcy

  • Próba dodatkowa – kropla surowicy dawcy + kropla krwinek biorcy – wykrywanie alloprzeciwcial u dawcy skierowanych przeciwko krwinkom biorcy

  • Kropla surowicy biorcy +kropla krwinek biorcy -> autokontrola

  • próba jest zgodna jeśli nigdzie nie wystąpiła aglutynacja ani hemoliza

  • Rulonizacja – układanie się krwinek w rulony, znika po dodaniu kilku kropek NaCl

• Odczyn Coombsa – do wykrywania przeciwcia IgG, które wiążą się z erytrocytami ale nie powodują aglutynacji

  • bezpośredni oczyn Coombsa – bezpośrendie wykrywanie Igs opłaszczających erytrocyty

    • do choroby hemolitycznej noworodków (antyD)

    • niedokrwistości autoimmunohemolitycznych (podczas choroby wytwarzane są Igs skierowane do własnych krwinek)

    • materiał badany – krwinki od pacjenta

    • do zawiesiny erytrocytów dodaje się odczynnik Coombsa – przeciwciała antyIgG ludzkim. – jak jest alutygnacja to erytrocyty pacjenta są opłaszczone IgG

  • pośredni odczyn Coombsa – szukamy w surowicy wolnych Igs, nie zwiazanych z erytrocytami.

    • Surowica od matki mieszamy z zawiesiną erytrocytów od osoby Rh+ - jak są nawet to nie aglutynują i po to jest 2 etap

    • 2 etap – dodaje się odczynnik Coombsa przeciwciała antyIgG ludzkie

    • jak aglutynacja to znaczy że matka ma przeciwciała

Nadwrażliwość typu I = alergia

• Nadwrażliwość – stan wypaczonej odpowiedzi immunologicznej, prowadzacy do uszkodzenia tkanek i zapoczątkowujący proces chorobowy. U jej podłoża leża reakcje alergenu z przeciwciałami IgE związanymi z receptorami powierzchniowymi komórek tucznych i bazofilówL efekt kliniczny związany jest głownie z wydzieleniem przez te komórki mediatorów

• Reakcja anafilaktyczna po urządleniu owada, albo po podaniu penicyliny. Nie zawsze da się wyróżnić fazę uczuleniową i efektorową. Choć są związane z mechanizmem IgE, nie są zaliczane do grupy chorób atopowych.

• Atopia – dziedziczna skłonność do produkcji nadmiernej przeciwciał IgE rozpoznających niektóre antygeny powszechnie wystepujące w środowisku. Synonim choroby u której podłoża leża mechanizmy nadwrażliwości typu I (astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa i spojówej, atopowe zapalenie skóry oraz niektóre postacie alergii pokarmowych i pokrzywek)

• Anafilaksja

• Różnice między anafilaksją a atopią:

  • Atopia jest wrodzona, a anafilaksja nabyta

  • U atopików stwierdza się zawsze wysokie poziomy IgE, głównie przeciw alergenom wziewnym, natomiast w anafilakcji jeynie po kontakcie z alergenem i tylko przez pewien czas

  • Odczulanie atopika jest niemożliwe, natomiast chorego z anafilaksją można odczulić.

  • Pod względem klinicznym sie nie różnią, gdyż występujee ten sam mechanizm.

• Atopia jest czynnikiem ryzyka rozwoju anafilakcji, co oznacza, że atopik łatwiej uczuli się po aplikacji lektów, surowic itp. Odczyny anafilaktyczne są istotnie częstsze u atopików niż u osobników nieatopowych.

• Czynniki warunkujące wystąpienie alergii

  • Genetyczne – nie ma jednego genu. Jest to działanie wspólne wielu genów.

    • Obciążenie rodzinnne – 40-80% osób chorych na alergiczny nieżyt nosa bądź astmę.

    • Można podzielić na 4 grupy

  • Środowiskowe

    • Infekcyjne – najważniejsza, szczególnie w początkowym okresie życia, teoria higieny

      • Uznaje się że jednym z głównych czynników osłabiających dominację limfocytów Th2 jest kontatkt z okreslonymi mikroorganizmami stymulującymi wytwarzanie Il-12 i IFN gamma

      • Można przyjać, że gdy w trakcie wczesnego dzieciństwa naturalny kotakt z czynnikami infekcyjnymi działa w zasadzie protekcyjnie, to w razie ujawnienia się alergii efekt zakażeń (przedewszystkim wirusowych w układzie oddechowym) jest zdecydowanie niekorzystyny

      • Zakażenia pasożytami wielokomórkowymi z jednej strony pasożyty infukują mechanizmy odporności z udziałem Th2, z drugiej strony stymulują wytwarzanie poliklonalnych IgE przyczyniając się do blokowanie receptorów FceRI nan komórkach tucznych i osłabienia reakcji tych komórek na alergeny środowiska.

    • Toksyczne i zanieczyszczenie środowiska

    • Ekspozycja na alergen

• Alergeny

  • alergeny są w wiekszości substancje powszechnie wystepujące w środowisku normalnie obojętne dla nieuczulonych

  • Antygeny zdolne do wzbudzania stanu alergii szczególnie syntezy przeciwciał klasy E i wyzwalania reakcji alergicznych.

  • Są nimi molekuły o masie od 10 do 40 kDa. Drobiny mniejsze nie mogą mostkowac sąsiadująych przeciwciał na komórce tucznej, natomiast większe nie są w stanie przenikac przez błony śluzowe do wnętrza organizmu.

• Pneumoalergeny – wdychane, trofoalergeny (jaja, mleko, ryby, truskawki, przyprawy), droga kontaku ze skórą (kosmetyki, wykładziny)

• Determinanty antygenowe powstają np przy złym przechowywaniu penicyliny, przy dostawaniu się zanieczyszczeń.

• Substancje anafilaktoidalne – np. Morfina

• Rola limfocytów Th – uwalniają Il-2 i 4

• Komórki tuczne i bazofile

• Mediatory

  • Mediatory preformowane – w formie gotowej do użycia

    • Aminy biogenne (histamina i serotonina) – zwiększenie przepuszczaalności naczyń (obrzęk), skurcz mięśni gładkich w drzewie oskrzelowym, podrażnienie zakończeń nerów czuciowych, zwiększenie aktywności gruczołów egzokrynnych, nasilenie wydzielania innych mediatorów

    • Proteoglikany (heparyna, siarczan chondroityny)

    • neutralne proteazy serynowe

    • czynniki chemotaktyczne

    • TNF i IL-4

  • Mediatory generowane

    • Prostaglandyny PGD2 – zwiekszają przepuszczalnosć, czynnik chemokinetyczny dla neutrofili, skurcz oskrzeli, hamują agregację płytek krwi

    • Leukotrieny – wzmagają adherencję leukocytów do komórek śródbłonka, działaja silnie chemotaktycznie na neutrofile, wzmagają kurczliwość mięśni gładkich, nasilają przepuszczalność żyłek pozawłosowatych (obrzęk), współodpowiedzialne za obfite wydzielanie śluzu

• Reakcje ogólnoustrojowe: spadek ciśnienia, przyspieszeniee akcji serca, zaczerwienienie skóry, w skrajnych przypadkach – wstrząs anafilaktyczny

• Udział eozynofilów

  • Główne białko zasadowe MBP

  • Peroksydaza eozynofilowa

  • Białko kationowe eozynofilów ECP

  • Neurotoksyna eozynofilowa.

• Przebieg odpowiedzi immunologicznej na alergen

  • Reakcja natychmiastowa – do 20 minut

  • Reakcja późna – po kilku godzinach, szczyt 6-8h.