ANTROPOLOGIA-1KOLOKWIUM-skondensowane notatki
1.Krystyna Romaniszyn-o ujednolicaniu i o swoistości kultur
Kontakt różnych kultur powoduje: 1 dyfuzję elementów poszczególnych kultrur-przestrzenne przenoszenie tych elementów i przejmowanie(przez zapożyczenie) ich przez inne kultury
2 akulturację-gruntowne przekształecenie się 1 kultury pod wpływem innej.
3 synkretyzm kulturowy-absorpcja elemntów z różnych kultur, która powoduje powstanie nowej całości.
GLOBALIZACJA KULTUROWA-główna przyczyna 1.Unifikacji(ujednoznacznienia) kultur, z 2 str. zwrot ku partykularyzmem, regionalizmom i globalizacji.
Globalny przepływ elementów kultury, idei, wartości, wytworów kultury masowej wytwarzanych i rozchodzących się. USA-najważniejsze centrum nadawcze-amerykanizacja kultur, dla innych centrum to Zachów-globalizacja kulturowa=westernizacja. -Nieprzekładalność symbolicznych modeli poznawczych między centrami nadawczymi a peryferiami=
-fragmentaryzacja – pozbawienie właściwego sensu, pierwotnego znaczenia, pozbawienie właściwego kontekstu kulturowego tych treści.np sztuki walki.
Komunikowalność elementu kulturowego i nieprzekładalność symbolicznych modeli powodują nieuchronność fragmentaryzacji przekazywanego globalnie elementu kultury.
Kultura masowa, kulturowy supermarket-dobrowolnie wybierane sfragmentaryzowane
UNIGIKACJA(ujednolicenie) kultur ma przeciwreakcję w ODRADZANIU SIĘ KULTUR LOKALNYCH.- Paradoks sukcesu globalizacji.
Skutki globalizacji kulturowej 1. Powstanie kultury globalnej, kultura globalna nie istnieje, bo nie ma uformowanych nosicieli jej przekazu, nie jest przez nich utrwalana, bo: 1) sam przekaz nie jest spójnym systemem, treść jest płynna, płynna, amorficzna przekazywane treści natrafiają na kulturalną próżnię, są odbieranie przez ludzie mających już jakieś wyposażenie kulturowe.
2) globalizacja kulturowa to główny czynnik homogenizacji kultur-złożone zjawisko elementy SA powszechne i wspólne, ale przetwarzane lokalnie i przechodzące przez filtry danych kultury- lokalne przysposobienie.
Fazy wpływu, jakie globalizacja kulturowa wywiera na lokalne kultury: 1. Homogenizujący wpływ 2.Utrwalanie zróżnicowania pomiędzy kulturami.
Unifikacja-nietrwała, powierzchniowa, globalizacja kulturowa nie prowadzi do trwałej unifikacji kultur
Kwestia rdzennych(podstawowych wartości) w danych kulturze. Wartości są filtrem, przez który przechodzą globalne treści.
KREOLIZACJA-mieszanie się elementów różnych kultur często od siebie rożnych-na gruncie kultury, która ulega dezintegracji
Wpływ globalizacji kulturowej można analizować nie tylko w odniesieniu do zdolności danej kultury do absorpcji, ale też -przekaz i podatność na przetworzenie i absorpcję samej treści i przekazu-artefakty szybciej i łatwiej będą przyswajane, a symbole i wartości wolniej i trudniej.
Uboczny skutek globalizacji-globalna polaryzacja-odzielenie się miejskich elit pod wpływem metropolii światowych od prowincji(wewnętrzna polaryzacja społeczeństwa) jest wzmacniana przez nie®ówny dostęp do dóbr- polaryzacja na centra i regiony marginalizowane.
WIELOKULTUROWOŚĆ-wielość kultur w obrębie 1 systemu społecznego, właściwa jest erze masowych migracji.Jest praktycznym zadaniem –budowanie jedności w sytuacji różnorodności kultur.Od sposobu jej rozwiązania zależy, jakość życia w wsołczcia społecznego przedst.. różnych kultur będących w 1 społeczeństwie. SPOSOBY: 1) (już zaniechany) -zastąpienie różnorodności jednoczesjednością-miała temu służyć asymilacja przedstawicieli kultury, które napływają do kultury kraju osiedlenia., 2)dążenie do zachowania różnorodności przy jednoczesnym budowaniu kontaktu i współdziałania będącej elementem jedności.-imigracja przybyszów do kultury przy jednoczesnym pozostawieniu swobody pielęgnowaniu swojej kultury.
Mierne powodzenie tych sposobów-dalsze poszukiwania i 3) powszechna akulturacja-tworzenie jedności, ale przez tworzenie społeczeństwa wielokulturowego-transkulturowość –splot kultur
KOMODYFIKACJA KULTUR i komercjalizacja kultury: powszechność, pochodne ościami, do powstawania przemysłu rozrywkowego, konsumenckiego.i kultury masowej. Przekształcanie kultury w produkt rynkowy. –Kultura elitarna, wysoka (wymaga mecenatu-instytucje państwowe)i masowa-popularna-służy rozrywce. Zagrożenie dla systemu kultury przez komercjalizację symboli- vbo ulegają one trywializacji, dewaluacji- drenaż symboli, dewaluowanie wartości podstawowych, manipulacja wartościami, insytrumentalizacja, utowarowienie.
Ko modyfikacja kultury wysokiej i popularnej może być czynnikiem unifikacji(ujednolicenia) kultur: 1) skutkuje powstaniem produktów masowych łatwo przyswajalnych, 2) drenaż Symboli itd. Niszczy dany system kultury
Plusy z zachowania swoistośc i kultur:1.ceniona wielokulturowość istnieje bez zachowania swoistoś c kultur,2 )swoistość kultur jest warunkiem dialogu międzykulturowego.
II STEFAN CZARNOCKI, kultura-> zbiorwy dorobek-całokształt zobiektywizowanych elementów dorobku społecznego, wspołnych szeregowi grup i z racji swojej obiektywności ustalonych i zdolnych rozszerzać się przestrzennie.
O kulturze możemy mówić dopiero, gdy odkrycie,wynalazek zostaje zachowany i jest przekazywany z pokolenia na pokolenie i staje się trwałym dorobkiem zbiorowości ludzkiej.w rozwoju kultury jest konieczność by każdorazowy stan kultury był warunkiem stanu następnego. Twórczość jednostek pomnaża lub zmienia to ,co było przed nimi.Jednostkla nie jest osamotniona, zawsze współpracuje z ninnimi. Społeczeńśtw- masa dóbr materialnych, sposobów opanowania iw yzyskania przyrody, narzędzi, technik, teorii, obyczaje, normy, praktyki religijne. To co łączy i dzieli ludzio.
CYWILIZACJA-> najwyższy stopień kultury , zakąłda przebycie stopni niższych- czyli pierwotności i barbarzyństwa.szlachcic polski-zindywidualizowany- taki sam jak reszta szlachty, natomiast, Marek Aureli- indywidualność-najwyzszej człowiek kultury wewnętrznej spośród rzymskich cesarzy.
WĘDRÓWKA NARZĘDZIA –nie wszystkie aparaty czy narzędzia spotykają się z jednakim uznaniem.zapożyczenie techniczne-zostaje przejęty przedmiot i sposób jego użycia. Najłatwiej przyjmowane są przedmioty służące zabawie, ozdob.
Nie sama dogodność, zasada mniejszego wysiłku decyduje o zapożyczeniu, muszą być spełnione warunki zapożyczenia: - technika uprawy ziemi, 1oranie(od socha do pługa), 2 motykowanie(od oskarda do motyki). Kopieniactwo-technika żeńska, rolnictwo-męska. Przeobrażenia społęczna-rewolucja(Afryka). Chiny i Japonia-> zatrudnienie mają wszyscy, po sochę czy pług nastąpiłoby zdezorganizowanie rodziny jako grupy, brak pracy, nędze chłopów. A WYDAJNOŚĆ jest wysoka mimo tradycyjnych technik.Zmiana organizacji czasu oracy
-or przeciwko kołowrotkowi- bo kobiety nie mogły z nim się przemieszczać, a z kądzielą tak- i nadzorować prace w polu na przykład.czasami tylko w ziemie stosowano kołowrotek
Pługi-demoralizacja młodzieży
-opory natury moralnej,estetycznej-np. pismo maszynowe a reczne
Wędrówka narzędzi-złożona, powodzenie jest uwarunkowane strukturą,organizacja pracy,zycia duchowego zbiorowości przejmującej.
-rutyna, tępy konserwatyzm,przyzwyczajenia,strach. Czasami na nowo uczenie nowych technij kosztowało by więcej wysiłku niż zostanie przy starych technikach.
II. RALPH LINTON
Względnie szybki rozwój kultury odbywa się dzieki ZAPOŻYCZANIU elementów kulturowych.-dyfuzja-proces dzie,ki k™óremu ludzkość jest zdolna do zespolenia swoich zdolności wynalazczych.wkład dyfuzji w postęp ludzkości:1.rozwój kultury jako całości i wzbogacenie treści poszczególnych kultrur-posuwa naprzód społeczeństwa które ją zrodziły. 2.pczyczynia się do przyspieszenia ewolucji całej kultury –żadne społ nie musi samotnie dokonywać wszystkich kroków prowadzących do wynalazku.
Im wiecej umysłow-tym szybszy postęp. Gwałtownosć postepu-wynika z rozwoju środów przyspieszajacych i ułatwiających komunikację(patenty-nie trzeba się unki) to elementy kultury zostaną najpierw krywać).
Im więcej dane społeczeństwo ma okazji do zapożyczeń tym szybszy będzie jego postęp.
ZASADY DYFUZJI:1.(jeśli nie oddziałują inne warunki)to elementy kultury zostaną najpierw przejęte przez społeczeństwa stykające się z miejscami i ch powstania, a potem resztal
2.przeżytki peryferyczne-np. komórka, gdzieś coś już jest unowocześnione, a gdzieś dalej dopiero dociera w pierwotnej formie.- fale na wodzie po wrzuceniu kamienia-teoria. W praktyce jest czestyo inaczej, nieregularnie, a dystans pokonywany jest z różną prędnokością,
-współczynnik podatności, czas
Dyfuzja wymaga PRZEKAZICIELA, ODBIORCY(jego rola ważniejsza)
Obejmuje 23 procesyL: 1.przedstawienie społeczeństwu elementu/ów kulturowych, 2,.przyjęcie go, 3.zespolenie go z dotychczas istniejącą kulturą.
Czynniki wpływające na dyfuzję:
1.styczność-isttota kontaktu-d.znaczenie, sporadyczne/pełne.Akulturacaj(czyli całkowite odrzucenie 1 kultury i przejecie 2) b. rzadkie
2.swoista komunikowalność sameswajalne. go elementu kulturowego, jedne łatwiej drugei mniej przyswajalne. Np. łatwiej-to co można powtrzórzyć tylko po obserwacji, bez języka np. Ale tryudnioej np. i deał małżeństwa.techniki materialne-łatwiej.społęczeństwo przyjmujące-ich wola,z ależy od wielu cz ynników,. –użyteczność –dana kultura jest lepsza, czy z jej przyjęciem nie ma kłopotów, wydajnośc,.zgodność- czy nie ma kobnlikftu między 2 kulturami.
3)prestiż grupy przekazującej, kompleks niższości, roczarowanie lub zanik społ zapożyczającego.atrakcyjnosć cech u kult.
4)prestiż wynalazców
5)szął,moda, a nie użyteczność/prestiż
(prawo powinowactwa)
FRZEF ZŁOTA GAŁĄŹ: MAGIA SYMPATYCZNA
MAGIA HOMEOPATYCZNA MAGIA PRZENOŚNA(p. styczności)
(p.podobieństwa)
MAGIA:1.PRAW O PODOBIEŃSTWA- magia homeopatyczna->podobne powoduje podobne,skutek względnie podobny do przyczyny. Można wywołać każdy skutek przez jego naśladownictwo.Opiera się na związku przez podobieństwo.Np próba okaleczenia wroga przez zniszczenie jego wizerunku-woodo. Pozwala na leczenie na lekarzu.
2)prawo P.KONTAKTU, względnie przenośność, p.styczności->rzeczy które 1 miały styczność ze sobą, już zawsze będą ją miały.Cokolwiek się zrobi z przedmiotem materialnym, to samo stanie się z osobą z k™órą jest on powiązany. Opiera się na związku przez bliskość.
W praktyce często się one ze soba łączą, magia przenośna zazwyczaj posługuję się też homeopatią.Obie te gałęzie to MAGIA SYMPATYCZN-obie zakładają, ze rzeczy wpływają na siebie na odległość na skutek tajnego powinowactwa.
Prawa podobieństwa i styku mają te same zasady co regulujące prawa przyrody-magia teoretyczna
Magia fałszywy zespoł praw przyrody i zespół fałszywych wskazówek postępowania.
Zespół przepisów-magia praktyczna
Magia, dla tych którzy ię nią posługują jest sztuką a nie nauką, dla nas oczywista odwrotnie.
Nakazy pozytywne. Zakazy-tabu-negatywne zastosowanie magii praktycznej.